W odpowiedzi na interpelację nr 6445 Pana Posła Tomasza Kostusia w sprawie możliwej konieczności zwrotu otrzymanej kwoty świadczenia postojowego wraz z odsetkami, uprzejmie wyjaśniam.
Świadczenie postojowe jest jedną z wielu form wsparcia przedsiębiorców w trudnym okresie pandemii związanej z COVID-19. Świadczenie to przysługuje osobom prowadzącym działalność gospodarczą na podstawie prawa przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych, w tym również korzystającym z „Ulgi na start” i opłacających składki w ramach Małego ZUS, jeżeli miały one przestój w następstwie COVID-19. Świadczenie to przysługuje również osobom wykonującym umowy cywilnoprawne. Świadczenie postojowe jest świadczeniem nieopodatkowanym i nieoskładkowanym, ponieważ świadczenie ma charakter socjalny – stanowi wsparcie finansowe dla osób, których sytuacja uległa pogorszeniu. Świadczenie postojowe może być wypłacane ponownie, ale nie więcej niż trzykrotnie. Ponowne przyznanie świadczenia postojowego będzie mogło nastąpić nie wcześniej niż w miesiącu następującym po miesiącu wypłaty świadczenia postojowego.
Zgodnie z art. 15zua ust. 1 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. poz. 374, z późn. zm.) świadczenie postojowe może zostać przyznane ponownie, na podstawie oświadczenia osoby uprawnionej, której wypłacono świadczenie postojowe. Warunkiem przyznania kolejnego świadczenia postojowego jest wykazanie w oświadczeniu, że sytuacja materialna wykazana we wniosku o świadczenie postojowe, nie uległa poprawie. Z uwagi, że świadczenie przyznawane jest na wniosek osoby uprawnionej, ocena poprawy sytuacji materialnej leży w gestii osoby uprawnionej. Jednocześnie należy podkreślić, że osoba ubiegająca się o ponowną wypłatę świadczenia nie jest zobowiązana do dokumentowania swojej sytuacji materialnej – nie jest wymagane udowodnienie spadku przychodów o kolejne 15%.
Biorąc pod uwagę konieczność zapewnienia niezbędnych środków finansowych dla przedsiębiorców i osób wykonujących umowy cywilnoprawne, przyjęto konstrukcję przepisów, która umożliwi wypłatę świadczenia postojowego jak najszerszej grupie osób, które wymagają tego wsparcia oraz skróci czas przyznania tej pomocy. Dlatego też ponowna wypłata świadczenia ma formę uproszczoną i odbywa się wyłącznie na podstawie oświadczenia osoby ubiegającej się o przyznanie świadczenia, co znacznie upraszcza i skraca postępowanie zarówno po stronie przedsiębiorcy, jak i Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Bezprzedmiotowe jest składanie jeszcze raz całego wniosku o świadczenie postojowe, w przypadku, gdy Zakład Ubezpieczeń Społecznych już dysponuje dokumentacją niezbędną do przyznania świadczenia postojowego, jak również określanie w ustawie szczegółowo dodatkowych kryteriów.
Ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. poz. 374, z późn. zm.), zawiera w art. 15 zx regulacje w zakresie nienależnie pobranego świadczenia postojowego. Należy zauważyć, że procedura zwrotu nienależnie pobranego świadczenia postojowego została skonstruowana analogicznie, jak procedura nienależnie pobranego świadczenia z ubezpieczenia społecznego i ma na celu określenia postępowania organu, w sytuacji, gdy osoba ubiegająca się o świadczenie postojowe świadomie wprowadziła w błąd organ przyznający świadczenie albo świadczenie zostało przyznane osobie nieuprawnionej. Dlatego też Zakład Ubezpieczeń Społecznych będzie mógł wszczynać postępowanie o zwrot nienależenie pobranego świadczenia postojowego jedynie w przypadkach świadomego wprowadzania w błąd organu lub wypłacenia świadczenia osobie nieuprawnionej. Podkreślenia wymaga, że organ zobowiązany jest w takiej sytuacji do wydania decyzji, od której przysługuje stronie odwołanie do sądu, który to sąd oceni zasadność zwrotu nienależnie pobranego świadczenia postojowego opierając się na obowiązujących przepisach prawa w tej materii.
Mając na uwadze konieczność zapewnienia ochrony zatrudnienia, zmniejszenia obciążeń oraz zachowania płynności finansowej przedsiębiorstw, na bieżąco dokonywane są analizy dotychczasowo zaproponowanych rozwiązań pomocowych. W zależności od rozwoju sytuacji epidemicznej w Polsce, będą podejmowane dalsze działania – zarówno o charakterze korygującym, jak i nowatorskim – ukierunkowane na realną pomoc dla pracowników i pracodawców.
źródło: http://www.sejm.gov.pl/
Wytłuszczenia dokonane przez redakcję