Interpretacja ZUS Oddział w Lublinie z 28-8-2020 r. – WPI/200000/43/656/2020

Kiedy odszkodowanie zasądzone byłemu pracownikowi przez Sąd należy oskładkować?

UZASADNIENIE

Wnioskiem z 25 sierpnia 2020r. (…) (zwana dalej „Przedsiębiorcą”) wystąpiła do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (zwany dalej „Zakładem”) o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ustawy Prawo przedsiębiorców w przedmiocie uwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne kwoty zasądzonej przez Sąd tytułem naprawienia szkody, wynikającej w przeszłości ze stosunku pracy.

Przedsiębiorca opisując stan faktyczny poinformował, że (…) prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą (…) sierpnia 2019r. wniósł przedsiębiorstwo w całości do (…) przejęła wszystkie prawa i obowiązki. . marca zapadł wyrok, a września 2019r. został podtrzymany i dotyczył zapłaty zaległego wynagrodzenia za godziny nadliczbowe dla byłej pracownicy (…) (nazwisko panieńskie (…) , która zatrudniona była w przedsiębiorstwie prowadzonym przez (…) jeszcze przed wniesieniem przedsiębiorstwa.

Tym samym z wnioskiem występuje następca prawny (…).

Dalej Przedsiębiorca wyjaśnia, iż (…) była pracownikiem firmy w okresie .10.2007 –   02.2010r. Została powołana na oskarżyciela posiłkowego do sprawy dwóch innych pracowników, na rzecz których Sąd Rejonowy Wydział V Pracy i Ubezpieczeń  (…) zasądził kwotę od pracodawcy tytułem wynagrodzenia.

Kwoty wypłacono i zgodnie z wydaną interpretacją ZUS w Lublinie zostały oskładkowane.

(…) nie składała pozwu, ale jak wynikło z zeznań była poszkodowana w tym samym zakresie. Oskarżyciel publiczny wszczął postępowanie. Dnia (…) Sąd (…) zasądził na rzecz oskarżycielki posiłkowej (…) kwotę (…) tytułem naprawienia szkody wraz z odsetkami oraz nawiązkę w wysokości (…) zł. Spółka wykonała wyrok. Kwota (…) zł została oskładkowana, natomiast odsetki i nawiązka nie.

Zdaniem Przedsiębiorcy postąpił prawidłowo oskładkowując kwotę wskazaną w wyroku, traktując wskazaną kwotę jako brutto, oznaczoną jako naprawienie szkody. Kwestia nawiązki i odsetek nie budzi wątpliwości – składki nie są należne. Wypłacona kwota odpowiada kwocie jaką uzyskałaby pracownica, gdyby pracodawca przestrzegał przepisy.

(…) była oskarżycielem posiłkowym w sprawie o zapłatę wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, które zostały wyliczone przez biegłego sądowego. Sąd stwierdził że była poszkodowana w ten sam sposób co powódki, co uzasadnia treść wyroku. Zasądzone naprawienie szkody ma swoje źródło w istniejącym w przeszłości stosunku pracy i jest przychodem, jaki uzyskałaby za swoją pracę, gdyby pracodawca wypłacił je w terminie. Ponadto sąd wskazał konkretną datę od której należało policzyć odsetki, tj. lutego 2010r. jako dzień zakończenia pracy i jako dzień kiedy wynagrodzenie było należne. Dodatkowo i bez odsetek, sąd wymierzył karę grzywny którą należało zapłacić tj. (…) zwaną nawiązką. Potwierdza to, iż odszkodowanie zostało celowo rozbite przez sąd z uwagi na tytuł wypłaty. Sądy zasądza kwotę brutto i nie decyduje o jej oskładkowaniu, czynność ta należy do służb kadrowo-płacowych.

Ponadto, Przedsiębiorca przywołał sądowe uzasadnienie wyroku: (…) W okresie od października 2007r. do lutego 2010r. wykonując czynności w sprawach z zakresu prawa pracy jako pracodawca (…) złośliwie i uporczywie naruszał prawa tego pracownika wynikające ze stosunku pracy poprzez przekraczanie tygodniowego limitu czasu pracy, niezapewnienie odpowiednich dobowych i tygodniowych odpoczynków od pracy, niewypłacenie wynagrodzenia za przepracowane godziny nadliczbowe oraz niezasadne dokonywanie potrąceń za wynagrodzenie za pracę.

Do wniosku Przedsiębiorca załączył wyrok sądu.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład zważył, co następuje:

Zagadnienia dotyczące obowiązku opłacania i ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne regulują przepisy ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1949). Stosownie do treści art. 18 ust. 1 i ust. 2, art. 20 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 9 ww. ustawy oraz § 1 powołanego rozporządzenia, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe) pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1387 ze zm.) z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Zaznaczyć należy również, że w myśl art. 83d ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydaje interpretacje indywidualne w ściśle zakreślonym katalogu spraw dotyczących: obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne. Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek. Kwestia kwalifikacji określonego świadczenia jako przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz wskazania źródła takiego przychodu, nie mieści się w powyższym zakresie. W konsekwencji, Zakład dokonał interpretacji przepisów dotyczących ustalania podstawy wymiaru składek opierając się na zawartym w treści wniosku wskazaniu Spółki, że wypłacone świadczenie stanowiło przychód pracownika ze stosunku pracy.

Szczegółowe uregulowania dotyczące ustalania podstawy wymiaru składek zostały zawarte w treści rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Powyższe rozporządzenie w § 2 ust.1 zawiera katalog przychodów niestanowiących           podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników. Wyłączenie z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe określonych kategorii przychodów enumeratywnie wymienionych w §2 ust.1 pkt 1)-32) ww. rozporządzenia – stanowi wyjątek od ogólnej zasady wyrażonej, w przypadku Przedsiębiorcy – w art.18 ust.1 i 2 w zw. z art.4 pkt 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych – iż podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi przychód, dlatego przepisy te muszą być interpretowane ściśle, bez stosowania wykładni rozszerzającej.

Powyższy katalog jest zamknięty i nie zawiera wypłaconego na podstawie wyroku Sądu odszkodowania zasądzonego tytułem naprawienia szkody za utracone korzyści (wypłaty zaległego wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, nieuzasadnione dokonywanie potrąceń wynagrodzenia). Zasądzone naprawienie szkody ma bowiem źródło w istniejącym w przeszłości stosunku pracy i jest przychodem, jaki była pracownica Przedsiębiorcy – uzyskałaby za swoją pracę, gdyby pracodawca wypłacił je w terminie.

W tym miejscu zaznaczyć należy, iż przywołane wyżej rozporządzenie wśród przychodów niestanowiących podstawy wymiaru składek, wskazuje w § 2 ust. 1 pkt 3 na odprawy, odszkodowania i rekompensaty wypłacane pracownikom z tytułu wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy, w tym z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę lub rozwiązania jej bez wypowiedzenia, skrócenia okresu jej wypowiedzenia, niewydania w terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy.

Jednakże w przedstawionym we wniosku stanie faktycznym przepis powyższy nie będzie miał zastosowania z uwagi na fakt, że roszczenia Oskarżyciela publicznego, który wszczął postępowanie sądowe w sprawie naprawienia szkody – odszkodowania dla (…) dotyczą Jej zaległego wynagrodzenia ze stosunku pracy. Zasadzone naprawienie szkody ma zatem swoje źródło w istniejącym w przeszłości stosunku pracy i jest przychodem Wobec powyższego należy uznać, że wypłacona kwota odszkodowania nie spełnia przesłanek zawartych w § 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Stosownie zatem do powołanych przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracownika.

Mając powyższe na uwadze, Zakład stanowisko Przedsiębiorcy (…) przedstawione we wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji uznał za prawidłowe.

źródło: https://bip.zus.pl

Wytłuszczenia dokonane przez redakcję