Interpretacja ZUS Oddział w Lublinie z 22-10-2019 r. – WPI/200000/43/875/2019

Jak rozliczać udostępnienie przez pracodawcę lokalu mieszkalnego osobie świadczącej pracę na podstawie umowy o świadczenie usług zarządzania (tzw. kontrakt menadżerski)? Czy pokrycie zatrudnionej osobie (np. menedżerowi) kosztów zakwaterowania (mieszkania) przez podmiot zatrudniający stanowi dla niej przychód podlegający oskładkowaniu?

UZASADNIENIE

W dniu 09 września 2019 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów złożony przez przedsiębiorcę: (…) S.A. Powyższy wniosek został przez Wnioskodawcę

uzupełniony pismem z dnia 02 października 2019 r. doręczonym w dniu 07 października 2019 r.

Wnioskodawca przedstawił:

Na podstawie Uchwały nr (…) Rady Nadzorczej (…) S.A. z dnia (…) 2019 r. w sprawie kształtowania wynagrodzeń Członków Zarządu (…) S.A. zawarto z Członkami Zarządu (…) S.A. umowy o świadczenie usług zarządzania (tzw. kontrakty menadżerskie), zwanymi dalej łącznie „Zarządzającymi”. Zasady kształtowania wynagrodzeń Członków Zarządu Spółki, zostały określone w Uchwale nr Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia (…) S.A. z dnia (…) 2016 r. wydanej na podstawie art. 203¹ Kodeksu spółek handlowych oraz przepisów ustawy z dnia 9 czerwca 2016 r. o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami (…). W ww. umowach z Zarządzającymi zawarto zapis, iż obowiązkiem Spółki w przypadku Zarządzającego, którego miejsce zamieszkania oddalone jest co najmniej 100 km od siedziby Spółki jest udostępnienie lokalu mieszkalnego, przy czym Spółka ponosi koszt takiego lokalu do wysokości (…) zł netto miesięcznie. Ustalona w umowie o świadczenie usług zarządzania kwota (…) zł nie jest ekwiwalentem. Zarządzający nie może żądać od Spółki jej wypłaty w gotówce w przypadku me skorzystania z możliwości zamieszkania w lokalu mieszkalnym udostępnionym przez Spółkę. W związku z powyższym w chwili obecnej Spółka jest w trakcie podpisywania umowy dotyczącej wynajmu lokalu mieszkalnego, który udostępniony ma być jednemu z Zarządzających. Ww. lokal mieszkalny jest własnością osoby prywatnej i wchodzi w skład wspólnoty mieszkaniowej. Zgodnie z zapisami umowy dotyczącej wynajęcia lokalu dla Zarządzającego miesięczny czynsz wynosić będzie (…) zł (w tym czynsz najmu dla Wynajmującego w wysokości (…) zł, opłaty administracyjne na dzień podpisania umowy w wysokości (…) zł oraz opłata za tv/internet w wysokości zł). Opłaty administracyjne związane są z funkcjonowaniem wspólnoty mieszkaniowej to m.in. koszty utrzymania nieruchomości wspólnej, opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, wpłata na Fundusz Remontowy, zaliczki na wodę i centralne ogrzewanie oraz opłata dla Zarządcy nieruchomości. Poza powyższym Spółka będzie ponosiła również koszty zużytej energii elektrycznej – zgodnie z fakturami przesłanymi przez Wynajmującego. W przypadku jeśli łączna kwota do zapłaty za lokal mieszkalny z uwzględnieniem wartości rachunków za energię elektryczną i ewentualne dopłaty związane z okresowym rozliczeniem mediów przekroczy ustaloną w umowie o świadczenie usług zarządzania kwotę (…) zł netto miesięcznie, nadwyżka potrącana będzie z wynagrodzenia Zarządzającego. Media tj. woda. centralne ogrzewanie oraz energia elektryczna będą okresowo rozliczane wg zużycia, a Spółka zobowiązuje się pokryć ewentualne niedopłaty, a w związku z dokonanym rozliczeniem zaliczki na media mogą okresowo ulegać zmianie. Cała wartość świadczenia, pokrywana przez Spółkę z tytułu wynajmu lokalu mieszkalnego do kwoty (…) zł w myśl przepisów ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1S09 ze zmianami) stanowić będzie przychód do opodatkowania. Spółka powzięła wątpliwość co do tego jaka kwota w opisanej sytuacji powinna stanowić podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i wnosi o udzielenie interpretacji w tym zakresie.

W ocenie Spółki w związku z udostępnieniem lokalu mieszkalnego Zarządzającemu w opisanym przypadku podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowić powinna zarówno łączna kwota opłat administracyjnych, w skład której wchodzą jak opisano powyżej – zaliczki za zużycie mediów, opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, Fundusz Remontowy oraz wynagrodzenie dla administratora budynku (w chwili obecnej łączne (…) zł), jak również kwota wynikająca z okresowego rozliczenia mediów, kwota opłaty za TV/INTERNET (w chwili obecnej (…) zł) i opłata za zużytą energię elektryczną. Natomiast kwota stanowiąca czynsz najmu dla Wynajmującego ( (…) zł) nie powinna stanowić podstawy do naliczenia składek na ubezpieczenie społeczne.

Pismem z dnia 26 września 2019 r. Oddział wezwał Wnioskodawcę o uzupełnienie opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku poprzez wyjaśnienie:

• jakie opłaty rzeczywiście będzie ponosił pracownik za udostępniony mu przez Wnioskodawcę lokal mieszkalny. Z wniosku wynika, że w przypadku, gdy łączna kwota do zapłaty za lokal mieszkalny z uwzględnieniem wartości rachunków za energię elektryczną i ewentualne dopłaty związane z okresowym rozliczeniem mediów przekroczy ustaloną w umowie o świadczenie usług zarządzania kwotę (…) zł netto miesięcznie, nadwyżka potrącana będzie z wynagrodzenia Zarządzającego. Dalej Wnioskodawca informuje, że Spółka będzie ponosiła również koszty zużytej energii elektrycznej – zgodnie z fakturami przesłanymi przez Wynajmującego, jak również Spółka zobowiązuje się pokryć ewentualne niedopłaty, a w związku z dokonanym rozliczeniem zaliczki na media,
• czy koszty ponoszone przez pracownika, tj. cyt. (…) w przypadku, gdy łączna kwota do zapłaty za lokal mieszkalny z uwzględnieniem wartości rachunków za energię elektryczną i ewentualne dopłaty związane z okresowym rozliczeniem mediów przekroczy ustaloną w umowie o świadczenie usług zarządzania kwotę (…) zł netto miesięcznie, nadwyżka potrącana będzie z wynagrodzenia Zarządzającego (…), będą dla niego przychodem ze stosunku pracy w myśl przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2018 r. p02. 1509 ze zm.),

• czy koszty ponoszone przez Spółkę ponad kwotę (…), tj. cyt. (…) Spółka będzie ponosiła również koszty zużytej energii elektrycznej – zgodnie z fakturami przesłanymi przez Wynajmującego, jak również Spółko zobowiązuje się pokryć ewentualne niedopłaty, a w związku z dokonanym rozliczeniem zaliczki na media (…), będą dla pracownika przychodem ze stosunku pracy w myśl przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych {t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1509 ze zm.).

Pismem z dnia 02 października 2019 r. doręczonym w dniu 07 października 2019 r.

Wnioskodawca poinformował:

• Zgodnie z zapisami umowy o świadczenie usług zarządzania z Zarządzającym Spółka ma obowiązek udostępnić Zarządzającemu lokal mieszkalny, stroną umowy z Wynajmującym mieszkanie jest więc Spółka,
• W związku z powyższym i zgodnie z zapisami umowy najmu lokalu to Spółka jest Najemcą, a więc Stroną, która zobowiązana jest pokryć wszelkie koszty związane z wynajmem mieszkania względem Wynajmującego tj. określony w umowie czynsz dla Wynajdującego, opłaty dla zarządcy zgodnie z aktualnym naliczeniem, ewentualne niedopłaty związane ze zużyciem mediów {wody, energii cieplnej) ponad zaliczki uwzględnione w opłacie miesięcznej dla administratora budynku oraz opłatę za zużytą energię elektryczną

Kwoty powyższe Spółka musi zapłacić w pełnej kwocie wynikającej z zapisów umowy najmu oraz przy uwzględnieniu faktycznego zużycia mediów (w tym energii elektrycznej).

• Jednocześnie, w umowie o świadczenie usług zarządzania znajduje się limit kwotowy, który dla udostępnianego mieszkania Spółka zobowiązuje się pokryć z własnych środków ( (…) zł netto), w związku z powyższym w przypadku przekroczenia określonego limitu kwota przekroczenia sfinansowana musi być przez Zarządzającego. Ewentualna nadwyżka ponad (…) zł netto potrącana zostanie Zarządzającemu z wynagrodzenia.

• W myśl Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 26.07.1991 r. wykorzystana kwota limitu (do (…) zł netto powiększona o ewentualny podatek od towarów i usług VAT) będzie stanowiła przychód Zarządzającego, natomiast kwota „ponad limit”, nie będzie stanowiła przychodu dla Zarządzającego, gdyż Zarządzający pokryje ją z własnych środków („zwróci” Spółce w postaci potrącenia z wynagrodzenia).

• Wnioskodawca nie jest w stanie stwierdzić jakie będzie zużycie mediów w udostępnionym Zarządzającemu lokalu, nie jest w stanie wskazać kwot, które rzeczywiście potrącane będą z jego wynagrodzenia, będzie to zależało od każdorazowego zużycia energii elektrycznej, oraz okresowego rozliczenia zaliczek na media tj. woda i energia cieplna.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy Prawo przedsiębiorców, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia, co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna). W myśl ustępu 5 powołanego powyżej artykułu udzielenie interpretacji indywidualnej następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Jednocześnie stosownie do art. 83d ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Zakład wydaje interpretacje indywidualne, wyłącznie w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Solidarnościowy Fundusz Wsparcia Osób Niepełnosprawnych, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Oddział zaznacza, że w postępowaniu w sprawie wydania interpretacji indywidualnej wszczętym na skutek złożenia wniosku na podstawie art. 34 ustawy Prawo przedsiębiorców, Zakład nie ma uprawnień do prowadzenia w tym trybie postępowania wyjaśniającego czy też dowodowego co do zawartego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego lub zaistniałego stanu faktycznego. Wydając interpretację organ nie ustanawia żadnej normy indywidualnej, lecz jedynie przedstawia swój pogląd dotyczący rozumienia treści przepisów prawa, z których wynika obowiązek świadczenia składek na ubezpieczenia społeczne i sposobu ich zastosowania w odniesieniu do określonej sprawy indywidualnej, której zakres przedmiotowy jest zakreślony stanem faktycznym przedstawionym przez Wnioskodawcę. Pełną wiedzę o stanie faktycznym czerpie wyłącznie z wniosku Wnioskodawcy nie posiadając kompetencji do jego weryfikowania w oparciu o posiadane informacje. W toku tego postępowania organ nie pełni roli kontrolnej, nie dokonuje oceny zachowania lub zaniechania przedsiębiorcy pod kątem jego prawidłowości. Celem interpretacji jest umożliwienie przedsiębiorcy uzyskania informacji w przedmiocie obowiązków wiążących się z opłacaniem składek na ubezpieczenia społeczne i chronienie w ten sposób takiego przedsiębiorcy przed ryzykiem błędnego zastosowania przez niego danego przepisu.

Zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne regulują przepisy ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1949).

Zgodnie z art. 18 ust. 1, 3 i 7 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy (tj. osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz osób z nimi współpracujących) stanowi uzyskany z tytułu wykonywanej umowy przychód, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1387 ze zm.), jeżeli w umowie agencyjnej lub umowie zlecenia albo w innej umowie o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, określono odpłatność za jej wykonywanie kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnie. Ponadto w myśl art. 20 ust. 1 tej ustawy podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz ubezpieczenie wypadkowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenia rentowe.

Z art. 4 pkt 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wynika, że przychodami są: przychody w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu: zatrudnienia w ramach stosunku pracy, pracy nakładczej, służby, wykonywania mandatu posła lub senatora, wykonywania pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania, pobierania zasiłku dla bezrobotnych, świadczenia integracyjnego i stypendium wypłacanych bezrobotnym oraz stypendium sportowego, a także z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności oraz umowy agencyjnej lub umowy zlecenia, jak również z tytułu współpracy przy tej działalności lub współpracy przy wykonywaniu umowy oraz przychody z działalności wykonywanej osobiście przez osoby należące do składu rad nadzorczych, niezależnie od sposobu ich powoływania.

Należy w tym miejscu podkreślić również, iż zgodnie z § 5 ust. 1 pkt 2 powołanego powyżej rozporządzenia z 18 grudnia 1998 r. w brzmieniu obowiązującym od 1 sierpnia 2010 r., przepisy § 2-4 stosuje się odpowiednio przy ustalaniu podstawy wymiaru składek m.in. osób wykonujących prace na podstawie umowy agencyjnej, lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia. Nie każde jednak wyłączenie z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, wymienione w § 2-4 tegoż rozporządzenia, przewidziane dla osób zatrudnionych na podstawie umowy o prace znajdzie zastosowanie do umów zlecenia. Zatem zastosowanie włączeń przewidzianych w tym rozporządzeniu w odniesieniu do umów zlecenia jest uzależnione od ich charakteru oraz dopuszczalności zawarcia poszczególnych instytucji w tego typu umowach.

Zgodnie natomiast z § 3 pkt 2 i 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe – wartość pieniężną świadczeń w naturze ustala się w- wysokości ekwiwalentu pieniężnego, określonego w przepisach o wynagradzaniu, a w razie ich braku:

• jeżeli przedmiotem świadczeń są rzeczy lub usługi zakupione przez pracodawcę – według cen ich zakupu – § 3 pkt 2:
• jeżeli przedmiotem świadczenia jest udostępnienie lokalu mieszkalnego (§ 3 pkt 3):

1. dla lokali spółdzielczych typu lokatorskiego i własnościowego – w wysokości czynszu obowiązującego dla tego lokalu w danej spółdzielni mieszkaniowej,
2. dla lokali komunalnych – w wysokości czynszu wyznaczonego dla tego lokalu przez gminę,
3. dla lokali własnościowych, z wyłączeniem wymienionych w lit. a, oraz domów stanowiących własność prywatną – w wysokości czynszu określonego według zasad i stawek dla mieszkań komunalnych na danym terenie, a w miastach – w danej dzielnicy,
4. dla lokali w hotelach – w wysokości kosztu udokumentowanego rachunkami wystawionymi przez hotel.

Wnioskodawca przedstawił, że Spółka jest w trakcie podpisywania umowy dotyczącej wynajmu lokalu mieszkalnego, który udostępniony ma być jednemu z Zarządzających. W umowach z Zarządzającymi jest zapis, iż obowiązkiem Spółki, w przypadku Zarządzającego, którego miejsce zamieszkania oddalone jest co najmniej 100 km od siedziby Spółki jest udostępnienie lokalu mieszkalnego. Spółka ponosi koszt takiego lokalu do wysokości (…) zł netto miesięcznie. Powyższa kwota nie jest ekwiwalentem i Zarządzający nie może żądać od Spółki jej wypłaty w przypadku nie skorzystania z możliwości zamieszkania w lokalu mieszkalnym udostępnionym przez Spółkę. Lokal mieszkalny, o którym mowa we wniosku, jest własnością osoby prywatnej i wchodzi w skład wspólnoty mieszkaniowej. Zgodnie z zapisami umowy miesięczny czynsz wynosić będzie zł (w tym czynsz najmu dla Wynajmującego w wysokości (…) zł, opłaty administracyjne na dzień podpisania umowy w wysokości (…) zł oraz opłata za tv/internet w wysokości (…) zł). Spółka będzie ponosiła również koszty zużytej energii elektrycznej – zgodnie z fakturami. Jeśli łączna kwota do zapłaty za lokal z uwzględnieniem rachunków za energię elektryczną i ewentualne dopłaty związane rozliczeniem mediów przekroczy ustaloną w umowie kwotę zł netto miesięcznie, nadwyżka potrącana będzie z wynagrodzenia Zarządzającego. Media tj. woda, centralne ogrzewanie oraz energia elektryczna będą okresowo rozliczane wg zużycia, a Spółka pokryje ewentualne niedopłaty. Cała wartość świadczenia, pokrywana przez Spółkę z tytułu wynajmu lokalu mieszkalnego do kwoty zł w myśl przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowić będzie przychód do opodatkowania.

Ustalając podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne Wnioskodawca powinien kierować się dyspozycją wynikającą z § 3 pkt 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Istotne jest w pierwszej kolejności określenie formy własności lokalu mieszkalnego – w przypadku Wnioskodawcy lokal jest własnością osoby prywatnej i wchodzi w skład wspólnoty mieszkaniowej. Bez znaczenia natomiast pozostaje fakt, że rzeczywisty przychód uzyskany z tego tytułu przez osobę wykonujący umowę o świadczenie usług zarządzania – tzw kontrakt menadżerski jest znacznie wyższy od wartości wskazanych z § 3 pkt 3 rozporządzenia.

Ponadto, koszty wynikające z wszelkich mediów pokrywane przez Spółkę ustalić należy w oparciu o ceny ich zakupu, zgodnie z § 3 pkt 2 rozporządzenia.

Zatem, w przypadku Wnioskodawcy podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowić będzie tylko wartość czynszu ustalonego dla danego typu lokalu, a nie faktyczne opłaty należne wynajmującemu, czy kwota opłaty administracyjnej (…) zł kwota wskazana przez Wnioskodawcę no dzień podpisania umowy).

W konsekwencji, uwzględniając przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego, własne stanowisko oraz obowiązujące przepisy prawa uznać należy za nieprawidłowe stanowisko Wnioskodawcy w części dotyczącej zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w przypadku udostępniania przez pracodawcę lokalu mieszkalnego osobie świadczącej na rzecz pracodawcy pracę na podstawie umowy o świadczenie usług zarządzania (tzw. kontrakt menadżerski).

Podstawę wymiaru składek również będą stanowić pokrywane przez pracodawcę opłaty za media według wartości wynikających z rachunków i w tej części Oddział podziela stanowisko Wnioskodawcy.

W konsekwencji, uwzględniając przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego, własne stanowisko ora z obowiązujące przepisy prawa uznać należy za prawidłowe stanowisko Wnioskodawcy w części dotyczącej zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w przypadku zakupionych przez pracodawcę usług według cen ich zakupu ponoszonych w związku z udostępnieniem lokalu mieszkalnego osobie świadczącej na rzecz pracodawcy pracę na podstawie umowy o świadczenie usług zarządzania i tzw. kontrakt menadżerski) w oparciu o § 3 pkt 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

źródło: https://bip.zus.pl

Wytłuszczenia dokonane przez redakcję