Interpretacja ZUS Oddział w Lublinie z 8-02-2016 r. – WPI/200000/43/13/2016

Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne od składników wynagradzania – premii uznaniowej, premii dyrektora, premii oszczędnościowej, nagrody rocznej tzw bilansówki oraz dodatku brygadzistowskiego

UZASADNIENIE

W dniu 08.01.2015 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy (…) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej w przedmiocie prawidłowego ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Wnioskodawca we wniosku z dnia 21.12.2015 r. opisał stan faktyczny.

Wnioskodawca poinformował, że wypłaca premie uznaniowe za różne okresy w różnych wysokościach. Premie uzależnione są od możliwości finansowych zakładu pracy, nie zależą od wkładu pracy danego pracownika. Każdy pracownik ma prawo do otrzymania takiej premii. Praktyka istniejąca w zakładzie pracy odpowiada zapisom w regulaminie. Zgodnie z zapisem § 8 pkt 4 premie uznaniowe nie ulegają pomniejszeniu za okres, w którym pracownik nie świadczył pracy. W sytuacji, gdy zakład pracy nie osiąga zysku, istnieje strata, premie nie muszą zostać wypłacone. Dopiero w^r sytuacji, gdy zakład pracy osiągnie zysk, może, ale nie musi zostać podjęta decyzja o wypłacie premii uznaniowej. Decyzję taka podejmuje Prezes. Wnioskodawca zadaje pytanie, czy taką premię należy wliczyć do podstawy zasiłku chorobowego. Wnioskodawca odpowiada, że jeżeli tak, to czy wypłacając zasiłek chorobowy należy premię podzielić na okres zdolności do pracy i okres zwolnienia lekarskiego. Wnioskodawca zadaje pytanie, czy należy odprowadzać składki od całości, czy wyłącznie od okresu zdolności do pracy?

Wnioskodawca wskazał, że co miesiąc niektórym pracownikom wypłacany jest również w stałej kwocie dodatek brygadzisty, który przysługuje także za okres nieobecności w pracy i nie jest pomniejszany. Wnioskodawca zadaje pytanie, czy taki dodatek należy wliczyć do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego. Wnioskodawca wyraża również wątpliwość, czy w przypadku choroby pracownika dodatek należy podzielić na okres zdolności do pracy i okres zwolnienia lekarskiego? Wnioskodawca zadaje pytanie, czy należy odprowadzać składki od całości czy wyłącznie od okresu zdolności do pracy?

Wnioskodawca wskazał, również, że w jego zakładzie pracy istnieje premia dyrektora wypłacana kwartalnie, procentowo od zysku zakładu pracy oraz premia oszczędnościowa – zapis w umowie o pracę, wypłacana kwartalnie, procentowo od oszczędności zakładu pracy. Wnioskodawca zadaje pytanie, czy w razie choroby pracownika premię należy podzielić na okres zdolności i okres zwolnienia lekarskiego? Wnioskodawca zadaje pytanie, czy taką premię należy wliczyć do podstawy zasiłku chorobowego? Wnioskodawca zadaje pytanie, czy w takim wypadku, wypłacając zasiłek chorobowy należy podzielić okres zdolności do pracy i okres zwolnienia lekarskiego.

Wnioskodawca poinformował, że nagroda roczna tzw. bilansówka – może zostać wypłacona lub nie. Zależy to wyłącznie od uznania Prezesa. Wnioskodawca zadaje pytanie, czy taka premię należy wliczyć do podstawy zasiłku chorobowego? Wnioskodawca zadaje pytanie czy w takim razie wypłacając zasiłek chorobowy należy podzielić okres zdolności do pracy i okres zwolnienia lekarskiego.

Wnioskodawca przedstawił własne stanowisko w sprawie.

Wnioskodawca uważa, że zgodnie z artykułem 41 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa przy ustaleniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego nie uwzględnia się składników wynagrodzenia, do których pracownik zachowuje prawo w okresie pobierania tego zasiłku. Wnioskodawca jest zdania, że dlatego też nie wlicza się do podstawy wynagrodzenia chorobowego premii uznaniowej przyznawanej przez Prezesa, nagrody rocznej oraz premii dyrektora i premii oszczędnościowej. Wnioskodawca wskazał, że przepis ten ma na celu zapobieganie wypłaceniu tego samego składnika wynagrodzenia za ten sam okres. Wnioskodawca stwierdził, że w przypadku premii uznaniowej lub nagrody rocznej ich wypłata oraz wysokość zależy od pracodawcy. Brak jest zapisów dotyczących obiektywnych kryteriów, których spełnienie powodowałoby powstanie po stronie pracodawcy obowiązku wypłaty premii uznaniowej czy też nagrody rocznej, a po stronie pracownika roszczenie o wypłatę tego świadczenia. W ocenie wnioskodawcy absencja chorobowa nie jest kryterium branym pod uwagę przy podejmowaniu decyzji o przyznaniu wypłacie premii uznaniowej, nagrody rocznej. Wobec tego w żaden sposób nie można ustalić jaka część premii uznaniowej i nagrody rocznej przysługuje za okres choroby lub pobierania zasiłków a jaka za okres wykonywania pracy skoro pracownik może otrzymać premię uznaniową lub nagrodę roczną również za okres choroby lub pobierania zasiłków, gdy zarówno wypłata premii uznaniowej i nagrody rocznej ich wysokość zależy od decyzji pracodawcy. W konsekwencji od wypłaconej premii uznaniowej i nagrody rocznej składki na ubezpieczenie społeczne wnioskodawca nalicza w pełnej wysokości. W przypadku dodatku brygadzisty wnioskodawca wlicza do podstawy zasiłku chorobowego w pełnej wysokości, ponieważ ma to charakter roszczeniowy, a nie uznaniowy. W razie choroby pracownika wnioskodawca nie dokonuje podziału dodatku brygadzisty na część dotyczącą okresu choroby i na część okresu przepracowanego odprowadzając składki od całości.

Wnioskodawca zwraca się do organu z pytaniem, czy stanowisko spółki jest prawidłowe? Wnioskodawca zadaje pytanie, czy dobrze interpretuje art. 41? Wnioskodawca w petitum bardzo prosi o indywidualną interpretację ww. sytuacji opisanej we wniosku.

W dniu 14 stycznia 2016 r. Zakład wezwał wnioskodawcę o uzupełnienie wniosku o interpretacje złożonego dniu 08.01.2016 r. poprzez:

• wskazanie, czy wątpliwość wnioskodawcy dotyczy prawidłowego ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne tj. możliwości wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne opisanych we wniosku świadczeń na rzecz pracowników, czy też prawidłowego ustalenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego w myśl art. 41 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2014 r. poz. 159 ze zm.)?

W dniu 29.01.2016 r. wnioskodawca w złożonej odpowiedzi na wezwanie Zakładu dotyczącej uzupełnienia wniosku, wskazał, iż jego wątpliwości dotyczą prawidłowego ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne tj. możliwości wyłączenia z podstawy wymiaru składek opisanych we wniosku świadczeń na rzecz pracowników oraz prawidłowego ustalenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego w myśl art. 41 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2014 r. poz. ze zm.)

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Stosownie do ust. 5 cytowanego przepisu w związku z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r., Zakład wydaje interpretacje indywidualne w formie decyzji, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Wskazany w art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych katalog spraw, które mogą zostać rozpatrzone poprzez wydanie decyzji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, obejmuje kwestie związane z obowiązkiem świadczenia daniny publicznej, w tym składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, natomiast nie obejmuje spraw związanych ze świadczeniami wypłacanymi z ubezpieczeń, w tym m.in. ustalania wysokości świadczeń przysługujących pracownikowi w okresie choroby. Zasiłki wypłacane z ubezpieczenia chorobowego składają się na kompleksowy system pieniężnej pomocy ubezpieczeniowej, obejmujący poszczególne etapy sytuacji ubezpieczonego spowodowanej chorobą lub urodzeniem i wychowaniem dzieci, a ich wypłata ze względu na źródło finansowania nie skutkuje dla przedsiębiorcy powstaniem obowiązku świadczenia składek na ubezpieczenia społeczne. Powołany wyżej art. 83 d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych nie zawiera w swoim zakresie spraw z zakresu przedmiotowego ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, (t.j. Dz. U. z 2014 poz. 159 ze zm.)

We wniosku o interpretację złożonym w dniu 08.01.2016 r. i uzupełnionym w dniu 29.01.2016 r. wnioskodawca wskazał, że jego intencją jest również uzyskanie potwierdzenia swojego stanowiska w przedmiocie prawidłowego ustalenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego na podstawie art. 41 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa w zakresie opisanych we wniosku składników wynagrodzenia przysługujących pracownikom wnioskodawcy. W powyższym zakresie ze względu na ściśle określony przez ustawodawcę zakres przedmiotowy pisemnych interpretacji zawarty w art. 83 d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, brak jest podstaw prawnych do wydania pisemnej interpretacji powyższej części, dlatego Zakład w tym zakresie odmówił wydania interpretacji.

Jednocześnie Zakład wskazuje, że w trybie wydawania pisemnych interpretacji nie prowadzi postępowania dowodowego ani wyjaśniającego, a decyzje interpretacyjne dotyczą wyłącznie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego opisanego we wniosku o interpretację i stanowiska przedstawionego w sprawie. Wydana interpretacja wiąże tylko w odniesieniu do opisanego we wniosku ojej wydanie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Konsekwencją przedstawienia przez wnioskodawcę nieściśle stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego, na podstawie, których Zakład wydaje decyzję interpretacyjną jest to, że wydana interpretacja nie wiąże organu wydającego decyzję.

Zasady opłacania składek na ubezpieczenia społeczne regulują przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r . o systemie ubezpieczeń społecznych – cytowanej powyżej.

Zgodnie z treścią art. 18 ust.l i 2 oraz art. 20 ust. 1 w zw. z art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r . o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2015r. poz. 121 ze zm.) oraz § 1 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. 2015r, poz. 2236.), podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 199 lr o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2012r., poz. 361 ze zm.) z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Katalog przychodów nie stanowiących podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe został zawarty we wskazanym rozporządzeniu z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowne. Na mocy przepisu § 2 ust.l pkt 24 powołanego powyżej rozporządzenia, podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne nie stanowią składniki wynagrodzenia do których pracownik ma prawo w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego, w myśl postanowień układów zborowych pracy lub przepisów o wynagradzaniu, jeżeli są one wypłacone za okres pobierania tego wynagrodzenia lub zasiłku.

W świetle powyższego przepisu przychody, które pracownik uzyskuje w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, zasiłku opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego są wyłączone z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne tylko wtedy, gdy z przepisów płacowych wyraźnie wynika prawo pracownika do tych świadczeń za ten okres. Gdy takich uregulowań nie ma, przychody, które pracownik otrzymuje w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, zasiłku opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego stanowią podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Dodatkowo należy podkreślić, iż na mocy powołanego przepisu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wyłączone są składniki wynagrodzenia mające charakter roszczeniowy, tzn. gdy niewypłacenie danego składnika przez pracodawcę rodzi po stronie pracownika roszczenie o jego wypłatę. W tym miejscu należy wskazać, iż w przypadku uznaniowych nagród (premii) pieniężnych lub rzeczowych, których wypłata i wysokość zależą od decyzji pracodawcy brak jest obiektywnych kryteriów, których spełnienie powodowałoby po stronie pracodawcy powstanie obowiązku wypłaty nagrody (premie), a po stronie pracownika powstanie roszczenia o wypłatę tego świadczenia. W rezultacie od takiej nagrody (premii) uznaniowej składki na ubezpieczenia społeczne powinny być odprowadzane w pełnej wysokości.

Z opisanego we wniosku złożonym w dniu 08.01.2015 r. stanu faktycznego wynika, że wnioskodawca wypłaca premie uznaniowa, uzależnione od możliwości finansowych zakładu pracy, dodatek brygadzisty, premię tzw. dyrektora wypłacaną kwartalnie, także premię oszczędnościową, wypłacaną kwartalnie, nagrodę roczną tzw. bilansówkę. Wnioskodawca powziął wątpliwość w sprawie obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne od wyżej wskazanych składników wynagrodzenia.

Zakład wskazuje, że w oparciu o wyżej zacytowane przepisy prawne składniki wynagrodzenia wypłacane u wnioskodawcy tj. premia uznaniowa, premia dyrektora wypłacana kwartalnie, premia oszczędnościowa oraz nagroda roczna tzw. „bilansówka” są świadczeniami uznaniowymi, co potwierdził sam wnioskodawca w przedstawionym stanie faktycznym. W konsekwencji od takich składników wynagrodzenia o charakterze uznaniowym, pomimo że będą stosowne uregulowania w układzie zbiorowym pracy lub przepisach o wynagradzaniu, zaistnieje obowiązek odprowadzenia składek na ubezpieczenia społeczne w pełnej wysokości i brak będzie możliwości wyłączenia takich składników w oparciu o § 2 ust. 1 pkt 24 powołanego powyżej rozporządzenia. W odniesieniu do składnika wynagrodzenia, który wnioskodawca wypłaca niektórym ze swoich pracowników co miesiąc, w stałej kwocie tj. dodatku brygadzisty, również stanowić on będzie podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne bowiem z treści załączonego do wniosku regulaminu wynagradzania z dnia 19.07.2006r oraz załączonych aneksów do regulaminu, nie wynika aby dodatek brygadzisty przysługiwał pracownikowi w okresie pobierania wynagrodzenia za czas choroby, zasiłku chorobowego, zasiłku opiekuńczego oraz świadczenia rehabilitacyjnego.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

źródło: https://bip.zus.pl