Interpretacja ZUS Oddział w Lublinie z 15-03-2019 r. – WPI/200000/43/220/2019

Kto pełni funkcję płatnika składek za żonę, będącą pracownikiem spółki, w której jej mąż jest jednym ze wspólników spółki (komandytariuszem) oraz wspólnikiem komplementariusza spółki

UZASADNIENIE

W dniu 25 lutego 2019 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów złożony przez przedsiębiorcę: (…) reprezentowany przez radcę prawnego.

Wnioskodawca przedstawił:

spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa (dalej: Spółka) jest spółką komandytową. Jej wspólnikami posiadającymi status komandytariusza jest 6 osób fizycznych, w tym Pan (…) (dalej: Wnioskodawca). Wspólnikiem Spółki będącym

komplementariuszem jest spółka z ograniczona odpowiedzialnością pod firmą spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: Komplementariusz). Osoby fizyczne, będące komandytariuszami Spółki, są również wspólnikami Komplementariusza. Każdy z komandytariuszy Spółki jest równocześnie wspólnikiem Komplementariusza z uwagi na posiadane udziały Komplementariusza. Propozycja wartości nominalnych udziałów Komplementariusza posiadanych przez każdego z nich odpowiada w przybliżeniu wysokości udziału każdego z nich w zysku Spółki. Przykładowo jeden z jej wspólników. Wnioskodawca posiada udziałów Komplementariusza, których wartość nominalna odpowiada (po zaokrągleniu do części setnych) % kapitału zakładowego te) spółki, a jednocześnie na niego przypada % zysku Spółki.

Niektórzy komandytariusze Spółki są członkami Zarządu Komplementariusza. Oni tez zarządzają bieżącą działalnością spółki komandytowej. Wnioskodawca nie jest członkiem Zarządu Komplementariusza.

Spółka z dniem (…) 2019 r. zatrudniła na podstawie umowy o pracę panią (…) (dalej: Pracownik). Praca wykonywana na podstawie tej umowy jest świadczona na terenie Polski, zaś przysługujące jej wynagrodzenie jest wyższe niż minimalne wynagrodzenie o którym mowa w art 2 ust. 1 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (tekst jedn. Dz. U. z 2018 r. poz. 2177 ze zm.). Nie jest to umowa zawarta w celu przygotowania zawodowego Pracownik jest jednocześnie zoną Wnioskodawcy, jednego z komandytariuszy Spółki. Spółka dokonała zgłoszenia Pracownika do ubezpieczeń społecznych jako swojego pracownika i obliczyła, rozliczyła i przekazała do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych za 2019 r. składki na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzenia wypłaconego Pracownikowi wg zasad obowiązujących pracowników.

Wnioskodawca nie jest członkiem Zarządu Komplementariusza, ani prokurentem Spółki czy też Komplementariusza. Wnioskodawca prowadzi Jednak pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie m.in przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r – Prawo przedsiębiorców. Działalność ta jest również jego podstawą do uiszczania składek na ubezpieczenia społeczne oraz zgłoszenia do ubezpieczenia społecznego. Świadczy on również usługi na rzecz Spółki na podstawie umowy dotyczącej m.in. doradztwa przy pozyskaniu towarów będących przedmiotem sprzedaży przez Spółkę, które są dokumentowane m.in wystawianymi przez niego fakturami. Wnioskodawca oraz Pracownik zamieszkują razem I prowadzą razem gospodarstwo domowe.

Z uwagi na powyższe Wnioskodawca zwraca się o udzielenie interpretacji indywidualnej:

1. czy Wnioskodawca nie był obowiązany do dokonania zgłoszenia Pracownika do ubezpieczeń społecznych jako płatnik?
2. czy Wnioskodawca nie był obowiązany do pełnienia funkcji płatnika składek na ubezpieczenia społeczne Pracownika tj. obliczenia, rozliczenia i przekazania do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych składek za  (…) 2019 r. z uwagi na umowę o pracę zawarty pomiędzy Pracownikiem, a Spółką?
3. czy Wnioskodawca nie będzie obowiązany do pełnienia funkcji płatnika składek na ubezpieczenia społeczne Pracownika tj. obliczenia, rozliczenia i przekazania do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych składek za 2019 r. z uwagi na umowę o pracę zawartą pomiędzy pracownikiem, a Spółką?

Art. 8 ust. 11 ustawy z dnia 13 października 1998 r, o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. Oz. U. z 2019 r. poz. 300 ze zm.; dalej: USUS) wskazuje, iż za osobę współpracującą z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność uważa się m.in. małżonka, jeżeli pozostaje z nim we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności.

Jednocześnie zgodnie z art 8 ust 6 USUS za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się m.in. osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (pkt 1), jak i osobę posiadającą status wspólnika w spółce komandytowej (pkt 4).

Art. 6 USUS wskazuje tytuły do podlegania ubezpieczeniu emerytalnemu oraz rentowemu. Są nimi objęci m in pracownicy (ust 1 pkt 1), czy też osoby prowadzące pozarolniczą działalność oraz osoby z nimi współpracujące (ust 1 pkt S). Art. 12 ust. i USUS stanowi. Iz osoby podlegające obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu podlegają jednocześnie ubezpieczeniu wypadkowemu. Art. 4 pkt 2 USUS definiuje pojęcia płatnika, określając jednocześnie kto pełni daną funkcję w stosunku do poszczególnych kategorii osób podlegających ubezpieczeniom społecznym W lit. a) tego punktu wskazuje się, Iz w stosunku do pracowników funkcje płatnika pełni pracodawca. W stosunku do osób, które samodzielnie są obowiązane do opłacania składek, te osoby pełnią wobec siebie funkcje płatnika (lit. d), zaś w przypadku osób współpracujących są to osoby prowadzące pozarolniczą działalność z którymi dana osoba współpracująca współpracuje (lit. rj. Równocześnie art. 9 ust. 1 USUS reguluje sytuację w przypadku zbiegu tytułów do ubezpieczenia Przykładowo osoba podlegająca ubezpieczeniu społecznemu z tytułu wskazanego w art 6 ust.l pkt 1 USUS (pracownik) nie podlega równocześnie ubezpieczeniu społecznemu z Innych tytułów (w tym z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności!. Jednak zgodnie z art 8 ust 2 USUS w sytuacji w której pracownik spełnia warunki do uznania go za osobę współpracującą, dla celów ubezpieczeń społecznych taka osoba jest traktowana jako osoba współpracująca.

Art 36 ust. 1 USUS ustanawia zasadę, iz to podmiot pełniący funkcję płatnika składek dokonuje zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych m.in. pracowników czy tez osób współpracujących. Zgłoszenie takie powinno być zaś złożone w terminie 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczenia (art. 36 ust 4 USUS) Jednocześnie podmiot pełniący funkcję płatnika w stosunku do pracownika tj. pracodawca, oblicza, rozlicza i przekazuje składki na ubezpieczenia społeczne (art 17 ust 1 USUS). zaś w przypadku osób współpracujących składki powinni opłacać sami ubezpieczeni (art. 17 ust. 3 USUS).

W ocenie Wnioskodawcy Pracownik nie stanowi osoby współpracującej z mm w rozumieniu art. 8 ust. 11 USUS Należy w pierwszej kolejności zauważyć, iż stronami umowy o pracę są Spółka oraz Pracownik. Oznacza to, że Wnioskodawca nie ma bezpośredniego wpływu na treść umowy o pracę, ani na zakres obowiązków Pracownika czy tez sposób wykonywania przez niego zadań. Równocześnie trzeba wskazać, iż Spółka oraz Wnioskodawca są odrębnymi podmiotami, zarówno w sferze prawa cywilnego jak i na gruncie USUS. Dodatkowo trzeba zauważyć. Iż Wnioskodawca, jako komandytariusz Spółki, nie uczestniczy w sposób bieżący w zarządzaniu Spółką, gdyż rolę tą pełni Komplementariusz. Z uwagi na fakt. iż Komplementariusz jest spółką z ograniczona odpowiedzialnością wszelkie czynności związane z bieżącym zarządzaniem Spółką podejmują członkowie Zarządu Komplementariusza. Członkiem Zarządu Komplementariusza zaś nie jest Wnioskodawca. W ocenie Wnioskodawcy powoduje to, iż nie można w takim przypadku mówić o współpracy pomiędzy Wnioskodawcą, a Pracownikiem przy prowadzeniu pozarolniczej działalności tego pierwszego Pracownik Jest obowiązany do wykonywania czynności mu wskazanych przez zwierzchników, czyli Komplementariusza (a dokładniej przez osoby fizyczne będące członkami Zarządu Komplementariusza). Z kolei Wnioskodawca nie wchodzi w skład Zarządu Komplementariusza. ani nie jest komplementariuszem Spółki. Oznacza to, ze nie ma on prawnie usankcjonowanego bezpośredniego wpływu na działalność prowadzoną przez Spółkę W takiej sytuacji w ocenie Spółki nie został spełniony warunek współpracy, o którym mowa w art. 8 ust 11 USUS. Skutkiem przyjęcia takiej wykładni jest uznanie, że wobec Pracownika nie znajduje zastosowanie art. 8 ust . 2 USUS

Powyższe stanowisko zdaje się być również zajmowane przez twórców dokumentu „Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu oraz ustalania podstawy wymiaru składek” (dostępnego na stronie ZUS), w którym na stronie 9 wprost wskazano, ze w przypadku zawarcia umowy o pracę ze spółką cywilną przez małżonka wspólnika takiej spółki, składki są opłacane wg zasad właściwych dla pracowników, a nie osób współpracujących. Podobny wniosek można wyprowadzić z uzasadnienia wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 4 listopada 2015 r. sygn.. III AUa 193/15 (w którym wskazano, że nie można mówić o osobie współpracującej w stosunku do małżonków wspólników spółek prawa handlowego, nawet jeżeli wspólnicy podlegają obowiązkowi ubezpieczenia społecznego z tytułu posiadania statusu wspólnika w tej spółce), wyroku tego sądu z dnia 14 czerwca 2017 r. w sprawie III AUa 1141/16. czy tez w interpretacji wydanej przez ZUS z dnia 13 października 2015 r nr WPI/200000/43/1041/2015.

Należy więc uznać, iż Wnioskodawca nie pełni funkcji płatnika wobec Pracownika z tytułu zawarte) pomiędzy Spółką, a pracownikiem umowy o pracę i nie był on obowiązany do dokonania zgłoszenia Pracownika do ubezpieczeń społecznych jako osoby współpracującej z Wnioskodawcą, nie był Wnioskodawca obowiązany do pełnienia funkcji płatnika składek za          2019 r. wobec Pracownika oraz nie będzie on zobowiązany do pełnienia funkcji płatnika wobec Pracownika w trakcie całego okresu obowiązywania umowy o pracę zawartej pomiędzy Spółką, a Pracownikiem

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art 34 ust 1 ustawy Prawo przedsiębiorców, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia, co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna).

W myśl ustępu 5 powołanego powyżej artykułu udzielenie interpretacji indywidualnej następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Jednocześnie stosownie do art 83d ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne, wyłącznie w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Solidarnościowy Fundusz Wsparcia Osób Niepełnosprawnych, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Oddział zaznacza jednocześnie, ze w drodze niniejszej decyzji Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów Ocena stanowiska przedsiębiorcy, dokonywana pod kątem prawidłowości zaprezentowanej przez przedsiębiorcę wykładni przepisu prawa, czyniona jest w oparciu o kompletny opis stanu faktycznego zawarty w treści wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej. Podkreślenia przy tym wymaga fakt. iż rozpoznając wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej Zakład nie prowadzi postępowania wyjaśniającego, w szczególności nie przeprowadza postępowania dowodowego. Granice sprawy rozpatrywanej na podstawie złożonego wniosku, jak zauważono wyżej, zakreślają jedynie ramy zaprezentowanego opisu stanu faktycznego. Wydając interpretację Indywidualną Zakład przyjmuje więc jako prawdziwe złożone przez wnioskodawcę oświadczenia, zwracając jednocześnie uwagę na fakt, iż wiążący charakter niniejszej decyzji ograniczony został jedynie do stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę I stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Ryzyko podania nieprawdziwych informacji bądź tez poczynienie przez terenowe jednostki organizacyjne Zakładu, np. w toku prowadzonego postępowania lub w toku czynności kontrolnych, ustaleń odmiennych od tych zaprezentowanych przez wnioskodawcę obciąża Jedynie przedsiębiorcę.

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym reguluje ustawa z dnia 13 października 1998 r o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz U. z 2019 r.. poz. 300), wskazując w art. 6 katalog podmiotów, które podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.

Obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami – art. 6 ust. 1 pkt 1 wyżej cytowanej ustawy. Natomiast art 8 ust l wskazuje, ze za pracownika uważa się osobę pozostającą w stosunku pracy.

Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, jeżeli pracownik spełnia kryteria określone dla osób współpracujących, o których mowa w ustępie 11. dla celów ubezpieczeń społecznych jest traktowany jako osoba współpracująca.

Natomiast, za osobę współpracującą (art. 8 ust. 11) z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność, zleceniobiorcami ora2 z osobami fizycznymi, wskazanymi w art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r Prawo przedsiębiorców, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4- 5a, uważa się małżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodziców, macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające, jeżeli pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym l współpracują przy prowadzeniu tej działalności lub wykonywaniu umowy agencyjnej lub umowy zlecenia; nie dotyczy to osób, z którymi została zawarta umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego

Z treści złożonego wniosku wynika, ze Spotka w której Wnioskodawca jest jednym ze wspólników (komandytariuszem) oraz wspólnikiem komplementariusza Spółki, zawarta umowę o pracę z osobę będącą zoną Wnioskodawcy. Spółka dokonała zgłoszenia pracownika do ubezpieczeń społecznych jako swojego pracownika i obliczyła, rozliczyła i przekazała do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych za (…) 2019 r. składki na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzenia wypłaconego Pracownikowi według zasad obowiązujących pracowników. Wnioskodawca nie jest członkiem Zarządu Komplementariusza, ani prokurentem Spółki czy tez komplementariusza. Wnioskodawca prowadzi jednak pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie m.in przepisów ustawy 7. dnia 6 marca 2018 r – Prawo przedsiębiorców. Działalność ta jest również jego podstawą do uiszczania składek na ubezpieczenia społeczne oraz zgłoszenia do ubezpieczenia społecznego. Świadczy on również usługi na rzecz Spółki na podstawie umowy dotyczącej m.in. doradztwa przy pozyskaniu towarów będących przedmiotem sprzedaży przez Spółkę, które są dokumentowane m.in. wystawianymi przez niego fakturami. Wnioskodawca oraz Pracownik Spółki zamieszkują razem i prowadzą razem gospodarstwo domowe.

W ocenie Wnioskodawcy Pracownik nie stanowi osoby współpracującej z nim w rozumieniu art. 8 ust 11 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Spółka oraz Wnioskodawca są odrębnymi podmiotami, zarówno w sferze prawa cywilnego, jak i na gruncie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zdaniem Wnioskodawcy me można przypadku opisanym we wniosku, mowie o współpracy pomiędzy Wnioskodawcą, a Pracownikiem przy prowadzeniu pozarolniczej działalności tego pierwszego Pracownik jest obowiązany do wykonywania czynności mu wskazanych przez zwierzchników, czyli Komplementariusza (a dokładniej przez osoby fizyczne będące członkami Zarządu Komplementariusza).

Oddział w pełni podziela stanowisko Wnioskodawcy, że nie można mówić o osobie współpracującej w stosunku do małżonków wspólników spółek prawa handlowego, nawet jeżeli wspólnicy podlegają obowiązkowi ubezpieczenia społecznego z tytułu posiadania statusu wspólnika w tej spółce.

W konsekwencji uwzględniając przedstawiony we wniosku złożonym w dniu 25 lutego 2019 r. stan faktyczny, własne stanowisko oraz obowiązujące przepisy prawa należy uznać za prawidłowe stanowisko Wnioskodawcy w przedmiocie braku obowiązku zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych jako osoby współpracującej zony Wnioskodawcy, będącej pracownikiem Spółki, zatrudnionym na podstawie umowy o pracę, w której Wnioskodawca (mąż) jest jednym ze wspólników Spółki (komandytariuszem) oraz wspólnikiem komplementariusza Spółki.

Odnosząc się natomiast do kwestii kto jest płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne dla żony Wnioskodawcy, zatrudnionej na podstawie umowy o pracę przez Spółkę, w której Wnioskodawca jest wspólnikiem komandytariuszem oraz wspólnikiem komplementariusza Spółki należy wskazać:

Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych nie zawiera samodzielnej definicji „pracodawcy”, w związku z czym dla zdefiniowania pojęcia pracodawcy na gruncie ubezpieczeń społecznych, wobec braku odmiennej regulacji, zastosować należy definicję pracodawcy, zawartą w art 3 Kodeksu pracy, zgodnie z którym pracodawcą jest jednostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobowości prawnej, a także osoba fizyczna, jeżeli zatrudniają one pracowników.

Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych w art. 4 ust. 2 określa natomiast kto jest płatnikiem składek – płatnikiem składek jest m in. pracodawca – w stosunku do pracowników i osób odbywających służbę zastępczą oraz jednostka organizacyjna lub osoba fizyczna pozostająca 2 Inną osobą fizyczną w stosunku prawnym uzasadniającym objęcie tej osoby ubezpieczeniami społecznymi, w tym z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym albo pobierania zasiłku macierzyńskiego, z wyłączeniem osób, którym zasiłek macierzyński wypłaca Zakład.

Natomiast z art. 4 ust. 2 lit. r) ww. ustawy wynika, że osoba prowadząca pozarolniczą działalność jest płatnikiem składek w stosunku do osób współpracujących przy prowadzeniu tej działalności.

Zatem, jeśli po stronie Wnioskodawcy nie zachodzą przesłanki wynikające z art, 8 ust. 11 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, tj. żona nie będzie osobą współpracującą z Wnioskodawcą i tym samym nie powstanie obowiązek zgłoszenia jej do ubezpieczeń społecznych po stronie Wnioskodawcy to oczywistym jest. że od dnia (…) 2019 r. (od dnia podpisania umowy o pracę ze Spółką) Wnioskodawca nie pełnił i nie będzie pełnił roli płatnika składek dla swojej zony będącej pracownikiem Spółki, w której Wnioskodawca jest wspólnikiem (komandytariuszem) oraz wspólnikiem komplementariusza Spółki.

W konsekwencji uwzględniając przedstawiony we wniosku złożonym w dniu 25 lutego 2019 r. stan faktyczny, własne stanowisko oraz obowiązujące przepisy prawa uznać należy za prawidłowe:

1. w przedmiocie niepełnienia przez Wnioskodawcę funkcji płatnika składek za żonę, będącą pracownikiem spółki, w której Wnioskodawca (mąż) jest jednym ze wspólników Spółki (komandytariuszem) oraz wspólnikiem komplementariusza Spółki
2. prawidłowe w przedmiocie niepełnienia przez Wnioskodawcę w przyszłości – do czasu trwania umowy o pracę, funkcji płatnika składek za żonę, będącą pracownikiem spółki, w której Wnioskodawca (mąż) jest Jednym ze wspólników Spółki (komandytariuszem) oraz wspólnikiem komplementariusza Spółki

źródło: https://bip.zus.pl