Interpretacja ZUS Oddział w Lublinie z 29-04-2019 r. – WPI/200000/43/406/2019

Czy podlega wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne kwota odprawy wypłaconej zarządzającemu w związku z rozwiązaniem umowy o świadczenie usług zarządzania?

UZASADNIENIE

W dniu 12 kwietnia 2019 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ustawy Prawo przedsiębiorców złożony przez spółkę: (…) reprezentowaną przez (…)

Wnioskodawca poinformował, że w czerwcu 2017 r. Spółka zawarła kontrakty menedżerskie z Prezesami Spółki. Umowy o świadczenie usług zarządzania zostały zawarte z osobami fizycznymi prowadzącymi działalność gospodarczą, na czas pełnienia przez Zarządzającego powierzonej funkcji. Zapisy umowy przewidują następujące tryby jej rozwiązania:

1. w przypadku wygaśnięcia mandatu Zarządzającego, w szczególności na skutek śmierci, odwołania lub złożenia rezygnacji umowa rozwiązuje się z ostatnim dniem pełnienia funkcji bez okresu wypowiedzenia,
2. umowa może być rozwiązana w każdym czasie wskutek porozumienia stron,
3. każda ze stron ma prawo wypowiedzenia umowy ze skutkiem natychmiastowym w przypadku istotnego naruszenia przez drugą stronę postanowień umowy, a w szczególności gdy:

• Zarządzający popełnił przestępstwo stwierdzone prawomocnym wyrokiem sądu, uniemożliwiające mu wykonywanie obowiązków wynikających z umowy,
• poprzez udokumentowane umyślne działanie lub zaniechanie czy zaniedbanie swoich obowiązków Zarządzający narazi Spółkę na straty,
• Zarządzający nie uzyskał zgody Rady Nadzorczej na planowane objęcie funkcji w organach innej spółki handlowej, nabycie udziałów albo akcji w innej spółce handlowej, wykonywanie pracy lub świadczenie usług na rzecz innych podmiotów na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia lub na podstawie innego stosunku prawnego, a dokonał tej czynności,
• Spółka bez uzasadnionego powodu zalega z wypłatą należnego wynagrodzenia przez okres dłuższy niż 2 miesiące.

4. Spółka ma prawo wypowiedzenia umowy z innych przyczyn niż określone w pkt 3, z 3-miesięcznym terminem wypowiedzenia, z zastrzeżeniem, iż w przypadku, gdy w okresie wypowiedzenia wystąpi zdarzenie, o którym mowa w pkt 1 skutkujące rozwiązaniem umowy wskutek zaprzestania pełnienia funkcji, to umowa ulega rozwiązaniu zgodnie z treścią pkt 1.

W ramach zawartych umów, Spółka zobowiązała się w przypadku rozwiązania umowy lub wypowiedzenia przez Spółkę umowy z innych przyczyn niż określone w pkt 3 do wypłaty odprawy w wysokości 3-krotności wynagrodzenia miesięcznego, pod warunkiem pełnienia przez Zarządzającego funkcji przez okres co najmniej 12 miesięcy przed rozwiązaniem umowy. Odprawa nie przysługuje w przypadku: wypowiedzenia, rozwiązania lub zmiany umowy wskutek zmiany funkcji pełnionej przez Zarządzającego w składzie Zarządu, powołania Zarządzającego na kolejną kadencję Zarządu w okresie obowiązywania umowy, objęcia funkcji członka zarządu w spółce w ramach grupy kapitałowej, rezygnacji z pełnienia funkcji.

Wnioskodawca zaznaczył, że wniosek dotyczy zdarzenia, które w dniu złożenia wniosku

• interpretację jest zdarzeniem przyszłym i które nie jest przedmiotem toczącego się postępowania wyjaśniającego lub kontroli.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego, Wnioskodawca powziął wątpliwości czy wypłata ww. odprawy, w przypadku wygaśnięcia mandatu na skutek odwołania członka Zarządu przez Radę Nadzorczą (zgodnie z pkt 1), może korzystać ze zwolnienia składkowego na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne

Przedstawiając własne stanowisko w sprawie Wnioskodawca wskazał, że w świetle obowiązujących przepisów umowa o świadczenie usług w zakresie zarządzania rodzi obowiązek ubezpieczeń społecznych na zasadach przewidzianych dla zleceniobiorców. Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt. 4, art. 11 ust. 2 i art. 12 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia podlegają z tytułu tej umowy obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu, natomiast ubezpieczenie chorobowe jest dla nich dobrowolne.

Zdaniem Spółki, w sytuacji, gdy umowa o świadczenie usług zarządzania zostanie rozwiązana poprzez odwołanie Zarządzającego przez Radę Nadzorczą z pełnionej funkcji, to po rozwiązaniu takiego kontraktu, wypłacone odprawy nie stanowią podstawy wymiaru składek w oparciu o § 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, zgodnie z którym podstawy wymiaru składek nie stanowią odprawy, odszkodowania i rekompensaty wypłacone pracownikom z tytułu wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy, w tym z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę lub rozwiązania jej bez wypowiedzenia, skrócenia okresu jej wypowiedzenia, niewydania w terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy. Spółka jednocześnie wskazała, że zgodnie z § 5 ust. 2 pkt 2 tego rozporządzenia, przepisy § 2-4 stosuje się odpowiednio przy ustalaniu podstawy wymiaru składek osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy i świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosu je się przepisy dotyczące zlecenia. W ocenie Spółki taki sposób rozwiązania umowy, poprzez odwołanie Zarządzającego z pełnionej funkcji, który nie stanowi wypowiedzenia umowy z przyczyn leżących po stronie Zarządzającego, jak również fakt, że konieczność wypłaty odprawy, wynika bezspornie z zawartej umowy o świadczenie usług zarządzania, wypłacona odprawa w przypadku wystąpienia wskazanego zdarzenia, powinna korzystać z wyłączenia przewidzianego przepisem § 2 ust. 1 pkt 3 ww. rozporządzenia.

Dodatkowo Wnioskodawca wskazał, że w przypadku odwołania członka Zarządu, wypłacone w przyszłości odprawy stanowią przychód z tytułu wykonywania usług na podstawie umowy zlecenia – z działalności wykonywanej osobiście w rozumieniu ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2012r. poz. 361 z póżn.zm.).

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Stosownie do art. 34 ust. 1 ustawy Prawo przedsiębiorców, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia, co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna). W myśl ustępu 5 powołanego powyżej artykułu udzielenie interpretacji indywidualnej następuje w drodze decyzji. Jednocześnie stosownie do art. 83d ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Solidarnościowy Fundusz Wsparcia Osób Niepełnosprawnych, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Nadmienić w tym miejscu należy, iż w drodze niniejszej decyzji Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów, z których wynika obowiązek opłacania składek. Mocą niniejszej decyzji Zakład nie przyznaje natomiast jakiegokolwiek prawa ani nie stwierdza jakiegokolwiek obowiązku ubezpieczeniowego. Ocena stanowiska przedsiębiorcy dokonywana pod kątem prawidłowości zaprezentowanej wykładni przepisu prawa, czyniona jest w oparciu o kompletny opis stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego zawarty w treści wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji. Podkreślenia przy tym wymaga, iż granice sprawy wszczętej wniesieniem wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji zakreślają jedynie ramy opisu stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Wydając indywidualną interpretację Zakład przyjmuje więc jako prawdziwe złożone przez Wnioskodawcę oświadczenia, zwracając jednocześnie uwagę na fakt, iż wiążący charakter niniejszej decyzji ograniczony został jedynie do zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Przedsiębiorcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej wydania.

Z treści wniosku z 12 kwietnia 2019 r. wynika, że wątpliwość Przedsiębiorcy dotyczy ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osoby wykonującej umowę o świadczenie usług zarządzania.

Zagadnienia dotyczące podlegania ubezpieczeniom społecznym oraz ustalania podstawy wymiaru składek na te ubezpieczenia regulowane są za pośrednictwem przepisów ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (t.j. Dz.U. z 2017r. poz. 1949). Jak słusznie zauważył Wnioskodawca, osoby fizyczne, z którymi zawarto umowę o świadczenie usług w zakresie zarządzania (kontrakt menadżerski) podlegają z tytułu tej umowy ubezpieczeniom społecznym na zasadach właściwych dla zleceniobiorców tj. obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu oraz dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu (art. 6 ust. 1 pkt 4, art. 11 ust. 2 i art. 12 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).

Zgodnie natomiast z art. 18 ust. 1 i 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy (tj. osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz osób z nimi współpracujących) stanowi uzyskany z tytułu wykonywanej umowy przychód, w rozumieniu przepisów ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1509 ze zm.), jeżeli w umowie agencyjnej lub umowie zlecenia albo w innej umowie o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, określono odpłatność za jej wykonywanie kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnie. Ponadto zgodnie z art. 20 ust. 1 i 3 tej ustawy podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz ubezpieczenie wypadkowe tych osób stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenia rentowe, przy czym dla ubezpieczonych podlegających ubezpieczeniu chorobowemu dobrowolnie podstawa wymiaru składek na to ubezpieczenie nie może przekraczać miesięcznie 250% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia.

Zakład zaznacza przy tym, że w myśl powołanego powyżej art. 83d ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, wydaje interpretacje indywidualne, wyłącznie w ściśle zakreślonym katalogu spraw. Kwestia kwalifikacji określonego świadczenia jako przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz wskazania źródła takiego przychodu, nie mieści się w powyższym zakresie. W konsekwencji, nie posiadając kompetencji by w ramach decyzji interpretacyjnej wypowiadać się czy dane świadczenie stanowi przychód z tytułu umowy zlecenia w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, Zakład dokonał interpretacji przepisów dotyczących ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osób wykonujących umowę o świadczenie usług zarządzania opierając się na zawartym we wniosku wskazaniu Wnioskodawcy w powyższej kwestii.

Szczegółowe uregulowania dotyczące ustalania podstawy wymiaru składek zostały zawarte w treści rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Powyższe rozporządzenie w § 2 zawiera zamknięty katalog przychodów podlegających wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników. Zgodnie natomiast z § 5 ust. 2 ww. rozporządzenia, przepisy § 2-4 stosuje się odpowiednio przy ustalaniu podstawy wymiaru składek m.in. osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia. „Odpowiedniość” zastosowania przepisów dotyczących zwolnienia z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne ze względu na cechującą je formę przywileju, nie może jednakże oznaczać ich rozszerzającej wykładni. Nie każde wyłączenie z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, wymienione w § 2-4 tegoż rozporządzenia, przewidziane dla osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę znajdzie zastosowanie do umów zlecenia. Zatem zastosowanie wyłączeń przewidzianych w tym rozporządzeniu w odniesieniu do umów zlecenia (umów o świadczenie usług) jest uzależnione od ich charakteru oraz dopuszczalności zawarcia poszczególnych instytucji w tego typu umowach.

Stosownie do § 2 ust. 1 pkt 3 wskazanego rozrządzenia, podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie stanowią odprawy, odszkodowania i rekompensaty wypłacane pracownikom z tytułu wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy, w tym z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę lub rozwiązania jej bez wypowiedzenia, skrócenia okresu jej wypowiedzenia, niewydania w terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy.

Powyższe wyłączenie znajduje częściowe zastosowanie w odniesieniu do ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób wykonujących pracę na podstawie umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, a więc również w przypadku osób wykonujących pracę w oparciu o umowę o świadczenie usług w zakresie zarządzania, bowiem wymienione w ww. przepisie instytucje, takie jak chociażby wydanie świadectwa pracy, nie dotyczą zleceniobiorców. Mogą być natomiast wyłączone inne odprawy, odszkodowania i rekompensaty wypłacone zleceniobiorcom z tytułu wygaśnięcia lub rozwiązania umowy zlecenia, o ile wypłata ta ma bezspornie taki charakter. Warunkiem zastosowania przepisu jest to aby wypłata świadczenia pieniężnego pozostawała w bezpośrednim i nierozerwalnym związku z faktem wygaśnięcia lub rozwiązania umowy zlecenia.

Z treści wniosku z 12 kwietnia 2019 r. wynika, że Wnioskodawca w związku z rozwiązaniem umowy o świadczenie usług w zakresie zarządzania w sytuacji wygaśnięcia mandatu na skutek odwołania członka Zarządu przez Radę Nadzorczą wypłaci Zarządzającemu odprawę. Obowiązek wypłaty odprawy wynika z zawartego kontraktu menadżerskiego, a wypłacone świadczenie pieniężne będzie stanowić przychód Zarządzającego z tytułu wskazanej umowy. 11

Uwzględniając powyższe, stanowisko Wnioskodawcy w sprawie wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne kwoty odprawy wypłaconej Zarządzającemu w związku z rozwiązaniem umowy oświadczenie usług zarządzania, przedstawione we wniosku złożonym w dniu 12 kwietnia 2019 r., uznać należy za prawidłowe.

źródło: https://bip.zus.pl

Wytłuszczenia dokonane przez redakcję