Interpretacja ZUS Oddział w Gdańsku z 18-04-2013 r. – DI/100000/451/272/2013

Dotyczy uwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne odprawy przyznanej pracownikowi na mocy porozumienia stron w związku z rozwiązaniem umowy o pracę

UZASADNIENIE

Dnia 26 lutego 2013 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku wpłynął wniosek przedsiębiorcy (…) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 28 marca 2013r. doręczonym dnia 4 kwietnia 2013r.

Wnioskodawca wskazał, iż spółka zawarła z jednym ze swoich pracowników porozumienie stron dotyczące rozwiązania istniejącego stosunku pracy. Strony porozumiały się, iż pracownikowi zostanie wypłacona odprawa jako dodatkowe uposażenie za wieloletnią pracę. Kwota ta zgodnie z porozumieniem powinna być wypłacona w dwóch częściach tj. w dniu rozwiązania stosunku pracy oraz po rozwiązaniu umowy o pracę. Wnioskodawca zamierza uznać wypłacone kwoty za przychód wynikający ze stosunku pracy i naliczyć składki na ubezpieczenia społeczne.

W piśmie z dnia 28 marca 2013r. stanowiącym uzupełnienie do wniosku wnioskodawca wskazał, iż jego intencją jest uzyskanie interpretacji w przedmiocie uwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne odprawy przyznanej pracownikowi na mocy porozumienia stron w związku z rozwiązaniem umowy o pracę, a wypłaconej częściowo w dniu rozwiązania stosunku pracy, a częściowo po rozwiązaniu stosunku pracy. Ponadto, wnioskodawca wskazał, iż ww. odprawa stanowi przychód pracownika ze stosunku pracy w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Odprawa ta pozostaje w bezpośrednim i nierozerwalnym związku z faktem rozwiązania stosunku pracy.

W tym stanie faktycznym wnioskodawca powziął wątpliwości, czy spółka prawidłowo postąpi naliczając składki na ubezpieczenia społeczne od wypłaconych kwot odprawy.

We wniosku o wydanie interpretacji przedsiębiorca zaprezentował stanowisko wskazujące na to, iż podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi przychód osiągany przez pracownika u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Aby ustalić, czy przyznana odprawa jako dodatkowe uposażenie za wieloletnia pracę stanowi przychód decyduje nie faktyczne pozostawanie pracownika w stosunku pracy z pracodawcą w momencie dokonywania wypłaty, a to, że owa kwota należała się pracownikowi za okres kiedy był zatrudniony na podstawie umowy o pracę. Tym samym, w ocenie wnioskodawcy jeśli taka odprawa zostanie wypłacona pracownikowi już po rozwiązaniu stosunku pracy to pracodawca jest obowiązany od takiej odprawy potrącić składki na ubezpieczenia społeczne.

Uzasadnienia swojego stanowiska wnioskodawca upatruje m.in. w treści art. 18 ust. 1 w zw. z art. 20 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko wyrażone przez przedsiębiorcę we wniosku o wydanie interpretacji uznać należy za nieprawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i 2 oraz art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Za przychody ze stosunku pracy uważa się: wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Zgodnie zaś z postanowieniami § 2 ust. 1 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r . w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. z 1998 r ., Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.), z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wyłączone są odprawy, odszkodowania, rekompensat wypłacane pracownikom z tytułu wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy, w tym z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę lub rozwiązania jej bez wypowiedzenia, skrócenia okresu jej wypowiedzenia, niewydania w terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy.

Powyższe wyłączenie określonych należności, jako niestanowiących podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne zostało skonstruowane w sposób ogólny, bez wskazywania konkretnych przepisów prawa pracy, przyznających określone prawo do takich świadczeń. Jedynie przykładowo wymieniono, że chodzi o odszkodowania z tytułu nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę, rozwiązania jej bez wypowiedzenia, skrócenia okresu wypowiedzenia, czy wreszcie niewydania w terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy. W związku z powyższym przyjmuje się, że katalog świadczeń wyłączonych z podstawy wymiaru składek zawartych w komentowanym przepisie ma charakter otwarty, a powyższe wyłączenie nie dotyczy tylko odpraw czy odszkodowali przysługujących na podstawie przepisów powszechnie obowiązujących, ale również wynikających z porozumień negocjowanych ze związkami zawodowymi na poziomie zakładu pracy lub indywidualnych porozumień zawieranych ze zwalnianymi pracownikami w ramach obowiązującej zasady swobody umów, która to zasada w prawie pracy oznacza dopuszczalność regulowania w umowie wszystkich innych spraw, jeśli nie pogarsza to sytuacji pracownika w porównaniu z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa.

Przywołany przepis § 2 ust. 1 pkt 3 ww. rozporządzenia znajduje zastosowanie jedynie w przypadku, gdy wypłata np. odprawy lub rekompensaty – mającej charakter odprawy pieniężnej – pozostaje w bezpośrednim oraz nierozerwalnym związku z faktem wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy.

Jedyną przyczyną wypłaty przez pracodawcę tych świadczeń, winno być ustanie zatrudnienia. Oznacza to, iż tego typu świadczenia nie mogą być wypłacane przez pracodawcę w innych okolicznościach, niż pozostających w ścisłym związku z rozwiązaniem stosunku pracy. Fakt, iż do wypłaty tych świadczeń następuje na podstawie np. porozumienia między pracodawcą a pracownikiem nie wyklucza zastosowania wyłączenia przewidzianego w § 2 ust. 1 pkt 3 cytowanego rozporządzenia.

Wobec oświadczenia wnioskodawcy, iż odprawa (jako dodatkowe uposażenie za wieloletnią pracę) stanowi przychód pracownika ze stosunku pracy oraz pozostaje w bezpośrednim i nierozerwalnym związku z rozwiązaniem stosunku pracy, stanowisko wnioskodawcy, iż odprawę tą wypłaconą pracownikowi częściowo w dniu rozwiązania stosunku pracy oraz częściowo po rozwiązaniu stosunku pracy należy uwzględnić w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne uznać należy za nieprawidłowe.

Odprawa taka zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 3 ww. rozporządzenia powinna zostać wyłączona z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, przy czym bez znaczenia pozostaje, iż została wypłacona częściowo w dniu rozwiązania stosunku pracy, i częściowo po jego rozwiązaniu. Istotnym jest, że pozostaje w bezpośrednim związku z rozwiązaniem stosunku pracy.

Podkreślenia wymaga fakt, iż jednoznaczny sposób ujęcia przez ustawodawcę zakresu przedmiotowego wniosków o wydanie pisemnej interpretacji, uniemożliwia Zakładowi dokonania w przyjętym trybie oceny czy dane świadczenie ma charakter odprawy, odszkodowania lub rekompensaty z tytułu rozwiązania stosunku pracy.

Przedmiotem interpretacji mogą być bowiem tylko te sprawy, które odnoszą się bezpośrednio do zakresu i zastosowania wyłącznie przepisów, z których wynika obowiązek dokonania przez przedsiębiorcę świadczenia o charakterze publicznoprawnym. Zakład wydając rozstrzygnięcie w przedmiotowej sprawie poprzestaje jedynie na oświadczeniu wnioskodawcy, iż wypłacane świadczenia mają bezpośrednio związek z rozwiązaniem stosunku pracy.

Zakład nie dokonuje również w przyjętym trybie kwalifikacji danego świadczenia jako przychodu ze stosunku pracy, a poprzestaje jedynie na oświadczeniu wnioskodawcy, iż takie świadczenie stanowi przychód pracownika ze stosunku pracy.

Na marginesie należy podkreślić, iż w trybie art.10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmiennie od trybu na zasadach ogólnych regulowanych przepisami Kodeksu postępowania administracyjnego nie ma żadnych uprawnień do prowadzenia postępowania dowodowego czy wyjaśniającego. W postępowaniu tym organ nie może zbierać dowodów i poddawać ich ocenie, orzeka jedynie w oparciu o wskazany w treści wniosku stan faktyczny.

W postępowaniu wszczętym wskutek wniesienia wniosku Zakład zobligowany jest wydać interpretację treści przepisów prawa co do zakresu i sposobu ich zastosowania w odniesieniu do indywidualnej sytuacji wskazanej we wniosku, nie może podważać stanu faktycznego, uzupełniać go, zmieniać w oparciu o imię źródła, czy też wiedzę znaną organowi z urzędu.

W trybie wydawania pisemnych interpretacji brak jest możliwości dokonywania oceny konkretnych działań przedsiębiorcy pod kątem prawidłowości lub nieprawidłowości danego postępowania, organ nie ma również obowiązku przedstawiania prawidłowego sposobu działania w danej sprawie. Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest, na gruncie ww. ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, zobligowany jedynie do oceny przedstawionego przez przedsiębiorcę stanowiska – dokonanej przez przedsiębiorcę wykładni przepisów prawa mających zastosowanie na tle zaistniałego stanu faktycznego

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych (…) .

źródło: https://bip.zus.pl