Interpretacja ZUS Oddział w Lublinie z 14-02-2013 r. – WPI/200000/451/84/2013

UZASADNIENIE

W dniu 28.01.2013r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy (…) reprezentowanego przez (…) p. z siedzibą w (…) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca we wniosku z dnia 23.01.2013 r. przedstawił opis stanu faktycznego.

1. Zgodnie z nim Wnioskodawca podał, że w dniu 5 listopada 2012 r. zawarł z (…) z siedzibą w (…) umowę o świadczenie usług-kontrakt menedżerski, [dalej umowa].
2. Wnioskodawca od dnia 5 listopada 2012 r. prowadzi pod firmą (…) działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, tj. na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej prowadzonej przez Ministra Gospodarki, [dalej CEIDG]. Wykonywana przez wnioskodawcę działalność gospodarcza polega w szczególności na zarządzaniu przedsiębiorstwem Spółki.
3. Umowa zobowiązuje wnioskodawcę do kierowania przedsiębiorstwem spółki oraz zarządzania jej majątkiem, a w szczególności:

1. gospodarowania mieniem spółki i zapewnienia jego ochrony,

2. współdziałanie z pozostałymi organami Spółki

3. wykonywanie uchwał pozostałych organów Spółki

4. prowadzenie racjonalnej polityki kadrowej spółki.

4. Zgodnie z umową wnioskodawca ponosić będzie wobec Spółki oraz osób trzecich odpowiedzialność za szkodę wynikłą z podejmowanych w wykonaniu umowy czynności. Przez cały czas trwania umowy wnioskodawca zobowiązuje się, że będzie na własny koszt ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej powstałej w związku z zarządzaniem. Dowód korzystania z ochrony ubezpieczeniowej wnioskodawca będzie okazywał spółce bezzwłocznie, na każde jej żądanie. Brak ochrony ubezpieczeniowej będzie zgodnie z postanowieniami umowy stanowił podstawę do jej rozwiązania z winy wnioskodawcy.
5. Umowa zobowiązuje menedżera do zachowania najwyższej staranności przy jej wykonywaniu, z uwzględnieniem charakteru działalności Spółki oraz z zachowaniem troski o wszelkie interesy majątkowe i niemajątkowe Spółki i będzie wykonywana w czasie niezbędnym do jej należytego wykonania.
6. Wnioskodawca zobowiązany jest do osobistego wykonywania umowy, za co otrzyma wynagrodzenie stałe miesięczne oraz premię roczną, stanowiącą 50 % wynagrodzenia stałego miesięcznego za dany rok obrotowy, po osiągnięciu określonych warunków umowy. Zgodnie z umową wynagrodzenie stałe i premia roczna będzie powiększana o należną stawkę podatku VAT.
7. Działając w oparciu o poradnik ZUS Spółka dokonała zgłoszenia wnioskodawcy do ubezpieczenia społecznego z tytułu umowy zlecenia.

W związku z wykonywaniem przez wnioskodawcę na rzecz Spółki umowy w ramach działalności gospodarczej, wnioskodawca wnosi o udzielenie odpowiedzi na następujące pytania:

1. Czy w przedstawionym stanie faktycznym, wnioskodawca jest płatnikiem składek, to znaczy czy na podstawie art. 17 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, [dalej „ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych”] ma obowiązek obliczania, rozliczania i przekazywania co miesiąc do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, a jeżeli nie to czy spółka ma obowiązek obliczania, rozliczania i przekazywania co miesiąc do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe chorobowe i wypadkowe?
2. Czy w przedstawionym stanie faktycznym przesłanie przez Spółkę do ZUS zgłoszenia wnioskodawcy do ubezpieczeń społecznych z tytułu zawartych umów, na zasadach przewidzianych dla umów zlecenia, jest prawidłowe?
3. Czy, w razie uznania, że zgłoszenie wnioskodawcy przez spółkę do ubezpieczeń społecznych z tytułu umowy zlecenia jest nieprawidłowe, spółka powinna wygłosić menedżerów z ubezpieczenia społecznego z tytułu umowy zlecenia oraz zwrócić się o zwrot nienależnie uiszczonych składek?

Wnioskodawca przedstawił własne stanowisko w sprawie.

1. Zdaniem wnioskodawcy, świadczenie w ramach prowadzonej działalności gospodarczej usług zarządzania na rzecz Spółki, zgodnie z zasadą automatyzmu, stanowi bezwzględny tytuł do objęcia obowiązkowym ubezpieczeniem emerytalnym i rentowym z tytułu pozarolniczej działalności (art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).
2. Wnioskodawca ma zatem obowiązek do samodzielnego zgłoszenia do ZUS faktu rozpoczęcia działalności gospodarczej oraz obliczania i przekazywania składek ubezpieczeniowych z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności. Wobec powyższego, przesłanie przez Spółkę do ZUS zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu umowy na zasadach przewidzianych dla umów zlecenia, jest nieprawidłowe.
3. Przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, na których wnioskodawca opiera swoje stanowisko:

a) art. 6 ust. 1 pkt 5, wymieniający osoby podlegające odrębnie ubezpieczeniom społecznym,

b) art. 8 ust. 6 definiujący pozarolniczą działalność, zgodnie z którą za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się m.in. osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych.

4. Przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych zawierają wyczerpujący katalog źródeł powstania obowiązku składkowego (tytułów do ubezpieczenia). Wymienione w art. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych tytuły do ubezpieczenia społecznego wskazują osoby odrębnie podlegające ubezpieczeniom społecznym. Tytuł do ubezpieczenia dla osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, wskazuje art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Natomiast tytuł do ubezpieczenia społecznego osób prowadzących pozarolniczą działalność wskazany został w art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy o systemie społecznych.
5. Wnioskodawca stwierdza, że interpretując przepisy o charakterze publicznoprawnym, a takimi są przepisy o systemie ubezpieczeń społecznych, należy kierować się wykładnią językowa, zakładającą racjonalność ustawodawcy. Wnioskodawca wskazuje, że przepis art. 8 ust. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w sposób wiążący ustala na potrzeby tej ustawy co należy rozumieć przez pojęcie pozarolniczej działalności i kogo uznawać za wykonującego pozarolniczą działalność. Zgodnie z tym przepisem za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych. Oznacza to, że dla zakwalifikowania danej osoby jako prowadzącej pozarolniczą działalność w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wystarczy sam fakt, ze dana osoba prowadzi działalność gospodarczą na podstawie przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wynika z tego również, że dla uznania danej osoby za prowadzącą pozarolniczą działalność nieistotny jest materialnoprawny charakter wykonywanych przez nią czynności, lecz sam fakt jej prowadzenia.
6. Wnioskodawca podaje, że zgodnie z poradnikiem ZUS, warunkiem aby umowa zlecenia (lub o świadczenie usług) mogła być traktowana jako wykonywana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej jest opodatkowanie przychodu z tej umowy jak przychodu z działalności gospodarczej, w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, [dalej „ustawa PIT”].

Wnioskodawca stwierdza, że powyżej przytoczone stanowisko ZUS należy uznać z błędne. W ocenie wnioskodawcy przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych są przepisami autonomicznymi w stosunku do przepisów podatkowych. Przypadki przenikania norm wynikających z ustaw podatkowych do sytuacji opisanych przepisami ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych muszą znajdować wyraźną podstawę w normach prawnych (np. zgodnie z art. 4 pkt 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych za przychód na potrzeby ustawy uznaje się przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Wnioskodawca stwierdza, że wskazane w punkcie 3 uzasadnienia przepisy mają charakter norm publicznoprawnych, w przypadku których zasadą jest bezwzględne związanie adresatów norm ich treścią. Zatem menedżer posiadający wpis do CEIDG w zakresie zarządzania i wykonujący w ramach pozarolniczej działalności umowę, w ramach której świadczy usługi zarządzania podlega bezwzględnie obowiązkowi składkowemu z tytułu pozarolniczej działalności. Wynika to bezpośrednio z faktu, że obowiązków publicznoprawnych nakładanych na jednostki nie można domniemywać, ani wyprowadzać w drodze analogii z innych norm prawnych. Za niedozwolone należy uznać stosowanie podatkowej kwalifikacji źródeł przychodu na potrzeby ustalania tytułu do objęcia obowiązkowym ubezpieczeniem emerytalnym i rentowym. Zdaniem wnioskodawcy ilekroć ustawodawca zamierza posłużyć się rozwiązaniami właściwymi prawu podatkowemu na potrzeby ubezpieczeń społecznych, wyraźnie wskazuje na to w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych. Oznacza to w szczególności, że nieprawidłowe i bezpodstawne jest przyjmowanie kryteriów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dla oceny, czy dana umowa jest wykonywana w ramach działalności gospodarczej przedsiębiorcy, czy nie.

7. Powyższe w całości, zdaniem wnioskodawcy potwierdza jednolita linia orzecznictwa Sądu Najwyższego oraz sądów administracyjnych.

a) W wyroku z dnia 09 grudnia 2008 r., sygn. akt SN I UK 138/08 (opubl. Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych rok 2010, nr 11-12, poz.144, str. 493). Wnioskodawca cytuje tezę wyroku: „Umowa o zarządzanie przedsiębiorstwem (spółką) lub kontrakt menedżerski wskazane w art. 13 pkt 9 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j.: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) jako źródła przychodu z działalności wykonywanej osobiście, nie stanowią samodzielnej podstawy podlegania ubezpieczeniom społecznym z art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm.), jeżeli są realizowane w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej.” Wnioskodawca cytuje fragment uzasadnienia powyższego wyroku: „obie ustawy z 27.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych i z 13.10.1991 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, zajmują się odrębnymi przedmiotami regulacji. Wspólną podstawą do zastosowania ich w tej sprawie jest prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej. Działalność ta stanowi podstawę podlegania ubezpieczeniom społecznym a z drugiej strony dochód osoby fizycznej podlega ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawie podatkowej). Nie określa ona jednak co stanowi podstawę podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, gdyż samodzielnie reguluje to ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych (ustawa systemowa).”

b) Wnioskodawca zacytował dalej uzasadnienie powołanego wyroku Sądu Najwyższego , w którym SN stwierdził, iż: „Zasadniczą podstawą decyzji pozwanego (…) jest art. 13 pkt 9 PDOFiz.U. Nie jest uprawnione wnioskowanie, że wprowadzenie do tej ustawy od 1.01.2004 r. tego przepisu – stanowiącego, iż za przychody z działalności wykonywanej osobiście, uważa się przychody uzyskane na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze, w tym przychody z tego rodzaju umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej — uprawnia do przyjęcia podstawy ubezpieczenia społecznego z art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy systemowej, czyli dotyczącej osób wykonujących pracę na podstawie umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia. Przepis art. 13 pkt 9 PDOFizU nie ingeruje w ustrojowe podstawy działalności gospodarczej, a dotyczy wyłącznie opodatkowania i taka tylko jest przedmiotowa granica jego regulacji.”

c) Zdaniem wnioskodawcy przyjętą w powyższym wyroku linię orzeczniczą Sąd Najwyższy utrzymał również w wyroku z dnia 23 czerwca 2009 r., sygn. akt III UK 24/09 24/09 (opubl. Legalis), w uzasadnieniu którego podkreślił, że nie jest wykluczone, w zakresie podległości podatkowej, uzyskiwanie przez podatnika prowadzącego działalność gospodarczą jednocześnie dochodów z działalności wykonywanej osobiście, co jest jednakże kwestią prawa podatkowego a nie ubezpieczeń społecznych. W konsekwencji powyższego Sąd Najwyższy zadał pytanie czy podział przychodów określony w ustawie podatkowej, tj. podział na przychody z działalności gospodarczej oraz wykonywanej osobiście, także wykonywanej w ramach prowadzonej działalności gospodarczej kreuje podstawę podlegania ubezpieczeniom społecznym. Wnioskodawca wywodzi, że na tak postawiony problem Sąd w uzasadnieniu wyroku stwierdził, że: „Odpowiedź jest negatywna (…) nie można (…) nie zauważyć, że w podobnej sprawie, w której pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych uważał, iż kontrakt menedżerski – ujęty również w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych jako źródło przychodu z działalności wykonywanej osobiście (art. 13 pkt 9) – nie mógł być wykonywany w ramach działalności gospodarczej ubezpieczonego – Sąd Najwyższy w wyroku z 9 grudnia 2008 r., I UK 138/08 stwierdził przeciwnie, że kontrakt menedżerski ujęty w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych jako źródło przychodu z działalności wykonywanej osobiście nie stanowi samodzielnej podstawy podlegania ubezpieczeniom społecznym z art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, jeżeli był realizowany w ramach prowadzonej przez przedsiębiorcę (podatnika) pozarolniczej działalności gospodarczej”. Dalej w uzasadnieniu, cytowanego przez Wnioskodawcę, Sąd stwierdził, że: „O ile art. 13 pkt 6 stanowi podstawę prawną do kwalifikacji przychodu jako uzyskiwanego z działalności wykonywanej osobiście, to dalej nie jest uprawnione wnioskowanie, że jednocześnie wyznacza podstawę ubezpieczenia społecznego z art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Przepis art. 13 pkt 6 ustawy podatkowej nie ingeruje w ustrojowe podstawy działalności gospodarczej, a dotyczy tylko opodatkowania i taka jest jego przedmiotowa granica regulacji.”

d)Wnioskodawca zaznacza, że powyższe stanowisko znalazło również odzwierciedlenie w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 29 lipca 2009 r., sygn. akt VI SA/Wa 612/09 (opubl. Legalis), w uzasadnieniu którego Sąd stwierdził, że: „Przepis art. 13 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych reguluje jednak wyłącznie kwestie zasad opodatkowania przychodów z umów o zarządzanie przedsiębiorstwem (umów menedżerskich) i taki jest tylko zakres przedmiotowy tej regulacji. Ustawa z dnia 13 października 1991 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 1998 r. Nr 137, poz. 887 ze zm.), samodzielnie natomiast określa, co stanowi podstawę podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym. Nie jest w związku z tym uprawnione wnioskowanie, że wprowadzenie w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych od 1 stycznia 2004 r. przepisu – stanowiącego, iż za przychody z działalności wykonywanej osobiście, uważa się przychody uzyskane m. in. na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, w tym przychody z tego rodzaju umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej – uprawnia do przyjęcia podstawy ubezpieczenia społecznego z an. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.” Wnioskodawca stwierdza, że powyższe wynika z twierdzenia Sądu Najwyższego zawartego w uzasadnieniu przytoczonego przez wnioskodawcę wyroku (I UK 138/08), w którym Sąd stwierdza, że: „Prowadzi to do rozważenia podstawy ubezpieczeń społecznych wskazanej przez skarżącą, gdyż zainteresowanemu nie ogranicza się prowadzenia działalności gospodarczej, jednak ujmuje się z niej umowy menedżerskie i traktuje je odrębnie od tej działalności, jako samodzielną podstawę ubezpieczenia. Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy systemowej obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlega osoba fizyczna prowadząca pozarolniczą działalność, którą – zgodnie z art. 8 ust. 6 pkt 1 tej ustawy – jest osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych. (…) działalność gospodarcza stanowi podstawę do stosowania ustawy systemowej i podatkowej, lecz nie odwrotnie. Zdaniem Sądu wynika to z przyjęcia w Konstytucji wolności działalności gospodarczej (art. 20), podlegającej ograniczeniom ustanowionym tylko w ustawie i tylko gdy są konieczne z określonych w niej przyczyn, które jednak nie mogą naruszać istoty tej wolności(art. 31). Ustawy o działalności gospodarczej właściwe dla spornego okresu (z 19.11.1999 r. – Prawo działalności gospodarczej i kolejna z 2.07.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej) nie wskazują, iżby umowy menedżerskie były wyłączone z działalności gospodarczej. Przeciwnie działalność gospodarcza dozwolona jest każdemu i na równych prawach. Nie jest więc już oparta na reglamentacji, lecz tylko na jej ewidencji (art. 7 i art. 14 wskazanych ustaw o działalności gospodarczej). W szczególności przy braku definicji na czym ma polegać usługowa działalność gospodarcza nie można wprowadzić ograniczenia, które nie wynika z ustawy. Zdaniem Wnioskodawcy pojęcie gospodarczej działalności usługowej nie pozwala też przyjąć, że stałe wykonywanie rodzajowo jednej umowy (usługi) i dla jednego podmiotu nie może być działalnością gospodarczą. Brak jest podstaw do ingerowania w sposób prowadzenia i wykonywania tej działalności, w szczególności do stwierdzenia, że umowy menedżerskie mają być wykonywane tylko osobiście i wówczas wobec tego nie stanowią prowadzenia działalności gospodarczej.”

e) Wnioskodawca podał, że identyczne stanowisko zajął Sąd Najwyższy w uzasadnieniu przytoczonego wcześniej wyroku, o sygnaturze akt III UK 24/09, w którym potwierdza, iż po pierwsze wydzielenie z prowadzonej działalności gospodarczej Umowy – Kontraktu menedżerskiego, wykonywanej w ramach tej działalności i kreowanie z jej tytułu samodzielnej podstawy do podlegania ubezpieczeniom społecznym, na podstawie art. 13 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jest nieuprawnione, gdyż w przepisie tym chodzi jedynie o kwalifikację przychodu z tej działalności wykonywanej osobiście dla celów podatkowych.

f) W ocenie Wnioskodawcy, jako że ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych nie wymienia kontraktu menedżerskiego (umowy o zarządzanie) jako samodzielnej podstawy ubezpieczenia, to Sąd Najwyższy w cytowanym już uzasadnieniu wyroku w sprawie o sygn. akt I UK 138/08, stwierdził, że: umowa o zarządzanie przedsiębiorstwem (spółką) lub kontrakt menedżerski ujęte w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych jako źródła przychodu z działalności wykonywanej osobiście nie stanowią samodzielnej podstawy podlegania ubezpieczeniom społecznym z art. 6 ust. 1 pkt 4 Ustawy systemowej, jeżeli są realizowane w ramach prowadzonej przez przedsiębiorcę (podatnika) pozarolniczej działalności gospodarczej.” Wnioskodawca stwierdza, że dla Sądu Najwyższego nie do zaakceptowania było również stanowisko wg którego: „zainteresowany miałby tytuły ubezpieczenia z obu podstaw, czyli że zachodziłby zbieg tytułów ubezpieczenia z działalności pozarolniczej i na podstawie kontraktu menedżerskiego. Wnioskodawca twierdzi, że taki zbieg byłby wbrew logice ustawy systemowej, która odrębnie (wyłącznie) stawia obie podstawy ubezpieczenia. Wcale przy tym nie zakazuje, bo nie jest to jej rola, lecz ustaw ustrojowych o działalności gospodarczej, aby przedsiębiorca (podmiot prowadzący działalność gospodarczą) mógł w ramach pozarolniczej działalności usługowej świadczyć, nawet osobiście, usługi na podstawie umów menedżerskich.”

8. Zdaniem wnioskodawcy wykonywana przez niego w ramach pozarolniczej działalności umowa nie stanowi odrębnego od tej działalności tytułu do ubezpieczenia społecznego, co z kolei powoduje, że wnioskodawca pełni – zgodnie z przepisem art. 17 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych – funkcji płatnika składek, tym samym na spółce nie spoczywa obowiązek zgłoszenia menedżerów do ubezpieczeń społecznych.

Wnioskodawca stwierdza, że w konsekwencji powyższego spółka ma obowiązek wygłoszenia go z ubezpieczeń społecznych, które zostało dokonane z tytułu umowy zlecenia i na wnioskodawcy spoczywa obowiązek samodzielnego zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych z tytułu pozarolniczej działalności wskazanej w art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

W myśl art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych — w brzmieniu obowiązującym od 01.01.2013r. — Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym regulują przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r . o systemie ubezpieczeń społecznych. Ubezpieczeniom społecznym podlegają obowiązkowo osoby, które posiadają określony tytuł do ubezpieczenia wskazany przez ustawodawcę.

W myśl art.6 ust. 1 pkt.5 tejże ustawy obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność, w tym stosownie do art.8 ust.6 pkt. 1 -osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych.

Kontrakt menedżerski jest umową nienazwaną, dotychczas nie uregulowaną w przepisach prawa cywilnego. Kontrakt menedżerski to umowa, w której jedna strona zobowiązuje się do prowadzenia przedsiębiorstwa drugiej strony na jej rachunek i ryzyko we własnym bądź cudzym imieniu za wynagrodzeniem. Umowa kontraktu menedżerskiego może mieć charakter umowy o pracę lub umowy zlecenia. W praktyce kontrakt menedżerski występuje częściej jako umowa o świadczenie usług, do której stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego o umowie zleceniu (art.734), a tym samym osoby wykonujące takie umowy podlegają ubezpieczeniom społecznym na zasadach przewidzianych dla zleceniobiorców.

Jak wynika z wniosku z dnia 23.01.2013r. zawarta przez Wnioskodawcę umowa o świadczenie usług-kontrakt menedżerski w zakresie zarządzania jest umową o świadczenie usług, a w związku z tym na gruncie przepisów z zakresu ubezpieczeń społecznych traktowana jest jak umowa zlecenia.

Zgodnie z art. 13 pkt 9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2010 r . nr 51 poz. 307 z późn. zm.) za przychody z działalności wykonywanej osobiście uważa się, na równi z przychodami uzyskiwanymi z tytułu wykonywanych umów zlecenia czy umów o dzieło, przychody uzyskane na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze, w tym przychody z tego rodzaju umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej -z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 7 (tj. przychodów otrzymywanych przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych).

W rezultacie powyższego dla menedżera, który ma wpis do ewidencji działalności gospodarczej w zakresie zarządzania i jednocześnie ma zawartą umowę kontraktu menedżerskiego na zarządzenie przychód uzyskiwany z tej umowy – dla potrzeb opłacania podatku dochodowego od osób fizycznych – jest przychodem z działalności wykonywanej osobiście. Skoro według ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychody z działalności wykonywanej osobiście nie stanowią przychodów z działalności gospodarczej, to wykonywanie umowy (w zaprezentowanym stanie faktycznym umowy o świadczenie usług w zakresie zarządzania) powoduje powstanie przychodu z działalności wykonywanej osobiście w rozumieniu powołanej ustawy i nie jest wykonywaniem działalności gospodarczej. Tym samym umowa kontraktu menedżerskiego jest traktowana jako odrębny tytuł do objęcia obowiązkiem ubezpieczeń społecznych, a nie jako umowa wykonywana w ramach działalności gospodarczej.

Powyższe skutkuje zaistnieniem dla takiej osoby fizycznej obowiązku ubezpieczeń społecznych z tytułu wykonywania umowy kontraktu menedżerskiego, do której mają zastosowanie przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące umowy zlecenia, w sytuacji gdy w ramach posiadanego wpisu do ewidencji działalności gospodarczej uzyskuje wyłącznie przychody z tytułu tejże umowy.

Natomiast w sytuacji, gdy w ramach posiadanego wpisu do ewidencji działalności gospodarczej dana osoba osiąga przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej (w rozumieniu przepisów podatkowych) i równocześnie osiąga przychody na podstawie kontraktu menedżerskiego (przychody z działalności wykonywanej osobiście), następuje zbieg tytułów do ubezpieczeń społecznych pozwalający po spełnieniu określonych ustawowo warunków wybrać tytuł do objęcia obowiązkiem ubezpieczeń społecznych.

Uwzględniając powyższe, w sytuacji przedstawionej we wniosku tj. gdy Wnioskodawca wykonuje jedynie prace na podstawie umowy o świadczenie usług -kontraktu menedżerskiego i uzyskuje z tego tytułu przychód, nie wykonuje natomiast innych czynności w ramach zarejestrowanej działalności gospodarczej, nie podlega ubezpieczeniom społecznym na podstawie art.6 ust. 1 pkt 5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych tj. z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności. Biorąc powyższe pod uwagę Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznał stanowisko Wnioskodawcy w sprawie podlegania ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej za nieprawidłowe.

Jednocześnie należy zauważyć, że powyżej cytowany przepis art. 10 ust.1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej wskazuje jednoznacznie, iż nic każda sprawa leżąca we właściwości organu lub państwowej jednostki organizacyjnej jest możliwa do rozstrzygnięcia poprzez wydanie interpretacji w tym trybie. Art.10 ust.1 wyznacza podmiotowe granice jego stosowania co oznacza, że wydana interpretacja może dotyczyć wyłącznie indywidualnej sprawy wnioskodawcy będącego przedsiębiorcą. W rezultacie powyższego brak jest podstaw do wydania interpretacji m.in. gdy wniosek złożony przez przedsiębiorcę dotyczy sfery uprawnień i obowiązków podmiotu trzeciego np. pracodawcy lub zleceniodawcy.

W świetle powyższego Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie nie ma możliwości wydania interpretacji na wniosek osoby fizycznej, z którą spółka zawarła umowę kontraktu menedżerskiego, w zakresie istnienia obowiązku zgłaszania do ubezpieczeń społecznego oraz opłacania w tym obliczania, rozliczania i przekazywania do Zakładu składek na ubezpieczenie społeczne przez spółkę za tę osobę.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej wydania.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

źródło: https://bip.zus.pl