Interpretacja ZUS Oddział w Lublinie z 18-12-2020 r. – WPI/200000/43/879/2020

Jak rozstrzygać zbieg tytułów do ubezpieczeń w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej i pracy na umowę o pracę na niepełny etat. Czy istnieje obowiązek odprowadzania składek ZUS z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w przypadku, gdy z tytułu umowy o pracę zawartej w wymiarze 7/8 etatu pracownik uzyskuje podstawę wymiaru składek w przeliczeniu na okres miesiąca w wysokości niższej niż minimalne wynagrodzenie?

UZASADNIENIE

Wnioskiem złożonym 23 listopada 2020 r., uzupełnionym w zakresie formalnym 14 grudnia 2020 r. (…) z siedzibą w (…) (zwany dalej „Przedsiębiorcą”) wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (zwanego dalej „Zakładem”) o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ustawy Prawo przedsiębiorców.

Przedsiębiorca przedstawił:

Działając imieniem własnym na podstawie art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 06 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców, zwracam się o wydanie interpretacji indywidualnej w sprawie ubezpieczeń społecznych, poprzez udzielenie informacji czy planowane zatrudnienie w ramach stosunku pracy jest zgodne z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa tj. czy dopuszczalnym jest podjęcie zatrudnienia przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą w ramach stosunku pracy na 7/8 etatu z jednoczesnym proporcjonalnym wynagrodzeniem wynoszącym 7/8 wynagrodzenia minimalnego przy jednoczesnym zawarciu z pracodawcą umowy na używanie prywatnego samochodu osobowego do celów służbowych, która przewidywać będzie ryczałtowy zwrot związanych z tym kosztów w kwocie (…) zł miesięcznie, przy jednoczesnym założeniu, że wnioskodawcy zależy na dalszym objęciu go ubezpieczeniem społecznym (emerytalnym, rentowym i chorobowym) z tytułu prowadzonej przez niego działalności gospodarczej.

Uzasadnienie

W chwili obecnej Przedsiębiorca prowadzi działalność gospodarczą i z tego tytułu podlega ubezpieczeniu społecznemu (emerytalne, rentowe i chorobowe). Rozważa jednak możliwość podjęcia zatrudnienia w niepełnym wymiarze czasu pracy np. 7/8 etatu. Zależy mu przy tym na dalszym prowadzeniu działalności gospodarczej i utrzymaniu możliwości kontynuowania ubezpieczenia społecznego z tego tytułu, gdyż umożliwia mu to zadeklarowanie wyższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, niż wynikałoby to z tytułu nawiązanego stosunku pracy – wysokość uzależniona od otrzymywanego wynagrodzenia za pracę. W związku z powyższym rozważa możliwość zawarcia z potencjalnym pracodawcą umowy o pracę w niepełnym wymiarze czasu pracy np. 7/8 etatu, a w ślad za tym proporcjonalnie obniżoną również wysokością wynagrodzenia, jednocześnie z uwagi na specyfikę obowiązków pracowniczych wymagającą transportu rzeczy pomiędzy poszczególnymi punktami prowadzonej działalności gospodarczej przez jego pracodawcę, Przedsiębiorca planuje zawrzeć z pracodawcą umowę na używanie prywatnego samochodu osobowego do celów służbowych. Z tytułu powyższego, otrzymywał będzie zwrot poniesionych kosztów w formie ryczałtu np. zł miesięcznie, które będzie mu wypłacane wraz z wynagrodzeniem zasadniczym. Wskazana w zdaniu poprzednim wysokość wynagrodzenia z tytułu umowy na używanie prywatnego samochodu osobowego do celów służbowych została określona przykładowo i może ulec zmianie. Na potrzeby zadanego pytania w niniejszym wniosku, należy jednak założyć, że łącznie z tytułu zawartej umowy o pracę oraz umowy na używanie prywatnego samochodu osobowego do celów służbowych, Przedsiębiorca będzie osiągał wynagrodzenie miesięczne w kwocie niższej niż wysokość minimalnego wynagrodzenia.

W ocenie Przedsiębiorcy planowane zmiany wynikające z ewentualnego podjęcia zatrudnienia w ramach stosunku pracy, są zgodne z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa i nie stoją na przeszkodzie by dalej był objęty ubezpieczeniem społecznym w przypadku podjęcia przedmiotowego zatrudnienia. Zauważyć bowiem należy, że zgodnie z art. 9 ust. la ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, pracownik prowadzący jednocześnie działalność gospodarczą zobowiązany jest zgłosić się do ubezpieczenia emerytalnego i rentowego w przypadku gdy posiada dwa tytuły do objęcia go ubezpieczeniem społecznym, a osiągane przez niego wynagrodzenie jest mniejsze niż wynagrodzenie minimalne. Z kolei zgodnie z art. 11 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, fakt obowiązkowego podlegania ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu, pozwala pracownikowi na objęcie go ubezpieczeniu chorobowemu dobrowolnie. Stąd też uznać należy, że w przypadku podjęcia zatrudnienia w ramach stosunku pracy, będzie:

• zobowiązany do kontynuowania ubezpieczenia emerytalnego i rentowego z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej oraz
• uprawniony do kontynuowania ubezpieczenia chorobowego z tytułu prowadzonej działalności;

– albowiem z tytułu zatrudnienia na podstawie stosunku pracy oraz umowy na używanie prywatnego samochodu osobowego do celów służbowych, nie będzie osiągał wynagrodzenia przewyższającego wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Mając na względzie powyższe, Przedsiębiorca zwraca się o pozytywną odpowiedź na zadane w petitum pisma pytanie.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych zważył, co następuje:

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym reguluje ustawa z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2020 r„ poz. 266 ze zm ), wskazując w art. 6 katalog podmiotów, które podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 5 oraz art. 12 ust. 1 powołanej ustawy osoby prowadzące działalność pozarolniczą, w tym pozarolniczą działalność gospodarczą, podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu. Natomiast w myśl art. 11 ust. 2 podlegają dobrowolnie na swój wniosek ubezpieczeniu chorobowemu.

Stosownie natomiast do treści art. 9 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę, spełniające jednocześnie warunki do objęcia ich obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z innych tytułów takich jak m in. prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej, są obejmowane ubezpieczeniami tylko z tytułu stosunku pracy. Mogą one dobrowolnie, na swój wniosek, być objęte ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi również z innych tytułów, z zastrzeżeniem ust. la, zgodnie z którym ww. ubezpieczeni, których podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy w przeliczeniu na okres miesiąca jest niższa od kwoty obowiązującego minimalnego wynagrodzenia za pracę, podlegają również obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innych tytułów.

Zatem, jeżeli osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą pozostaje równocześnie w stosunku pracy, obowiązkowo podlega ubezpieczeniom społecznym tylko ze stosunku pracy, jeśli podstawa wymiaru składek z tytułu stosunku pracy w przeliczeniu na okres miesiąca jest równa lub wyższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Z treści złożonego wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej wynika, że Przedsiębiorca prowadzi działalność gospodarczą i z tego tytułu podlega ubezpieczeniom społecznym. Rozważa możliwość podjęcia zatrudnienia w niepełnym wymiarze czasu pracy np. 7/8 etatu, z proporcjonalnie obniżoną wysokością wynagrodzenia. Przedsiębiorca planuję również zawrzeć z pracodawcą umowę na używanie prywatnego samochodu osobowego do celów służbowych. Otrzymywał będzie zwrot poniesionych kosztów w formie ryczałtu np. zł miesięcznie, które będzie wypłacane wraz z wynagrodzeniem zasadniczym. Zakłada się, że łącznie z tytułu zawartej umowy o pracę oraz umowy na używanie prywatnego samochodu osobowego do celów służbowych, będzie osiągał wynagrodzenie miesięczne w kwocie niższej niż wysokość minimalnego wynagrodzenia. W ocenie Przedsiębiorcy w sytuacji ewentualnego podjęcia zatrudnienia w ramach stosunku pracy, nadal będzie zobowiązany do kontynuowania ubezpieczenia emerytalnego i rentowego jak również dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, bowiem z tytułu zatrudnienia na podstawie stosunku pracy oraz umowy na używanie prywatnego samochodu osobowego do celów służbowych, nie osiągnie wynagrodzenia przewyższającego wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Zakład podziela takie stanowisko Przedsiębiorcy.

Powyższe potwierdza również wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 20 grudnia 2016 r., sygn.. akt AUa 601/16. Sąd wskazał: (…) ubezpieczeni wymienieni w art. 9 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, których podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy w przeliczeniu na okres miesiąca jest niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia, podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innych tytułów niż wskazanych w tym przepisie. Gdy więc podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracownika jest niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia i jednocześnie osoba ta ma inny tytuł do ubezpieczeń, np. prowadzi działalność gospodarczą, to obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlega z obu tych tytułów (…). Następnie Sąd zaznaczył, że (…) w świetle art. 9 ust. la ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych nie ma znaczenia wymiar czasu pracy (pełny czy niepełny), w jakim pracuje osoba ubezpieczona pozostająca w stosunku pracy i jednocześnie prowadząca pozarolniczą działalność. Istotne jest to, czy w miesięcznym rozliczeniu wysokość podstawy wymiaru składek z tytułu pozostawania w stosunku pracy (wysokość wynagrodzenia) jest równa co najmniej wysokości minimalnego wynagrodzenia. Wobec tego, aby skarżący jako osoba prowadząca pozarolnicza działalność gospodarczą mógł podlegać obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym tylko z tytułu stosunku pracy, musiałby miesięcznie osiągać minimalne wynagrodzenie za pracę niezależnie od wymiaru czasu pracy, w którym pracuje (…).

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 13 grudnia 2018 r., sygn., akt Akt I UK 58/18 potwierdził powyższą regułę. Stwierdził: (…) Instytucję zbiegu tytułów do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych reguluje art. 9 ustawy systemowej. Przepis ten rozstrzyga, które z będących w zbiegu tytułów są tytułami do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, a które dają jedynie prawo zgłoszenia się do tych ubezpieczeń dobrowolnie lub nie stanowią tytułu do owych ubezpieczeń (..,). (…) W art. 9 ust. 1 ustawy systemowej zostały wskazane tytuły, z którymi zawsze łączy się obowiązek ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. (…) Jeżeli jednak podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu, o którym mowa w art. 9 ust. 1 ustawy systemowej, w przeliczeniu na okres miesiąca, jest niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia, wówczas stosownie do art. 9 ust. la tej ustawy aktualizuje się obowiązek ubezpieczeń emerytalnego i rentowych z innego tytułu posiadanego przez ubezpieczonego (…). Dalej Sąd Najwyższy wyjaśnia, (…) że zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy systemowej, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód, rozumiany według zasad określonych w przepisach o podatku dochodowym od osób fizycznych, miedzy innymi, z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy (…) i taka jest też podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie. (…) Przychodem w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych są więc otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Stąd też wynagrodzenie będzie dla pracownika przychodem tego roku podatkowego, w którym zostało otrzymane, choćby nawet dotyczyło ono roku poprzedniego (…).

W konsekwencji uwzględniając przedstawione we wniosku złożonym 23 listopada 2020 r. zdarzenie przyszłe, własne stanowisko oraz obowiązujące przepisy prawa należy uznać za prawidłowe stanowisko Przedsiębiorcy w przedmiocie obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w przypadku, gdy z tytułu umowy o pracę zawartej w wymiarze 7/8 etatu, uzyskuje się podstawę wymiaru składek w przeliczeniu na okres miesiąca w wysokości niższej niż minimalne wynagrodzenie.

źródło: https://bip.zus.pl

Wytłuszczenia dokonane przez redakcję