W związku z zapytaniem poselskim Pana Tomasza Piotra Nowaka w sprawie sytuacji kobiet na polskim rynku pracy, odpowiadając na pytanie o działania jakie planuje podjąć Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w latach 2017-2019 na rzecz wyrównywania szans kobiet i mężczyzn na rynku pracy uprzejmie wyjaśniam, że w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wypracowana została metodologia badania nieskorygowanej luki płacowej, w ramach której porównuje się płace pracowników z uwzględnieniem takich cech jak: płeć, wiek, wykształcenie, zajmowane stanowisko, wymiar czasu pracy oraz staż pracy. Miara ta najbardziej wiarygodnie obrazuje poziom nierówności płacowych za taką samą pracę lub pracę o takiej samej wartości.
Na podstawie ww. metodologii, Ministerstwo opracowało narzędzie w formie aplikacji komputerowej pn. „Równość płac”, które pozwoli pracodawcom w łatwy sposób zweryfikować ewentualne różnice w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn za wykonywanie jednakowej pracy. Darmowe narzędzie będzie dostępne w serwisie internetowym Ministerstwa i będzie mogło być zastosowane w przedsiębiorstwach oraz w sektorze administracji publicznej. Umożliwi ono oszacowanie skorygowanej luki płacowej w oparciu o możliwie najbardziej zbliżone cechy pracowników oraz ich miejsca pracy (takie jak: wiek, poziom wykształcenia, staż pracy, wymiar czasu pracy), aspekty opisujące pracodawcę (np. wielkość i branża) oraz poszczególne składniki wynagrodzenia (np. wynagrodzenie podstawowe, dodatkowe premie).
Ministerstwo kończy właśnie fazę testów ww. narzędzia. Do końca 2017 r. planowane jest przeprowadzenie badania z użyciem narzędzia we wszystkich ministerstwach pod kątem występowania zjawiska luki płacowej, a następnie – jego dalsze upowszechnianie wśród ogółu pracodawców.
Uprzejmie informuję, że Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej podejmuje aktywne działania na rzecz wspierania godzenia życia zawodowego i rodzinnego. W latach 2016 – 2017 realizowany jest projekt pt. „Rodzina i praca – to się opłaca!”, w ramach Programu Prawa, Równość i Obywatelstwo (2014-2020), współfinansowany przez Komisję Europejską. Ma on na celu promocję mechanizmów godzenia ról zawodowych i rodzinnych w miejscu pracy, przybliżenie pracodawcom i pracownikom wiedzy na temat mechanizmów i instrumentów ułatwiających godzenie życia zawodowego z rodzinnym, a tym samym stworzenie klimatu sprzyjającego rodzinie.
Głównym produktem projektu będzie opracowanie internetowej platformy dla pracodawców i pracowników zawierającej aktualne i kompleksowe informacje nt. istniejących rozwiązań prawnych i mechanizmów ułatwiających godzenie życia zawodowego z prywatnym, tego jak je wprowadzić krok po kroku, szacowanych kosztów oraz potencjalnych korzyści wynikających z wdrożenia takich rozwiązań; przykładów dobrych praktyk w tym obszarze; praktycznych informacji nt. praw pracowniczych w obszarze godzenia życia zawodowego z prywatnym. Głównymi grupami docelowymi działań projektowych są pracodawcy, chcący wprowadzić w swoich firmach mechanizmy sprzyjające godzeniu ról zawodowych i rodzinnych oraz pracownicy, którzy chcą efektywnie łączyć życie zawodowe i rodzinne.
Pragnę podkreślić, że w obszarze zainteresowania Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej leży również kwestia niwelowania segregacji na rynku pracy, w tym dostępu kobiet do wysokich stanowisk. W nowej unijnej perspektywie finansowej, w ramach programu POWER, realizowany jest projekt „Równość szans w biznesie – praktyczne narzędzie realizacji zasady równości szans kobiet i mężczyzn w przedsiębiorstwach”, którego celem jest wypracowanie praktycznych rozwiązań stanowiących uzupełnienie polityki personalnej i kadrowej firmy, które zarazem wspierają równość szans kobiet i mężczyzn w miejscu pracy. Projekt realizowany jest w latach 2016-2019 i skierowany do grupy średnich przedsiębiorstw (zatrudniających od 50 do 249 pracowników). Stanowi on kontynuację realizowanego przez Ministerstwo w latach 2013-2015 projektu „Równość w biznesie”, skierowanego do dużych przedsiębiorstw i wykorzystuje wypracowane w tym projekcie narzędzia i metody działania.
Odpowiadając na pytanie o działania na rzecz aktywizacji zawodowej kobiet, na wstępie uprzejmie wyjaśniam, że generalnie sytuacja kobiet na rynku pracy jest trudniejsza niż mężczyzn. Objawia się to niższą aktywnością zawodową kobiet oraz częstszym bezrobociem. Ponadto również zarobki kobiet są niższe niż mężczyzn.
W IV kwartale 2016 r. współczynnik aktywności zawodowej kobiet w wieku 15 lat i więcej wynosił 48,2% (wobec 65,1% dla mężczyzn), co oznacza, że co druga kobieta pozostaje bierna zawodowo. Jest to uwarunkowane przede wszystkim nadal tradycyjnym podziałem ról społecznych o czym świadczy fakt, że ponad 85% osób biernych zawodowo z powodu obowiązków rodzinnych i związanych z prowadzeniem domu stanowią kobiety.
Wskaźnik zatrudnienia kobiet pozostaje zdecydowanie niższy niż mężczyzn – odpowiednio 45,5% i 61,6% dla mężczyzn. W porównaniu do IV kwartału 2015 r., zarówno wśród kobiet jak i mężczyzn, odnotowano wzrost wskaźnika zatrudnienia, (o 0,3 p. p. dla kobiet, i o 1,0 p. p. dla mężczyzn). Wśród ogółu pracujących w wieku 15 lat i więcej było 7 289 tys. kobiet, co stanowiło 44,6% ogółu pracujących.
Kobiety mimo faktu, że znacznie częściej niż mężczyźni pozostają bierne zawodowo, to również bardziej narażone są na bezrobocie. Stopa bezrobocia kobiet w IV kwartale 2016 r. była o 0,3 p. p. wyższa niż mężczyzn (5,7% wobec 5,4%). W porównaniu z IV kwartałem 2015 r. stopa bezrobocia zarówno wśród kobiet jak i mężczyzn spadła o 1,4 p. p.
Kobiety przeważają również wśród zarejestrowanych w urzędach pracy bezrobotnych, ponadto zauważyć należy, że w okresie poprawy sytuacji gospodarczej zwiększa się udział kobiet wśród zarejestrowanych za sprawą niższej dynamiki spadku bezrobotnych kobiet w zestawieniu z dynamiką spadku liczby bezrobotnych mężczyzn. Z drugiej strony w okresach pogorszenia sytuacji bardziej dotkliwie odczuwają to mężczyźni.
Na koniec marca br. zarejestrowanych było 698,1 tys. kobiet i w odniesieniu do marca 2016 r. odnotowano spadek o 14,8% (wśród mężczyzn spadek wyniósł 19,9%), a ich udział w liczbie bezrobotnych ogółem wyniósł 52,7%. Zatem na 100 bezrobotnych mężczyzn przypadało 111 kobiet, wobec 105 kobiet przed rokiem.
Zmieniająca się w obecnych czasach rola kobiet w codziennym życiu, wymagająca płynnego godzenia ról – kobiety matki i żony oraz kobiety czynnej zawodowo, powoduje konieczność wprowadzenia w tym zakresie pewnych ułatwień także, jeśli chodzi o szeroko pojmowaną politykę rynku pracy. Wobec tego urzędy pracy podejmują działania aktywizujące bezrobotne kobiety.
Zgodnie z ustawą z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, każda osoba gotowa do podjęcia zatrudnienia, może skorzystać, na zasadach ogólnych, z szerokiego spektrum usług i instrumentów rynku pracy przewidzianych dla osób, które zarejestrują się w urzędach pracy jako osoby bezrobotne. Wsparcie dotyczy m.in.:
źródło: http://www.sejm.gov.pl/