W odpowiedzi na interpelację z dnia 14 czerwca 2020 r. nr 7390 Pana Posła Krzysztofa Gawkowskiego wraz z grupą posłów skierowaną do Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, pragnę uprzejmie wyjaśnić, co następuje.
Dodatkowy zasiłek opiekuńczy został wprowadzony ustawą z dnia 2 marca 2020 r.o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. poz. 374, z późn. zm.). Przysługuje rodzicom dzieci w wieku do lat 8, w przypadku nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, przedszkola, szkoły lub klubu dziecięcego z powodu COVID-19, do którego dziecko uczęszczało. Przepisy przyznają także prawo do dodatkowego zasiłku opiekuńczego ubezpieczonym rodzicom lub opiekunom niepełnosprawnych dzieci i osób pełnoletnich, zwolnionym od wykonywania pracy z powodu konieczności zapewnienia opieki nad taką osobą w przypadku zamknięcia z powodu COVID-19 placówki, do której uczęszcza osoba niepełnosprawna.
W związku z ograniczonym otwarciem żłobków i przedszkoli od dnia 6 maja br., dodatkowy zasiłek opiekuńczy przysługuje również w przypadku niemożności zapewnienia opieki przez żłobek, klub dziecięcy, przedszkole, placówkę pobytu dziennego oraz inną placówkę lub podmiot zatrudniający dziennych opiekunów lub w przypadku podjęcia decyzji przez ubezpieczonego o osobistym sprawowaniu opieki. Prawo do dodatkowego zasiłku opiekuńczego zostało, po raz kolejny, przedłużone (do 14 czerwca br.).
Na podstawie ustawy z dnia 19 czerwca br. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19 (Dz. U. poz. 1086) – wydłużono prawa do dodatkowego zasiłku opiekuńczego na dotychczasowych zasadach do dnia 28 czerwca br. czyli do końca roku szkolnego. Przepisy ustawy w tym zakresie weszły w życie z dniem ogłoszenia z mocą od 25 maja 2020 r.
Jednocześnie należy podkreślić, że rodzice dzieci do lat 8 mogą składać wnioski o wypłatę dodatkowego zasiłku opiekuńczego za okres od 25 maja 2020 r. zarówno do ZUS, jak i płatników składek (pracodawców, zleceniodawców). Płatnicy składek, którzy wypłacają zasiłki, powinni przyjmować wnioski ubezpieczonych o dodatkowy zasiłek opiekuńczy z tytułu opieki nad dziećmi do lat 8 za okres od 25 maja 2020 r. Nie zmieniły się także zasady występowania o dodatkowy zasiłek opiekuńczy oraz wzór oświadczenia do uzyskania dodatkowego zasiłku opiekuńczego.
Przepisy ustawy z dnia 19 czerwca br. przewidują możliwość dalszego wydłużenia prawa do dodatkowego zasiłku opiekuńczego w drodze rozporządzenia Rady Ministrów. Rozwiązanie to wychodzi naprzeciw oczekiwaniom rodziców, którzy z różnych względów podejmą decyzję o osobistym sprawowaniu opieki nad dziećmi. Na mocy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 25 czerwca br. w sprawie określenia dłuższego okresu pobierania dodatkowego zasiłku opiekuńczego w celu przeciwdziałania COVID-19 (Dz. U. poz. 1108) wydłużono okres pobierania dodatkowego zasiłku opiekuńczego o kolejne 14 dni – od 29 czerwca do 12 lipca br.
Należy podkreślić, że przyznane na wniosek ubezpieczonego rodzica lub opiekuna, świadczenie pieniężne wynikające z prawa do dodatkowego zasiłku opiekuńczego ma charakter wyjątkowy i incydentalny – jest odpowiedzią na istniejący stan epidemii koronawirusa. Wymiar czasowy prawa do dodatkowego zasiłku opiekuńczego został kilkukrotnie wydłużony przez rząd pomimo tego, iż specustawa z dnia 2 marca 2020 r. w pierwotnym brzmieniu przewidywała powyższy zasiłek jedynie w wymiarze 14 dni.
Natomiast świadczeniem właściwym w związku z zaistniałym ryzykiem ubezpieczeniowym (tj. przedmiotowy przypadek nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, przedszkola, szkoły lub klubu dziecięcego lub choroby niani lub dziennego opiekuna sprawujących opiekę nad dziećmi) pozostaje – zasiłek opiekuńczy. Inaczej mówiąc – obecne świadczenie (dodatkowy zasiłek opiekuńczy) istnieje w porządku prawnym obok dotychczas funkcjonującego zasiłku opiekuńczego. Stąd, zgodnie z obowiązującymi przepisami dla rodziców i opiekunów dzieci do lat 8 zasiłek opiekuńczy przysługuje również na ogólnych zasadach wskazanych w ustawie o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2020 r. poz. 870). Jeśli przed wejściem w życie powołanej powyżej ustawy z dnia 19 czerwca br. ubezpieczony wystąpił o zasiłek opiekuńczy na ogólnych zasadach określonych w ustawie o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa z tytułu zamknięcia placówki, do której uczęszcza jego dziecko, okres ten nie powinien być liczony do limitu 60 dni wypłaty zasiłku opiekuńczego w tym roku kalendarzowym.
Pragnę podkreślić, że wszystkie sygnały i uwagi wpływające do resortu dotyczące prawa do dodatkowego zasiłku opiekuńczego są w miarę możliwości uwzględniane w ramach kolejnych nowelizacji przepisów.
źródło: http://www.sejm.gov.pl/
Wytłuszczenia dokonane przez redakcję