Interpretacja ZUS Oddział w Gdańsku z 26-06-2018 r. – DI/100000/43/714/2018

Dotyczy braku obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu wynagrodzenia wypłaconego członkowi zarządu spółki powołanego do pełnienia tej funkcji mocą uchwały Zgromadzenia Wspólników, niezależnie od wykonywan

UZASADNIENIE

Dnia 11 czerwca 2018 r . do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek złożony przez (…) o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ustawy Prawo przedsiębiorców.

Wnioskodawca wskazał, iż działa na Polskim rynku jako spółką córka globalnej struktury (…). Spółka (…) działa w Polsce jako spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z organem reprezentacyjnym – zarządem. Obecnie zarząd ma skład wieloosobowy a członkowie zarządu pełnią tę funkcję jedynie na mocy aktu powołania -uchwały Zgromadzenia Wspólników Spółki. Spółka planuje przyznać Prezesowi Zarządu (członek zarządu) z tytułu pełnienia tej funkcji comiesięczne wynagrodzenie/honorarium, którego podstawą prawną będzie uchwała podjęta przez Zgromadzenie Wspólników w przedmiocie przyznania takiego wynagrodzenia/honorarium oraz w przedmiocie jego wysokości.

Dodatkowo, jeden Prezes Zarządu oprócz pełnienia funkcji członka zarządu Spółki i otrzymywania z tego tytułu wynagrodzenia/honorarium zostanie zatrudniony w Spółce na umowę o pracę na stanowisko (…). Stanowisko pracy (…) jest samodzielnym i odrębnym oraz niezależnym stanowiskiem w Spółce. Zakres obowiązków na powyższym stanowisku jest odmienny i nie łączy się z obowiązkami wynikającymi z zasiadania i pełnienia funkcji w Zarządzie Spółki.

W świetle przedstawionego zdarzenia przyszłego Spółka wnosi o wydanie interpretacji w zakresie czy Spółka jako płatnik składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotnej w przypadku wypłaty wynagrodzenia/honorarium członkowi zarządu z tytułu pełnienia funkcji członka zarządu, którego stosunek ma charakter wyłącznie korporacyjny z uwagi, iż sprawuje tę funkcję na mocy aktu powołania – uchwały Zgromadzenia Wspólników i na podstawie uchwały Zgromadzenia Wspólników uzyska comiesięczne wynagrodzenie, jest zobowiązana do odprowadzania z tego wynagrodzenia składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.

Zdaniem Wnioskodawcy wynagrodzenie wypłacane członkowi zarządu (w tym prezesa zarządu) powołanego na mocy uchwały Zgromadzenia Wspólników z tytułu pełnienia funkcji w zarządzie, w oparciu o brzmienie przepisów w art. 6, 6a i 6b ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych nie stanowi podstawy wymiaru składek ZUS. Podobnie art. 66 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych nie wskazuje, iż pełnienie tej funkcji na podstawie uchwały stanowi samoistny tytuł do objęcia obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym. W związku z tym, gdy wyłączną podstawą do sprawowania funkcji członka zarządu i otrzymywania z tego tytułu wynagrodzenia jest uchwała o powołaniu, członek zarządu nie jest objęty z tego tytułu obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi ani zdrowotnym.

Na poparcie powyższego stanowiska Wnioskodawca na wstępie wyjaśnił, iż powołanie do pełnienia funkcji członka zarządu następuje na mocy przepisów Kodeksu spółek handlowych, Zgodnie z art. 201 § 4 KSH „Członek zarządu jest powoływany i odwoływany uchwałą wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej”. Powołanie do zarządu, materializujące się z chwilą sformułowania aktu powołania inicjując stosunek organizacyjny (korporacyjny) powołanej osoby ze spółką, na podstawie którego dana osoba zyskuje status członka zarządu i realizuje związane z tym statusem prawa i obowiązki. Powołania do zarządu w żadnym razie nie należy jednak utożsamiać z powołaniem w rozumieniu prawa pracy (wyr. SN z 19.11.2013 r., I PK 120/13, wyr. SN z 2.12.2004 r., I PK 51/04). Od stosunku organizacyjnego (korporacyjnego) należy odróżnić stosunek pracy lub inny stosunek dotyczący pełnienia funkcji członka zarządu, o jakim mowa w art. 203 § 1 zd. 2 KSH (wyr. SN z 23.3.2012 r., II PK 169/11).

Wnioskodawca wskazał, że kwestia wynagradzania jak i formy wynagradzania członków zarządu nie są uregulowane w prawie powszechnie obowiązującym. Powyższe oznacza zdaniem Wnioskodawcy, iż sprawowanie funkcji członka zarządu nie musi mieć charakteru odpłatnego. W praktyce obrotu, często dochodzi do pełnienia takiej funkcji bez wynagrodzenia – np. w spółkach w których zarządcami są wspólnicy czy w spółkach realizujących cele niegospodarcze. Jednakże w przeważającej praktyce, pełnienie funkcji członka zarządu odbywa się za wynagrodzeniem. Wynagradzanie członków zarządu za pełnienie tylko mandatu członka zarządu może wynikać z samego aktu powołania. W tym przypadku wynagrodzenie wypłacane członkowi zarządu pracującemu w ramach powołania nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, gdyż obowiązkowo ubezpieczeniami społecznymi objęte są osoby wskazane w art. 6, 6a i 6b ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. W tych przepisach nie wymieniono członków zarządu spółek kapitałowych. Podobnie art. 56 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych nie wskazuje, iż pełnienie tej funkcji na podstawie uchwały stanowi samoistny tytuł do objęcia obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym.

W związku z tym, gdy wyłączną podstawą do sprawowania funkcji członka zarządu i otrzymywania z tego tytułu wynagrodzenia jest uchwała o powołaniu, członek zarządu w ocenie Wnioskodawcy nie jest objęty z tego tytułu obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi ani zdrowotnym.

Wnioskodawca uważa, że w kontekście powyższego nie ma znaczenia, iż osoba pełniąca funkcję członka zarządu oprócz łączącego go ze Spółką stosunku korporacyjnego łączy go stosunek prawno- pracowniczym, tj. świadczy prace w ramach umowy o pracę na stanowisku innym niż członek zarządu, na stanowisku niezwiązanym z obowiązkami wynikającymi z stanowiska członka zarządu. Wówczas taka osoba występuje niejako w podwójnej roli, tj, członka zarządu oraz pracownika.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył ca następuje:

Nadmienić w tym miejscu należy, iż w drodze niniejszej decyzji Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów, z których wynika obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Mocą niniejszej decyzji Zakład nie przyznaje natomiast jakiegokolwiek prawa ani nie stwierdza jakiegokolwiek obowiązku ubezpieczeniowego. W postępowaniu wszczętym wskutek wniesienia wniosku Zakład zobligowany jest wydać interpretację treści przepisów prawa co do zakresu i sposobu ich zastosowania w odniesieniu do indywidualnej sytuacji wskazanej we Wniosku, nie może podważać stanu faktycznego, uzupełniać go, zmieniać w oparciu o inne źródła, czy też wiedzę znaną organowi z urzędu. Podkreślenia przy tym wymaga, iż procedując nad wnioskiem o wydanie pisemnej interpretacji Zakład nie prowadzi postępowania wyjaśniającego, w szczególności nie przeprowadza postępowania dowodowego. Zakład mocą niniejszej decyzji nie odnosi się również do prawidłowości powołania członka zarządu spółki w drodze uchwały Zgromadzenia Wspólników oraz zatrudnienia tej osoby równolegle na podstawie umowy o pracę z innym zakresem obowiązków. Granice sprawy wszczętej wniesieniem wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, jak zauważono wyżej, zakreślają jedynie ramy zaprezentowanego opisu stanu faktycznego bądź zdarzenia przyszłego. Wydając interpretację indywidualną Zakład przyjmuje więc jako prawdziwe złożone przez wnioskodawcę oświadczenia, którymi jest związany.

Stanowisko wyrażone przez wnioskodawcę we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ust. 1 ustawy Prawo przedsiębiorców uznać należy za prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 34 ust. 1 ustawy Prawo przedsiębiorców przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna). Wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych (art. 34 ust. 2 ustawy). Natomiast w myśl art. 83d ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r . o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 34 ustawy z dnia 6 marca 2018 r . Prawo przedsiębiorców w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym podlega osoba, która posiada określony tytuł do ubezpieczeń wskazany przez ustawodawcę. Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym uregulowane zostały w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych.

Dyspozycja treści art. 6 ust. 1 w/w ustawy, zawiera katalog podmiotów objętych obowiązkiem ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. Wyliczenie zawarte we wskazanym przepisie jest wyczerpujące i ma charakter zamknięty.

Dodatkowo należy wskazać, iż w myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy obowiązkowo ubezpieczeniu chorobowemu podlegają osoby będące pracownikami, członkami rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych, oraz osoby odbywające służbę zastępczą. Natomiast zgodnie z art. 12 ust. 1 ww. ustawy obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.

Zgodnie z art. 201 § 4 Kodeksu spółek handlowych członek zarządu sp. z o.o. powoływany i odwoływany jest uchwałą wspólników. Chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Powołanie jest ogólnym terminem obejmującym każdą formę prowadząca do nawiązania stosunku organizacyjnego. Następstwem nawiązania stosunku organizacyjnego może być nawiązanie stosunku obligacyjnego np. umowy o pracę, umowy cywilnoprawnej. O powyższym decydują strony umowy, poprzez złożenie oświadczeń woli o stosownej treści.

Pogląd, iż powołanie członka zarządu spółki kapitałowej nie zawsze oznacza nawiązanie stosunku pracy pomiędzy spółką a członkiem zarządu znajduje odzwierciedlenie w doktrynie i judykaturze (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 grudnia Ź004r., sygn. akt: I PK 51/04). Częstokroć dochodzi do nawiązania stosunku wewnętrznego o charakterze organizacyjnym. Osoba powołana na członka zarządu, aby otrzymywać wynagrodzenie nie musi być zatrudniona jedynie na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia czy innej umowy cywilnoprawnej, do której stosuje się przepisy o zleceniu.

Zatem, członek zarządu spółki powołany do pełnienia tej funkcji wyłącznie na podstawie uchwały właściwego organu spółki nie podlega obowiązkowi ubezpieczeń społecznych i w konsekwencji brak jest obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu wynagrodzenia otrzymywanego przez członka zarządu za pełnioną funkcję. Taki bowiem tytuł nie został wymieniony w treści dyspozycji wyżej cytowanego art. 6 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz powiązanym art. 11 i 12 tej ustawy. Tym samym, wynagrodzenie wypłacone członkowi Zarządu, z tytułu pełnionej funkcji na podstawie samego powołania nie będzie podlegało obowiązkowi opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe.

Podkreślenia wymaga, że zawarcie dodatkowo z taką osobą umowy o pracę wykonywanej niezależnie od funkcji członka zarządu i z innym zakresem obowiązków nie będzie miało wpływu na brak obowiązku podlegania i opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu wynagrodzenia wypłaconego członkowi zarządu spółki powołanego do pełnienia tej funkcji mocą uchwały Zgromadzenia Wspólników. Tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych będzie jednie umowa o pracę.

Równocześnie Zakład Ubezpieczeń Społecznych zawiadamia, iż nie wydaje interpretacji indywidualnych w zakresie podlegania obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego (a w konsekwencji obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne), gdyż ustawodawca nie przyznał mu kompetencji w tym zakresie, na co wskazuje treść ww. art. 83d ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. W związku z czym w oparciu o art. 66 § 1 i 2 Kodeksu postępowania administracyjnego organ zawiadamia, iż w przedmiotowej sprawie w zakresie ustalenia obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne wnioskodawca jest uprawniony do wniesienia podania do właściwego miejscowo Dyrektora Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia. Takie podania złożone zgodnie z niniejszym zawiadomieniem, w terminie 14 dni od daty doręczenia zawiadomienia uważa się za złożone w dniu wniesienia pierwszego podania.

źródło: https://bip.zus.pl