(…)
Kwestia wynagrodzenia za czas niezdolności pracownika do pracy wskutek choroby została określona przepisami ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2023 r. poz. 1465 ze zm.) natomiast zasady przyznawania prawa do zasiłku chorobowego oraz jego wysokość zostały uregulowane przepisami ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2023 r. poz. 2780 ze zm.).
Na podstawie przepisów Kodeksu pracy za czas niezdolności pracownika do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną – trwającej łącznie do 33 dni w ciągu roku kalendarzowego, a w przypadku pracownika, który ukończył 50 rok życia – trwającej łącznie do 14 dni w ciągu roku kalendarzowego – pracownik zachowuje prawo do 80% wynagrodzenia, chyba że obowiązujące u danego pracodawcy przepisy prawa pracy przewidują wyższe wynagrodzenie z tego tytułu. Za czas niezdolności pracownika do pracy wskutek wypadku w drodze do pracy lub z pracy, choroby przypadającej w czasie ciąży albo poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz poddania się zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów – trwającej łącznie do 33 dni w ciągu roku kalendarzowego, a w przypadku pracownika, który ukończył 50 rok życia – trwającej łącznie do 14 dni w ciągu roku kalendarzowego – pracownik zachowuje prawo do 100% wynagrodzenia.
W myśl obowiązujących przepisów pracownik ma prawo do zasiłku chorobowego finansowanego ze środków Funduszu Ubezpieczeń Społecznych począwszy od 34 dnia lub odpowiednio 15 dnia niezdolności do pracy w roku kalendarzowym w przypadku pracownika, który ukończył 50 rok życia.
Co do zasady miesięczny zasiłek chorobowy wynosi 80% podstawy wymiaru. Miesięczny zasiłek chorobowy wynosi 100% podstawy wymiaru, jeżeli niezdolność do pracy przypada w okresie ciąży, powstała wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów albo powstała wskutek wypadku w drodze do pracy lub z pracy.
W dniu 9 stycznia 2024 r. Rada Ministrów przyjęła informację o kierunku prac legislacyjnych wdrażających finansowanie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych zasiłku chorobowego dla pracowników od pierwszego dnia niezdolności do pracy. Obecnie trwają analizy skutków finansowych zaproponowanego rozwiązania w różnych wariantach.
Należy jednak mieć na uwadze, że proponowane zmiany wiążą się ze wzrostem wydatków Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, w tym funduszu chorobowego, który obecnie pozostaje funduszem deficytowym. Wprowadzenie zmian w tym zakresie musi wiązać się z koniecznością szczegółowej oceny skutków projektowanych regulacji aby wyeliminować ewentualne ryzyka towarzyszące wprowadzanym zmianom, m.in. takim jak możliwy wzrost nieuzasadnionej absencji chorobowej. Dlatego prowadzone są jednocześnie analizy pod kątem ewentualnych zmian przepisów dotyczących orzecznictwa lekarskiego w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych jak również w zakresie zmian w przepisach regulujących zasady kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich. Należy mieć na uwadze, że wprowadzane zmiany wymagają szerokich konsultacji z przedsiębiorcami, pracodawcami, związkami zawodowymi pracowników oraz z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych z uwagi na fakt, iż dotyczą zmian zarówno organizacyjnych, kadrowych, technicznych jak i informatycznych.
Odnosząc się do pytania dotyczącego prawidłowości wystawiania zaświadczeń lekarskich o czasowej niezdolności do pracy przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności uprzejmie informuję, że na mocy powołanej ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, prawidłowość orzekania o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby oraz wystawiania zaświadczeń lekarskich podlega kontroli.
Kontrolę wykonują lekarze orzecznicy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. W celu kontroli lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych może przeprowadzić badanie lekarskie ubezpieczonego w wyznaczonym miejscu lub w miejscu jego pobytu, skierować ubezpieczonego na badanie specjalistyczne przez lekarza konsultanta Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, zażądać od wystawiającego zaświadczenie lekarskie udostępnienia dokumentacji medycznej dotyczącej ubezpieczonego stanowiącej podstawę wydania zaświadczenia lekarskiego lub udzielenia wyjaśnień i informacji w sprawie jak również zlecić wykonanie badań pomocniczych w wyznaczonym terminie.
Należy również podkreślić, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych upoważnia do wystawiania zaświadczeń lekarskich o czasowej niezdolności do pracy lekarza po złożeniu oświadczenia, że zobowiązuje się do przestrzegania zasad orzekania o czasowej niezdolności do pracy i wykonywania obowiązków wynikających z przepisów powołanej ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa i przepisów o ochronie danych osobowych.
W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w wystawianiu zaświadczeń lekarskich, w szczególności gdy zaświadczenie lekarskie zostało wystawione:
- bez przeprowadzenia bezpośredniego badania ubezpieczonego,
- bez udokumentowania rozpoznania stanowiącego podstawę orzeczonej czasowej niezdolności do pracy,
Zakład Ubezpieczeń Społecznych może w formie decyzji cofnąć upoważnienie do wystawiania zaświadczeń lekarskich na okres nieprzekraczający 12 miesięcy.
Warto również dodać, że na podstawie przepisów powołanej ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa Zakład Ubezpieczeń Społecznych oraz płatnicy składek, którzy zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych, są uprawnieni do kontrolowania ubezpieczonych co do prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy zgodnie z ich celem.
Do przeprowadzenia takiej kontroli uprawniony jest także pracodawca, który wypłaca wynagrodzenie za okres niezdolności do pracy z powodu choroby na podstawie art. 92 Kodeksu pracy.
źródło: http://www.sejm.gov.pl/
Wytłuszczenia dokonane przez redakcję