Interpretacja ZUS z 8-4-2022 r. – WPI/200000/43/301/2022

Składki ZUS kierowcy wykonującego przejazdy międzynarodowe (po zmianach od 2 lutego 2022 r.)

UZASADNIENIE

Wnioskiem z 4 marca 2022r., uzupełnionym 01 kwietnia 2022r. (…) (zwany dalej „Przedsiębiorcą”) wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (zwanego dalej „Zakładem”) o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ustawy Prawo przedsiębiorców.

Opis zdarzenia przyszłego (Przedsiębiorcy):

Przedsiębiorca jako firma transportowa, zatrudnia kierowców, którzy wykonują zadania w zakresie przewozów krajowych i międzynarodowych. Dotychczas wyjazdy kierowców poza siedzibę traktowane były jako wyjazdy w ramach podróży służbowej. Diety więc i inne koszty związane z wyjazdami służbowymi wyłączone były z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne na podstawie § 2 ust.1 pkt 15 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe (Dz.U. z 2017r. poz. 1949).

Przedsiębiorca przedstawił następujące sytuacje:

• kierowca w jednym z miesięcy 2022r. otrzymuje wynagrodzenie zł z tytułu pracy w kraju i zł z tytułu pracy poza granicami kraju, łącznie (…) zł. Równowartość diet za każdy dzień pobytu poza granicami kraju wynosi (…) zł.
• kierowca w jednym z miesięcy 2022r. otrzymuje wynagrodzenie . zł z tytułu pracy w kraju i (…) zł z tytułu pracy poza granicami kraju, łącznie zł. Równowartość diet za każdy dzień pobytu poza granicami kraju wynosi zł.
• kierowca w jednym z miesięcy 2022r. otrzymuje wynagrodzenie zł z tytułu pracy w kraju i zł z tytułu pracy poza granicami kraju, łącznie (…) zł.
• kierowca w jednym z miesięcy 2022r. otrzymuje wynagrodzenie zł z tytułu pracy w kraju. Nie pracował za granicą.

Przedsiębiorca w uzupełnieniu do złożonego wniosku, pismem z 01 kwietnia 2022r. poinformował, że część wynagrodzenia pracowników kierowców będących w transporcie międzynarodowym w wysokości równowartości diety przysługującej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju za każdy dzień pobytu, o których mowa we wniosku, będą stanowić przychód ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stanowisko Przedsiębiorcy:

W związku z wejściem w życie od 2 lutego przepisów ustawy z 26 stycznia 2022r. o zmianie ustawy o transporcie drogowym, ustawy o czasie pracy kierowców oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2022r. poz. 209) zmieniły się przepisy w zakresie dotyczącym zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne dla tej grupy osób. Zgodnie z przepisem art. 21b ustawy o czasie pracy kierowców, kierowca wykonujący zadania w zakresie przewozów międzynarodowych nie jest w podróży służbowej. Do tej grupy kierowców stosuje się w zakresie ustalania podstawy wymiaru przepisy dotyczące pracowników zatrudnionych za granicą u polskich pracodawców. Od 2 lutego 2022r. wobec kierowców wykonujących zadania w zakresie przewozów międzynarodowych należy stosować § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe (Dz. U. z 2017r. poz. 1949). Podstawą wymiaru składek kierowców, wykonujących zadania w zakresie przewozów międzynarodowych będą zatem wszystkie wypłaty stanowiące przychód z umowy o pracę w rozumieniu przepisów podatkowych (nie uwzględnia się zasiłków chorobowych i wynagrodzenia za czas choroby). Jeżeli przychód jest wyższy niż prognozowane przeciętne wynagrodzenie (w 2022r.-5922 zł) Przedsiębiorca stosuje zapisy § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, pomniejsza podstawę wymiaru o równowartość diet przysługujących z tytułu podróży służbowych za każdy dzień pobytu, określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju. Tak ustalona podstawa wymiaru składek nie może być niższa od kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia (w 2022r. – 5922 zł). Natomiast, jeżeli przychód jest niższy niż prognozowane przeciętne wynagrodzenie (w 2022r.-5922 zł) Przedsiębiorca nie stosuje przepisu § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, nie pomniejsza podstawy wymiaru o równowartość diet i tak ustalona wysokość podstawy wymiaru jest niższa od kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia. Ponadto, Przedsiębiorca nie stosuje również tego przepisu do przewozów krajowych.

Przedsiębiorca powziął wątpliwość czy stanowisko w przedstawionych poniżej sytuacjach dotyczących zdarzeń przyszłych jest prawidłowe:

• kierowca w jednym z miesięcy 2022r. otrzymuje wynagrodzenie zł z tytułu pracy w kraju i zł z tytułu pracy poza granicami kraju, łącznie . zł. Ponieważ podstawa jest wyższa od kwoty przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia, Przedsiębiorca stosuje zapisy § 2 ust. 1 pkt 16 ww. rozporządzenia. Równowartość diet za każdy dzień pobytu poza granicami kraju wynosi (…) zł, zatem podstawa wymiaru od której powinny zostać naliczone składki na ubezpieczenie społeczne wynosi  (…) zł (…), a nie kwota prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia (…) zł.

• kierowca w jednym z miesięcy 2022r. otrzymuje wynagrodzenie (…) zł z tytułu pracy w kraju i (…) zł z tytułu pracy poza granicami kraju, łącznie zł. Ponieważ podstawa jest wyższa od kwoty przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia, Przedsiębiorca stosuje zapisy § 2 ust. 1 pkt 16 ww. rozporządzenia. Równowartość diet za każdy dzień pobytu poza granicami kraju wynosi (…) zł, zatem podstawa wymiaru od której powinny zostać naliczone składki na ubezpieczenie społeczne wynosi (…) zł. Ponieważ tak ustalona podstawa wymiaru składek jest niższa od kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia (w 2022r. -5922 zł), dlatego Przedsiębiorca podwyższa ją do tej kwoty. W opisanym przypadku w 2022r. podstawę wymiaru stanowi kwota (…) zł.

• kierowca w jednym z miesięcy 2022r. otrzymuje wynagrodzenie zł z tytułu pracy w kraju i zł z tytułu pracy poza granicami kraju, łącznie zł. Ponieważ podstawa jest niższa od kwoty przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia, Przedsiębiorca nie stosuje przepisów § 2 ust. 1 pkt 16 ww. rozporządzenia i nie pomniejsza tak wyliczonej podstawy wymiaru o równowartość diet za każdy dzień pobytu poza granicami kraju. Zatem, podstawa wymiaru od której powinny zostać naliczone składki na ubezpieczenie społeczne wynosi (…) zł. Przedsiębiorca nie podwyższa tej kwoty do wysokości przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia, z uwagi na brak zastosowania ww. przepisu.
• kierowca w jednym z miesięcy 2022r. otrzymuje wynagrodzenie zł z tytułu pracy w kraju. Nie pracował za granicą. Wyjazd tego pracownika jest traktowany nadal jako wyjazd w ramach podróży służbowej. Diety więc i inne koszty związane z wyjazdami służbowymi wyłączone były z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne na podstawie § 2 ust. 1 pkt 15 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe. W tej sytuacji przepis § 2 ust. 1 pkt 16 ww. rozporządzenia również nie ma zastosowania, z uwagi na brak świadczonej pracy poza granicami kraju

Analiza zdarzenia przyszłego w świetle stanu prawnego:

Zakład zaznacza, że pismem z 23 marca 2020r. wezwał Przedsiębiorcę o wskazanie czy złożony wniosek ma na celu uzyskanie interpretacji w zakresie ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe także dla kierowców wykonujących swoje zadania w ramach krajowych przewozów drogowych oraz o ewentualne dokonanie opłaty. Przedsiębiorca nie uzupełnił wniosku w ww. zakresie, zatem Zakład, w niniejszej decyzji, odniósł się wyłącznie do zasad ustalania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe dla kierowców wykonujących zadania służbowe w ramach międzynarodowych przewozów drogowych.

Zasady dotyczące obowiązku opłacania i ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne regulowane są przepisami ustawy z 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1949).

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i ust. 2 w związku z art. 4 pkt 9 ww. ustawy oraz § 1 wskazanego rozporządzenia, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2021r. poz. 1128 ze zm.) z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

W dniu 2 lutego 2022r. weszły w życie przepisy ustawy z 26 stycznia 2022r. o zmianie ustawy o transporcie drogowym, ustawy o czasie pracy kierowców oraz niektórych innych ustaw (t.j. Dz. U. z 2022r. poz. 209) zmieniające m.in. zakres dotyczący zasad ustalania podstawy wymiaru składek dla kierowców wykonujących zadania służbowe w zakresie przewozów międzynarodowych w związku z wdrożeniem dyrektyw w przepisach unijnych – Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1057 z 15 lipca 2020r. ustanawiającej przepisy szczególne w odniesieniu do dyrektywy 96/71WE i dyrektywy 2014/67UE dotyczące delegowania kierowców w sektorze transportu drogowego oraz zmieniającą dyrektywę 2006/22WE w odniesieniu do wymogów w zakresie egzekwowania przepisów oraz rozporządzenie (UE) nr 1024/2021 (Dz. Urz. UE L 249 z 31.07.2020, art. 49).

Zgodnie z art. 21b ustawy z 16 kwietnia 2004r. o czasie pracy kierowców (t.j. Dz. U. z 2019r. poz. 1412 ze zm.) obowiązującym od 2 lutego 2022r. – kierowca wykonujący zadania służbowe w ramach międzynarodowych przewozów drogowych nie jest w podróży służbowej w rozumieniu art. 77⁵ § 1 ustawy z 26 czerwca 1974r. Kodeks Pracy (t.j. Dz. U. z 2020r. poz. 1320 ze zm.). Stosownie do art. 21b ust. 2 pkt 2 cytowanej ustawy w zakresie ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe stosuje się przepisy art. 21 ustawy z 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych dotyczące pracowników zatrudnionych za granicą u polskich pracodawców. Powyższe oznacza, że od tej daty do kierowców wykonujących zadania służbowe w ramach międzynarodowych przewozów drogowych nie będzie miał zastosowania § 2 ust. 1 pkt 15 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Zatem, jak wskazał Przedsiębiorca, począwszy od 2 lutego 2022r. należy zastosować § 2 ust. 1 pkt 16 ww. rozporządzenia. Jednocześnie, zaznaczyć należy, że przepis ten ma zastosowanie, gdy przychód pracownika za dany miesiąc jest wyższy niż przeciętne wynagrodzenie.

W myśl § 2 ust. 1 pkt 16 cytowanego powyżej rozporządzenia, podstawy wymiaru składek nie stanowią przychody tj. część wynagrodzenia pracowników, których przychód jest wyższy niż przeciętne wynagrodzenie, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy, zatrudnionych za granicą u polskich pracodawców, z wyłączeniem osób wymienionych w art. 18 ust. 12 ustawy, w wysokości równowartości diety przysługującej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju, za każdy dzień pobytu, określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju, z tym zastrzeżeniem, że tak ustalony miesięczny przychód tych osób stanowiący podstawę wymiaru składek nie może być niższy od kwoty przeciętnego wynagrodzenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy.

W konsekwencji, kierowcy wykonujący zadania służbowe w ramach międzynarodowych przewozów drogowych, których przychód będzie wyższy niż przeciętne wynagrodzenie, o którym mowa w art. 19 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, wykonujących zadania służbowe w ramach międzynarodowych przewozów drogowych, podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie będzie stanowiła ta część przychodu, która stanowi równowartość diet przysługujących z tytułu podróży służbowych za każdy dzień pobytu, określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju. Tak ustalony miesięczny przychód dla kierowców stanowiący podstawę wymiaru składek nie będzie mógł być niższy od kwoty przeciętnego wynagrodzenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Powyższe oznacza, że ustalając czy § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia będzie miał zastosowanie – należy wziąć pod uwagę łączny przychód uzyskany przez pracownika w danym miesiącu, a więc zarówno za pracę wykonywaną na terenie Polski, jak i za granicą. Po odjęciu od łącznego przychodu pracownika za dany miesiąc równowartości diet za dni pobytu za granicą, należy dokonać porównania do kwoty przeciętnego wynagrodzenia. Zatem, jeśli przychód pracownika nie przekracza przeciętnego wynagrodzenia powyższego przepisu nie stosuje się. Natomiast, podstawę wymiaru składek ustala się wówczas na zasadach ogólnych wynikających z art. 18 ust. 1 i 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. W przypadku braku stosowania § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia, Przedsiębiorca – nie odejmuje się równowartości diet, ani nie porównuje przychodu do kwoty przeciętnego wynagrodzenia.

Zakład podkreśla, że w niniejszej decyzji dokonał oceny stanowiska Przedsiębiorcy w zakresie zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników (kierowców) wykonujących zadania służbowe wyłącznie w ramach międzynarodowych przewozów drogowych. Jednocześnie, z uwagi na fakt, iż przedmiotem interpretacji mogą być wyłącznie zagadnienia, z których wynika obowiązek świadczenia przez Przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, Zakład nie odniósł się do przedstawionych przez Przedsiębiorcę obliczeń.

Stanowisko Zakładu:

Uwzględniając przedstawiony we wniosku złożonym 4 marca 2022r., uzupełnionym (…) kwietnia 2022r., opis zdarzenia przyszłego, własne stanowisko Przedsiębiorcy oraz obowiązujące przepisy prawa Zakład uznaje za prawidłowe stanowisko w sprawie zasad ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla kierowców zatrudnionych na podstawie umowy o pracę wykonujących zadania służbowe w ramach międzynarodowych przewozów drogowych.

źródło: https://bip.zus.pl

Wytłuszczenia dokonane przez redakcję