W odpowiedzi na pismo Pana Marszałka z dnia 26 czerwca br., znak: K8INT32029, dotyczące interpelacji Pana Posła Jarosława Urbaniaka oraz Grupy Posłów (PO-KO) w sprawie rozporządzenia regulującego należności pracowników z tytułu podróży służbowej, uprzejmie przedstawiam następujące informacje.
1. Wysokość i warunki ustalania należności za podróże służbowe dla pracowników zatrudnionych w sferze budżetowej reguluje rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz. U. poz. 167). Pracodawcy spoza sfery budżetowej mogą natomiast ustalać we własnym zakresie warunki wypłacania pracownikom należności z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju i poza jego granicami w drodze postanowień układu zbiorowego pracy, regulaminu wynagradzania lub umowy o pracę (775 § 3 k.p.). Obowiązujące u danego pracodawcy regulacje mogą przewidywać inne warunki zwrotu należności za podróże służbowe, niż wynikające z ww. przepisów mających zastosowanie do wypłacania należności za podróże służbowe pracowników sfery budżetowej, z tym jednakże, że nie mogą one ustalać diety za dobę podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza jego granicami w wysokości niższej niż dieta z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju określona dla pracownika sfery budżetowej – aktualnie jest to 30 zł za dobę podróży służbowej (art. 775 § 4 k.p).
Nie ma zatem przeszkód prawnych, aby pracodawca spoza sfery budżetowej ustalił – zgodnie z art. 775 § 3 Kodeksu pracy – we własnym zakresie warunki wypłacania pracownikom należności z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju i poza jego granicami – w tym także dietę w wysokości wyższej niż 30 zł – w drodze ww. regulacji zakładowych.
Tylko wówczas gdy układ zbiorowy pracy, regulamin wynagradzania lub umowa nie zawiera postanowień, o których mowa wyżej, pracownikowi przysługują – zgodnie z art. 775 § 5 k.p. – należności na pokrycie kosztów podróży służbowej według przepisów ww. rozporządzenia.
2. W świetle przepisów § 17 rozporządzenia:
-
- pracownikowi przysługuje ryczałt na pokrycie kosztów dojazdu z i do dworca kolejowego, autobusowego portu lotniczego lub morskiego w wysokości jednej diety w miejscowości docelowej za granicą oraz w każdej innej miejscowości za granicą, w której pracownik korzystał z noclegu (ust. 1),
- w przypadku gdy pracownik ponosi koszty dojazdu, o których mowa w ust. 1, wyłącznie w jedną stronę, przysługuje ryczałt w wysokości 50 % diety (ust. 2),
- na pokrycie kosztów dojazdów środkami komunikacji miejscowej pracownikowi przysługuje ryczałt w wysokości 10% diety za każdą rozpoczętą dobę pobytu w podróży zagranicznej (ust.3),
- powyższe ryczałty nie przysługują, jeżeli pracownik (ust. 4):
1) odbywa podróż zagraniczną służbowym lub prywatnym pojazdem samochodowym, motocyklem lub motorowerem,
2) ma zapewnione bezpłatne dojazdy,
3) nie ponosi kosztów, na pokrycie których są przeznaczone te ryczałty.
W myśl przywołanych przepisów ryczałt na pokrycie kosztów dojazdu, o którym mowa w ust. 1, przysługuje w miejscowości docelowej za granicą i nie jest uwarunkowany korzystaniem z noclegu w tej miejscowości. Jeżeli zatem nie występują przesłanki, o których mowa w § 17 ust. 4 rozporządzenia, pracownikowi przysługują ryczałty na pokrycie kosztów dojazdów związanych z podróżą zagraniczną wymienione w ust. 1-3.
Należy również zauważyć, że ustalanie należności za podróż służbową w konkretnym przypadku uwarunkowane jest okolicznościami tej podróży i pozostaje w gestii pracodawcy. W przypadku wystąpienia ewentualnych okoliczności (zdarzeń) mających wpływ na wysokość świadczeń przysługujących pracownikowi w konkretnej podróży służbowej może mieć zastosowanie przepis § 5 ust. 3 ww. rozporządzenia, zgodnie z którym w uzasadnionych przypadkach pracownik składa pisemne oświadczenie o okolicznościach mających wpływ na prawo do diet, ryczałtów, zwrot innych kosztów podróży lub ich wysokość.
3. Pragnę nadmienić, że kwoty diet i kwoty limitów na nocleg stosowanych przy podróżach zagranicznych, z reguły są zmieniane na podstawie propozycji nadesłanych przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych oraz placówki dyplomatyczne. W okresie obowiązywania rozporządzenia nie zgłaszano propozycji zmiany wysokości diet z tytułu podróży zagranicznej. W odniesieniu do wysokości diety krajowej należy zauważyć, że ewentualna zmiana wysokości diet z tytułu podróży służbowej wiązałaby się z obligatoryjnymi dodatkowymi skutkami finansowymi dla pracodawców, w tym z wpływem na finanse publiczne. Ewentualne zmiany muszą uwzględniać możliwości finansowe jednostek państwowej i samorządowej sfery budżetowej.
Mając na uwadze powyższe uprzejmie wyjaśniam, że obecnie nie trwają prace nad zmianą ww. rozporządzenia.
Ponadto uprzejmie informuję, że w obecnym stanie prawnym organem ustawowo powołanym do sprawowania nadzoru i kontroli przestrzegania prawa pracy jest Państwowa Inspekcja Pracy, która może podejmować kontrole zmierzające do oceny zgodności z prawem postępowania pracodawcy.
źródło: http://www.sejm.gov.pl/
Wytłuszczenia dokonane przez redakcję