Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 05-01-2017 r. – 2461-IBPB-2-2.4511.1049.2016.1.MMA

Czy w przypadku uzyskania przez Wnioskodawczynię, jako zleceniobiorcę Spółki, dofinansowania na podnoszenie kwalifikacji zawodowych na warunkach określonych w Programie, dochód z tego tytułu zwolniony będzie z opodatkowania w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych? (pytanie oznaczone we wniosku nr 2)

UZASADNIENIE

W dniu 6 października 2016 r. otrzymano ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób fizycznych m.in. w zakresie zwolnienia z opodatkowania świadczeń otrzymanych od Spółki przez Wnioskodawczynię jako zleceniobiorcę lub twórcę dzieła na podnoszenie kwalifikacji zawodowych.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawczyni współpracuje ze Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: Spółka) na podstawie umowy zlecenia i umowy o dzieło. Ponadto Wnioskodawczyni bierze pod uwagę, że w przyszłości może zostać zatrudniona przez Spółkę na podstawie umowy o pracę. W Spółce wprowadzony został we wrześniu 2016 r. Pracowniczy Program Jubileuszowy (dalej: Program). Celem Programu jest wzmocnienie lojalności osób współpracujących ze Spółką poprzez dofinansowanie przez Spółkę kosztów związanych z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych (dalej: Program podnoszenia kwalifikacji zawodowych) oraz realizacją własnych celów mieszkaniowych (dalej: Program pożyczkowy). Programem zostały objęte osoby będące pracownikami Spółki w rozumieniu postanowień ustawy Kodeks pracy, a także osoby zatrudnione przez Spółkę w oparciu o umowy cywilnoprawne (m.in. umowy zlecenie, umowy o dzieło itp.) (dalej: Uczestnicy).

W ramach Programu podnoszenia kwalifikacji zawodowych Spółka, na uzasadniony pisemny wniosek Uczestnika, może udzielić mu dofinansowania na:

1. podjęcie studiów II stopnia, studiów doktoranckich lub studiów podyplomowych; podjęciem wyżej wymienionych form kształcenia nie jest kontynuowanie nauki poprzez rozpoczęcie kolejnego semestru rozpoczętych już studiów,
2. podjęcie kursu nauki języka angielskiego.

Wniosek o dofinansowanie Podnoszenia kwalifikacji zawodowych powinien zawierać:

1. oświadczenie o spełnieniu warunków szczegółowych,
2. formę kształcenia, którą Uczestnik chce podjąć,
3. tryb kształcenia,
4. planowany okres kształcenia,
5. nazwę podmiotu świadczącego usługę podnoszenia kwalifikacji zawodowych,
6. związek planowanego kształcenia z zajmowanym przez Uczestnika w Spółce stanowiskiem i rodzajem świadczonej pracy,
7. koszt kształcenia,
8. prośbę o przyznanie dofinansowania.

W przypadku uwzględnienia wniosku przyznawane jest prawo do otrzymania dofinansowania. Wymogiem otrzymania przyznanego dofinansowania jest zawarcie ze Spółką umowy określającej wzajemne prawa i obowiązki stron (Umowa o podnoszenie kwalifikacji zawodowych).

Dofinansowanie wypłacane jest bezpośrednio na rachunek bankowy podmiotu świadczącego usługę podnoszenia kwalifikacji zawodowych niezwłocznie po okazaniu przez Uczestnika faktury za tą usługę. Uczestnik, któremu przyznane zostało dofinansowanie i który zawarł ze Spółką Umowę o podnoszenie kwalifikacji zawodowych, obowiązany jest:

1. Podjąć kształcenie w formie wskazanej we wniosku i kontynuować je przez okres tamże wskazany,
2. Przedstawić Spółce fakturę wystawioną przez podmiot świadczący usługę podnoszenia kwalifikacji zawodowych na kwotę przyznanego dofinansowania lub na kwotę należną za dany etap kształcenia, jeżeli kształcenie finansowane jest częściami za poszczególnego jego etapy,
3. Pozostawać ze Spółką w stosunku pracy lub w zatrudnieniu w oparciu o umowę cywilnoprawną w trakcie podnoszenia kwalifikacji zawodowych i w okresie 2 lat po jego ukończeniu.

Uczestnik podnoszący kwalifikacje zawodowe:

1. który bez uzasadnionych przyczyn nie podejmie podnoszenia kwalifikacji zawodowych albo przerwie podnoszenie tych kwalifikacji, a jeżeli jest osobą zatrudnioną w oparciu o umowę cywilnoprawną, który z jakiejkolwiek przyczyny nie podejmie podnoszenia kwalifikacji zawodowych albo przerwie podnoszenie kwalifikacji zawodowych,
2. z którym Spółka rozwiąże stosunek pracy bez wypowiedzenia z jego winy, a jeżeli jest osobą zatrudnioną w oparciu o umowę cywilnoprawną wypowie umowę lub odmówi zawarcia kolejnej z przyczyn leżących po stronie Uczestnika, w trakcie podnoszenia kwalifikacji zawodowych lub w okresie 2 lat po jego ukończeniu,
3. który w okresie wskazanym w pkt 2 rozwiąże stosunek pracy za wypowiedzeniem, z wyjątkiem wypowiedzenia umowy o pracę z przyczyn określonych w art. 943 Kodeksu pracy, a jeżeli jest osobą zatrudnioną w oparciu o umowę cywilnoprawną wypowie tę umowę z jakiegokolwiek powodu lub odmówi zawarcia kolejnej,
4. który w okresie wskazanym w pkt 2 rozwiąże stosunek pracy bez wypowiedzenia na podstawie art. 55 lub art. 943 Kodeksu pracy, mimo braku uzasadnionych podstaw do rozwiązania stosunku pracy w oparciu o powyższe regulacje prawne, a jeżeli jest osobą zatrudnioną w oparciu o umowę cywilnoprawną, wypowie tę umowę z jakiegokolwiek powodu lub odmówi zawarcia kolejnej,

-jest obowiązany do zwrotu dofinansowania udzielonego przez Spółkę, w wysokości proporcjonalnej do okresu zatrudnienia po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji zawodowych.

Szczegółowe zasady zwrotu dofinansowania określa Umowa o podnoszeniu kwalifikacji zawodowych.

W ramach Programu pożyczkowego Spółka, na uzasadniony pisemny wniosek Uczestnika, może udzielić mu dofinansowania (Pożyczki) na realizację własnych celów mieszkaniowych – rozumie się przez to zaspakajanie osobistych potrzeb mieszkaniowych Uczestnika poprzez przeznaczenie środków pieniężnych z Pożyczki na:

1. wkład własny na nabycie budynku mieszkalnego, jego części, udziału w budynku mieszkalnym lub lokalu mieszkalnego, jego części lub udziału w lokalu mieszkalnym,
2. spłatę kredytu zaciągniętego na nabycie budynku mieszkalnego, jego części, udziału w budynku mieszkalnym lub lokalu mieszkalnego, jego części lub udziału w lokalu mieszkalnym,
3. nabycie budynku mieszkalnego, jego części, udziału w budynku mieszkalnym lub lokalu mieszkalnego, jego części lub udziału w lokalu mieszkalnym.

Jako Pożyczkę rozumie się nieoprocentowaną (nieodpłatną) pożyczkę na własne cele mieszkaniowe, udzieloną przez Spółkę na rzecz Uczestnika, na zasadach określonych w Programie pożyczkowym oraz Umowie pożyczki.

Postanowienia Programu pożyczkowego stanowią, że każdy z Uczestników, ubiegających się o uzyskanie Pożyczki od Spółki, zobowiązany jest spełnić identyczne wymagania formalne.

Spółka udziela Pożyczki w kwocie nieprzekraczającej równowartości sześciokrotności miesięcznego wynagrodzenia netto należnego Uczestnikowi za miesiąc poprzedzający złożenie wniosku, jednakże kwota Pożyczki na rzecz pojedynczego Uczestnika nie może przekroczyć limitu określonego przez Spółkę.

W przypadku uwzględnienia Wniosku przyznawane jest prawo do otrzymania Pożyczki – wymogiem otrzymania Pożyczki jest zawarcie Umowy pożyczki ze Spółką.

Uczestnik, któremu zostało przyznane prawo do otrzymania Pożyczki i który zawarł ze Spółką Umowę pożyczki, obowiązany jest:

1. Wydatkować Pożyczkę na własny cel mieszkaniowy określony we wniosku,
2. Przedstawiać dokumenty, potwierdzające realizację własnego celu mieszkaniowego, na każde wezwanie Spółki,
3. Dokonać zwrotu Pożyczki na warunkach określonych w Programie pożyczkowym i Umowie pożyczki.

W przypadku gdy:

1. Spółka rozwiąże z Uczestnikiem stosunek pracy bez wypowiedzenia z jego winy, a jeżeli jest osobą zatrudnioną w oparciu o umowę cywilnoprawną wypowie umowę lub odmówi zawarcia kolejnej z przyczyn leżących po stronie Uczestnika, w okresie spłaty Pożyczki,
2. Uczestnik, w okresie wskazanym w pkt 1, rozwiąże stosunek pracy za wypowiedzeniem, z wyjątkiem wypowiedzenia umowy o pracę z przyczyn określonych w art. 943 Kodeksu pracy, a jeżeli jest osobą zatrudnioną w oparciu o umowę cywilnoprawną, wypowie umowę lub odmówi zawarcia kolejnej z jakiegokolwiek powodu,
3. Uczestnik, w okresie wskazanym w pkt 1, rozwiąże stosunek pracy bez wypowiedzenia na podstawie art. 55 lub art. 943 Kodeksu pracy, mimo braku uzasadnionych podstaw do rozwiązania stosunku pracy w oparciu o powyższe regulacje prawne, a jeżeli jest osobą zatrudnioną w oparciu o umowę cywilnoprawną, wypowie tę umowę lub odmówi zawarcia kolejnej z jakiegokolwiek powodu,
4. Uczestnik wydatkuje pożyczkę na cel inny niż własne cele mieszkaniowe albo odmówi przedłożenia dokumentów potwierdzających realizację określonego celu, a w szczególności: aktu notarialnego, umowy kredytu, informacji pochodzącej od kredytodawcy o kwocie spłaconego kredytu, wyciągów z historii rachunku bankowego itp.

-Spółka uprawniona jest do natychmiastowego wypowiedzenia Umowy pożyczki.

W przypadku złożenia przez Spółkę oświadczenia w przedmiocie wypowiedzenia Umowy pożyczki Spółka naliczy Uczestnikowi odsetki od pożyczonej kwoty zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa cywilnego. Wypowiedzenie przez Spółkę Umowy pożyczki skutkuje po stronie Uczestnika obowiązkiem bezzwłocznego zwrotu całej kwoty Pożyczki wraz z odsetkami, nie później niż w terminie 14 dni od dnia wypowiedzenia tej umowy.

Prawo do ubiegania się przez Uczestnika o dofinansowanie szkolenia w ramach Programu podnoszenia kwalifikacji zawodowych oraz udzielenie Pożyczki w ramach Programu pożyczkowego uzależnione jest od określonego przez Spółkę stażu pracy w ramach jej przedsiębiorstwa.

W związku z powyższym zdarzeniem zadano m.in. następujące pytanie.

Czy w przypadku uzyskania przez Wnioskodawczynię, jako zleceniobiorcę Spółki, dofinansowania na podnoszenie kwalifikacji zawodowych na warunkach określonych w Programie, dochód z tego tytułu zwolniony będzie z opodatkowania w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych? (pytanie oznaczone we wniosku nr 2)

Zdaniem Wnioskodawczyni, w przypadku uzyskania przez Wnioskodawczynię, jako zleceniobiorcę lub twórcę dzieła, dofinansowania na podnoszenie kwalifikacji zawodowych na warunkach określonych w Programie, dochód z tego tytułu nie będzie zwolniony z opodatkowania w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Konkluzja niniejsza oparta jest na wykładni art. 21 ust. 1 pkt 90 ww. ustawy a contrario w myśl której, przepis ten obejmuje zakresem przedmiotowym zwolnienie świadczenia realizowanego przez pracodawcę na rzecz pracownika w rozumieniu art. 12 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. osobę pozostającą z pracodawcą w stosunku służbowym, stosunku pracy, stosunku pracy nakładczej lub spółdzielczym stosunku pracy), nie dotyczy zaś świadczenia dla zleceniobiorcy lub twórcy dzieła.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawczyni wyłącznie w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 2. Natomiast w zakresie pytań oznaczonych we wniosku nr 1, 3 i 4 zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Zgodnie z generalną zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 2032) – opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 1 i pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłami przychodów są:

1. stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta,
2. działalność wykonywana osobiście.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy – przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Zgodnie z art. 12 ust. 4 ww. ustawy – za pracownika w rozumieniu ustawy uważa się osobę pozostają w stosunku służbowym, stosunku pracy, stosunku nakładczej lub spółdzielczym stosunku pracy.

Stosownie natomiast do art. 13 ust. 1 pkt 8 lit. a) ww. ustawy – za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej oraz przychodów, o których mowa w pkt 9.

Jednakże zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolna od podatku dochodowego jest wartość świadczeń przyznanych zgodnie z odrębnymi przepisami przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych, z wyjątkiem wynagrodzeń otrzymywanych za czas zwolnienia z całości lub części dnia pracy oraz za czas urlopu szkoleniowego.

Literalna wykładnia powyższego przepisu prowadzi do wniosku, że zwolnieniem w nim określonym objęte są świadczenia na podnoszenie kwalifikacji zawodowych przyznane zgodnie z odrębnymi przepisami przez pracodawcę a więc podmiot, z którym osobę otrzymującą świadczenie łączy stosunek pracy.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawczyni współpracuje ze Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością na podstawie umowy zlecenia i umowy o dzieło. Ponadto Wnioskodawczyni bierze pod uwagę, że w przyszłości może zostać zatrudniona przez Spółkę na podstawie umowy o pracę. W Spółce wprowadzony został we wrześniu 2016 r. Pracowniczy Program Jubileuszowy. Celem Programu jest wzmocnienie lojalności osób współpracujących ze Spółką poprzez m.in. dofinansowanie przez Spółkę kosztów związanych z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych. Programem zostały objęte osoby będące pracownikami Spółki w rozumieniu postanowień ustawy Kodeks pracy, a także osoby zatrudnione przez Spółkę w oparciu o umowy cywilnoprawne (m.in. umowy zlecenie, umowy o dzieło itp.). W ramach Programu podnoszenia kwalifikacji zawodowych Spółka, na uzasadniony pisemny wniosek Uczestnika, może udzielić mu dofinansowania na podjęcie studiów II stopnia, studiów doktoranckich lub studiów podyplomowych (podjęciem wyżej wymienionych form kształcenia nie jest kontynuowanie nauki poprzez rozpoczęcie kolejnego semestru rozpoczętych już studiów) oraz na podjęcie kursu nauki języka angielskiego. Wątpliwości Wnioskodawczyni sprowadzają się do tego, czy w przypadku uzyskania przez Wnioskodawczynię, jako zleceniobiorcę Spółki, dofinansowania na podnoszenie kwalifikacji zawodowych na warunkach określonych w Programie, dochód z tego tytułu zwolniony będzie z opodatkowania w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W tym miejscu wskazać należy, że umowa zlecenie i umowa o dzieło są umowami cywilnoprawnymi, które uregulowane są w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 380 ze zm.).

Zgodnie z art. 734 § 1 i § 2 ustawy Kodeks cywilny – przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. W braku odmiennej umowy zlecenie obejmuje umocowanie do wykonania czynności w imieniu dającego zlecenie. Przepis ten nie uchybia przepisom o formie pełnomocnictwa.

Natomiast stosownie do art. 735 § 1 Kodeksu cywilnego – jeżeli ani z umowy, ani z okoliczności nie wynika, że przyjmujący zlecenie zobowiązał się wykonać je bez wynagrodzenia, za wykonanie zlecenia należy się wynagrodzenie.

Z kolei zgodnie z art. 627 Kodeksu cywilnego – przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia.

Wysokość wynagrodzenia za wykonanie dzieła można określić przez wskazanie podstaw do jego ustalenia. Jeżeli strony nie określiły wysokości wynagrodzenia ani nie wskazały podstaw do jego ustalenia, poczytuje się w razie wątpliwości, że strony miały na myśli zwykłe wynagrodzenie za dzieło tego rodzaju. Jeżeli także w ten sposób nie da się ustalić wysokości wynagrodzenia, należy się wynagrodzenie odpowiadające uzasadnionemu nakładowi pracy oraz innym nakładom przyjmującego zamówienie (art. 628 § 1 Kodeksu cywilnego).

Jak już wyżej wskazano, zwolnienie określone w art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych obejmuje swoim zakresem świadczenia otrzymane przez pracownika od pracodawcy na podnoszenie kwalifikacji zawodowych. Skoro zatem Wnioskodawczyni świadczy usługi na rzecz Spółki na podstawie umowy zlecenia i umowy o dzieło czyli Spółka nie jest jej pracodawcą, to omawiane zwolnienie nie będzie miało zastosowania do dofinasowania otrzymanego przez Wnioskodawczynię od Spółki na podnoszenie kwalifikacji zawodowych.

Tym samym stanowisko Wnioskodawczyni, zgodnie z którym ww. dochód nie będzie zwolniony z opodatkowania w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania niniejszej interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 718 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie – w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Administracji Skarbowej w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

źródło: https://sip.mf.gov.pl/