Interpretacja ZUS Oddział w Gdańsku z 6-08-2014 r. – DI/100000/43/821/2014

Dotyczy obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu kontraktu menedżerskiego zawartego z osobą, która uzyskuje oprócz dochodów z tego tytułu inne dochody z działalności gospodarczej

UZASADNIENIE

Dnia 1 lipca 2014 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek złożony przez przedsiębiorcę (…) z siedzibą w (…) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 23 lipca 2014r. doręczonym dnia 25 lipca 2014 r.

Wnioskodawca wskazał, iż w dniu (…) został zawarty kontrakt menedżerski z przedsiębiorcą prowadzącym działalność gospodarczą obejmującą świadczenie usług zarządzania i doradztwo w zakresie zarządzania. W kontrakcie zapisano wysokość przysługującego mu wynagrodzenia, przy czym dodano, iż wynagrodzenie zostanie „(…)”. Menedżer ma zarejestrowaną działalność gospodarczą, w ramach której podpisał umowę o zarządzanie spółką. Wszelkie czynności z zakresu zarządzania wykonuje samodzielnie i osobiście, co stosownie do przepisów Kodeksu spółek handlowych, umowy spółki i regulaminu zarządu nie uchybia obowiązkowi współdziałania z innym członkiem zarządu. Spółka zobowiązana jest do pokrywania wszelkich uzasadnionych wydatków związanych z kontraktem w tym w szczególności kosztów eksploatacji udostępnionego samochodu, wraz z ubezpieczeniem oraz kosztów jego utrzymania i napraw, jak również kosztów związanych z eksploatacją innych udostępnionych zarządzającemu urządzeń. Zarządzający pełniący funkcję członka zarządu zobowiązał się w kontrakcie ponosić pełną odpowiedzialność za czynności podjęte w ramach kontraktu menedżerskiego i zwolnił spółkę od odpowiedzialności za szkody poczynione osobom trzecim.

Przychody uzyskiwane przez menedżera zostały zakwalifikowane do źródła przychodów z działalności wykonywanej osobiście. Powoduje to, iż na płatniku dokonującym wypłat świadczenia ciąży obowiązek pobierania zaliczek na podatek dochodowy z uwzględnieniem miesięcznych kosztów uzyskania przychodów, o których mowa w art. 22 ust. 9 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w wysokości określonej w ust. 2 pkt 1 tego artykułu. Przychody uzyskane z kontraktu są opodatkowane na zasadach właściwych dla przychodów z działalności wykonywanej osobiście za pośrednictwem spółki jako płatnika, dochód jest opodatkowany na zasadach ogólnych wg skali podatkowej, a zaliczkę na podatek pobiera zleceniodawca. Menedżer jest objęty obowiązkiem ubezpieczeń od dnia oznaczonego w kontrakcie menedżerskim jako dzień rozpoczęcia pracy do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tego kontraktu. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne menedżera (który co do zasady podlega ubezpieczeniom na zasadach określonych dla zleceniobiorców), stanowi przychód z tytułu kontraktu menedżerskiego w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskodawca podkreśla, że w sytuacji, gdy menedżer osiąga przychody z dwóch tytułów (tj. z kontraktu oraz z działalności gospodarczej) następuje zbieg tytułów do ubezpieczeń. Osoba posiadająca dwa tytuły do ubezpieczeń w myśl generalnej zasady wyrażonej w art. 9 ust. 2 i 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązkowo opłaca składki z tytułu powstałego najwcześniej, a na swój wniosek może zostać objęta ubezpieczeniem emerytalnym i rentowym także z pozostałych tytułów lub zmienić tytuł. Dokonanie zmiany obowiązkowego tytułu do ubezpieczeń – z działalności na kontrakt – będzie możliwe w przypadku, gdy wynagrodzenie menedżera z tytułu kontraktu będzie wyższe niż najniższa obowiązująca go podstawa wymiaru składek z tytułu działalności gospodarczej natomiast składka zdrowotna jest opłacana obowiązkowo z każdego tytułu.

Wnioskodawca powziął wątpliwości czy tak zawarty kontrakt menedżerski (umowa o zarządzanie spółką) w świetle obowiązujących przepisów stanowi odrębny tytuł do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego jako umowa o świadczenie usług, do której stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu, czy też jako ta wykonywana w ramach działalności gospodarczej.

W ocenie wnioskodawcy do celów ubezpieczeniowych osoba zatrudniona na podstawie kontraktu menedżerskiego (umowy cywilnoprawnej) podlega obowiązkowi ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego na takich samych zasadach jak zleceniobiorca.

Wnioskodawca argumentuje dalej, że kontrakt menedżerski jest szczególną formą zatrudnienia, która nie została wyodrębniona i nazwana w przepisach prawa pracy czy w prawie cywilnym. Co do zasady kontrakt menedżerski jest umową cywilnoprawną, a w myśl art. 750 Kodeksu cywilnego zaliczany jest do umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami, stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu. O rzeczywistym charakterze tego rodzaju umowy decyduje jej treść.

Z zapisów przedmiotowego kontraktu wynika, że zarządzający ma zarejestrowaną działalność gospodarczą (świadczenie usług zarządzania i doradztwo w zakresie zarządzania) w ramach której podpisał kontrakt menedżerski o zarządzanie spółką. Dla menedżera, który ma wpis do ewidencji działalności w zakresie zarządzania, i jednocześnie zawarł kontrakt menedżerski na zarządzanie, przychód uzyskiwany z tej umowy w myśl ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest przychodem z działalności wykonywanej osobiście, a nie z działalności. Tak stanowi art. 13 pkt 9 ustawy z 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Skoro według ustawy z podatkowej przychody z działalności wykonywanej osobiście nie stanowią przychodów z działalności gospodarczej to wykonywanie zarządczego kontraktu menadżerskiego nie jest wykonywaniem tej działalności. Powoduje zatem uzyskanie osobistego przychodu, takiego jak zlecenie czy umowa o dzieło, co oznacza, że menedżer podlega obowiązkowym ubezpieczeniom na zasadach przewidzianych dla zleceniobiorców. Tym samym umowa o zarządzanie (kontrakt menedżerski) traktowana jest jako odrębny tytuł do objęcia obowiązkiem ubezpieczeń społecznych, a nie jako wykonywana w ramach działalności gospodarczej.

Spółka (płatnik) zatrudniająca menedżera na podstawie kontraktu jest zobowiązana do naliczania i odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.

To na spółce spoczywa comiesięczny obowiązek obliczania, rozliczania i przekazywania składek na ww, ubezpieczenia.

W piśmie z dnia 23 lipca 2014r. doręczonym dnia 25 lipca 2014r. stanowiącym uzupełnienie do wniosku przedsiębiorca wskazał, iż jego intencją jest uzyskanie pisemnej interpretacji wyłącznie w przedmiocie obowiązku obliczania i przekazywania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne z tytułu zawarcia umowy kontraktu menedżerskiego z osobą prowadzącą działalność gospodarczą, która dodatkowo poza przychodami z kontraktu (wykonywanego w ramach tej działalności) osiąga inne przychody z działalności gospodarczej.

Ponadto, wynagrodzenie z tytułu zawartej umowy kontraktu menedżerskiego jest wyższe od obowiązującej tę osobę najniższej podstawy wymiaru składek dla osób prowadzących pozarolniczą działalność.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko wyrażone przez przedsiębiorcę we wniosku o wydanie interpretacji uznać należy za nieprawidłowe.

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Zgodnie natomiast z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym podlega osoba, która posiada określony tytuł do ubezpieczeń wskazany przez ustawodawcę. Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym uregulowane zostały w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. W art. 6 ust. 1 tej ustawy prawodawca wskazał katalog podmiotów objętych obowiązkiem ubezpieczenia emerytalnego i ubezpieczeń rentowych. Wyliczenie zawarte we wskazanym przepisie jest wyczerpujące i ma charakter zamknięty. W przedstawionym stanie faktycznym osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą świadczy usługi zarządcze na podstawie zawartej umowy o świadczenie usług, przy czym należy również wyjaśnić, iż co do zasady umowa o zarządzanie spółką jest w istocie umową nienazwaną o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące zlecenia. W myśl postanowień art. 6 ust. 1 pkt 4 powyższej ustawy, osoby fizyczne, które na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej świadczą pracę na postawie umowy agencyjnej, lub umowy zlecenia podlegają z tego tytułu obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, o ile nie są uczniami gimnazjów, szkół ponadpodstawowych oraz studentami do ukończenia 26 roku życia.

Osoba zarządzająca z tytułu wykonywania kontraktu menedżerskiego stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 4 oraz art. 12 ust.3 w związku z art. 13 pkt 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych – w okresie od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia wykonywania zarządu do dnia jej rozwiązania lub wygaśnięcia, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz ubezpieczeniu wypadkowemu. Ubezpieczenie chorobowe jest dla tej osoby dobrowolne o czym stanowi art. 11 ust. 2 wskazanej ustawy.

W sytuacji natomiast, gdy w ramach posiadanego wpisu do ewidencji działalności gospodarczej dana osoba osiąga przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej (w rozumieniu przepisów podatkowych) i równocześnie osiąga przychody na podstawie kontraktu menedżerskiego (przychody z działalności wykonywanej osobiście), to wówczas następuje zbieg tytułów do ubezpieczeń społecznych uprawniający przedsiębiorcę do dokonania wyboru tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych (działalność gospodarcza lub kontrakt menedżerski) w przypadkach gdy podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu umowy o zarządzanie (kontraktu menedżerskiego) jest równa lub wyższa od obowiązującej tę osobę najniższej podstawy wymiaru składek dla osób prowadzących pozarolniczą działalność. Jeśli natomiast z tytułu umowy o zarządzenie spółką podstawa wymiaru składek byłaby niższa od obowiązującej tę osobę najniższej podstawy wymiaru składek dla osób prowadzących pozarolniczą działalność, podlegać ona będzie obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowym z tytułu działalności gospodarczej. Osoba taka dobrowolnie, na swój wniosek, może być objęta ubezpieczeniami społecznymi z tytułu kontraktu menedżerskiego. Powyższe wynika z treści zapisu art. 9 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

W przypadku więc, gdy przedsiębiorca uzyskuje w ramach prowadzonej działalności gospodarczej oprócz przychodów z tytułu zawartej umowy o świadczenie usług zarządzania (kontaktu menedżerskiego) także inne przychody, zaś podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu umowy o zarządzanie lub kontraktu menedżerskiego jest równa lub wyższa od obowiązującej tę osobę najniższej podstawy wymiaru składek dla osób prowadzących pozarolniczą działalność – tak jak ma to miejsce w stanie faktycznym przedstawionym przez przedsiębiorcę we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji – to osoba ta może dokonać wyboru tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych (działalność gospodarcza lub umowa o zarządzanie spółką). W zależności od dokonanego przez tę osobę wyboru tytułu do ubezpieczeń społecznych, na spółce ciążyć będzie obowiązek odprowadzania z tytułu kontraktu menedżerskiego składek na ubezpieczenia społeczne bądź też obowiązek taki po stronie spółki nie powstanie (gdy członek zarządu wybierze jako tytuł do ubezpieczeń społecznych działalność gospodarczą). Brak jest więc podstaw do uznania z tego powodu stanowiska wyrażonego przez przedsiębiorcę za prawidłowe. Przyjęcie, iż do celów ubezpieczeniowych w przypadku opisanym we wniosku osoba zatrudniona na podstawie kontraktu menedżerskiego podlega obowiązkowi ubezpieczeń społecznych z tytułu kontraktu menedżerskiego nie znajduje uzasadnienia. W przypadku opisanym we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji dojdzie bowiem, co podkreślono wyżej, (i co sam podkreśla wnioskodawca we wniosku) do zbiegu tytułów do ubezpieczeń społecznych, który rozwiązany będzie przez członka zarządu wraz z podjęciem przez niego decyzji, z którego tytułu zamierza podlegać obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym.

Jednocześnie Zakład biorąc pod uwagę wyżej cytowany art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wskazuje, że wydał interpretację zgodnie z zakresem wskazanym we wniosku oraz w piśmie stanowiącym uzupełnienie do wniosku – bez rozstrzygania o kwalifikacji prawnej kontraktu jako umowy zlecenia, czy też jako działalności gospodarczej, a także bez rozstrzygania o kwalifikacji podatkowej przychodu uzyskiwanego przez menedżera z tytułu kontraktu.

Na marginesie należy podkreślić, iż w trybie wydawania pisemnych interpretacji brak jest możliwości dokonywania oceny konkretnych działań przedsiębiorcy pod kątem prawidłowości lub nieprawidłowości danego postępowania. Organ nie ma również obowiązku przedstawiania prawidłowego sposobu działania w danej sprawie. Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest, na gruncie ww. ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, zobligowany jedynie do oceny przedstawionego przez przedsiębiorcę stanowiska – dokonanej przez przedsiębiorcę wykładni przepisów prawa mających zastosowanie na tle zaistniałego stanu

Równocześnie biorąc pod uwagę treść przywołanego wyżej art.83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje, iż nie wydaje interpretacji indywidualnych w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu, gdyż ustawodawca nie przyznał mu kompetencji w tym zakresie. W związku z czym w oparciu o art. 66 § 1 i 2 Kodeksu postępowania administracyjnego organ zawiadamia, iż w przedmiotowej sprawie wnioskodawca jest uprawniony do wniesienia podania do właściwego miejscowo Dyrektora Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia. Takie podanie złożone zgodnie z niniejszym zawiadomieniem, w terminie 14 dni od daty doręczenia zawiadomienia uważa się za złożone w dniu wniesienia pierwszego podania.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

źródło: https://bip.zus.pl