Interpretacja ZUS Oddział w Lublinie z 9-6-2020 r. – WPI/200000/43/347/2020

Wolny zawód a możliwość korzystania z „małego ZUS plus”. Czy przedsiębiorca prowadzący kancelarię prawną może opłacać składki ZUS na preferencyjnych warunkach określonych w art. 18c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych?

UZASADNIENIE

Wnioskiem złożonym 28 kwietnia 2020r., (…) (zwany dalej „Przedsiębiorcą”) wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (zwanego dalej „Zakładem”) o wydanie indywidualnej interpretacji w trybie art. 34 ustawy Prawo przedsiębiorców.

Na wstępie Przedsiębiorca pragnie wskazać, iż wniosek dotyczy wyjaśnienia wątpliwości powstałych na gruncie ustawy z dnia 20.07.2018r. o zmianie niektórych ustaw w celu obniżenia składek na ubezpieczenia społeczne osób fizycznych wykonujących działalność gospodarczą na mniejszą skalę (Dz. U. z 2018 r. poz. 1577,2244 ze zm.; dalej „uzos”), a więc także ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2020 poz. 266, 321 ze zm.; dalej „usbs”). Wątpliwości Przedsiębiorcy budzi fakt, czy osoba prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą w formie Kancelarii Radcy Prawnego, która osiągnęła przychód w wysokości nieprzekraczającej limitu ustawowego, jest osobą wykonującą „wolny zawód” w rozumieniu powyższych ustaw oraz czy może korzystać z niższych składek ZUS wyliczanych w oparciu o uzyskany przychód.

Przedsiębiorca prowadzi działalność gospodarczą w formie Kancelarii Radcy Prawnego od dnia .04.2015r. wyłącznie na podstawie wpisu do Ceidg. W 2019 r. roczny przychód Przedsiębiorcy z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej nie przekroczył trzydziestokrotności kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w grudniu poprzedniego roku. Ponadto Przedsiębiorca, spełnia również pozostałe przesłanki ustawowe.

Przedsiębiorca pragnie podkreślić, iż nie dotyczą go wyłączenia wyodrębnione w art. 1 ust. 11 pkt 1 -3,5 i 6 uzos. W poprzednim roku kalendarzowym oraz obecnie nie miały zastosowania wobec Przedsiębiorcy przepisy ustawy z dnia 20.11.1998r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. z 2019 r. poz. 43,1495,1649,2200 ze zm.; dalej „uzpd”).Przedsiębiorca nie spełnia warunków wskazanych w art. 18a usbs. W poprzednim roku kalendarzowym oraz obecnie Przedsiębiorca prowadził pozarolniczą działalność gospodarczą w sposób ciągły, tj. dłużej niż 60 dni kalendarzowych. W poprzednim roku kalendarzowym oraz obecnie Przedsiębiorca nie prowadził pozarolniczej działalności gospodarczej wskazanej w art. 8 ust. 6 pkt 2 i 4-5 usbs. Przedsiębiorca nie wykonywał i nie wykonuję także pozarolniczej działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia pozarolniczej działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku prawy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej pozarolniczej działalności gospodarczej.

Wobec powyższego Przedsiębiorca, zamierza skorzystać z możliwości płacenia niższych stawek ZUS wyliczonych na podstawie przychodu osiągniętego w roku poprzedzającym. Wątpliwości budzi jednak wyłączenie ustawowe wskazane w art. 1 ust. 11 pkt 4 uzos w zw. z art. 8 ust. 6 pkt 3 lit. a i b usbs, dotyczące wolnych zawodów.

Własne stanowisko wnioskodawcy w sprawie:

Zgodnie z art. 1 ust. 11 pkt 4 UZOS z obniżonej składki na ubezpieczenie społeczne, tzw. „małego zus”, nie może skorzystać osoba, która w poprzednim roku kalendarzowym także prowadziła pozarolniczą działalność, o której mowa w art. 8 ust. 6 pkt 3 usbs, tj. osoba prowadząca działalność w zakresie wolnego zawodu. Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych (usbs) definiuje wolne zawody posługując się odesłaniem do przepisów podatkowych.

Zgodnie z art. 8 ust. 6 pkt 3 usbs za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się osobę prowadzącą działalność w zakresie wolnego zawodu:

1. w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne,
2. z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.

ad. a) ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (uzpd) definiuje wolny zawód w art. 4 ust. 1 pkt 11 jako pozarolniczą działalność gospodarczą wykonywaną osobiście przez lekarzy, lekarzy stomatologów, lekarzy weterynarii, techników dentystycznych, felczerów, położne, pielęgniarki, tłumaczy oraz nauczycieli w zakresie świadczenia usług edukacyjnych polegających na udzielaniu lekcji na godziny, jeśli działalność ta nie jest wykonywana na rzecz osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej albo na rzecz osób fizycznych dla potrzeb prowadzonej przez nie pozarolniczej działalności gospodarczej, z tym że za osobiste wykonywanie wolnego zawodu uważa się wykonywanie działalności bez zatrudniania na podstawie umów o pracę, umów zlecenia, umów o dzieło oraz innych umów o podobnym charakterze osób, które wykonują czynności związane z istotą danego zawodu.

Powyższa definicja nie uwzględnia zawodów prawniczych.

ad. b) ustawa dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dz. u. z 2019 r. poz. 1387, 1358,1394, 1495, 1622,1649, 1655, 1726,1798, 1818, 1834,1835, 1978, 2020,2166, 2200, 2473; z 2020 r. poz. 179, 183,284,288; dalej „UPIT”) nie definiuje wolnego zawodu, wobec czego odesłanie w art. 8 ust. 6 pkt 3 lit b USBS odsyła niejako w próżnię.

Powyższe stanowisko wspiera wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 31.10.2012 r. o sygn. akt III Aua 291/12 dotyczący adwokata, zgodnie z którym „przepis art. 8 ust. 6 pkt 3 usbs nie ma zastosowania do osób wykonujących wolny zawód w rozumieniu przyjętym w innych przepisach bądź i też w poglądach doktryny lub orzecznictwa, który nie został wymieniony w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (uzpd). Przyjęcie z resztą wykładni prowadzącej do wyodrębnienia dwóch grup na podstawie pkt 3 ust. 6 art. 8 usbs prowadzi również do wniosku, że ubezpieczona pozostaje poza zakresem tego przepisu, bo lit. b odsyła w próżnię.”

Odwołanie się do definicji słownikowej wolnego zawodu lub też definicji legalnej obowiązującej na gruncie Kodeksu spółek handlowych nie znajduje uzasadnionych podstaw prawnych. Ustawodawca w tym przypadku zdefiniował wolny zawód wyłącznie w oparciu

• wyżej wymienione ustawy podatkowe, nie uwzględniając w tej kategorii zawodów prawniczych. Wobec powyższego jakakolwiek wykładnia rozszerzającą jest nieuprawniona
• będzie stanowiła działanie sprzeczne z prawem.

Biorąc pod uwagę powyższe uwagi, wysuwa się wniosek, że jeżeli radca prawny w poprzednim roku kalendarzowym osiągnął przychód w wysokości nieprzekraczającej trzydziestokrotności kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w grudniu poprzedniego roku i nie obejmują go inne wyłączenia ustawowe, to obecnie może korzystać z obniżonych stawek ZUS wyliczanych w oparciu o uzyskany przychód. Przedmiotowe stanowisko potwierdza decyzja ZUS O/Lublin z dnia 28.02.2019 r. DI/200 000/43/46/2019, decyzja ZUS O/Gdańsk z dnia 04.03.2019 r. DI/100000/43/67/2019 i decyzja ZUS O/Gdańsk z dnia 09.04.2019 r. DI/100 000/43/323/2019.

Przedsiębiorca prosi o potwierdzenie prawidłowości powyższego stanowiska lub przedstawienie poglądu alternatywnego wraz ze stosownym uzasadnieniem.

W dniu 19 maja 2020r. Zakład wezwał Przedsiębiorcę o jednoznaczne wskazanie, czy wątpliwości Przedsiębiorcy w złożonym wniosku dotyczą ulgi wprowadzonej od 1 stycznia 2019 r., tj. zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą w związku z wejściem w życie przepisów wprowadzonych ustawą z dnia 20 lipca 2018r. o zmianie niektórych ustaw w celu obniżenia składek na ubezpieczenia społeczne osób fizycznych wykonujących działalność na mniejszą skalę (Dz. U. z 2018r. poz. 1577) tj. tzw. ulgi „mały zus”, czy też ulgi dotyczącej zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie zmian w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych wprowadzonych ustawą z dnia 12 grudnia 2019 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz w ustawie o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. z 2019 r. poz. 2550) tj. tzw. ulgi „mały zus plus” w brzmieniu obowiązującym od 1 lutego 2020r.

W dniu 04 czerwca 2020r. Przedsiębiorca złożył odpowiedź na wezwanie z dnia 01 czerwca 2020r., w której wskazał, iż wniosek o interpretację złożony w dniu 28 kwietnia 2020r. dotyczy ulgi dotyczącej zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie zmian w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych wprowadzonych ustawa z dnia 12.12.2019r.o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz w ustawie o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. z 2019r. poz. 2250) tj. ulgi „mały zus plus” w brzmieniu obowiązującym od 01.02.2020r. Przedsiębiorca wskazał, ze wnosi jak we wniosku o interpretację

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład zważył, co następuje:

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym, ustalania prawidłowej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz opłacania składek na te ubezpieczenia regulują przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5 i art. 12 ust. 1 ww. ustawy, osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym wypadkowemu. Dyspozycja art. 13 pkt 4 ustawy wskazuje, iż osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności z wyjątkiem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie art. 36 aa ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018r. Prawo przedsiębiorców. Natomiast, zgodnie z art. 11 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu na swój wniosek.

W myśl art. 18 c ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w brzmieniu obowiązującym od 01 lutego 2020r., wprowadzonym ustawą z dnia 12 grudnia 2019r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz w ustawie o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. z 2019r. poz. 2550) – podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonego, o którym mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1, którego roczny przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej uzyskany w poprzednim roku kalendarzowym nie przekroczył kwoty 120 000 złotych, uzależniona jest od dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, zwanego dalej „dochodem z pozarolniczej działalności gospodarczej ,„ uzyskanego w poprzednim roku kalendarzowym. Podstawa wymiaru składek, nie może przekraczać 60 % prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy i nie może być niższa niż 30 % kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w styczniu danego roku – art. 18 c ust. 2 ww. cytowanej ustawy.

Zatem, podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osób prowadzących działalność gospodarcza na niewielka skalę jest uzależniona od uzyskanego dochodu z działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym.

Ważnym jest, że zmiany dotyczą tylko osób prowadzących działalność gospodarczą (tj. działalność wpisaną do CEiDG), nie dotyczą natomiast osób prowadzących inna działalność, tj. twórców i artystów, osób prowadzących działalność w zakresie wolnego zawodu, wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej, osoby prowadzącej publiczna lub niepubliczną szkolę, inna formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich zespół na podstawie przepisów ustawy Prawo oświatowe.

W art. 18 c ust. 11 ustawy został zawarty katalog negatywnych przesłanek uniemożliwiających osobie prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarcza skorzystanie z możliwości zastosowania prawa do ustalenia najniższej podstawy wymiaru składek.

W konsekwencji przepisy art. 18 c nie mają zastosowania do osób, które lub do których:

1. w poprzednim roku kalendarzowym miały zastosowanie przepisy dotyczące zryczałtowanego podatku dochodowego w formie karty podatkowej i które korzystały ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług;
2. spełniają warunki określone w art. 18 a;
3. w poprzednim roku kalendarzowym prowadziły pozarolnicza działalność gospodarcza przez mniej niż 60 dni kalendarzowych;
4. w poprzednim roku kalendarzowym także prowadziły pozarolniczą działalność, o której mowa w art. 8 ust. 6 pkt 2-5 tj.:
   • działalność twórczą lub artystyczną,
   • działalności w zakresie wolnego zawodu w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne bądź z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych,
   • nie pozostawał wspólnikiem jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej,
   • publicznej lub niepublicznej szkoły, innej formy wychowania przedszkolnego, placówki lub ich zespołu, na podstawie ustawy z 14 grudnia 2016r. Prawo oświatowe,
5. wykonują pozarolniczą działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia pozarolniczej działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej pozarolniczej działalności gospodarczej;
6. ustalały podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zgodnie z niniejszym artykułem przez 36 miesięcy kalendarzowych w ciągu ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.

Przyjmując, że art. 18 c dotyczy wyłącznie ubezpieczonych, o których mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1 ustawy, tj. prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, a z treści wniosku wynika, że Przedsiębiorca prowadzi swoją działalność gospodarczą na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Działalności Gospodarczej to w konsekwencji, jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarcza na podstawie wpisu do CEiDG ma możliwość opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru składek określonej w art. 18 c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Wątpliwość Przedsiębiorcy dotyczy kwestii, czy osoba prowadząca działalność gospodarczą w formie Kancelarii Radcy Prawnego wyłącznie na podstawie wpisu do CEiDG i wykonująca zawód radcy prawnego w ramach wpisu do CEiDG spełnia przesłanki do zastosowania art. 18 c ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Przyjmując również (zgodnie ze stanem faktycznym i złożonym w nim oświadczeniem Przedsiębiorcy), że w stosunku do Przedsiębiorcy nie maja zastosowania przesłanki wyłączjące zastosowanie art. 18 c ustawy, o których mowa w art. 18 c ust. 11 pkt 1),2),3),4),5) i 6) ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład stwierdza, że stanowisko wyrażone przez Przedsiębiorcę w przedmiocie możliwości ustalenia w bieżącym roku kalendarzowym podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne na podstawie art. 18 c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych należy uznać za prawidłowe.

Mając na uwadze powyższe stwierdzono jak w sentencji.

źródło: https://bip.zus.pl

Wytłuszczenia dokonane przez redakcję