Sanitariaty kierowców w transporcie międzynarodowym a składki ZUS – interpretacja ZUS z 25-04-2024 r. – DI/100000/43/362/2024

Kiedy należny kierowcom wykonującym przewozy międzynarodowe zwrot za sanitariaty podlega ozusowaniu? Czy wliczać sanitariaty do przychodu, który decyduje o możliwości zastosowania zwolnienia z oskładkowania w postaci „wirtualnych diet”?

UZASADNIENIE

W dniu 4 kwietnia 2024r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek przedsiębiorcy (…) o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2013 r. Prawo przedsiębiorców.

Wnioskodawca we wniosku wskazuje, że ustawa z 23 lipca 2023 r. o delegowaniu kierowców w transporcie drogowym (Dz.U. poz. 1523) zmieniła zasady obliczania wynagrodzenia w przypadku kierowców wykonujących przewozy międzynarodowe, czego dotyczy cały nowy rozdział 3b, który został dodany do ustawy z 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców.

Ujednoliciła ona naliczanie wirtualnych diet, ale pojawiły się w niej nowe rozwiązania prawne, w tym dodatek sanitarny.

Wnioskodawca wskazał, że potrzebuje jednoznacznego stanowiska jak uwzględniać dodatek sanitarny w podstawie ZUS.

W jakich sytuacjach jest on oskładkowany, a w jakich nie oraz czy są dla niego limity w os kład kowani u.

Wnioskodawca wskazał, że ustalenie podstawy składek ZUS dla kierowców w połączeniu z ulgą za „wirtualne diety” oraz z dodatkiem sanitarnym nie jest dla Wnioskodawcy zrozumiale.

Samo rozliczanie „wirtualnych diet” Wnioskodawca ma opanowane jednak brakuje mu interpretacji przepisów dotyczących dodatku sanitarnego jak wpływa on na naliczanie wynagrodzenia, w tym, podstawy ZUS.

Interpretując powyższą ustawę Wnioskodawcy wydaje się, że jest kilka sytuacji, dla których dodatek sanitarny może różnie wpływać m.in. na podstawę składek ZUS w zależności od wysokości wynagrodzenia.

Wnioskodawca ma problem z jednym przypadkiem i prosi aby udzielić jednoznacznej odpowiedzi

Przykład Stan faktyczny.

Pracownik (kierowca) został zatrudniony w grudniu w połowie miesiąca na umowę o pracę (kod ubezpieczenia 01100 w ramach stosunku pracy). Jego wynagrodzenie za część przepracowanego miesiąca wynosiła brutto 6500 czyli poniżej prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia brutto (w roku 2024 – 7824 zł). Wskazany pracownik jest kierowcą i obowiązuje go ustawa z 28 lipca 2023 r. o delegowaniu kierowców w transporcie drogowym (DZ.U. poz. 1523).

Pracownik przekazał dokumenty dotyczące jego delegacji i korzystania z sanitariatów na kwotę 2000 zł. Art. 26g ww. ustawy wskazuje:

Art. 26g.” W przypadku kierowców wykonujących zadania służbowe w ramach międzynarodowych przewozów drogowych, których miesięczny przychód jest wyższy niż przeciętne wynagrodzenie, w skład przychodu stanowiącego podstawę wymiaru składki na ubezpieczenia społeczne, o której mowa w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych nie wchodzą:

(…)

d) korzystania z urządzeń sanitarnych, określonych na podstawie średnich nieudokumentowanych kosztów takich usług oferowanych w ogólnodostępnych miejscach obsługi podróżnych w państwach, w których kierowca wykonuje zadania służbowe.

Ustawodawca wskazuje jak zwrot kosztów za sanitariaty wpływa na podstawę wymiaru składki na ubezpieczenia społeczne dla pracowników których miesięczny przychód jest wyższy niż przeciętne wynagrodzenie. I tu ma jednoznaczne stwierdzenie, że kwota sanitariatów nie wpływa na podstawę składek na ubezpieczenia społeczne – nie wchodzi w skład podstawy.

Wnioskodawcy brakuje informacji gdy wynagrodzenie jest mniejsze od przeciętnego wynagrodzenia, a tymi samym wydaje mu się, że taka wyplata jest oskładkowana na zasadach ogólnych, a tym samym koszty sanitariatu zwiększają podstawę składek na ubezpieczenia społeczne. W tym przypadku podstawa składek na ubezpieczenia społeczne wyniesie 6500+2000 czyli 8,5 tys.

Wnioskodawca zaznacza, że wartość dodatku sanitarnego stanowi przychód w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

Wynagrodzenie 6500 zł

Dieta (tzw. wirtualna) 2000 zł

Dodatek sanitarny 2000 zł

Podstawa ZUS =????

W przypadku braku dodatku sanitarnego podstawa składek ZUS wynosiłaby 6500 zł.

W przypadku gdy jest dodatek sanitarny Wnioskodawca potrzebuje wiedzieć, czy jest on w pełni oskładkowany. Czy podstawa składek wyniesie 6500 zł czy może jest limitowany do wysokości prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia brutto roku 2024 – 7824 zł? Zdaniem Wnioskodawcy wynagrodzenie pracownika nie przekracza 7824 zł w związku z czym powinien zostać rozliczony na zasadach ogólnych a tym samym należy przyjęć do podstawy składek ZUS pełne 2000 zł, a tym samym podstawa wyniesie 8500 zł.

Mając na uwadze treść wniosku, jak również obowiązujące w tym przedmiocie przepisy prawa Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje.

Zgodnie z przepisem art. 34 ust. 1 ustawy Prawo przedsiębiorców przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek, o wydanie wyjaśnienia co da zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna). Natomiast w myśl art. S3d ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 34 ustawy z dnia 6 marca 201Sr. Prawo przedsiębiorców w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania .składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Należy również zauważyć, że zgodnie z art. 34 ust. 3 ustawy Prawo przedsiębiorców, przedsiębiorca we wniosku o wydanie interpretacji przedstawia zaistniały stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe oraz własne stanowisko w sprawie. Z przepisu tego wynika wymóg kompleksowości opisu stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego dokonanego przez wnioskodawcę – Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie może bowiem w trybie wydawania interpretacji indywidualnej prowadzić postępowania wyjaśniającego, w szczególności nie przeprowadza postępowania dowodowego. Granice sprawy wszczętej wniesieniem wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej zakreślają jedynie ramy zaprezentowanego opisu stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego.

Stanowisko wyrażone przez wnioskodawcę we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ust. 1 ustawy Prawo przedsiębiorców w przedmiocie dotyczącym ustalenia podstawy wymiaru składek dla kierowców zatrudnionych na podstawie umowy o pracę w transporcie międzynarodowymi, uznać należy za nieprawidłowe.

Zagadnienia dotyczące ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne regulowane są za pośrednictwem przepisów ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 13 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (…).

Z brzmienia art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy wynika, że obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami, z wyłączeniem prokuratorów. Stosownie zaś do art. 11 ust. 1 i art. 12 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych osoby, które są pracownikami podlegają również obowiązkowo ubezpieczeniom chorobowemu i wypadkowemu.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w ś 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1S grudnia 1993r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Zgodnie z obowiązującym od 19 sierpnia 2023 r. art. 26f ustawy z dnia 16 kwietnia 2004r. o czasie pracy kierowców (Dz. U. z 2022r._r poz. 1473 ze zm.) kierowca wykonujący zadania służbowe w ramach międzynarodowych przewozów drogowych nie jest w podróży służbowej w rozumieniu art. 77⁵ § 1 ustawy Kodeks pracy z dnia 26 czerwca 1974r. (Dz. U. z 2023r._; poz. 1465 ze zm.). A zatem nie będą w takim przypadku przysługiwały świadczenia z tytułu podróży służbowych.

Zgodnie z art. 26g ustawy o czasie pracy kierowców w przypadku kierowców wykonujących zadania służbowe w ramach międzynarodowych przewozów drogowych, których miesięczny przychód jest wyższy niż przeciętne wynagrodzenie, w skład przychodu stanowiącego podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne nie wchodzą.

• kwota stanowiąca równowartość 60 euro za każdy dzień pobytu za granicą, z zastrzeżeniem, że tak ustalony miesięczny przychód tych osób stanowiący podstawę wymiaru składek nie może być niższy od kwoty przeciętnego wynagrodzenia;
• należności stanowiące zwrot równowartości poniesionych przez kierowcę kosztów:

1. 1. noclegu, o którym mowa w art. 8 ust. 8 rozporządzenia (WE) nr 561/2006,
   2. podróży do miejsca rozpoczęcia międzynarodowego przewozu drogowego środkami transportu innymi niż pojazd będący w dyspozycji pracodawcy lub podmiotu, na rzecz którego kierowca wykonuje międzynarodowy przewóz drogowy,
   3. niezbędnych udokumentowanych wydatków określonych lub uznanych przez pracodawcę lub podmiot, na rzecz którego kierowca wykonuje międzynarodowy przewóz drogowy, odpowiednio do uzasadnionych potrzeb w wysokości nieprzekraczającej kwoty wydatków faktycznie poniesionych i udokumentowanych przez kierowcę,
   4. korzystania z urządzeń sanitarnych, określonych na podstawie średnich nieudokumentowanych kosztów takich usług oferowanych w ogólnodostępnych miejscach obsługi podróżnych w państwach, w których kierowca wykonuje zadania służbowe.

Z powyższego przepisu wynika, iż w przypadku kierowców wykonujących zadania służbowe w ramach międzynarodowych przewozów drogowych, których miesięczny przychód jest wyższy niż przeciętne wynagrodzenie (czyli w 2024r. wyższy niż 7.824 zł), w skład przychodu stanowiącego podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne, nie wchodzą należności stanowiące zwrot równowartości poniesionych przez kierowcę kosztów, w tym korzystania z urządzeń sanitarnych (dodatek sanitarny), określonych na podstawie średnich nieudokumentowanych kosztów takich usług oferowanych w ogólnodostępnych miejscach obsługi podróżnych w państwach, w których kierowca wykonuje zadania służbowe. Przez przychód kierowcy należy rozumieć przychód stanowiący podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Wnioskodawca wskazał, że kierowca otrzymał w danym miesiącu wynagrodzenie w kwocie niższej niż kwota przeciętnego wynagrodzenia oraz zwrot równowartości poniesionych przez kierowcę kosztów korzystania z urządzeń sanitarnych, które łącznie stanowią przychód przewyższający kwotę przeciętnego wynagrodzenia.

Należy podkreślić, iż przepis art. 26g ustawy o czasie pracy kierowców odnosi się do przychodu przy ustalaniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

W opisanym przez Wnioskodawcę we wniosku przypadku przychodem będzie nie kwota samego wynagrodzenia kierowcy ale łączna kwota wynagrodzenia za pracę plus dodatek sanitarny, a więc przychód wyższy niż przeciętne miesięczne wynagrodzenie.

Zatem, w przypadku kierowców wykonujących zadania służbowe w ramach międzynarodowych przewozów drogowych, a których miesięczny przychód jest wyższy niż przeciętne wynagrodzenie, w skład przychodu stanowiącego podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne nie wchodzą należności stanowiące zwrot równowartości poniesionych przez kierowcę kosztów, w tym korzystania z urządzeń sanitarnych, określonych na podstawie średnich nieudokumentowanych kosztów takich usług. Przy ustalaniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników należy odjąć nie tylko składniki wyłączone z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wykazane w § 2 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczególnych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, ale również kwoty świadczeń wskazanych w ustawie o czasie pracy kierowców (w tym wskazane koszty korzystania z sanitariatów). Dopiero wynik tego działania porównuje się do kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia, rozumianego jako przeciętne wynagrodzenie miesięczne na dany rok kalendarzowy, które w tym roku wynosi 7824 zł. W przypadku, gdy wynagrodzenie kierowcy jest niższe niż prognozowane przeciętne wynagrodzenie, do kierowcy nie ma zastosowania wyłączenie z podstawy wymiaru składek kwoty 60 euro za każdy dzień pobytu za granicą.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

źródło: https://bip.zus.pl

Wytłuszczenia dokonane przez redakcję