Interpretacja ZUS Oddział w Lublinie z 16-9-2020 r. – WPI/200000/43/606/2020

Czy naliczać składki ZUS od różnicy pomiędzy należnym pracownikowi ustawowym wynagrodzeniem minimalnym w Polsce a wynagrodzeniem faktycznie osiągniętym przez pracownika w Polsce?

UZASADNIENIE

Wnioskiem z 6 sierpnia 2020 r., uzupełnionym w zakresie merytorycznym pismem z 24 sierpnia 2020r.,  (…)  (zwana dalej „Przedsiębiorcą”) reprezentowana przez radcę prawnego wystąpiła do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (zwany dalej „Zakładem”) o wydanie w trybie art. 34 ustawy Prawo przedsiębiorców interpretacji w indywidualne) sprawie – w zakresie zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne — dotyczącej przedstawionego poniżej zdarzenia przyszłego.

W złożonym wniosku Przedsiębiorca wskazał, co następuje:

1. Podstawa prawna wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej.

Zgodnie z art. 34 ustawy – Prawo przedsiębiorców, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna).

Stosownie zaś do art. 83d ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydaje interpretacje indywidualne m.in. w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zakres przedmiotowy niniejszego pisma obejmuje wniosek o wyjaśnienie co do zakresu i sposobu stosowania przepisów dotyczących ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, a zatem przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia składek na ubezpieczenia społeczne.

1. Opis zdarzenia przyszłego.

Przedsiębiorca –  (…) prowadzi działalność gospodarczą w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, której przedmiotem jest głównie dostawa i montaż różnego rodzaju maszyn przemysłowych, sprzętu i wyposażenia. Wnioskodawca prowadzi działalność na terenie Polski, ale również realizuje kontrakty poza granicami kraju. Wnioskodawca jest Pracodawcą w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 26 czerwca 1.974 r. -Kodeks pracy (dalej „k.p.”). Wnioskodawca zatrudnia na podstawie umów o pracę pracowników, spośród których część oddelegowuje poza obszar kraju {na część miesiąca), celem realizacji zawartych z kontrahentami kontraktów.

Aktualnie w umowach o pracę takich pracowników wynagrodzenie jest określone stałą zasadniczą stawką miesięczną w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U.2018.2177) (dalej „minimalne wynagrodzenie”).

Odnośnie zdarzenia przyszłego Przedsiębiorca wskazuje, Że ze względów technicznych i organizacyjnych związanych z rozliczaniem wynagrodzeń, rozważa zmianę treści umów o pracę w zakresie wynagrodzenia w ten sposób, że w miejsce stawki miesięcznej wprowadzi stawkę godzinową (Przedsiębiorca planuje, że będzie to dotyczyć pracowników oddelegowywanych do pracy na obszarze państw będących członkami Unii Europejskiej). Pracodawca dokonał zatem ustalenia (uśrednienia) stawki godzinowej za pracę w ten sposób, ze wziął pod uwagę całkowity roczny wymiar czasu pracy w 2020 roku (2024 godziny), co dało rezultat w postaci stawki godzinowej w wysokości 15,42 zł. Wyliczenie zostało przeprowadzone w następujący sposób: suma iloczynu minimalnego wynagrodzenia w 2020 roku i liczby miesięcy w ciągu roku została następnie podzielona przez całkowity roczny wymiar czasu pracy (obrazuje to następuje działanie 2600 zł * 12 = 31.200 zł; 31.200 zł: 2024 = 15,42 zł).

Z uwagi na to, że w poszczególnych miesiącach roku występują różne miesięczne normy czasu pracy, to w praktyce będą miesiące, w których pracownicy – przy uwzględnieniu ww. stawki godzinowej – nie osiągnęliby miesięcznego minimalnego wynagrodzenia (np. miesiące, w których występują święta będące dniami ustawowo wolnymi od pracy). W takim przypadku będzie następowało uzupełnienie wynagrodzenia do wysokości minimalnego wynagrodzenia w postaci wyrównania, stosownie do art. 7 ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.

Przedsiębiorca wskazał, że zdarzenie przyszłe, którego dotyczy niniejszy wniosek, jest jednak związane z bardziej złożoną sytuacja — tj. sytuacją, w której wyżej wymienieni pracownicy są w trakcie miesiąca (na cześć miesiąca) oddelegowywani do pracy poza granicami Polski, gdzie w kraju oddelegowania zarabiają powyżej minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w tamtym kraju (które jest jednocześnie znacznie wyższe od wynagrodzenia minimalnego w Polsce). W rezultacie, mimo, iż podczas pracy w Polsce w danym miesiącu pracownik nie osiągnie minimalnego wynagrodzenia (proporcjonalnego do wymiaru czasu pracy w Polsce w danym miesiącu), to biorąc pod uwagę wynagrodzenie osiągnięte przez pozostała cześć miesiąca w kraju oddelegowania, łącznie w skali miesiąca pracownik osiągnie wynagrodzenie wyższe od sumy wynagrodzenia minimalnego w Polsce i w kraju oddelegowania (proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy). Przedsiębiorca przy tym zaznacza, ze „nadwyżka” osiągniętego w kraju oddelegowania wynagrodzenia – czyli ponad wynagrodzenie minimalne obowiązujące w kraju oddelegowania – będzie znacznie przekraczać wysokość ewentualnego wyrównania wynagrodzenia osiągniętego w Polsce.

Dla zobrazowania tej sytuacji Przedsiębiorca posłużył się poniższym przykładem (dla uproszczenia przyjęto miesiąc kwiecień 2020 r.):

1. w dniach 1-15 kwietnia 2020 r. pracownik świadczy pracę w Polsce, a zatem liczba przepracowanych godzin wynosi 80 (80 godzin 15,42 zł.= 1.233,60 zł).

Porównując wysokość wynagrodzenia minimalnego ustawowo przysługującego pracownikowi proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy w tym miesiącu (1.300,00 zł) i wynagrodzenie przysługujące na podstawie stawki godzinowej (1.233,60 zł), można zauważyć, iż różnica wynosi 66,40 zł. I co do tej kwoty (66.40 zł) Przedsiębiorca powziął wątpliwość, czy powinna ona podlegać uwzględnieniu w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, w sytuacji gdy uwzględnimy wynagrodzenie Pracownika z drugiej połowy miesiąca, czyli osiągnięte w kraju oddelegowania:

2. w dniach 16-30 kwietnia 2020 r. pracownik świadczy pracę w Niemczech, a zatem liczba przepracowanych godzin wynosi 88. Z uwagi na to, że niniejszy przykład ma jedynie zobrazować istotę problemu, dla uproszczenia Przedsiębiorca przyjął następujące wartości: stawka minimalna wynagrodzenia w Niemczech – 9,35 Euro, kurs Euro na dzień 30.04.2020 – 4,5424 zł (zatem założono, że stawka godzinowa wynosi: 42,47 zł). Pracownik za 88 godz. pracy w czasie oddelegowania na terenie Niemiec uzyskuje faktycznie wynagrodzenie w wysokości 5.000,00 zł (z czego kwota 3.737,36 zł odpowiada zatem minimalnemu wynagrodzeniu w Niemczech, zaś pozostała kwota – 1.262,64 zł to uzyskana „nadwyżka” ponad wynagrodzenie minimalne obowiązujące w Niemczech).

Jak widać na tym przykładzie:

• wynagrodzenie osiągnięte w kraju oddelegowania przewyższa minimalne wynagrodzenie ustawowe w kraju oddelegowania,
• kwota uzyskanej w kraju oddelegowania „nadwyżki” ponad minimalne wynagrodzenie w tym kraju, czyli 1.262,64 zł, przewyższa różnice pomiędzy ustawowym wynagrodzeniem minimalnym w Polsce a wynagrodzeniem faktycznie osiągniętym przez pracownika w Polsce, która w tym przykładzie wyniosła 66,40 zł (dalej „Różnica”),
• suma osiągniętego przez pracownika w całym miesiącu kwietniu 2020 r. wynagrodzenia z umowy o pracę przewyższa sumę minimalnego wynagrodzenia ustawowego w Polsce i w kraju oddelegowania (1.233,60 zł + 5.000,00 zł = 6.233,60 zł).

W tej konfiguracji Przedsiębiorca zwraca się o wyjaśnienie, czy te Różnice, o której mowa powyżej (w podanym przykładzie kwotę 66,40 zł) należy uwzględnić w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, w sytuacji, gdy łącznie osiągnięte wynagrodzenie w skali całego miesiąca, czyli wynagrodzenie uzyskane w Polsce i Niemczech (6.233,60 zł), przekracza sumę minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w Polsce i Niemczech – należnego proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy w Polsce i Niemczech, zaś uzyskana przez pracownika „nadwyżka” ponad wynagrodzenie minimalne w Niemczech (1.262,64 zł) przewyższa wysokość ewentualnego wyrównania wynagrodzenia osiągniętego w Polsce (66,40 zł).

III. Pytanie dotyczące przedstawionego zdarzenia przyszłego.

W związku z zaprezentowanym zdarzeniem przyszłym (podpartym przestawionym przykładem), Przedsiębiorca zadaje następujące pytanie:

Czy w opisanej wyżej sytuacji, w której:

• pracownik pracując połowę miesiąca w Polsce nie osiąga na podstawie stawki godzinowej wynagrodzenia minimalnego {proporcjonalnie liczonego do wymiaru czasu pracy obejmującego połowę miesiąca), a jednocześnie
• pracując drugą połowę miesiąca w kraju oddelegowania osiąga wynagrodzenie przekraczające wynagrodzenie minimalne w kraju oddelegowania (proporcjonalnie liczone do wymiaru czasu pracy obejmującego połowę miesiąca), i
• osiągnięta w kraju oddelegowania „nadwyżka” ponad wynagrodzenie minimalne w kraju oddelegowania przewyższa Różnice pomiędzy należnym pracownikowi ustawowym wynagrodzeniem minimalnym w Polsce a wynagrodzeniem faktycznie osiągniętym przez pracownika w Polsce (która w przykładzie wyniosła 66,40 zł),

to w tej sytuacji pracodawca jest obowiązany do wliczenia tej Różnicy do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (czyli inaczej mówiąc, czy ta Różnica także stanowi podstawę wymiaru składek)?

Dodatkowo w odpowiedzi na wezwanie z 17 sierpnia 2020r. o uzupełnienie złoconego wniosku pismem złożonym 27 sierpnia 2020r. Przedsiębiorca wskazał, co poniżej;

W wezwaniu z dnia 17.08.2020r. do uzupełnienia wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, Organ zwrócił się o wskazanie przez Wnioskodawcę:

• Czy w opisanym zdarzeniu przyszłym wypłata świadczenia pieniężnego, w postaci różnicy pomiędzy należnym pracownikowi ustawowym wynagrodzeniem minimalnym w Polsce a wynagrodzeniem faktycznie osiągniętym przez pracownika w Polsce .(która w przykładzie wyniosło 66,40 [dalej: „Różnica” — przyp.], ustalonej zgodnie z przepisami Kodeksu pracy tj. w trybie i na zasadach określonych ustawą o minimalnym wynagrodzeniu za pracę – spowoduje powstanie dla pracownika przychodu ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jako podstawę do ww. wezwania do uzupełnienia wniosku Organ wskazał art.34 ust.3 i 7 ustawy Prawo przedsiębiorców.

Odnosząc się do ww. wezwania, Wnioskodawca wyjaśnia co następuje.

I. Zgodnie z powołanym przez Organ art 34 ust. 3 i 7 ustawy – Prawo przedsiębiorców: Przedsiębiorca we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej przedstawia zaistniały stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe oraz własne stanowisko w sprawie, Jeżeli wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej nie spełnia wymogów określonych w ust. 3, wzywa się przedsiębiorcę do usunięcia braków w terminie 7 dni, z pouczeniem, że nieusunięcie braków spowoduje pozostawienie wniosku bez rozpatrzenia. Jeżeli braki nie zostaną usunięte w tym terminie, wniosek pozostawia się bez rozpatrzenia. W sprawie pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia wydaje się postanowienie, na które służy zażalenie.

We wniosku Przedsiębiorca przedstawił wyczerpująco zdarzenie przyszłe i własne stanowisko w sprawie. Zgodnie ze stanowiskiem Wnioskodawcy w sprawie:

1) ww. Różnica (która w zwartym we wniosku przykładzie wyniosła 66,40 zł) Wnioskodawcy – nie stanowi dla pracownika przychodu, o którym mowa w art. 18 ust.1 ustawy systemowej oraz w § 1 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (str.16 wniosku);

2) w związku z tym, że – według oceny prawnej Wnioskodawcy – ww. Różnica nie powinna być uznawana za przychód pracownika, to w rezultacie nie będzie ona stanowiła podstawy wymiaru składek (str. 17 wniosku).

Wnioskodawca zaznacza, że – jak wskazano we wniosku – Jest to jego własna [niewiążąca Organ) ocena prawna, sformułowana celem wypełnienia wymogów formalnych wniosku. Wezwanie Organu, objęte pismem z 17.08.2020 r., do wskazania czy ww. Różnica spowoduje powstanie dla pracownika przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jest wezwaniem Wnioskodawcy do tego, aby dokonał rozstrzygającej interpretacji przepisów prawa, co pozostaje poza wymogami, jakie względem wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, stawiają przepisy prawa. Nakazywanie Wnioskodawcy ustalenia, czy dana wartość jest przychodem ze stosunku pracy – i to nie jako wyrażenia własnego stanowiska, ale jako element zdarzenia przyszłego, który wiąże Organ – jest nieuzasadnionym przerzuceniem na Wnioskodawcę obowiązku interpretacyjnego [por. uzasadnienie do wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 16 stycznia 2020 r., III AUa 2308/18, Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych).

II. Wnioskodawca we wniosku wskazał, że celem wniosku jest uzyskanie interpretacji, czy ww. Różnica stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Jeżeli jednak Organ uznaje, it do wydania interpretacji w niniejszej sprawie jest konieczna interpretacja przepisów prawa podatkowego w zakresie przychodu, to ma on kompetencje – a jak wynika z przytoczonego we wniosku i poniżej orzecznictwa – obowiązek, aby w ramach indywidualnych interpretacji wypowiedzieć się co do samodzielnego zakwalifikowania tego, czy dana należność jest przychodem ze stosunku pracy w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych [por. orzecznictwo przytoczone na str. 7-12 wniosku).

III. Z drugiej strony ustalenie, czy ww. „Różnica” jest przychodem w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych może mieć bezpośredni wpływ na ustalenie podstawy wymiaru składek, a tym samym obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę składek na ubezpieczenie społeczne. Wnioskodawca uważa, iż nie jest legitymowany do wydania interpretacji przepisów prawa mającej przesądzać, czy ww. Różnica będzie przychodem w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem stanowiłoby to próbę narzucenia przez Wnioskodawcę Organowi rentowemu sposobu rozstrzygnięcia niniejszego wniosku i kierunku wydania interpretacji indywidualnej. Jednocześnie poddawałoby w wątpliwość racjonalność wprowadzenia przez ustawodawcę do przepisów prawa instytucji interpretacji indywidualnej w zakresie zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne oraz podstawy wymiaru tych składek,

IV. Wnioskodawca naprowadza na tezy, jakie wynikają z najnowszego orzecznictwa dotyczącego analogicznej sprawy (powołany dalej wyrok odwołuje się do art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, jednak ze względu na tożsamą treść art. 10 ust. 3 u.s.d.g. i art. 34 ust. 3 ustawy – Prawo przedsiębiorców pozostaje on aktualny także na gruncie niniejszej sprawy). W wyroku 3 dnia 16 stycznia 2020r., III AUa 2308/18, Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych) Sąd Apelacyjny w Katowicach przesądził, że dla dokonania interpretacji przepisów ustawy systemowej przez Organ rentowy, w zakresie zakwalifikowania danego przychodu jako podstawy wymiaru składek, nie jest wymagane uprzednie dokonanie interpretacji przepisów przez Organ podatkowy. W stanie faktycznym sprawy Organ rentowy odmówił wydania interpretacji w sprawie ustalenia czy dana wartość będzie stanowiła przychód pracownika ze stosunku pracy, a w konsekwencji podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Odmowę wydania interpretacji Organ argumentował tym, że ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych nie kształtuje samodzielnie pojęcia „przychodu”, lecz odsyła do ustawy u podatku dochodowym od osób fizycznych, ściśle uzależnia włączenie określonego składnika wynagrodzenia do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne ubezpieczonych od uprzedniego zakwalifikowania go jako przychód z określonego źródła.

Sąd I instancji (wyrok Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodek Zamiejscowy w Rybniku z dnia 09.08.2018 r.) uznał argumentację Organu za błędną i zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że zobowiązał Organ do wydania interpretacji. Wskazał, że analiza stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) ma być dokonana przez pryzmat spełnienia przesłanek określonych w przepisach z innego zakresu aniżeli prawo ubezpieczeń społecznych, jeżeli od nich uzależniona jest kwestia podlegania ubezpieczeniom społecznym, obowiązek uiszczania składek na ubezpieczenia społeczne. Sad wskazał, iż przyjęcie jakoby upoważnienie do wydania interpretacji indywidualnej, jak również sam jej zakres, mogłoby dotyczyć wyłącznie prawa ubezpieczeń społecznych niweczyłoby cel wprowadzenia tejże instytucji i funkcje, jaką ma pełnić. W wielu przypadkach regulacje z zakresu ubezpieczeń społecznych znajdują zastosowanie wyłącznie po spełnieniu przesłanek określonych dla danej czynności łub zdarzenia w przepisach innej dziedziny prawa. Sąd uznał, że Organ rentowy niezasadnie odmówił wydania interpretacji z tego powodu, że wnioskodawca nie wskazał, czy opisana we wniosku wartość będzie stanowiła przychód ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie ze stanowiskiem Sądu – to do obowiązków Organu rentowego należy dokonanie wykładni treści przepisów prawa, które znajdują zastosowanie w sprawie oraz sposób ich zastosowania w odniesieniu do indywidualnej sprawy. W konkluzji Sąd stwierdził, iż Organ rentowy bezzasadnie odmówił wydania interpretacji.

W ramach złożonej apelacji Organ rentowy bezskutecznie kwestionował zobowiązanie go do wydania interpretacji w zakresie przepisów podatkowych. Sąd Apelacyjny oddalił apelację Organu jako pozbawioną uzasadnionych podstaw. Sąd Apelacyjny podzielił ocenę prawną, jakiej dokonał Sąd Okręgowy. W ocenie Sądu Apelacyjnego za trafne należy uznać orzecznictwo Sądów powszechnych i Sądu Najwyższego, zgodnie z którym Organ rentowy posiada uprawnienia do wypowiadania się co do zakwalifikowania danego przychodu jako podstawy wymiaru składek na opieczenia społeczne. Powyższe wynika z tego, że ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych, chociaż w zakresie ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne odsyła do pojęcia przychodu w rozumieniu przepisów podatkowych, to kompetencje do wydania pisemnej interpretacji w przedmiocie obowiązku opłacania składek w określonej wysokości, w tym wstępnego rozstrzygnięcia co do zakwalifikowania danego przychodu jako podstawy ich wymiaru, przyznaje Oranowi rentowemu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 grudnia , sygn. akt I Ul< 484/17, Legalis numer 1855926, por. wyrok Sąd Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 15 maja 2019r., sygn. akt III AUa 316/18, Legalis numer 2244101).

Z uwagi na odesłanie ustawodawcy w ustawie systemowej do definicji przychodu zawartej w ustawie podatkowej, ZUS ma obowiązek dokonania wykładni tego pojęcia na użytek ustawy systemowej w celu udzielenia interpretacji zgodnie z jej wnioskiem. Chodzi o interpretację tych wszystkich przepisów, z których wynika obowiązek opłacania przez płatnika składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne. Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz ich wysokość. To z woli samego ustawodawcy rozstrzyganie o istnieniu stosunku ubezpieczenia społecznego i wysokości należnych z tego tytułu składek nie jest możliwe bez sięgania do pojęć i definicji ustawowych funkcjonujących w systemie prawa podatkowego. Ustawa systemowa ma inny przedmiot regulacji i chociaż w zakresie ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne odsyła do pojęcia przychodu w rozumieniu przepisów podatkowych, to kompetencję do wydania pisemnej interpretacji w przedmiocie obowiązku opłacania składek w określonej wysokości, w tym wstępnego rozstrzygnięcia, co do zakwalifikowania danego przychodu, jako podstawy ich wymiaru, ma Zakład Ubezpieczeń Społecznych. W konsekwencji odesłanie w przepisach ubezpieczeń społecznych do przychodu ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 4 pkt 9 ustawy systemowej) nie stanowi o braku podstawy Prawnej do wydania przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych interpretacji przepisów w zakresie wliczania do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości noclegu pracowników finansowanego przez pracodawcę (wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 15 maja 2019 r., III AUa 316/18).

Powyższe stanowisko koreluje z przywołanym we wniosku o interpretację orzecznictwem, z którego wynika, Ze Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest zobligowany w ramach indywidualnych interpretacji do wypowiadania się co do samodzielnego zakwalifikowania tego, czy dana wartość jest przychodem ze stosunku pracy w rozumieniu ustawy u podatku dochodowym od osób fizycznych. Jeśli więc Organ rentowy ma się wypowiedzieć co do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, obowiązany jest poddać ocenie prawnej wszystkie te stosunki i zdarzenia prawne, które prowadzą do zastosowania określonego przepisu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych i jej aktów wykonawczych. Podnoszona przez Organ rentowy okoliczność, że brak jest podstaw do wypowiadania się, czy dana korzyść jest przychodem w rozumieniu ustaw o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż rozstrzyganie tego typu kwestii należy do organów podatkowych nie daje podstaw do odmowy interpretacji. Ocena, czy świadczenia te są traktowane jako przychód czy nie, na gruncie przepisów ubezpieczeniowych należy do Organu rentowego, bowiem to do jego kompetencji należy ustalanie wysokości należnych składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Nie jest konieczne występowanie o ustalenie przychodu do organu podatkowego, bo ustalenie faktyczne co jest przychodem na potrzeby ustalenia zobowiązań składkowych odbywa się na gruncie postępowań przed Organem rentowym i postępowań odwoławczych przed sądami powszechnymi (por. orzecznictwo przytoczone na str. 7-12 wniosku: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 13 grudnia 2018 r., I UK 484/17; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 marca 2015r,, II UK 79/14; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 marca 2015r., II UK 136/14; wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 26 stycznia 2017 r., III AUa 198/16; wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 26 listopada 2018 r., III AUa 286/17).

Własne stanowisko Wnioskodawcy w sprawie.

111.1

Na wstępie Przedsiębiorca wyjaśnia, iż nie jest jego intencją ani nie wnosi o dokonanie przez Organ interpretacji przepisów prawa pracy ani przepisów prawa podatkowego,

■ nie wnosi o ustalenie, czy wyżej opisaną Różnicę pomiędzy ustawowym wynagrodzeniem minimalnym w Polsce a wynagrodzeniem faktycznie osiągniętym przez pracownika w Polsce – w zaprezentowanym zdarzeniu przyszłym – należy potraktować jako należne pracownikowi uzupełnienie do wynagrodzenia minimalnego, o którym mowa w art. 7 ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, które należałoby wypłacić pracownikowi;

■ nie wnosi o ustalenie, czy wyżej opisaną Różnicę pomiędzy ustawowym wynagrodzeniem minimalnym w Polsce a wynagrodzeniem faktycznie osiągniętym przez pracownika w Polsce – w zaprezentowanym zdarzeniu przyszłym – należałoby potraktować jako przychód pracownika.

Celem wniosku jest bowiem uzyskanie interpretacji, czy ww. Różnica stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Wnioskodawca – aby uniknąć zarzutu braku formalnego wniosku polegającego na przedstawieniu własnego stanowiska z oceną prawną wszystkich kwestii objętych zdarzeniem przyszłym – prezentuje swoją własną (według Przedsiębiorcy prawidłową) wykładnię, nawiązując do innych dziedzin prawa {prawa podatkowego i prawa pracy), jednak nie przesadza, czy ww. Różnica będzie przychodem w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych ani czy będzie podlegała wyrównaniu w myśl ustawy o minimalnym wynagrodzeniu, bowiem zaprzeczałoby to sensowi instytucji indywidualnej interpretacji oraz stanowiłoby próbę narzucenia przez Przedsiębiorcę Organowi rentowemu sposobu rozstrzygnięcia niniejszego wniosku.

Niezależnie jednak od powyższego, z drugiej strony – zgodnie z orzecznictwem, które przytoczono poniżej – rozstrzygnięcie tych zagadnień jest rolą Organu rentowego i w tym zakresie Organ rentowy nie może odmówić wydania interpretacji.

III. 2.

W stanie faktycznym, którego dotyczy postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 13 grudnia 2018 r., I UK 484/17, Organ rentowy argumentował, że przedmiot indywidualnych interpretacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych nie obejmuje interpretacji w przedmiocie zakwalifikowania danego świadczenia jako przychodu w świetle przepisów o podatku dochodowym, gdyż z tej kwalifikacji bezpośrednio nie wynika obowiązek świadczenia składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne w rozumieniu powyższych przepisów. Organ rentowy twierdził, że interpretacje przepisów prawa podatkowego, mające wpływ na wydanie pisemnej interpretacji przez Zakład w zakresie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, zarezerwowane są jedynie dla organów podatkowych. W ocenie Organu rentowego istotne jest podkreślenie, ze podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne jest przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych nie zawiera własnej definicji przychodu. Z tego wynika, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie kształtuje pojęcia przychodów i nie ma możliwości ingerencji w jego definicję. W przypadku wątpliwości wnioskodawcy w tym zakresie jest on uprawniony do wystąpienia o wydanie pisemnej interpretacji do organów podatkowych. W ocenie Organu rentowego brak jest podstawy prawnej do wydania przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych pisemnej interpretacji przepisów w przedmiocie kwalifikacji świadczenia jako przychodu. Tak przedstawione przez Organ stanowisko ocenił Sad Najwyższy, który przesądził, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest zobligowany w ramach indywidualnych interpretacji do wypowiadania się co do samodzielnego zakwalifikowania tego, czy dana należność, wypłata pieniężna lub świadczenie jest przychodem ze stosunku pracy w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Sąd Najwyższy wskazał, że w art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych chodzi o interpretację wszystkich przepisów, z których wynika obowiązek opłacania przez płatnika składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz ich wysokość. Sąd Najwyższy podkreślił, że w prawie ubezpieczeń powstanie tytułu ubezpieczenia społecznego, a także określenie wysokości składek na to ubezpieczenie regulowane jest przepisami ustawy o systemie ubezpieczeń, które mają charakter norm odwołujących się do pojęć prawnych usytuowanych w innych gałęziach prawa, o ile nie zwierają ich samodzielnej definicji. W konsekwencji wykładnie i stosowanie prawa ubezpieczeń społecznych musi odbywać się w kontekście norm należących do innych gałęzi prawa. W praktyce oznacza to, że rozstrzyganie o istnieniu stosunku ubezpieczenia społecznego i wysokości należnych z tego tytułu składek nie jest możliwe bez sięgania do pojęć i definicji ustawowych funkcjonujących w systemie prawa. W takim przypadku przepisy z innych gałęzi prawa stają się częścią norm prawa ubezpieczeń społecznych. Sąd Najwyższy podkreślił ponadto, że instytucja interpretacji indywidualnych dotyczy wszystkich przepisów kształtujących obowiązki płatników w zakresie świadczenia przez nich danin publicznych i składek na ubezpieczenia społeczne lub ubezpieczenie zdrowotne, a zatem przepisów dotyczących ich ustalania, obliczania i uiszczania (opłacania). Sad Najwyższy przesadził, że pogląd, jakoby Zakład nie posiadał uprawnień do wypowiadania się, co do zakwalifikowania danego przychodu, jako podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne jest nietrafny. Wyjaśnił, że ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych, chociaż w zakresie ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne odsyła do pojęcia przychodu w rozumieniu przepisów podatkowych, to kompetencję do wydania pisemnej interpretacji w przedmiocie obowiązku opłacania składek w określonej wysokości, w tym wstępnego rozstrzygnięcia, co do zakwalifikowania danego przychodu jako podstawy ich wymiaru, ma Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Odesłanie w przepisach ubezpieczeń społecznych do przychodu ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 4 pkt 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych) nie stanowi o braku podstawy prawnej do wydania przez Zakład interpretacji przepisów w zakresie wliczania do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości świadczeń ze strony pracodawcy na rzecz pracownika (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 13 grudnia 2018 r., 1 UK 484/17).

Istotny jest też pogląd Sądu Najwyższego zawarty w wyroku z dnia 12 marca 2015 r., II UK 79/14, który wypowiedział się w przedmiocie indywidualnych interpretacji wydawanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, które dotyczą Innej dziedziny – prawa pracy. Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego w prawie ubezpieczeń powstanie tytułu ubezpieczenia społecznego, a także określenie wysokości składek na to ubezpieczenie regulowane jest przepisami ustawy o systemie ubezpieczeń. Mają one charakter norm odwołujących się do pojęć prawnych usytuowanych w innych gałęziach prawa, o ile nie zwierają ich samodzielnej definicji (np. art. 8 ust. 2a – kreujący definicję pracownika na użytek prawa ubezpieczeń społecznych). Jest to zresztą zasada powszechnie obowiązująca w każdej gałęzi prawa, gdyż normy prawne tworzą system, w którym występują określone więzi, między innymi polegające na tym, że treść norm prawnych z różnych gałęzi prawa wzajemnie się uzupełnia i rozwija. Wykładnia i stosowanie prawa ubezpieczeń społecznych musi zatem odbywać się w kontekście norm np. należących do gałęzi prawa cywilnego, w tym prawa pracy. W praktyce oznacza to, że rozstrzyganie o istnieniu stosunku ubezpieczenia społecznego i wysokości należnych z tego tytułu składek nie jest możliwe bez sięgania do pojęć i definicji ustawowych funkcjonujących w systemie prawa. Dalej jednakże jest to rozstrzyganie o obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasadach obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz o podstawie wymiaru tych składek. W takim przypadku przepisy z innych gałęzi prawa stają się częścią norm prawa ubezpieczeń społecznych. W rezultacie więc co do zasady interpretacja przepisów prawa ubezpieczeń społecznych (także dokonana na podstawie przepisów prawa pracy) polega na prawnej kwalifikacji określonych zdarzeń wywołujących skutek w prawie ubezpieczeń społecznych.

Jeśli więc Organ rentowy ma się wypowiedzieć, co do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, obowiązany jest poddać ocenie prawnej wszystkie te stosunki i zdarzenia prawne, które prowadzą do zastosowania określonego przepisu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych i jej aktów wykonawczych (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 marca 2015 r., II UK 79/14).

W prawie ubezpieczeń powstanie tytułu ubezpieczenia społecznego, a także określenie wysokości składek na to ubezpieczenie regulowane są przepisami ustawy systemowej. Niejednokrotnie przepisy te mają charakter norm odwołujących się do pojęć prawnych usytuowanych w innych gałęziach prawa, o ile nie zawierają ich samodzielnej definicji (np. przepisów prawa pracy). Powoduje to, że rozstrzyganie o stosunku ubezpieczenia społecznego i wysokości należnych z tego tytułu składek nie jest możliwe bez sięgania do pojęć i definicji ustawowych funkcjonujących w całym systemie prawa. Jest to jednak nadal rozstrzyganie o obowiązku świadczenia przez przedsiębiorcę składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne. W takim bowiem przypadku przepisy z innych gałęzi prawa stają się częścią jego norm. Oznacza to nietrafność poglądu jakoby Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie posiadał uprawnień do wypowiadania się, co do zakwalifikowania danego przychodu, jako podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne. Chociaż w zakresie ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych odsyła do pojęcia przychodu w rozumieniu przepisów podatkowych, to kompetencję do wydania pisemnej interpretacji w przedmiocie obowiązku opłacania składek w określonej wysokości, w tym wstępnego rozstrzygnięcia, co do zakwalifikowania danego przychodu, jako podstawy ich wymiaru, ma Zakład Ubezpieczeń Społecznych (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 marca 2015 r., II UK 136/14).

W wyroku z dnia 26 stycznia 2017 r. Sąd Apelacyjny w Szczecinie wyjaśnił, ze interpretacja przepisów prawa ubezpieczeń społecznych polega na prawnej kwalifikacji określonych zdarzeń wywołujących skutek w prawie ubezpieczeń społecznych. Jeśli więc Organ rentowy ma się wypowiedzieć co do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, obowiązany jest poddać ocenie prawnej wszystkie te stosunki i zdarzenia prawne, które prowadzą do zastosowania określonego przepisu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych i jej aktów wykonawczych. Sąd podkreślił, że rozstrzyganie o istnieniu stosunku ubezpieczenia społecznego i wysokości należnych z tego tytułu składek nie jest możliwe bez sięgania do pojęć i definicji ustawowych funkcjonujących w systemie prawa. Dalej jest to rozstrzyganie o obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasadach obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz o podstawie wymiaru tych składek. W takim przypadku przepisy z innych gałęzi prawa stają się częścią norm prawa ubezpieczeń społecznych. W rezultacie więc co do zasady interpretacja przepisów prawa ubezpieczeń społecznych polega na prawnej kwalifikacji określonych zdarzeń wywołujących skutek w prawie ubezpieczeń społecznych. Jeśli wiec Organ rentowy ma się wypowiedzieć co do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, obowiązany jest poddać ocenie prawnej wszystkie te stosunki i zdarzenia prawne, które prowadza do zastosowania określonego przepisu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych i jej aktów wykonawczych (wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 26 stycznia 2017 r., III Abla 198/16).

Analogiczne stanowisko wyraził Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 26 listopada 2018 r., III AUa 286/17, przesądzając, że interpretacja przepisów prawa ubezpieczeń

społecznych polega na prawnej kwalifikacji określonych zdarzeń wywołujących skutek w prawie ubezpieczeń społecznych. Jeśli więc Organ rentowy ma się wypowiedzieć co do zasad obliczania składek czy podstawy ich wymiaru, zobowiązany jest dokonując interpretacji poddać ocenie prawnej wszystkie te stosunki i zdarzenia prawne, które prowadzą do zastosowania określonego przepisu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Podnoszona przez Organ rentowy okoliczność, że „brak jest podstaw do wypowiadania się, czy dana korzyść jest przychodem w rozumieniu ustaw o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż rozstrzyganie tego typu kwestii należy do organów podatkowych” nie daje, w ocenie Sadu Apelacyjnego, podstaw do odmowy interpretacji. Ocena, czy świadczenia te są traktowane jako przychód czy nie, na gruncie przepisów ubezpieczeniowych należy do Organu rentowego, bowiem to do jego kompetencji należy ustalanie wysokości należnych składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Wbrew stanowisku ZUS niekonieczne jest występowanie o ustalenie przychodu do organu podatkowego, bo ustalenie faktyczne co jest przychodem na potrzeby ustalenia zobowiązań składkowych odbywa się na gruncie postępowań przed Organem rentowym i postępowań odwoławczych przed sadami Powszechnymi (wyrok Sądu Apelacyjnego iv Warszawie z dnia 26 listopada 2018 r., III AUa 286/17).

III.3.

Przenosząc to na grunt niniejszej sprawy należy zatem uznać, że jeśli dla wyjaśnienia przepisów w zakresie podstawy ustalenia składek na ubezpieczenia społeczne konieczne jest sięgnięcie do innych dziedzin prawa, to należy uznać, ze obowiązkiem Organu wydającego interpretację indywidualną jest dokonanie wykładni również i tych przepisów, na gruncie przedstawionego we wniosku stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego.

Przepisy ustawy systemowej, jak również rozporządzenia z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U.2017.1949) (dalej „rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe”} w wielu fragmentach odnoszą się do „przychodu” w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z „wynagrodzenia”. Ustawa systemowa ponadto wielokrotnie nawiązuje również do pojęcia „wynagrodzenia minimalnego ustalonego na podstawie odrębnych przepisów”, a tymi odrębnymi przepisami jest właśnie ustawa z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U.2018.2177). W takim przypadku przepisy z innych gałęzi prawa (w tym wypadku prawa podatkowego i prawa pracy) uzupełniają i rozwijają przepisy prawa ubezpieczeń, stając się częścią norm prawa ubezpieczeń społecznych.

Ubocznie należy wskazać, że ustalenie, czy ww. „Różnica” jest przychodem w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, oraz czy ta „Różnica” podlega wyrównaniu do poziomu ustawowego minimalnego wynagrodzenia (czyli w istocie, czy stanowi przychód pracownika), mają bezpośredni wpływ na ustalenie podstawy wymiaru składek, a tym samym obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę składek na ubezpieczenie społeczne, o którym mowa w art. 34 ustawy – Prawo przedsiębiorców.

III.4.

Przedsiębiorca poniżej przedstawił własne stanowisko w sprawie.

Zgodnie z art. 18 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (dalej „u.s.u.s.”), podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych wymienionych w art. 6 ust. 1-3, stanowi przychód, o którym mowa w art. 4 pkt 9 i 10, z zastrzeżeniem ust. la i 2, ust. 4 pkt 5 i ust. 12.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 u.s.u.s. obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami.

Stosownie do art. 4 pkt 9 u.s.u.s. przychód oznacza przychody w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych m.in. z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

Zgodnie z art. 13 ustawy – Kodeks pracy pracownik ma prawo do minimalnego wynagrodzenia za pracę. Sposób ustalania tego wynagrodzenia określa ustawa z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U.2018.2177). Ubocznie należy zauważyć, że ustawa systemowa nawiązuje zarówno do definicji „pracownika”, jak i „minimalnego wynagrodzenia” za pracę oraz niejednokrotnie odsyła do ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 tej ostatniej ustawy wynika, że: „leżeli w danym miesiącu, z uwagi na terminy wypłat niektórych składników wynagrodzenia lub rozkład czasu pracy, wynagrodzenie pracownika. obliczone zgodnie z ort. 6 ust. 4, jest niższe od wysokości minimalnego wynagrodzenia, ;wstępuje uzupełnienie wynagrodzenia do tej wysokości w postaci wyrównania’. Przepis art. 7 komentowanej ustawy wprowadza zasadę, że wysokość minimalnego wynagrodzenia jest zagwarantowana w każdym miesiącu. Jeśli w danym miesiącu pracownikowi przysługiwałoby wynagrodzenie w kwocie niższej od zagwarantowanej ww. ustawą, pracodawca jest zobowiązany do wypłacenia wyrównania do poziomu minimalnego wynagrodzenia (Lipiec Ludmiła, Minimalne wynagrodzenie za pracę. Komentarz Lex 2003).

Aby jednak ustalić, czy pracownikowi przysługuje wyrównanie do poziomu wynagrodzenia minimalnego, należy wcześniej ustalić wysokość wynagrodzenia pracownika w danym miesiącu. Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, do obliczenia wysokości wynagrodzenia pracownika przyjmuje się przysługujące pracownikowi składniki wynagrodzenia i inne świadczenia wynikające ze stosunku pracy, zaliczone według statystyki zatrudnienia i wynagrodzeń określonych przez Główny Urząd Statystyczny do wynagrodzeń osobowych, z zastrzeżeniem ust.5 tego przepisu. Przepis art.6 ust.4 komentowanej ustawy precyzuje zasady obliczania wysokości wynagrodzenia w celu ustalenia , czy nie jest ono niższe od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę. Przy obliczaniu tego wynagrodzenia ustawa nakazuje uwzględnić przysługujące pracownikowi składniki wynagrodzenia 1 inne świadczenia wynikające ze stosunku pracy, zaliczone wg statystyki zatrudnienia i wynagrodzeń określonych przez Główny Urząd Statystyczny do wynagrodzeń osobowych wynagrodzenia (Lipiec Ludmiła, Minimalne wynagrodzenie za pracę. Komentarz Lex 2003). Do wynagrodzeń osobowych Główny Urząd Statystyczny zalicza (zgodnie z danymi zamieszczonymi na stronie internetowej znajdującej się pod adresem: (hups.trstorgov.pumerainjormarielsrowruk-pojecipałęcia-stosowane-witorystyce.pubircrnes/60apojecie.hrrno. wynagrodzenia wypłacane pracownikom • należne z tytułu pracy. Wynagrodzenia osobowe obejmują w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze w formie czasowej, akordowej, prowizyjnej i inne).

Przepis art.6 ust.5 ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę wymienia kategorie składników wynagrodzenia osobowego pracowników, których nie uwzględnia się przy obliczaniu wysokości minimalnego wynagrodzenia pracownika. Jest to:

1. nagroda jubileuszowa,
2. odprawa pieniężna przysługująca pracownikowi w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy,
3. wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych,
4. dodatek do wynagrodzenia za prace w porze nocnej,
5. dodatek do stażu pracy.

Powyższe oznacza, że przy obliczaniu wynagrodzenia ustawa nakazuje uwzględnić przysługujące pracownikowi składniki wynagrodzenia i inne świadczenia wynikające ze stosunku pracy, bez różnicowania czy chodzi o wynagrodzenie (osiągnięte z tytułu tego samego stosunku pracy) na terenie Polski lub w czasie oddelegowania za granicę. Niewątpliwie, gdyby ustawodawca chciał wyłączyć określony składnik wynagrodzenia — czyli wprowadzić wyjątek od zasady- zamieściłby stosowne zastrzeżenie w art.6 ust.5, ze taki składnik wynagrodzenia jako wynagrodzenie uzyskane w czasie oddelegowania/za granicą nie podlega uwzględnieniu przy obliczaniu wysokości minimalnego wynagrodzenia pracownika. Główny Urząd Statystyczny również nie różnicuje wynagrodzenia osiągniętego z tego samego stosunku pracy, na wynagrodzenie uzyskane w Polsce i za granicą. Ustawodawca nie wyłącza zatem z podstaw obliczania wynagrodzenia minimalnego, wynagrodzenia osiągniętego ze stosunku pracy, ale podczas pracy wykonywanej w ramach oddelegowania poza granicami kraju.

Niedopuszczalna byłaby wykładnia rozszerzająca, prowadząca do odmiennej konkluzji. Jeżeli bowiem wymienione w przepisie prawa elementy mają charakter wyczerpujący, nie jest dopuszczalna wykładnia rozszerzająca zastosowania tego przepisu w odniesieniu do innych kwestii, które nie zostały w nim wymienione (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 listopada 2012 II OSK 2012/12; wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 23 stycznia 2019 r., II SA/Gd 769/18, Lex).

Według Przedsiębiorcy przy obliczaniu wynagrodzenia pracownika, na potrzeby ustawy o minimalnym wynagrodzeniu o pracę (i potrzeby ewentualnego uzupełnienia wynagrodzenia zgodnie z art. 7 tej ustawy) oraz na potrzeby ustawy o podatku dochodowym, należy zatem wziąć pod uwagę osiągnięte za granicą w ramach oddelegowania wynagrodzenie pracownika z tej samej urnowy o pracę. Podsumowując -jeśli:

• wynagrodzenie osiągnięte w kraju oddelegowania przewyższa minimalne wynagrodzenie ustawowe w kraju oddelegowania,
• osiągnięta w kraju oddelegowania „nadwyżka” ponad wynagrodzenie minimalne w kraju oddelegowania jest większa niż kwota ewentualnego wyrównania wynagrodzenia pracownika osiągniętego w Polsce,
• suma osiągniętego w całym miesiącu przez pracownika wynagrodzenia z umowy o pracę przewyższa sumę minimalnego wynagrodzenia ustawowego w Polsce i w kraju oddelegowania (proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy w miesiącu),

to Pracodawca nie jest obowiązany do wyrównania wynagrodzenia uzyskanego w Polsce, czyli jego uzupełnienia do poziomu wynagrodzenia minimalnego (proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy w Polsce w danym miesiącu), a zatem wypłacenia pracownikowi Różnicy. Art. 7 ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę nakazuje bowiem uzupełnienie wynagrodzenia w postaci wyrównania jedynie w przypadku, gdy wynagrodzenie pracownika (obliczone zgodnie z art. 6 ust. 4) jest niższe od wysokości minimalnego wynagrodzenia. W przypadku, którego dotyczy niniejszy wniosek, sumaryczne wynagrodzenie pracownika za cacy miesiąc będzie przewyższało wynagrodzenie minimalne.

Przeciwne stanowisko – w ocenie Wnioskodawcy – prowadziłoby faktycznie do uzyskania bezpodstawnego przysporzenia przez pracownika z tytułu dokonanego wyrównania, mimo, że łączne wynagrodzenie pracownika (przed dokonaniem wyrównania, czyli wypłaceniem Różnicy) przekracza już minimalne wynagrodzenie ustawowe.

Z uwagi na to, że Pracodawca nie jest – w ocenie Przedsiębiorcy – obowiązany do wyrównywania wynagrodzenia uzyskanego w Polsce, czyli jego uzupełnienia do poziomu wynagrodzenia minimalnego (proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy w Polsce w danym miesiącu), ww. Różnica – zdaniem Wnioskodawcy – nie stanowi dla pracownika przychodu, o którym mowa w art. 18 ust. 1 ustawy systemowej oraz w § 1 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Na wysokość składek na ubezpieczenia społeczne wpływają dwa czynniki: stopa procentowa oraz podstawa wymiaru składki. Podstawę wymiaru składek może stanowić:

1. faktyczny przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych;
2. przychód w kwocie zadeklarowanej przez ubezpieczonego;
3. kwota ustalona w ustawie (Wantoch-Rekowski Jacek (red.), Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych. Komentarz 2015).

Przepis art. 18 ust. 1 ustawy systemowej określa, że przychód jest podstawą wymiaru składek.

Przychodami, od których wymierza się składki, w myśl art. 18 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, są wszystkie otrzymane lub postawione do dyspozycji należności przysługujące pracownikowi wymienione w przepisie art. 12 ustawy o podatku dochodowym (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 maja 2019 r., III UK 117/18).

Podsumowując: w związku z tym, że – według oceny prawnej Przedsiębiorcy – ww. Różnica nie powinna być uznawana za przychód pracownika, to w rezultacie nie będzie ona stanowiła podstawy wymiaru składek.

Mając na względzie powyższe, Przedsiębiorca zwrócił się o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie powołanego zdarzenia przyszłego.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład zważył, co następuje:

Zagadnienia dotyczące ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne regulują przepisy ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Zgadnie z treścią art. 18 ust. 1 i 2, art.20 ust.1 w zw. z art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, wypadkowe i chorobowe) pracownika stanowi przychód, o którym mowa w art.4 pkt 9 ustawy, z wyłączeniem:

1. przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe,
2. wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

W myśl art. 4 pkt 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych za przychód uważa się: przychody w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, pracy nakładczej, służby, wykonywania mandatu posła lub senatora, wykonywania pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania, pobierania zasiłku dla bezrobotnych, świadczenia integracyjnego i stypendium wypłacanych bezrobotnym oraz stypendium sportowego, a także z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności oraz umowy agencyjnej lub umowy zlecenia., jak również z tytułu współpracy przy tej działalności lub współpracy przy wykonywaniu umowy oraz przychody z działalności wykonywanej osobiście przez osoby należące do składu rad nadzorczych, niezależnie od sposobu ich powołania.

Ogólne pojęcie przychodu zawiera art.11 ustawy z 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2020r. poz.1426), zgodnie z którym przychodami, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. W świetle powyższego, dla powstania przychodu Istotne jest otrzymanie przez pracownika albo postawienie do jego dyspozycji środków pieniężnych, a nie samo stwierdzenie istnienia określonej należności. Ustawodawca określił w art. 1.2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ze za przychody ze stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

W świetle powyższego wypłata pracownikowi wyrównania do wysokości minimalnego wynagrodzenia, na podstawie art.7 ustawy z 10 października 2002r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. z 2018r. poz.2177), będzie stanowiła podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Powyższe znajduje potwierdzenie w utrwalonym w tym zakresie orzecznictwie sadowym. Przykładowo: w wyroku z dnia 25 czerwca 2015 r., Sądu Apelacyjnego w Lublinie sygn. akt III AUa 285/15, w którym orzekł iż: Z zestawienia przepisu art. 18 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych z pojęciem przychodu z art. 12 ust. I ustawy z dnia 26 lipca .1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że każda wypłato pieniężna dokonana przez pracodawcę na rzecz pracownika bez względu na źródło finansowania tych środków stanowi przychód ze stosunku pracy, podlegający obowiązkowi odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne, chyba że określony przychód pracownika korzysta ze zwolnienia wymienionego w rozporządzeniu Ministra Procy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 199,4 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Oz. U. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.).

Powyższe ma zastosowanie również w odniesieniu do składki na ubezpieczenie zdrowotne. Zgodnie bowiem z art. 81 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1373 ze zm.), do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób.

Przenosząc powyższe uregulowania na grunt rozpatrywanej sprawy stwierdzić należy, że świadczenie pieniężne wypłacane pracownikom w postaci wyrównania w miesiącach, w których pracownicy z tytułu wykonywania pracy przez część miesiąca w Polsce — przy uwzględnieniu uśrednionej stawki godzinowej — nie osiągnęliby miesięcznego minimalnego wynagrodzenia za pracę przysługującego w wysokości proporcjonalnej do wymiaru czasu pracy w tym miesiącu, stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Powyższe wynika również z faktu, że źródłem i podstawą wypłaty łych należności („wyrównania”) będzie łączący Przedsiębiorcę z pracownikiem stosunek pracy i będzie to wynagrodzenie za pracę.

Mając powyższe na uwadze, Zakład stanowisko przedstawione we wniosku złożonym 6 sierpnia, uzupełnionym pismem z 24 sierpnia 2020r. przez Przedsiębiorcę —uznał za nieprawidłowe.

Dodatkowo nadmienić należy, ii w drodze niniejszej decyzji Zakład dokonał jedynie oceny stanowiska Przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów, z których wynika obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne.

źródło: https://bip.zus.pl

Wytłuszczenia dokonane przez redakcję