Premia za czas pobierania zasiłku a składki ZUS – interpretacja ZUS z 14-7-2022 r. – WPI/200000/43/854/2022

Premia należna za czas pobierania świadczeń chorobowych a składki ZUS

UZASADNIENIE

Wnioskiem z 08 lipca 2022r. Spółka z o.o. (zwany dalej „Przedsiębiorcą”) wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (zwanego dalej: „Zakładem”) o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ustawy Prawo przedsiębiorców.

Opis zdarzenia przyszłego:

Wnioskodawca zamierza przyznać i wypłacać pracownikom składnik wynagrodzenia w postaci premii od sprzedaży. Premia będzie miała charakter prowizyjny i roszczeniowy, a jej wysokość będzie uzależniona od uzyskanej przez Wnioskodawcę wielkości sprzedaży. Premia od sprzedaży, której dotyczy wniosek, będzie stanowiła przychód pracownika. Kryteria wyliczenia wysokości premii będą obiektywne i w pełni weryfikowalne, niezależne od obecności w pracy pracowników i ilości ich pracy. Premia od sprzedaży nie będzie związana z wykonywaniem pracy w danym okresie (nie będzie związana z aktem świadczenia pracy), ale będzie związana z wynikami sprzedaży Wnioskodawcy. Ze względu na powiązanie premii od sprzedaży bezpośrednio z wynikami działalności gospodarczej Wnioskodawcy, premia będzie przysługiwać niezależnie od wykonywania przez pracowników pracy w danym okresie.

Wnioskodawca będzie wypłacał premie od sprzedaży w pełnej wysokości niezależnie od obecności pracowników w pracy, w tym także w okresach pobierania przez pracowników zasiłków. Wnioskodawca zamierza zapewnić pracownikom prawo do otrzymywania premii od sprzedaży w zakładowych źródłach prawa pracy (regulamin wynagradzania). Wnioskodawca zamierza wprowadzić do obowiązującego Regulaminu wynagradzania postanowienie mówiące o zasadach nabywania prawa do premii, ich wysokości oraz prawie do otrzymywania tego składnika niezależnie od obecności pracownika w pracy. Wnioskodawca planuje wprowadzić do Regulaminu wynagradzania następujący zapis:

§ 1

1. Kierownik ds. Kluczowych Klientów ma prawo do premii od sprzedaży, na zasadach opisanych w ust. 2 – 5.
2. Podstawę do wyliczenia premii od sprzedaży stanowi suma: wartości rocznej sprzedaży netto produktów na rzecz klientów przypisanych i obsługiwanych przez pracownika, o którym mowa w ust. 1 nie będących hurtowniami oraz wartości rocznej sprzedaży netto na rzecz klientów przypisanych i obsługiwanych przez pracownika, o którym mowa w ust. 1 będących hurtowniami po odliczeniu wartości sprzedaży netto na rzecz tych hurtowni zrealizowanych w oparciu o zamówienia przedstawicieli Pracodawcy.

3. Wysokość premii od sprzedaży wynosi określony w umowie o pracę procent podstawy obliczonej zgodnie z ust. 2.
4. Premia będzie wypłacana kwartalnie, po rozliczeniu sprzedaży za dany kwartał, w terminach:
5. I transza – do 10 maja, po rozliczeniu sprzedaży za pierwszy kwartał danego roku kalendarzowego;
6. II transza – do 10 sierpnia, po rozliczeniu sprzedaży za drugi kwartał danego roku kalendarzowego;
7. III transza – do 10 listopada, po rozliczeniu sprzedaży za trzeci kwartał danego roku kalendarzowego;
8. IV transza – do 10 lutego kolejnego roku kalendarzowego, po rozliczeniu sprzedaży za pełny poprzedni rok kalendarzowy, na podstawie wyniku sprzedaży zatwierdzonego przez Dyrektora Generalnego; wysokość IV transzy stanowić będzie różnicę pomiędzy premią należną za cały rok, a kwotami wypłaconymi za poszczególnego kwartały danego roku.
9. Kierownik ds. Kluczowych Klientów zachowuje prawo do premii od sprzedaży w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego oraz świadczenia rehabilitacyjnego. W związku z zachowywaniem prawa do premii od sprzedaży w okresie pobierania wynagrodzenia lub zasiłków, premia nie będzie stanowić podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

§ 2

1. Specjalista ds. Marketingu ma prawo do premii od sprzedaży, na zasadach opisanych w ust. 2-5.
2. Podstawę do wyliczenia premii od sprzedaży stanowi suma: wartości rocznej sprzedaży netto produktów na rzecz klientów przypisanych i obsługiwanych przez pracownika, o którym mowa w ust. 1, nie będących hurtowniami oraz wartości rocznej sprzedaży netto produktów zrealizowanych za pośrednictwem platform sprzedaży internetowej oraz sklepu internetowego

3. Wysokość premii od sprzedaży wynosi określony w umowie o pracę procent podstawy obliczonej zgodnie z ust. 2.
4. Premia będzie wypłacana kwartalnie, po rozliczeniu sprzedaży za dany kwartał, w terminach:
5. I transza – do 10 maja, po rozliczeniu sprzedaży za pierwszy kwartał danego roku kalendarzowego;
6. II transza – do 10 sierpnia, po rozliczeniu sprzedaży za drugi kwartał danego roku kalendarzowego;
7. III transza – do 10 listopada, po rozliczeniu sprzedaży za trzeci kwartał danego roku kalendarzowego;
8. IV transza – do 10 lutego kolejnego roku kalendarzowego, po rozliczeniu sprzedaży za pełny poprzedni rok kalendarzowy, na podstawie wyniku sprzedaży zatwierdzonego przez Dyrektora Generalnego; wysokość IV transzy stanowić będzie różnicę pomiędzy premią należną za cały rok, a kwotami wypłaconymi za poszczególnego kwartały danego roku.
9. Specjalista ds. Marketingu zachowuje prawo do premii od sprzedaży w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego oraz świadczenia rehabilitacyjnego. W związku z zachowywaniem prawa do premii od sprzedaży w okresie pobierania wynagrodzenia lub zasiłków, premia nie będzie stanowić podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Wnioskodawca będzie naliczał i wypłacał pracownikom premię od sprzedaży w oparciu o ww. zapisy Regulaminu wynagradzania, niezależnie od ilości dni przepracowanych w danym roku kalendarzowym. Premie będą również wypłacane w okresach pobierania wynagrodzenia chorobowego oraz zasiłków, gdyż będą one uzależnione od wskaźników (wielkość sprzedaży) niezależne od pracy pracowników w danym okresie.

Stanowisko w sprawie:

W ocenie Wnioskodawcy, premie od sprzedaży objęte niniejszym wnioskiem nie będą stanowiły podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, jak również nie będą uwzględniane w podstawie wymiaru zasiłków. Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 24 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 2017 r., poz. 1949), podstawy wymiaru składek nie stanowią składniki wynagrodzenia, do których pracownik ma prawo w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego, w myśl postanowień układów zbiorowych pracy lub przepisów o wynagradzaniu, jeżeli są one wypłacane za okres pobierania tego wynagrodzenia lub zasiłku.

Zdaniem Wnioskodawcy uznać należy, że w opisanym zdarzeniu przyszłym zakładowe przepisy płacowe (Regulamin wynagradzania) będą przyznawały pracownikom prawo do otrzymywania premii od sprzedaży, które to prawo pracownicy będą zachowywać w okresie pobierania wynagrodzenia chorobowego i zasiłków. Prawo do otrzymywania premii będzie zagwarantowane na poziomie zakładowych przepisów płacowych. Końcowa wysokość premii od sprzedaży, należnych za dany okres, będzie wynikała, z treści Regulaminu przy uwzględnieniu wskaźnika znajdującego się w umowie o pracę. Przepisy Regulaminu wynagradzania będą zapewniać pracownikom zachowanie prawa do tych świadczeń w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego i świadczenia rehabilitacyjnego.

Ze względu na tożsamość definicji normatywnej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe i podstawy wymiaru zasiłku chorobowego, przy dokonywaniu wykładni § 2 ust. 1 pkt 24 rozporządzenia z dnia 18 grudnia 1998 r. nie powinno się pomijać stanowiska doktryny oraz orzecznictwa dotyczących wykładni art. 41 ust. 1 ustawy zasiłkowej. Sąd Najwyższy już w wyroku z dnia 6 lipca 2005 r. (III UK 76/05) przyjął, że wyłączenie zawarte w § 2 ust. 1 pkt 24 rozporządzenia z dnia 18 grudnia 1998 r. dotyczy składników wynagrodzenia, do których pracownik ma prawo w okresie pobierania zasiłku chorobowego, w myśl postanowień układów zbiorowych pracy lub przepisów o wynagrodzeniu, jeżeli są one wypłacane za okres pobierania zasiłku. Tak określone wyłączenie jest odpowiednie do zasiłku chorobowego, który ma w określonym proporcjonalnym rozmiarze zastępować uzyskiwane wcześniej (przed niezdolnością do pracy) wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne wynikające ze stosunku pracy. Wynikająca z § 2 ust. 1 pkt 24 rozporządzenia z dnia 18 grudnia 1998 r. zasada wyłączenia z podstawy składek przychodów, do których pracownik zachowuje prawo w okresie pobierania zasiłku, jeżeli są one wypłacane za okres pobierania zasiłku, obecnie koreluje z art. 41 ust. 1 ustawy zasiłkowej, zgodnie z którym przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego nie uwzględnia się składników wynagrodzenia, do których pracownik zachowuje prawo w okresie pobierania tego zasiłku zgodnie z postanowieniami układów zbiorowych pracy lub przepisami o wynagradzaniu, jeżeli są one wypłacane za okres tego zasiłku. W obu wymienionych regulacjach chodzi o to samo – o wyłączenie takich składników wynagrodzenia, które – ze względu na ich podstawy w układzie zbiorowym lub w przepisach o wynagrodzeniu – mają być wypłacane w okresie pobierania zasiłku w związku z tym, że pracownik zachowuje prawo do ich wypłaty. W uzasadnieniu wyroku z dnia 24 czerwca 2008 r. (SK 16/06) Trybunał Konstytucyjny odnosząc się do wykładni § 2 ust. 1 pkt 24 rozporządzenia z dnia 18 grudnia 1998 r. stwierdził, że „jeśli układ albo regulamin wynagradzania expressis verbis stanowi, iż w okresie pobierania zasiłku chorobowego pracownik zachowuje prawo do określonego składnika wynagrodzenia i składnik ten jest wypłacany, to nie jest on wliczany do podstawy wymiaru składek (czyli od kwoty tego składnika nie jest uiszczana składka). A contrario, jeśli układ albo regulamin wynagradzania stanowią, że w okresie pobierania zasiłku chorobowego pracownik nie zachowuje prawa do określonego składnika wynagrodzenia, albo – co bardzo istotne – nie regulują tej kwestii (również wtedy, gdy regulamin nie istnieje, bo pracodawca nie miał obowiązku go tworzyć – art. 772 § 1 k.p.), to oznacza to, iż składnik taki nie jest wypłacany w okresie pobierania zasiłku chorobowego, jest natomiast wliczany do podstawy wymiaru składek”. W wyroku z dnia 16 maja 2006 r. (I UK 291/05) Sąd Najwyższy wskazał, że w okresie niezdolności do pracy z powodu choroby pracownik nie zachowuje prawa do takich składników wynagrodzenia, których wypłacanie jest wprost związane z wykonywaniem pracy w danym czasie, a więc z aktem jej świadczenia. Tego rodzaju składnikiem wynagrodzenia jest z całą pewnością wynagrodzenie zasadnicze, które nie może być wypłacane w okresie choroby. Ponieważ w przedstawionym we wniosku zdarzeniu przyszłym Wnioskodawca zamierza wypłacać pracownikom premie od sprzedaży także w okresie pobierania wynagrodzenia za okres niezdolności do pracy lub zasiłku chorobowego, i nie są to składniki za wkład pracy przy realizacji danego zadania w okresach przed lub po powstaniu u danego pracownika niezdolności do pracy, zdaniem Wnioskodawcy kwoty wypłacanych tak premii od sprzedaży nie będą stanowiły podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Analiza zdarzenia przyszłego w świetle stanu prawnego:

Zagadnienia dotyczące ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz zasady opłacania tych składek regulują przepisy ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tj. Dz.U. z 2022 r. poz. 1009 ze zm.) oraz rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (tj. Dz.U. z 2017 r. poz. 1949).

Stosownie do treści art. 18 ust. 1 i 2, art. 20 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz § 1 wskazanego rozporządzenia, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, wypadkowe, chorobowe) stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.) z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem:

1. przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe,
2. wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Katalog przychodów niestanowiących podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe został zawarty w § 2 ust. 1 ww. rozporządzenia. Zgodnie z pkt 24 powołanego przepisu, podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie stanowią składniki wynagrodzenia, do których pracownik ma prawo w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego, w myśl postanowień układów zbiorowych pracy lub przepisów o wynagradzaniu, jeżeli są one wypłacane za okres pobierania tego wynagrodzenia lub zasiłku.

W świetle powyższego przepisu, jeżeli składniki wynagrodzenia uzyskiwane przez pracownika w ramach stosunku pracy stanowią przychód w rozumieniu przepisów ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, a pracownicy zachowują do nich prawo w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego i stosowny zapis o takim uprawnieniu znajduje się w przepisach wewnątrzzakładowych należących do katalogu źródeł prawa pracy, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeksu pracy (tj. Dz.U. z 2020 r. poz. 1320 ze zm.), wówczas nieuwzględnieniu w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne podlegają te stałe składniki wynagrodzenia, do których pracownik zachowuje prawo i może wystąpić z roszczeniem o ich wypłatę.

Z przedstawionego przez Przedsiębiorcę opisu zdarzenia przyszłego wynika, że pracodawca chce przyznać i wypłacać pracownikom składnik wynagrodzenia w postaci premii od sprzedaży. Wskazany składnik wynagrodzenia będzie miał charakter prowizyjny i roszczeniowy. Kryteria wyliczenia wysokości premii będą obiektywne i w pełni weryfikowalne, niezależne od obecności pracowników w pracy i ilości ich pracy. Premia będzie przysługiwać niezależnie od wykonywania przez pracowników pracy w danym okresie. Wysokość premii, nie będzie wynikała z decyzji Przedsiębiorcy o ich przyznaniu bądź nie, a związana będzie z wynikami finansowymi Przedsiębiorcy. Prawo pracowników do premii od sprzedaży będzie zapisane w zakładowych źródłach prawa pracy (regulaminie wynagradzania).

Uwzględniając fakt, że składnik wynagrodzenia w postaci premii od sprzedaży będzie miał charakter prowizyjny i roszczeniowy, a jego przyznanie nie będzie uzależnione od obecności w pracy i od wkładu pracy pracowników oraz nie będzie miało charakteru uznaniowego, Przedsiębiorca będzie miał prawo do nieuwzględnienia ww. premii w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne na podstawie § 2 ust. 1 pkt 24 rozporządzenia z dnia 18 grudnia 1998 r. Zatem, obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od premii od sprzedaży, do której pracownik będzie miał prawo w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego – po stronie Przedsiębiorcy nie powstanie.

Stanowisko Zakładu:

Mając powyższe na uwadze, przedstawiony we wniosku złożonym 08 lipca 2022r. przez (…) opis zdarzenia przyszłego, własne stanowisko oraz obowiązujące przepisy Zakład Ubezpieczeń Społecznych, uznaje za prawidłowe stanowisko w sprawie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne premii od sprzedaży w okresie pobierania przez pracowników wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy lub zasiłku chorobowego.

źródło: https://bip.zus.pl

Wytłuszczenia dokonane przez redakcję