Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 9-07-2019 r. – 0115-KDIT2-2.4011.171.2019.2.MU

Czy dokonywany pracownikowi przez pracodawcę zwrot kosztów dojazdów komunikacją miejscową odbywanych w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych stanowi przychód podlegający opodatkowaniu? Zwrot za bilety komunikacji miejskiej a przychód pracownika

UZASADNIENIE

W dniu 24 kwietnia 2019 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek, uzupełniony w dniu 24 czerwca 2019 r., o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika w związku z dokonywaniem ankieterom zwrotu kosztów dojazdów komunikacją miejscową do miejsca zamieszkania respondentów.

We wniosku i jego uzupełnieniu przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest państwową jednostką budżetową (jednostką organizacyjną niemającą osobowości prawnej). Wnioskodawca jest płatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych, zatrudnia na umowy o pracę pracowników na stanowisku ankietera. Czynności ankieterów polegają na zbieraniu danych statystycznych od respondentów na terenie miast, gmin i powiatów województwa …. W umowie o pracę jako miejsce wykonywania pracy wskazano województwo …. Swoje czynności ankieterzy wykonują w systemie zadaniowego czasu pracy. Bezpośredni przełożony przydziela zadania do wykonania i po porozumieniu z pracownikiem ustala czas niezbędny do realizacji tych zadań. Oznacza to, że pracownik decyduje o długości dnia pracy, o godzinie rozpoczęcia i zakończenia pracy.

W celu wykonywania obowiązków służbowych ankieterzy przemieszczają się do miejsc zamieszkania respondentów komunikacją miejscową. W przypadku pracowników, dla których siedziba Wnioskodawcy nie jest miejscem świadczenia pracy, wykonywania przez nich pracy w różnych miejscach na terenie województwa … nie można traktować jako podróży służbowej w rozumieniu przepisów Kodeksu pracy.

Wnioskodawca planuje zwracać ankieterom koszty dojazdów komunikacją miejscową do miejsc zamieszkania respondentów. Zwrot kosztów następowałby w wysokości iloczynu liczby przejazdów i ceny biletu jednorazowego, nie więcej niż kwota odpowiadająca wartości imiennego biletu miesięcznego lub 30-dniowego ważnego od poniedziałku do piątku. Przedstawione zasady zwrotu kosztów za przejazdy zawarte są w zarządzeniu wewnętrznym kierownika jednostki.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy Wnioskodawca będzie miał obowiązek opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych (a tym samym odprowadzania zaliczek na podatek) wartości zwróconych ankieterom kosztów przejazdów, którzy korzystają z komunikacji miejscowej w celu dotarcia do respondentów jeżeli potrzeba dojazdu jest bezpośrednio związana z czynnościami służbowymi wykonywanymi przez tych pracowników?

Zdaniem Wnioskodawcy, ww. zwrot kosztów przejazdów nie będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, gdyż nie będzie stanowił przychodu dla ankieterów. Nie będzie więc zobowiązany pobierać i odprowadzać z tego tytułu zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Gdyby nie konieczność wykonywania obowiązków służbowych i konieczność korzystania ze środków komunikacji miejscowej, pracownicy nie mieliby powodu do ponoszenia kosztów przejazdu w postaci zakupu biletów komunikacji. Przepisy prawa pracy nie nakładają na pracownika obowiązku ponoszenia za pracodawcę wydatków związanych ze świadczeniem pracy, a wszystkie wynikające stąd koszty winien pokrywać pracodawca. Zgodnie z Kodeksem pracy to na pracodawcy ciąży obowiązek organizowania pracy w sposób zapewniający pełne wykorzystanie czasu pracy, jak również osiąganie przez pracowników, przy wykorzystaniu ich uzdolnień i kwalifikacji, wysokiej wydajności i należytej jakości pracy, organizować pracę w sposób zapewniający zmniejszenie uciążliwości pracy.

Zapłata przez pracodawcę powyższych kosztów pracowników, wykonujących swoje obowiązki w miejscu określonym w umowie o pracę (poza siedzibą pracodawcy) stanowi racjonalny wydatek związany z realizacją statutowych zadań Wnioskodawcy. Ponoszenie przez pracodawcę wydatków w celu zapewnienia dojazdów pracowników leży w interesie pracodawcy, gdyż to jemu przyniesie konkretną i wymierną korzyść w postaci prawidłowo i efektywnie wykonywanej przez pracownika pracy. Świadczenia te nie przyniosą pracownikowi korzyści w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatków, które musiałby samodzielnie ponieść, gdyż zbieranie danych statystycznych wykonywane jest na rzecz Wnioskodawcy. Zapewnienie dojazdów do respondentów jest obowiązkiem pracodawcy i on odnosi korzyść ekonomiczną z tego tytułu.

Wydatku stanowiącego zwrot kosztów przejazdów komunikacją, ponoszonego w interesie pracodawcy, stanowiącego koszt działalności statutowej Wnioskodawcy, nie można uznać za element przychodu pracownika podlegającego opodatkowaniu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1509, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Natomiast z art. 11 ust. 1 ww. ustawy wynika, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie zaś do art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy źródłem przychodu są stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Natomiast w myśl art. 12 ust. 1 powołanej ustawy za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty w cytowanym art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym zwrot „w szczególności” oznacza, że wymienione kategorie przychodów stanowią katalog otwarty. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym. Ponadto treść tego przepisu wskazuje, że do przychodów pracownika zaliczyć należy praktycznie wszystkie otrzymane przez niego świadczenia, które mógł on otrzymać od pracodawcy. Są nimi bowiem nie tylko wynagrodzenia, czyli świadczenia wprost wynikające z zawartej umowy o pracę, ale również wszystkie inne przychody (świadczenia), niezależnie od podstawy ich wypłaty, jeżeli w jakikolwiek sposób wiążą się z faktem wykonywania pracy.

W myśl art. 12 ust. 4 tej ustawy za pracownika w rozumieniu ustawy uważa się osobę pozostającą w stosunku służbowym, stosunku pracy, stosunku pracy nakładczej lub spółdzielczym stosunku pracy.

Zgodnie z art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej „zakładami pracy”, są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy – wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca jest państwową jednostką budżetową (jednostką organizacyjną niemającą osobowości prawnej). Wnioskodawca jest płatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych, zatrudnia na umowy o pracę pracowników na stanowisku ankietera. Czynności ankieterów polegają na zbieraniu danych statystycznych od respondentów na terenie miast, gmin i powiatów województwa …. W umowie o pracę jako miejsce wykonywania pracy wskazano województwo …. Swoje czynności ankieterzy wykonują w systemie zadaniowego czasu pracy. Bezpośredni przełożony przydziela zadania do wykonania i po porozumieniu z pracownikiem ustala czas niezbędny do realizacji tych zadań. Oznacza to, że pracownik decyduje o długości dnia pracy, o godzinie rozpoczęcia i zakończenia pracy.

W celu wykonywania obowiązków służbowych ankieterzy przemieszczają się do miejsc zamieszkania respondentów komunikacją miejscową. W przypadku pracowników, dla których siedziba Wnioskodawcy nie jest miejscem świadczenia pracy, wykonywania przez nich pracy w różnych miejscach na terenie województwa … nie można traktować jako podróży służbowej w rozumieniu przepisów Kodeksu pracy.

Wnioskodawca planuje zwracać ankieterom koszty dojazdów komunikacją miejscową do miejsc zamieszkania respondentów. Zwrot kosztów następowałby w wysokości iloczynu liczby przejazdów i ceny biletu jednorazowego, nie więcej niż kwota odpowiadająca wartości imiennego biletu miesięcznego lub 30-dniowego ważnego od poniedziałku do piątku. Przedstawione zasady zwrotu kosztów za przejazdy zawarte są w zarządzeniu wewnętrznym kierownika jednostki.

Na wstępie podkreślić należy, że na gruncie obowiązujących przepisów nie ma przeszkód, aby pracodawca dokonywał pracownikom zwrotu kosztów przejazdów komunikacją miejscową związanych z wykonywaniem zadań służbowych. 

Zapewnienie ww. zwrotu stanowi jednak dodatkowe świadczenie otrzymywane przez pracownika od pracodawcy. 

Jednocześnie, świadczenia tego nie można utożsamiać z ustawowymi obowiązkami pracodawcy związanymi z porządkiem w zakładzie pracy, w tym z organizacją pracy lub wyposażeniem pracowników w narzędzia i materiały niezbędne do wykonywania pracy.

Czym innym jest bowiem organizacja stanowiska pracy polegająca na udostępnieniu pracownikowi np.: biurka, materiałów biurowych, czy pokrywanie przez pracodawcę wydatków związanych z zużyciem prądu lub eksploatacją samochodu służbowego podczas godzin pracy, czym innym natomiast zwroty kosztów przejazdów komunikacją miejscową. Pracownik nie przebywa w podróży służbowej, a na pracodawcy co do zasady nie ciąży ustawowy obowiązek finansowania zwrotu wydatków ponoszonych przez pracownika na przejazdy komunikacją miejscową. 

Zasadą jest, iż wszelkie świadczenia pozostające w związku ze stosunkiem pracy powinny być traktowane jako element wynagrodzenia za pracę i w ten sam sposób opodatkowywane, tj. wraz z wynagrodzeniem za miesiąc, w którym zostały pracownikowi przekazane, chyba że korzystają ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, co w przedstawionej we wniosku sytuacji nie ma miejsca. 

Mając na uwadze przedstawione zdarzenie przyszłe oraz powołane wyżej przepisy prawa stwierdzić należy, że skoro Wnioskodawca będzie dokonywał pracownikom niebędącym w podróży służbowej (ankieterom, zatrudnionym w zadaniowym systemie czasu pracy, dla których siedziba Wnioskodawcy nie jest ich miejscem świadczenia pracy) zwrotu kosztów dojazdów komunikacją miejscową do miejsca zamieszkania respondentów – to kwota zwrotu ww. kosztów – wbrew twierdzeniu Wnioskodawcy – będzie stanowiła dla pracowników (ankieterów) przychód ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. 

Wobec powyższego dokonany ankieterom zwrot kosztów dojazdów komunikacją miejscową do miejsca zamieszkania respondentów, w wysokości iloczynu liczby przejazdów i ceny biletu jednorazowego, nie więcej niż kwota odpowiadająca wartości imiennego biletu miesięcznego lub 30-dniowego Wnioskodawca – jako płatnik – będzie zobowiązany doliczyć do pozostałych przychodów uzyskiwanych przez te osoby oraz będzie zobowiązany do obliczenia, pobrania i odprowadzenia do właściwego urzędu skarbowego zaliczki na podatek dochodowy od ww. przychodu.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

źródło: https://sip.mf.gov.pl/

Wytłuszczenia dokonane przez redakcję