TEZA
1. Przepis art. 91 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy Dz.U. 1998 nr 21 poz. 94 ze zm./ dla potrącenia z wynagrodzenia za pracę wymaga zgody pracownika wyrażonej na piśmie. Wymieniona w tym przepisie zgoda pracownika nie może być blankietowa. Powinna dotyczyć konkretnej, istniejącej wierzytelności.
2. Złożenie przez pracownika podpisu na nocie księgowej, obejmującej rozliczenie niedoboru bez zawarcia sformułowania wyrażenia zgody na potrącenie zawartej w niej kwoty z wynagrodzenia, nie spełnia przesłanki z art. 91 Kp. Pracownik, wyrażając zgodę na potrącenia, może określić ich wielkość procentowo lub kwotowo. W tej części oświadczenie pracownika jest dla pracodawcy wiążące. Zgoda ta jest jednak skuteczna tylko do wysokości kwot wolnych od potrąceń.
SENTENCJA
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Małgorzata Borowiec (spr.), Sędziowie NSA Wojciech Chróścielewski, Cezary Pryca, Protokolant Justyna Nawrocka, po rozpoznaniu w dniu 9 grudnia 2005 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej „K.” Spółki Akcyjnej w J. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 20 stycznia 2005 r. sygn. akt 4/II SA/Po 2240/02 w sprawie ze skargi „K.” -Spółki Akcyjnej w J. na decyzję Okręgowego Inspektora Pracy w P. z dnia 17 kwietnia 2002 r. (…) w przedmiocie nakazu inspektora pracy 1. uchyla zaskarżony wyrok w punkcie 2 i 4 i w tym zakresie przekazuje sprawę Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Poznaniu do ponownego rozpoznania; 2. zasądza od Okręgowego Inspektora Pracy w P. na rzecz „K.” Spółki Akcyjnej w J. kwotę 2.156 /dwa tysiące sto pięćdziesiąt sześć złotych/ tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
UZASADNIENIE
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu, wyrokiem z dnia 20 stycznia 2005 r. w sprawie ze skargi „K.” – Spółka Akcyjna w J., na decyzję Okręgowego Inspektora Pracy z dnia 17 kwietnia 2002 r. (…), w przedmiocie nakazu – I. uchylił zaskarżoną decyzję i poprzedzający ją nakaz Inspektora Pracy Okręgowego Inspektora Pracy w P. z dnia 5 marca 2001 r. (…) w części nakazującej wypłacić Tomaszowi N. potrąconą z wynagrodzenia kwotę 183,70 zł, II. oddalił skargę w pozostałej części, III. określił, że nakaz zapłaty w części określonej w pkt I nie podlega wykonaniu, IV. oddalił wniosek o zasądzenie kosztów postępowania.
W uzasadnieniu wyroku Sąd ustalił następujące okoliczności faktyczne i prawne sprawy.
W wyniku przeprowadzonej kontroli w zakładzie pracy „K.” S.A. z siedzibą we W., Inspektor Pracy wydał w dniu 5 marca 2001 r. nakaz wypłaty wymienionym z imienia i nazwiska trzydziestu dziewięciu pracownikom spółki „K.” S.A., kwot bezpodstawnie potrąconego wynagrodzenia, powołując się na art. 9 pkt 2a ustawy z dnia 6 marca 1981 r. o Państwowej Inspekcji Pracy /Dz.U. 2001 nr 124 poz. 1362 ze zm./ oraz na art. 94 pkt 5 w zw. z art. 87 i art. 91 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy /Dz.U. nr 24 poz. 141/. Decyzji swojej organ nadał rygor natychmiastowej wykonalności. W uzasadnieniu decyzji organ stwierdził, że pracownikom wymienionym w nakazie potrącono z wynagrodzenia kwoty wbrew regulacjom art. 87 i art. 91 Kodeksu pracy tj. bez uzyskania pisemnej zgody pracowników na te potrącenia. Rygor natychmiastowej wykonalności został nadany z uwagi na interes społeczny.
Pismem z dnia 27 marca 2002 r. skarżący złożył do Okręgowego Inspektora Pracy odwołanie od powyższej decyzji, wnosząc o jej uchylenie w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania oraz o wstrzymanie natychmiastowego wykonania decyzji. W uzasadnieniu odwołania skarżący podniósł, że w omawianej sprawie droga administracyjna była niedopuszczalna, albowiem właściwy dla tego typu spraw jest sąd pracy. Skarżący podał również, że co do niektórych pracowników toczy się postępowanie przed sądem pracy, co obligowało Inspektora Pracy do zawieszenia wszczętego postępowania z urzędu.
Wydanie nakazu było bezzasadne a przedwczesne żądanie wstrzymania natychmiastowego wykonania nakazu jest niezasadne.
Okręgowy Inspektor Pracy Państwowej Inspekcji Pracy w P., w dniu 17 kwietnia 2002 r. wydał decyzję, utrzymującą w mocy zaskarżony nakaz wypłaty. W uzasadnieniu stwierdził, że pracodawca dokonał bezpodstawnie potrąceń z wynagrodzeń pracowników. W myśl art. 91 Kodeksu pracy, należności inne niż wymienione w art. 87 par. 1 i 7 Kodeksu pracy mogą być potrącane z wynagrodzenia jedynie za pisemną zgodą pracownika. Wymienione w nakazie kwoty potrąceń dokonane zostały bez zgody pracowników. Inspektor stwierdził również, że powołany w odwołaniu art. 97 par. 1 pkt 4 Kodeksu postępowania administracyjnego nie ma zastosowania w sprawie, albowiem postępowanie kontrolne Inspektora Pracy jest niezależne od postępowania sądowego.
W dniu 20 maja 2002 r. skarżący wniósł do Naczelnego Sądu Administracyjnego skargę na decyzję Okręgowego Inspektora Pracy, wnosząc o jej zmianę.
W uzasadnieniu skargi skarżący podniósł, że powierzenie pracownikom mienia zostało dokonane w sposób prawidłowy. W wyniku przeprowadzonych inwentaryzacji stwierdzono niedobory, a na dokumentach widnieją podpisy pracowników odpowiedzialnych materialnie. Niektórzy pracownicy podpisali oświadczenie o odpowiedzialności materialnej, inni zaakceptowali wystawione noty księgowe, a w przypadku kolejnych pracowników, pracodawca posiada protokoły z inwentaryzacji stanowiące podstawę do ich obciążenia „stosownymi zobowiązaniami”. Skarżący wyjaśnił również, że w przypadku jednego pracownika potrącenie nastąpiło w wyniku postępowania egzekucyjnego, a w przypadku trzech pracowników nastąpiło wypłacenie wynagrodzenia zgodnie z listą płac.
Okręgowy Inspektor Pracy w P. w odpowiedzi na skargę, wniósł o jej oddalenie jako niezasadnej. Ustosunkowując się od argumentacji skarżącego, organ powołał uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 4 października 1994 r. PZP 41/94 – OSNP 1995 nr 5 poz. 63, w której wskazano, że umowy o odpowiedzialności materialnej nie mogą być podstawą do potrąceń.
W związku z podniesionym w skardze zarzutem co do niedopuszczalności drogi administracyjnoprawnej w przedmiotowej sprawie, Sąd wyraził pogląd, iż uprawnienia, jakimi dysponuje inspektor pracy w postaci możliwości wydania decyzji nakazującej pracodawcy wypłatę wynagrodzenia, wkraczają w kompetencje sądów powszechnych, określając jednocześnie inspektora pracy jako organ orzekający w sprawach pracowniczych. Wymaga to od organów stosujących ów instrument prawny ścisłej interpretacji przepisów normujących kompetencje w tym zakresie. Chodzi m.in. o art. 9 pkt 2a oraz inne przepisy ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy, normujące postępowanie kończące się wydaniem nakazu wypłaty wynagrodzenia.
Przepis art. 9 pkt 2a ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy, uprawnia właściwe organy PIP do nakazania pracodawcy wypłaty należnego wynagrodzenia za pracę, a także innego świadczenia przysługującego pracownikowi. Zdaniem Sądu, ustawodawca nieprzypadkowo użył w odniesieniu do pojęcia „wynagrodzenia” przymiotnika „należne”.
Ustawodawca uzależnia zatem uczynienie przez właściwy organ użytku z kompetencji do wydania nakazu od ustalenia, że wynagrodzenie to jest należne. Sąd podzielił pogląd wyrażony przez Naczelny Sąd Administracyjny Ośrodek Zamiejscowy w Łodzi z dnia 16 października 2003 r. II SA/Łd 1141/03 /Prawo Pracy 2004 nr 5 str. 57/, iż „należne wynagrodzenie za pracę” w rozumieniu ustawy o PIP, to wynagrodzenie określone w umowie o pracę lub ustalone w sposób określony w art. 78 par. 2 Kodeksu pracy, tj. m.in. oparte na regulaminie pracy.
Nakazy określone w art. 9 pkt 2a ustawy, powinny być wydawane przez inspektorów pracy w sytuacjach, gdy wynagrodzenie za pracę lub inne świadczenie pracownicze mają charakter bezsporny. Zdaniem Sądu, taka sytuacja zachodziła w rozważanej sprawie.
Sąd wskazał, że sporne w sprawie jest to, czy potrącenia określonych kwot z wynagrodzeń dokonane przez pracodawcę wobec 39 pracowników, miały oparcie w przepisach prawa pracy, a zatem, czy pracodawca był uprawniony do ich dokonania czy też nie. Zdaniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu dokonywanie ustaleń i orzekanie w tym zakresie mieści się w kompetencjach organów Inspekcji Pracy. Wynika to wprost z art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy, w brzmieniu nadanym z dniem 1 stycznia 2002 r. /ustawą z dnia 24 sierpnia 2001 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych innych ustaw – Dz.U. nr 128 poz. 1405/. Do zakresu działania PIP należy w szczególności nadzór i kontrola przestrzegania przez pracodawców prawa pracy, w szczególności przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów dotyczących stosunku pracy, wynagrodzenia za pracę i innych świadczeń wynikających ze stosunku pracy.
Art. 94 pkt 5 Kodeksu pracy /ustawa z dnia 26.06.1974 r., t.j. Dz.U. 1998 nr 21 poz. 94 ze zm. – zwanej dalej Kp/ nakłada na pracodawcę obowiązek terminowego i prawidłowego wypłacenia wynagrodzenia. „Prawidłowe wynagrodzenie” w poszczególnych przypadkach, tj. zidywidualizowane co do osoby i skonkretyzowane co do wysokości okresu, do którego się odnosi i co do tytułu, jest „wynagrodzeniem należnym” w rozumieniu art. 9 pkt 2a ustawy z dnia 6.03.1981 r. o Państwowej Inspekcji Pracy /t.j. Dz.U. 2001 nr 124 poz. 1362 ze zm. – zwanej dalej ustawą o PIP/. W świetle przepisów Kodeksów pracy kryterium „prawidłowego wypłacenia wynagrodzenia” spełnia też wypłata wynagrodzenia po potrąceniu należności dokonanym zgodnie z art. 87 par. 1 Kp oraz zgodnie z art. 91 Kp. Potrącenie dokonane niezgodnie z ww. przepisami nie jest prawidłowe. Innymi słowy kwoty takiego potrącenia stanowią „należne wynagrodzenie” w rozumieniu art. 9 pkt 2a ustawy o PIP.
W związku z powyższym w tej sprawie Sąd ocenił, czy nakaz wydany przez Inspektora Pracy w P. obejmuje należne wynagrodzenie 39 pracowników tego zakładu.
Fakt potrącenia pracownikom wymienionych w nakazie kwot, jest niesporny. Spór dotyczy tego, czy pracodawca był uprawniony do wyżej wymienionych potrąceń.
W skardze do Sądu, skarżąca powołała się na te uprawnienia. Sąd działając na podstawie art. 106 par. 3 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, przeprowadził uzupełniające postępowanie dowodowe. Na tej podstawie Sąd uznał, że dwa dokumenty, mianowicie przekazy zapłaty na rzecz Urzędu Skarbowego P.-J. kwot 63,70 oraz 120,00 zł na podstawie tytułu egzekucyjnego, stanowią podstawę prawidłowego potrącenia wskazanych kwot z wynagrodzenia pana Tomasza N. bez jego pisemnej zgody /art. 87 par. 1 pkt 2 Kodeksu pracy/.
Pozostałe dokumenty nie mogą być – zdaniem Sądu – uznane za dowody wyrażenia przez pracowników zgody na potrącenie kwot z wynagrodzenia w rozumieniu art. 91 Kodeksu pracy. Swoją ocenę w tej kwestii Sąd oparł na stanowisku Sądu Najwyższego, które wyrażono w uchwale z dnia 4 października 1994 r. PZP 41/94 /OSNP 1995 nr 5 poz. 63/: „Wyrażenie przez pracownika na podstawie art. 91 Kp w umowie o wspólnej odpowiedzialności materialnej, zgody na potrącanie przez zakład pracy z wynagrodzenia za pracę należności z tytułu niedoborów, które mogą się ujawnić w przyszłości w wyniku inwentaryzacji – jest nieważne”. W uzasadnieniu ww. tezy Sąd dokonał wykładni art. 91 Kp stwierdzając, iż wynika z niego „(…) że pracownik wyrażający zgodę na potrącenia z wynagrodzenia za pracę, powinien mieć świadomość wielkości długi i istnienia przesłanek odpowiedzialności. Przepis ten stanowi w zdaniu pierwszym, że należności inne niż wymienione w art. 87 par. 1 i 7 mogą być potrącane z wynagrodzenia pracownika tylko za jego zgodą, wyrażoną na piśmie. Użycie określenia „należności”, a nie na przykład określenia „kwoty” nasuwa wniosek, że przedmiotem zgody na potrącanie mogą być tylko takie kwoty, które są należne zakładowi pracy i określone co do wysokości”.
Podzielając ww. pogląd i nie odnosząc się odrębnie do kwestii ustaleń w przedmiocie odpowiedzialności wymienionych w nakazie pracowników spółki „K.” S.A. /art. 124 par. 3, art. 117 par. 2 Kpa/ Sąd stwierdził, iż w załączonych przez skarżącego dokumentach dotyczących 38 pracowników wskazanych w pkt 1 oraz w pkt 3-39 nakazu wymienione są kwoty inne, aniżeli podane w ww. nakazie wypłaty. Wobec powyższego Sąd uznał, iż potrącenie wymienionych w nakazie kwot z wynagrodzeń 38 pracowników narusza art. 91 Kpa, a zatem nakaz wypłaty wynagrodzenia odnoszący się do tych pracowników dotyczy należnych im wynagrodzeń.
Z tych względów Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu, na podstawie art. 145 par. 1 pkt 1 lit. „a” i lit. „c”, art. 151, art. 152, art. 206 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł jak w sentencji wyroku.
W skardze kasacyjnej wniesionej do Naczelnego Sądu Administracyjnego, pełnomocnik „K.” Spółki Akcyjnej w J., zaskarżył powyższy wyrok w części oddalającej skargę, zarzucając mu naruszenie przepisów prawa materialnego przez
- błędną wykładnię normy art. 91 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy, poprzez uznanie, iż zgoda pracownika na potrącenie pewnych kwot z wynagrodzenia poprzez takie czynności jak pisemne zaakceptowanie not księgowych, nie stanowi przesłanki potrącenia wskazanej w tym przepisie prawnym,
- niewłaściwe zastosowanie normy art. 9 ust. 1 pkt 2a ustawy z dnia 6 marca 1981 r. o Państwowej Inspekcji Pracy, w związku z normą art. 8 i art. 10 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 17 kwietnia 1997 r. – poprzez przyjęcie, że wbrew zasadzie trójpodziału władzy, Państwowa Inspekcja Pracy jest uprawniona do dokonywania ustaleń zastrzeżonych dla władzy sądowniczej.
Wskazując na powyższą podstawę wniósł o:
- uchylenie zaskarżonego wyroku w wyżej wskazanym zakresie- tj. w przedmiocie rozstrzygnięcia punktu II tego orzeczenia, i przekazanie sprawy Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Poznaniu do ponownego rozpoznania,
- zasądzenie na rzecz skarżącego zwrotu kosztów postępowania w sprawie, w tym kosztów w zastępstwa procesowego według norm przepisanych – zarówno w postępowaniu przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Poznaniu jak i przed Naczelnym Sądem Administracyjnym,
ewentualnie wniósł o:
I. uchylenie zaskarżonego orzeczenie w wyżej wskazanym zakresie, tj. w przedmiocie rozstrzygnięć punktu II, IV tego wyroku i orzeczenie w tej mierze co do istoty sprawy,
II. zasądzenie na rzecz skarżącego zwrotu kosztów postępowania w sprawie, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, zarówno w postępowaniu przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym jak i Naczelnym Sądem Administracyjnym.
W uzasadnieniu skargi kasacyjnej odnośnie pierwszego zarzutu skarżący wskazał, że z art. 60 Kodeksu cywilnego w związku z art. 300 Kodeksu pracy wynika, że wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, zaś zgodnie z art. 78 Kodeksu cywilnego, do zachowania pisemnej formy czynności prawnej wystarcza złożenie własnoręcznego podpisu na dokumencie obejmującym treść oświadczenia woli. Podpisy pracowników pod notami księgowymi ujmującymi wartość potrącenia z wynagrodzenia każdego z tych pracowników, w świetle treści tych dokumentów oraz zachowania pracowników, można jedynie odczytać jako ich wolę do dokonania potrącenia z wynagrodzenia za pracę. Spełniają one przesłankę pisemnej zgody na potrącenie, o jakiej mowa w przepisie art. 91 Kodeksu Pracy.
Z uwagi na art. 10 i art. 45 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 17 kwietnia 1997 r. należy podnieść, iż norma art. 9 ust. 1 pkt 2a ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy, stanowiąca o uprawnieniu organów Państwowej Inspekcji Pracy do nakazania pracodawcy wypłaty należnego wynagrodzenia za pracę, a także innego świadczenia przysługującego pracownikowi w razie stwierdzenia naruszenia przepisów prawa pracy, narusza powołane normy Konstytucji RP. Przytoczony przepis ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy uprawnia bowiem organy tej inspekcji do orzekania w sprawie, przyznając im kompetencję do: po pierwsze arbitralnego ustalania, iż w sprawie doszło do naruszenia przepisów prawa pracy, po drugie na tej podstawie do obciążenia pracodawcy obowiązkiem spełnienia określonego świadczenia na rzecz pracownika. Takie łączenie kompetencji władzy wykonawczej i sądowniczej przez organy Państwowej Inspekcji Pracy, w świetle powołanych przepisów Konstytucji RP jest niedopuszczalne, w związku z czym norma art. 9 ust. 1 pkt 2a ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy, stanowiąca podstawę zaskarżonej decyzji, jest sprzeczna z Konstytucją i nie powinna być stosowana. Skarżący przytoczył też w tym względzie liczne argumenty z orzecznictwa, by skonkludować swój wywód tym, że kognicja Naczelnego Sądu Administracyjnego obejmuje w ramach bezpośredniego stosowania Konstytucji RP /art. 8 ust. 2 Konstytucji/ także możliwość niezastosowania w danym wypadku określonego przepisu ustawy.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje.
Stosownie do art. 183 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, biorąc jedynie z urzędu pod rozwagę nieważność postępowania. Oznacza to, że o ile nie zachodzi nieważność postępowania, kontrola sądu ogranicza się wyłącznie do weryfikacji zarzutów sformułowanych w skardze kasacyjnej, w ramach powołanych podstaw zaskarżenia.
W niniejszej sprawie jako podstawę skargi kasacyjnej wskazano błędną wykładnię art. 91 Kodeksu pracy. Przepis ten stanowił w brzmieniu obowiązującym w czasie wydawania decyzji, iż należności inne niż wymienione w art. 87 par. 1 i 7 Kodeksu pracy, mogą być potrącone z wynagrodzenia pracownika tylko za jego zgodą wyrażoną na piśmie. Formułuje on zasadę, że potrącenie należności z wynagrodzenia pracownika wymaga jego pisemnej zgody.
Przepisy Kodeksu pracy, które określają zasady dokonywania potrąceń z wynagrodzenia pracownika za jego zgodą wyrażoną na piśmie, nie zawierają regulacji określającej formę tej czynności prawnej.
W tej mierze należy więc stosować odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego.
Zgodnie z art. 60 Kodeksu cywilnego, w związku z art. 300 Kodeksu pracy, z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych wolą osoby dokonującej czynności prawnej, może być wyrażona przez każde zachowanie tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny. Analiza tego przepisu prowadzi do wniosku, że wskazany w nim sposób wyrażenia woli nie jest wystarczający w tych wypadkach, w których ustawa stawia dalej idące wymagania dla oświadczenia woli, dotyczącego danej czynności prawnej. Jak wyżej wskazano przepis art. 91 Kodeksu pracy dla potrącenia z wynagrodzenia za pracę wymaga zgody pracownika wyrażonej na piśmie.
Wymieniona w tym przepisie zgoda pracownika nie może być blankietowa. Powinna dotyczyć konkretnej, istniejącej wierzytelności.
Pracownik, który wyraża zgodę na potrącenie z wynagrodzenia za pracę, powinien mieć świadomość wielkości długu oraz przesłanek odpowiedzialności. W wyroku z dnia 1 października 1998 r. I PKN 366/98 – OSNP 1999 nr 21 poz. 684, Sąd Najwyższy wyraził pogląd, iż wyrażenie przez pracownika bez zachowania formy pisemnej, zgody na dokonywanie potrąceń z wynagrodzenia za pracę, jest nieważne /art. 87 par. 1 i 7 Kp i art. 58 par. 1 Kc w związku z art. 91 i 300 Kodeksu pracy.
W świetle art. 91 Kodeksu pracy wyrażenie przez pracownika w umowie o wspólnej odpowiedzialności materialnej, zgody na potrącenie przez pracodawcę z wynagrodzenia za pracę należności z tytułu niedoborów, które mogą się ujawnić w przyszłości jest nieważne.
W świetle art. 78 par. 1 Kodeksu cywilnego, w związku z art. 300 Kodeksu pracy, do zachowania pisemnej formy czynności prawnej wystarcza złożenie własnoręcznego podpisu na dokumencie obejmującym treść oświadczenia woli.
Jednakże złożenie przez pracownika podpisu na nocie księgowej, obejmującej rozliczenie niedoboru bez zawarcia sformułowania wyrażenia zgody na potrącenie zawartej w niej kwoty z wynagrodzenia, nie spełnia przesłanki z art. 91 Kodeksu pracy. Pracownik, wyrażając zgodę na potrącenia, może określić ich wielkość procentowo lub kwotowo. W tej części oświadczenie pracownika jest dla pracodawcy wiążące. Zgoda ta jest jednak skuteczna tylko do wysokości kwot wolnych od potrąceń.
Natomiast z dokumentów przedłożonych przez skarżącą, załączonych do skargi skierowanej do Sądu I instancji wynika, iż zdarzało się, że pracownicy w pisemnych oświadczeniach wyrażali zgodę na potrącenie z ich wynagrodzenia określonych kwot, wymienionych w notach księgowych np. Stanisław T., Andrzej K., Piotr M., Urszula G., Wojciech M., Agnieszka S.
W takim przypadku, wbrew stanowisku Sądu I instancji skarżący był uprawniony do dokonania potrąceń z wynagrodzeń za pracę tych pracowników. Ponieważ kwoty podane w nakazie wypłaty były rozbieżne z kwotami wymienionymi w dokumentach przedłożonych przez skarżącą, a nie wyjaśniono, czym te różnice były spowodowane i jakie kwoty z jakiego tytułu zostały według Inspektora Pracy niezasadnie potrącone, zarzut naruszenia skargi kasacyjnej przepisu art. 91 Kodeksu pracy uznano za uzasadniony.
W związku z podniesionym w skardze kasacyjnej zarzutem niewłaściwego zastosowania art. 9 ust. 1 pkt 2a ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy przez przyjęcie, iż w tej sprawie mogła ona skorzystać z uprawnienia określonego w tym przepisie stwierdzić należy, że odniesienie się do tego zarzutu byłoby możliwe dopiero po ustaleniu, czy potrącone z wynagrodzeń za pracę pracowników kwoty, były sporne.
Sąd I instancji prawidłowo stwierdził, że wynagrodzenie należne, to wynagrodzenie zidywidualizowane co do wysokości, okresu do którego się odnosi i co do tytułu. Należało jednak rozważyć, czy przepis art. 9 ust. 1 pkt 2a, ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy, który uprawnia właściwe organy Państwowej Inspekcji Pracy do nakazania pracodawcy wypłaty należnego wynagrodzenia za pracę, a także innego świadczenia przysługującego pracownikom ma zastosowanie tylko w sytuacjach gdy te należności mają charakter bezsporny np. pracownikowi nie wypłacono należnego wynagrodzenia, czy także w przypadku gdy należności te są sporne i konieczne jest przeprowadzenie szczegółowego postępowania dowodowego i jego oceny, które to uprawnienie posiada sąd powszechny.
Komisja Prawna Głównego Inspektora Pracy, wyraziła pogląd, iż nakazy wydawane na mocy powoływanego wyżej przepisu powinny być wydawane przez inspektorów pracy jedynie w sytuacjach, gdy wynagrodzenie za pracę lub inne świadczenie pracownicze ma charakter bezsporny. Wynika to z użytego w przepisie art. 9 pkt 2a ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy słowa „należne” /Biuletyn Urzędowy PIP 2001 nr 3 poz. 36/.
Z tych względów Naczelny Sąd Administracyjny na mocy art. 185 ustawy z dnia 30 sierpnia 2001 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi /Dz.U. nr 153 poz. 1270 ze zm./ orzekł, jak w pkt 1 sentencji wyroku.
Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania kasacyjnego oparto o przepis art. 203 pkt 1 i art. 205 par. 2 powołanej ustawy. Wysokość tych kosztów określono na podstawie par. 14 ust. 2 lit. „b” w związku z par. 2, par. 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenie przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej, udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu /Dz.U. nr 163 poz. 1349 ze zm./ /pkt 2 sentencji wyroku/.
źródło: http://orzeczenia.nsa.gov.pl/