Interpretacja ZUS Oddział w Gdańsku z 29-06-2020 r. – DI/100000/43/292/2020

Pakiety medyczne dla pracowników i zleceniobiorców a składki ZUS. O jakich aktach prawnych (wewnątrzzakładowych) jest mowa w § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia składkowego? Czy obwieszczenie o dodatkowych świadczeniach można zaliczyć do przepisów o wynagradzaniu?

UZASADNIENIE

W dniu 6 kwietnia 2020 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek Pana (…) prowadzącego działalność pod firmą (…) o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 7 maja 2020 r. doręczonym dnia 11 maja 2020 r., poprzez dokonanie dodatkowej opłaty w dniu 8 maja 2020 r. oraz pismem z dnia 8 czerwca 2020 r. doręczonym dnia 12 czerwca 2020 r.

Wnioskodawca wskazuje, że oferuje pracownikom możliwość skorzystania z grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie (…) Pracownicy oraz zleceniobiorcy, którzy przystąpili do ubezpieczenia mogą korzystać z usług medycznych, ponadto są objęci ochroną ubezpieczeniową gwarantującą wypłatę określonych w umowie świadczeń pieniężnych w przypadku zajścia określonych zdarzeń dotyczących sfery ich życia i zdrowia. Składka miesięczna jest finansowana przez zakład pracy i pracownika. W zależności jaki wariant ubezpieczenia zostanie wybrany, pracodawca będzie opłacał za pracownika składkę w wysokości (…) a różnicę pokrywa pracownik. Zakład pracy nie jest objęty układem zbiorowym pracy, nie stworzył też regulaminu wynagradzania, ponieważ zatrudnia mniej niż 50 pracowników. Zakład pracy wprowadził przepisy wynagradzania, które zostały zawarte w Obwieszczeniu o dodatkowych świadczeniach do wynagrodzenia (dofinansowanie przez pracodawcę usług grupowego ubezpieczenia o następującej treści: „Począwszy od dnia 01.03.2020 r. pracownik jest uprawniony do zakupu usług grupowego ubezpieczenia (w postaci tzw. pakietu medycznego obejmującego ubezpieczenie grupowe oraz prywatną opiekę medyczną) w (…) po cenie niższej niż detaliczna. (…) oferuje każdemu pracownikowi dwa warianty do wyboru: Wariant I (pakiet …) w cenie zł; Wariant II (pakiet …. w cenie (…) zł. Zgłoszenie pracownika do grupowego ubezpieczenia jest dobrowolne i następuje na podstawie deklaracji złożonej przez pracownika, nie później niż 25 dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego ubezpieczenie będzie obowiązywało. Pracodawca tytułem współfinansowania będzie pokrywał co miesiąc kwotę zł (słownie: (…) każdemu pracownikowi zgłoszonemu do ubezpieczenia (…)

Pozostała kwota będzie potrącana z miesięcznego wynagrodzenia pracownika (na podstawie jego pisemnej zgody) „z góry”’, tj. począwszy od wynagrodzenia za miesiąc poprzedzający objęcie pracownika grupowym ubezpieczeniem W przypadku wyboru przez pracownika: Wariantu I – pracownik dopłaca kwotę (…) Wariantu II – pracownik dopłaca kwot< zł. Dodatkowo każdy pracownik korzystający z ubezpieczenia ma możliwość dopisania za dodatkową opłatą zgodnie z cennikiem (…) członka rodziny/partnera życiowego do opieki medycznej dla bliskich lub pakietu moje zdrowie i moja rodzina. Składka za członka rodziny/partnera życiowego będzie potrącana z miesięcznego wynagrodzenia pracownika (na podstawie jego pisemnej zgody) „z góry”, tj. począwszy od wynagrodzenia za miesiąc poprzedzający objęcie członka rodziny/partnera życiowego wybranym pakietem usług.” Każdy pracownik oraz zleceniobiorca zapoznał się z treścią powyższego obwieszczenia, co poświadczył własnoręcznym podpisem.

We własnym stanowisku w sprawie wnioskodawca wskazuje, że na podstawie §2 ust.l p.26 -Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U z 1998 r Nr.161 póz. 1106 z późniejszym i zmianami – Podstawy wymiaru składek nie stanowią następujące przychody 26) korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagrodzeniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji”. Zakład pracy na podstawie wyżej wymienionego artykułu uważa, że różnicę, którą opłaca za pracownika wprawdzie jest przychodem, ale wolnym od składki społecznej i zdrowotnej.

W piśmie z dnia 7 maja 2020 r. doręczonym dnia 11 maja 2020 r. wnioskodawca oświadczył, że utworzył Obwieszczenie o dodatkowych świadczeniach, o którym mowa we wniosku z myślą zaliczenia go do przepisów o wynagradzaniu obowiązujących w firmie. Mając jednak wątpliwości czy wprowadzona forma jest zgodna z zapisem w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe firma wystosowała wniosek o interpretację indywidualną do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Po otrzymaniu pisma z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych odnośnie uzupełnienia wniosku firma zadała pytanie Państwowej Inspekcji Pracy w (…) czy Obwieszczenie o dodatkowych świadczeniach można zaliczyć do przepisów o wynagradzaniu, otrzymując odpowiedź, że z formalnego punktu widzenia (art. 9 KP) nie można zaliczyć do przepisów o wynagrodzeniu.

W związku z tym firma mimo, że nie musi tworzyć regulaminu wynagradzania, ponieważ zatrudnia mniej niż 50 pracowników, od miesiąca maja 2020 r. wprowadza regulamin wynagradzania, gdzie zawiera się informacja o dopłacie przez pracodawcę kwoty zł do grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie.

Wnioskodawca oświadczył również, że część finansowana przez pracodawcę w składce grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie stanowi przychód w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2019 r., poz. 1387 ze zm.) osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy (w przypadku pracowników) oraz przychód osiągany przez osoby zatrudnione w oparciu o umowy cywilnoprawne z tytułu działalności wykonywanej osobiście (w przypadku zleceniobiorców) i od tej kwoty jest naliczana i odprowadzana zaliczka na podatek dochodowy.

Uzupełniając wniosek pismem z dnia 8 czerwca 2020 r. doręczonym dnia 12 czerwca 2020 r. wnioskodawca wskazał, że regulamin wynagradzania zawiera informację, że każdy pracownik jest uprawniony do zakupu pakietu grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie po cenie niższej niż detaliczna. Dla zleceniobiorców zostało wprowadzone Obwieszczenie o dodatkowych świadczeniach, które również zawiera zapis, że każdy zleceniobiorca jest uprawniony do zakupu pakietu grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie po cenie niższej niż detaliczna.

Mając na uwadze treść wniosku, jak również obowiązujące w tym przedmiocie przepisy prawa Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje.

Stanowisko wyrażone przez wnioskodawcę we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ust. 1 ustawy Prawo przedsiębiorców uznać należy za prawidłowe w części dotyczącej nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne wartości korzyści materialnych polegających na zakupie przez pracowników pakietów medycznych po cenach niższych niż detaliczna od momentu wprowadzenia regulaminu wynagradzania zawierającego zapis dotyczący uprawnienia pracowników do korzyści oraz za nieprawidłowe w części dotyczącej nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne wartości korzyści materialnych polegających na zakupie przez zleceniobiorców pakietów medycznych po cenach niższych niż detaliczna.

Zgodnie z przepisem art. 34 ust. 1 ustawy Prawo przedsiębiorców przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna). Natomiast w myśl art. 83d ust. 1 ustawy z dnia 13 października 199Sr. o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 34 ustawy z dnia 6 marca 20l8r. Prawo przedsiębiorców w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i 2 i art.20 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnień a w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzania Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 w zw. z art. 18 ust. 3 oraz art. 20 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia zleceniobiorców, a także osób wykonujących swą pracę w oparciu o umowę o świadczenie usług, do której zastosowanie znajdują przepisy kodeksu cywilnego, stanowi przychód z tytułu tej umowy, jeżeli w umowie zlecenia określono odpłatność za jej wykonywanie kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnie.

Zgodnie z art. 18 ust. la w przypadku osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy, w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe uwzględnia się również przychód z tytułu umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia albo umowy o dzieło.

Przychodami na gruncie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych są w myśl jej art. 4 pkt 9 przychody w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu: zatrudnienia w ramach stosunku pracy, pracy nakładczej, służby, wykonywania mandatu posła lub senatora, wykonywania pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania, pobierania zasiłku dla bezrobotnych, świadczenia integracyjnego i stypendium wypłacanych bezrobotnym oraz stypendium sportowego, a także z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności oraz umowy agencyjnej lub umowy zlecenia, jak również z tytułu współpracy przy tej działalności lub współpracy przy wykonywaniu umowy oraz przychody z działalności wykonywanej osobiście przez osoby należące do składu rad nadzorczych, niezależnie od sposobu ich powoływania.

Z dniem 1 sierpnia 2010 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 lipca 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe (Dz. U. nr 12, poz. 860). Według nowego brzmienia § 5 ust. 2 cytowanego rozporządzenia przepisy paragrafów 2-4 tego rozporządzenia stosuje się odpowiednio przy ustaleniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe m.in. osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia.

Zgodnie z przywołanym przez wnioskodawcę § 2 ust. 1 pkt 26 ww. rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wyłączone są korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów’ o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

W świetle powyższego składki na ubezpieczenia społeczne nie powinny być naliczane od przychodu pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy stanowiącego korzyść materialną wynikającą z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegającą na umożliwieniu pracownikowi skorzystania z artykułów, przedmiotów lub usług jedynie za częściową odpłatnością. Wskazana możliwość musi mieć charakter zagwarantowanego w ww. przepisach uprawnienia-korzyść nie może każdorazowo wynikać jedynie od decyzji pracodawcy i nie może mieć charakteru pieniężnego (pracownik nie może otrzymywać środków pieniężnych na zakup artykułów, przedmiotów czy usług).

Częściowa odpłatność polega w tym przypadku na partycypowaniu pracownika w pokryciu kosztów zakupu niektórych artykułów, przedmiotów lub usług. Pracownik uzyska efekt, o którym mowa w przepisie rozporządzenia wówczas, gdy pracodawca dokona zakupu towarów lub udostępni korzystanie z usług po cenie niższej od tej, do której uiszczenia pracownik zobowiązany byłby w przypadku osobistego (uzyskanego w oderwanie od zatrudnienia) nabycia tychże dóbr.

Podsumowując, jeżeli świadczenie na rzecz pracownika czy zleceniobiorcy wynikające z regulaminu wynagradzania przybierze postać zakupu po cenach niższych niż detaliczne usług (tu: w postaci pakietów medycznych) oraz nie będzie stanowić ekwiwalentu w formie pieniężnej i będzie stanowić przychód uzyskiwany przez pracownika/zleceniobiorcę w ramach stosunku pracy/umowy zlecenia w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, to będzie podlegać ono wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne na podstawie powołanego wyżej przepisu rozporządzenia. Wobec powyższego stanowisko wnioskodawcy należy uznać za prawidłowe w części dotyczącej pracowników, inaczej natomiast kształtuje się sytuacja zleceniobiorców. Regulamin wynagradzania wprowadzony u pracodawcy dotyczy wyłącznie korzyści pracowników, korzyści zleceniobiorców reguluje Obwieszczenie o dodatkowych świadczeniach, które, zgodnie z pismem wnioskodawcy z dnia 7 maja 2020 r., nie zalicza się do przepisów o wynagradzaniu, wobec czego jeden z powyższych warunków, wskazanych w § 2 ust. 1 pkt 26 ww. rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie jest spełniony.

Jednocześnie z art.81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j.Dz.U. z 2019 r„ poz.1373 ze zm.) wynika, że do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników i zleceniobiorców stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób. Tym samym powyższe będzie miało zastosowanie również do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

źródło: https://bip.zus.pl

Wytłuszczenia dokonane przez redakcję