Interpretacja ZUS Oddział w Gdańsku z 27-11-2013 r. – DI/100000/451/1473/2013

Decyzja nr 44 – stanowisko nieprawidłowe – podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne – rekompensata z tytułu zmiany zasad wypłaty odpraw emerytalnych

UZASADNIENIE

Dnia 28 października 2013 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek przedsiębiorcy (…) Spółka z o.o. z siedzibą w (…) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca wskazał, iż obowiązujący u niego Zakładowy Układ Zbiorowy Pracy (ZUZP), przewiduje wypłatę odpraw pieniężnych przysługujących w związku z przejściem na emeryturę lub rentę na korzystniejszych dla pracownika warunkach niż te, które są zawarte w kodeksie pracy. Różnica polega na tym, iż podstawa wymiaru odprawy ustalona jest w stopniu wyższym niż miesięczne wynagrodzenie i innym sposobie określenia podstawy wymiaru. Pracodawca wraz ze związkami zawodowymi planuje zmianę ZUZP tj. w miejsce dotychczas obowiązujących wprowadzone zostaną kodeksowe regulacje dotyczące wypłaty odpraw emerytalno-rentowych. Pracownikom zostanie natomiast wypłacona rekompensata z tego tytułu ustalona i uzgodniona ze związkami zawodowymi.

Wątpliwości przedsiębiorcy budzi to, czy do planowanych rekompensat stosuje się przepis . § 2 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, stanowiący iż przychód z tytułu odprawy pieniężnej przysługującej w związku z przejściem na emeryturę nie stanowi podstawy wymiaru składek emerytalnych i rentowych. Spółka pyta czy wypłata rekompensat z tytułu zmiany zasad wypłaty odpraw emerytalnych stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.

We własnym stanowisku w sprawie przedsiębiorca podkreśla, iż zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z dnia 18 grudnia 1998 r. podstawy wymiaru składek nie stanowią przychody z tytułu odprawy pieniężnej przysługującej w związku z przejściem na emeryturę lub rentę. Ponadto ustawa o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia z dnia 23 stycznia 2003 r. stanowi, iż do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne osób będących pracownikami w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób. Norma prawna zawarta w art. 20 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października 1998 r. określa, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz ubezpieczenie wypadkowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, z zastrzeżeniem ust. 2 i ust. 3. W związku z powyższym, przedsiębiorca stoi na stanowisku, iż z uwagi na fakt, że od odpraw emerytalnych nie są pobierane składki zdrowotna oraz społeczne, to na zasadzie analogii należałoby stosować te przepisy w odniesieniu do rekompensat za odprawy emerytalne. W konsekwencji wypłata rekompensat za odprawy emerytalne w przytoczonym stanie faktycznym nie będzie stanowiła podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia zarówno społeczne jak i zdrowotne.

W piśmie z dnia 18 listopada 2013 r., doręczonym w dniu 21 listopada 2013 r. stanowiącym uzupełnienie wniosku o wydanie pisemnej interpretacji przedsiębiorca wskazał, iż wartość rekompensat pieniężnych wypłacanych pracownikom spółki w związku z likwidacją wypłat dodatkowych odpraw emerytalnych stanowi przychód pracownika ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.).

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku stwierdza, co następuje:

Stanowisko wyrażone przez przedsiębiorcę we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji uznać należy za nieprawidłowe.

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Zgodnie natomiast z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

W myśl zaś art. 18 ust. 1 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t. j. Dz. U. 2009 r., nr 205, poz. 1585 z późn. zm.), podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. 2012, poz. 361 z późn. zm.). Za przychody ze stosunku pracy uważa się: wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników nie stanowią natomiast przychody wymienione w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. nr 161, poz. 1106, późn. zm.), gdzie w § 2 ust. 1 pkt 2 z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wyłączone są te przychody stanowiące odprawy pieniężne przysługujące w związku z przejściem na emeryturę lub rentę.

Należy mieć jednak na uwadze, iż wyłączenie z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, określonych kategorii przychodów zawarte w ww. rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi wyjątek od ogólnej zasady, iż podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi przychód, dlatego też przepisy te muszą być interpretowane ściśle.

Przywołany przepis ww. rozporządzenia znajduje jednak zastosowanie w przypadku, gdy wypłata kwoty odprawy emerytalnej jest związana w bezpośrednim oraz nierozerwalnym związku z faktem ustania stosunku pracy, a jedyną przyczyną wypłaty przez pracodawcę takiego świadczenia winno być ustanie zatrudnienia w skutek przejścia na emeryturę lub rentę. Oznacza to, iż tego typu świadczenia nie mogą być wypłacane przez pracodawcę w innych okolicznościach niż pozostających w ścisłym związku z ustaniem stosunku pracy z uwagi na faktyczne przejście na emeryturę lub rentę.

W sytuacji gdy dochodzi do zmiany zasad wypłaty odpraw emerytalnych, rekompensata z tego tytułu nie jest wypłacana w związku z ustaniem zatrudnienia z powodu, przejścia na emeryturę lub rentę.

Ze zwolnienia w opłacaniu składek na ubezpieczenia społeczne nie można zatem skorzystać w sytuacji, gdy w wyniku zmiany przepisów prawa pracy obowiązujących w spółce przyznano pracownikom świadczenie zamienne, jakim w rzeczonym przypadku jest rekompensata z tytułu likwidacji dodatkowych odpraw emerytalnych, gdyż ww. rozporządzenie takiego uprawnienia nie przewiduje. Bez znaczenia prawnego w kontekście zwolnienia z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, jak wskazuje wnioskodawca, jest okoliczność, iż same odprawy emerytalne, które wnioskodawca planuje zlikwidować wprowadzając zmiany do Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy, korzystają ze zwolnienia z obowiązku opłacania składek na te ubezpieczenia. Nie do zaakceptowania jest takie rozumienie przepisów ww. Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społeczne, które prowadziłoby do wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne jednorazowej rekompensaty wypłaconej w zamian za każdą modyfikację świadczeń, które w myśl przepisów powyższego rozporządzenia korzystały ze zwolnienia z opłacania składek na te ubezpieczenia.

Powyższe oznacza, iż wartość wypłaconych pracownikom rekompensat z tytułu likwidacji dodatkowych odpraw emerytalnych podlega uwzględnieniu w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

W odniesieniu do ubezpieczenia zdrowotnego wskazać należy, iż zgodnie z art. 81 ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r., Nr 164, poz. 1027 ze zm.) do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne dla pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób.

Podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne pomniejsza się natomiast zgodnie z ust. art. 81 ust. 6 wskazanej wyżej ustawy, o kwoty składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe finansowanych przez ubezpieczonych niebędących płatnikami składek, potrąconych przez płatników ze środków ubezpieczonego, zgodnie z przepisami o systemie ubezpieczeń społecznych. Z powyższego wynika, iż od wypłaconych pracownikom rekompensat, o których traktuje wniosek, należy odprowadzić także składkę na ubezpieczenie zdrowotne.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (…).

źródło: https://bip.zus.pl