Interpretacja ZUS Oddział w Lublinie z 12-2-2018 r. – WPI/200000/43/100/2018

Posiłki profilaktyczne a składki ZUS

UZASADNIENIE

W dniu 31 stycznia 2018r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek (…) siedzibą w (…) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej w przedstawionej we wniosku sprawie.

Wnioskodawca poinformował, ze Spółka zobowiązana jest z mocy prawa, w tym na podstawie art. 232 Kodeksu pracy, do zapewnienia pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych, nieodpłatnie, posiłków profilaktycznych oraz napojów zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie posiłków profilaktycznych oraz napojów (dalej: Rozporządzenie RM).

Zgodnie z Rozporządzeniem RM stanowiska pracy, na których zatrudnieni pracownicy powinni otrzymywać posiłki i napoje oraz szczegółowe zasady ich wydawania, ustala pracodawca w porozumieniu z zakładowymi organizacjami związkowymi. Uzgodnienia mają dotyczyć również sytuacji szczególnych, tj. przypadku gdy pracodawca nie ma możliwości wydawania posiłków ze względu na rodzaj wykonywanej przez pracownika pracy lub ze względów organizacyjnych.

Powyższe porozumienia zawarte z organizacjami związków zawodowych mają odzwierciedlenie w regulacjach wewnętrznych obowiązujących w Spółce.

Spółka ze względów organizacyjnych nie dysponuje odpowiednim zapleczem i nie ma możliwości wydania pracownikom posiłków profilaktycznych oraz napojów we własnym zakresie.

Obecnie Wnioskodawca co miesiąc wydaje uprawnionym pracownikom papierowe dowody (bony, talony, kupony lub inne) uprawniające pracownika do otrzymania na ich podstawie posiłków profilaktycznych (posiłków lub artykułów spożywczych) oraz napojów bezalkoholowych.

W celu zmniejszenia uciążliwości związanych z dotychczasowym sposobem wywiązywania się z obowiązków wynikających z przepisów BHP, z uwagi na zmiany organizacyjne związane z przejęciem innych zakładów, które skutkowały znacznym wzrostem liczby osób uprawnionych do posiłków profilaktycznych, a także ciągłym postępem technologicznym i powszechną digitalizacją procesów, i z uwagi na ilość zużywanego niepotrzebnie papieru, Spółka rozważa wprowadzenie zmiany w dotychczasowych zasadach wywiązywania się z obowiązków zapewnienia uprawnionym pracownikom posiłków profilaktycznych i napojów.

W związku z powyższym Spółka rozważa nawiązanie współpracy z podmiotem zewnętrznym (dalej: Organizator).

Uprawnieni do otrzymywania posiłków profilaktycznych i napojów pracownicy otrzymaliby od Wnioskodawcy kartę na posiłki profilaktyczne (posiłki, artykuły spożywcze) oraz napoje (dalej: Karta).

Karta byłaby wydana pracownikowi raz na okres 48 miesięcy – chyba, że pracownik zagubi Kartę, wtedy Karta zostanie mu ponownie wydana. Co miesiąc byłoby sprawdzane przez Wnioskodawcę uprawnienie pracownika do otrzymywania nieodpłatnie posiłków profilaktycznych i napojów.

Organizator byłby wystawcą tych Kart. Karty te zasilane byłyby co miesiąc przez Wnioskodawcę. Karty nie będą dawały pracownikom prawa własności do środków finansowych, którymi są zasilane, środki te pozostają własnością Wnioskodawcy.

Organizator zapewni, że nie będzie żadnej możliwości wypłacenia środków znajdujących się na Karcie (w szczególności w bankomatach, w placówkach Organizatora, w formie usługi cash-back).

Organizator zapewni, poprzez wskazanie typów punktów sprzedaży, lub poprzez ograniczenie typów punktów sprzedaży, możliwość płatności Kartą w wybranych typach punktów sprzedaży oferujących produkty żywnościowe (artykuły spożywcze) lub usługi związane z przygotowaniem posiłków (np. usługi cateringowe i gastronomiczne). Wskazanie lub ograniczenie typów punktów sprzedaży będzie odbywało się przy wykorzystaniu kodu MCC (Merchant Category Codę) – czterocyfrowego oznaczenia MCC przypisanego przedsiębiorstwu działającemu w danej branży.

Ponadto na Karcie byłoby oznaczenie, że uprawnia ona do nabycia posiłków profilaktycznych (posiłków lub artykułów spożywczych) oraz napojów (bezalkoholowych). Wnioskodawca wprowadzi dodatkowo zasady dotyczące korzystania z Kart na posiłki profilaktyczne i napoje, które pracownicy byliby zobowiązani zaakceptować i przestrzegać.

Rozważany przez Wnioskodawcę sposób wypełniania ciążącego na nim obowiązku wynikającego z mocy przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy będzie przedstawiony związkom zawodowym.

W związku z przedstawionym zdarzeniem przyszłym Spółka zwraca się z następującym zapytaniem:

Czy wartość finansowanych przez Wnioskodawcę Kart, przekazywanych pracownikom celem wywiązania się przez Wnioskodawcę z obowiązku zapewnienia posiłków profilaktycznych oraz napojów, będzie stanowić podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne dla tych pracowników?

Wnioskodawca przedstawił własne stanowisko w sprawie.

Zdaniem Wnioskodawcy wartość finansowanych przez Wnioskodawcę Kart, przekazywanych pracownikom celem wywiązania się przez Wnioskodawcę z obowiązku zapewnienia posiłków profilaktycznych oraz napojów, nie będzie stanowić podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne dla tych pracowników.

W uzasadnieniu przedstawionego stanowiska Wnioskodawca wskazał co następuje;

Na podstawie art. 232 Kodeksu pracy „pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie ucigżliwych, nieodpłatnie, odpowiednie posiłki i napoje, jeżeli jest to niezbędne ze względów profilaktycznych”

Wnioskodawca zatrudnia pracowników w warunkach szczególnie uciążliwych, stąd w świetle powyższego z mocy prawa jest zobowiązany uprawnionym pracownikom zapewnić nieodpłatnie posiłki profilaktyczne i napoje.

Jednocześnie, w myśl §2 ust. 2 Rozporządzenia RM, wydanego na podstawie art. 232 Kodeksu pracy, „jeżeli pracodawca nie ma możliwości wydawania posiłków ze względu na rodzaj wykonywanej przez pracownika pracy lub ze względów organizacyjnych, może zapewnić w czasie pracy:

1) korzystanie z takich posiłków w punktach gastronomicznych,

2) przyrzgdzanie posiłków przez pracownika we własnym zakresie z otrzymywanych produktów.”

Wnioskodawca, ze względu na rodzaj wykonywanej przez pracownika pracy jak i ze względów organizacyjnych z uwagi na brak odpowiedniego zaplecza, nie ma możliwości wydawania posiłków uprawnionym pracownikom we własnym zakresie.

Zgodnie z Rozporządzeniem RM stanowiska pracy, na których zatrudnieni pracownicy powinni otrzymywać posiłki i napoje oraz zasady wywiązywania się z tego obowiązku z uwagi na brak możliwości wydawania posiłków i napojów ze względu na rodzaj wykonywanej przez pracownika pracy i ze względów organizacyjnych, Wnioskodawca ustalił w porozumieniu z organizacjami związkowymi i ma to swoje odzwierciedlenie w wewnętrznych regulacjach obowiązujących w Spółce.

Obecnie Wnioskodawca co miesiąc wydaje uprawnionym pracownikom papierowe dowody uprawniające pracownika do otrzymania na ich podstawie posiłków profilaktycznych (posiłków lub artykułów spożywczych) oraz napojów bezalkoholowych.

W celu zmniejszenia uciążliwości związanych z dotychczasowym sposobem wywiązywania się z obowiązków wynikających z przepisów BHP, z uwagi na zmiany organizacyjne związane z przejęciem innych zakładów, które skutkowały znacznym wzrostem liczby osób uprawnionych do posiłków profilaktycznych, a także ciągłym postępem technologicznym i powszechną digitalizacją procesów i z uwagi na ilość zużywanego niepotrzebnie papieru,

Spotka rozważa wprowadzenie zmiany w dotychczasowych zasadach wywiązywania się z obowiązków zapewnienia uprawnionym pracownikom posiłków profilaktycznych i napojów. Wnioskodawca rozważa wprowadzenie rozwiązania przedstawionego w opisie zdarzenia przyszłego, w którym uprawnieni do otrzymywania posiłków profilaktycznych i napojów pracownicy Spółki otrzymywaliby jednorazowo Karty.

Mając na uwadze powyższe Wnioskodawca wskazuje, iż zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracownika, stanowi jego przychód ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Niemniej jednak, w świetle postanowień §2 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe (dalej: Rozporządzenie ZUS), podstawy wymiaru składek nie stanowi „wartość świadczeń rzeczowych wynikających z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy oraz ekwiwalenty za te świadczenia wypłacone zgodnie z przepisami wydanymi przez Radę Ministrów lub właściwego ministra, a także ekwiwalenty pieniężne za pranie odzieży roboczej, używanie odzieży i obuwia własnego zamiast roboczego oraz wartość otrzymanych przez pracowników bonów, talonów, kuponów lub innych dowodów uprawniających do otrzymania na ich podstawie napojów bezalkoholowych, posiłków oraz artykułów spożywczych, w przypadku gdy pracodawca, mimo ciążącego na nim obowiązku wynikającego z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, nie ma możliwości wydania pracownikom posiłków i napojów bezalkoholowych.”

Według Wnioskodawcy z powyższego wynika, że warunkiem skorzystania ze zwolnienia, o którym mowa w §2 pkt 6 Rozporządzenia ZUS w analizowanych okolicznościach, tj. mając na uwadze niemożność zapewnienia przez Wnioskodawcę uprawnionym pracownikom posiłków profilaktycznych i napojów we własnym zakresie, jest otrzymywanie przez pracowników bonów, talonów, kuponów lub innych dowodów uprawniających do otrzymania na ich podstawie napojów bezalkoholowych, posiłków oraz artykułów spożywczych.

Dalej Wnioskodawca podnosi, ze według Słownika Języka Polskiego wydawnictwa PWN bonem jest „dowód uprawniający do otrzymania w oznaczonym terminie pewnych towarów, sum pieniężnych lub usług”, natomiast talonem jest „kupon upoważniający do otrzymania lub zakupu czegoś”.

Mając na uwadze powyższe, w ocenie Wnioskodawcy, w analizowanych okolicznościach Karty, które mają być przekazywane jednorazowo na okres 48 miesięcy uprawnionym pracownikom (chyba, że pracownik zagubi Kartę, wtedy otrzyma od Wnioskodawcy ponownie Kartę), będą mogły zostać uznane w szczególności za inny dowód uprawniający do otrzymania na ich podstawie posiłków, artykułów spożywczych oraz napojów bezalkoholowych, gdyż w istocie Karty te uprawniałyby właśnie do zakupu przy ich użyciu posiłków, artykułów spożywczych oraz napojów bezalkoholowych.

Zdaniem Wnioskodawcy, zastosowanie w §2 pkt 6 Rozporządzenia ZUS otwartego katalogu dowodów, uprawniających do otrzymania napojów bezalkoholowych, posiłków oraz artykułów spożywczych wynika między innymi ze świadomości ustawodawcy z dynamiki postępu technologicznego i zmieniających się warunków gospodarczo-biznesowych.

Właśnie z uwagi na postęp i zmieniające się warunki gospodarczo-biznesowe papierowy bon, talon, kupon, który po „zrealizowaniu” staje się bezużyteczny, zaczyna powoli ustępować karcie, która z uwagi na trwalszą postać i możliwość ponownego jej użycia.

W ocenie Wnioskodawcy należy również wziąć pod uwagę, że pracownik uprawniony do otrzymania posiłków profilaktycznych i napojów, który otrzyma od Wnioskodawcy Kartę na posiłki profilaktyczne (posiłki, artykuły spożywcze) oraz napoje, nie będzie mógł swobodnie nią dysponować, ponieważ Karta ma ograniczoną funkcjonalność.

Pracownik nie będzie mógł uzyskać dostępu – w jakiejkolwiek formie – do środków pieniężnych zasilających Kartę (np. nie wypłaci środków pieniężnych w bankomacie, w banku czy to też poprzez usługę cash-back). Karty nie dają pracownikom prawa własności do środków finansowych, którymi są zasilane, a więc środki te pozostają własnością Wnioskodawcy.

Co więcej, pracownik będzie miał możliwość nabycia posiłków profilaktycznych (posiłków lub artykułów spożywczych) i napojów jedynie w określonym typie placówek (sklepy spożywcze, piekarnie, sklepu mięsne, rybne, restauracje, bary itp ).

Tym samym w ocenie Wnioskodawcy niedopuszczalne byłoby kwalifikowanie Kart, które Spółka planuje przekazać pracownikom, jako ekwiwalentu pieniądza i utożsamianie ich ze świadczeniem pieniężnym.

Co więcej nawet w myśl ustawy z 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych, która reguluje zasady świadczenia usług płatniczych oraz wydawania i wykupu pieniądza elektronicznego, ustawy tej nie stosuje się do usług opartych na instrumentach, które można wykorzystywać w ramach ograniczonej sieci dostawców usług lub w odniesieniu do ograniczonego zakresu towarów lub usług – co w ocenie Wnioskodawcy jest spełnione.

Biorąc zatem pod uwagę powyższe w ocenie Wnioskodawcy wydawane przez Wnioskodawcę Karty będą dowodami (bonami, talonami, kuponami lub innymi dowodami) uprawniającymi do uzyskania na ich podstawie posiłków, artykułów spożywczych oraz napojów bezalkoholowych. Jednocześnie, ewentualne twierdzenie, że w analizowanym zdarzeniu przyszłym otrzymana przez pracownika Karta nie mieściłaby się w katalogu innych dowodów, o których mowa w §2 pkt 6 Rozporządzenia ZUS, byłoby przejawem niedopuszczalnej wykładni zawężającej (podobnie do wykładni zawężającej odniósł się Sąd Najwyższy w wyroku z 3 kwietnia 2008 r. w sprawie sygn. II UK 172/2007).

W związku z powyższym zdaniem Wnioskodawcy uprawnione będzie zastosowanie zwolnienia określonego w treści § 2 pkt 6 Rozporządzenia ZUS w odniesieniu do wartość otrzymanych Kart przekazywanych pracownikom celem wywiązania się przez Wnioskodawcę z obowiązku zapewnienia posiłków profilaktycznych oraz napojów. Wnioskodawca jest bowiem zobowiązany z mocy prawa, z uwagi na przepisy o bezpieczeństwie i higienie pracy, do zapewnienia pracownikom profilaktycznych posiłków i napojów, jednak pomimo ciążącego na nim obowiązku nie ma możliwości wydania pracownikom tych posiłków i napojów ze względu na rodzaj wykonywanej przez pracowników pracy i ze względów organizacyjnych.

Na potwierdzenie prawidłowości prezentowanego powyżej stanowiska Wnioskodawca powołał się na treść wydanej przez ZUS interpretacji z dnia 7 sierpnia 2015 r. o sygn. WPI/200000/43/840/2015, gdzie wskazuje się na otwarty katalog dokumentów: „Wydawanie bonów, talonów, kart etc., umożliwiających otrzymanie za nie produktów spożywczych, przewidziane jest wyłącznie w przypadku, gdy pracodawca z mocy. prawa, z uwagi na przepisy o bezpieczeństwie i higienie pracy, zobowigzany jest do zapewnienia pracownikom profilaktycznych posiłków i napojów.” Stąd „Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznał za prawidłowe stanowisko wnioskodawcy w sprawie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek no ubezpieczenie społeczne wartości finansowanych przez spółkę kart w przypadku, gdy pracodawca nie ma możliwości wydawania pracownikom posiłków i napojów bezalkoholowych, pomimo ciążącego na nim obowiązku wynikającego z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy”.

Wnioskodawca uważa, że na otwarty katalog dokumentów uprawniających do zwolnienia § 2 pkt 6 Rozporządzenia ZUS wskazano również w interpretacji ZUS z dnia 7 maja 2014 r. o sygn. DI/100000/43/510/2014 gdzie wskazano na otwarty katalog dokumentów uprawniających do otrzymania np. posiłków „wydawanie bonów, talonów, kart etc., umożliwiających otrzymanie za nie produktów spożywczych, przewidziane jest wyłącznie w przypadku, gdy pracodawca z mocy prawa, z uwagi na przepisy o bezpieczeństwie i higienie pracy, zobowiązany jest do zapewnienia pracownikom profilaktycznych posiłków i napojów w okresach zwiększonego wysiłku fizycznego lub pracy w określonym mikroklimacie.”

Wnioskodawca również powołał się na interpretację, wydaną co prawda na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, niemniej jednak odnoszą się do tematyki kart przedpłaconych, w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 25 stycznia 2010 r. sygn. BPBII/1/415-826/09/BJ, organ wskazał, że: „Jeżeli w momencie zasilenia karty-środki pieniężne, które są przypisane tejże karcie stają się własnością pracownika, to przekazane na zasilenie tych kart środki finansowe można uznać za świadczenie pieniężne (…). Natomiast, jeżeli przedmiotowe karty przedpłacone nie dają pracownikom prawa własności do środków finansowych, którymi są zasilane, a więc środki te pozostają zawsze własnością pracodawcy, to należy karty te uznać za rodzaj znaku uprawniającego jedynie do wymiany ich na towary lub usługi.”

Reasumując, w opinii Wnioskodawcy wywiązywanie się z obowiązku zapewnienia posiłków profilaktycznych oraz napojów poprzez wydanie pracownikom Kart, w sytuacji, gdy Wnioskodawca nie ma możliwości wydania pracownikom posiłków profilaktycznych oraz napojów, pomimo ciążącego na nim obowiązku wynikającego z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy uprawnia do zastosowania zwolnienia przewidzianego § 2 pkt 6 Rozporządzenia ZUS i nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości finansowanych przez Wnioskodawcę Kart.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Stanowisko wyrażone przez przedsiębiorcę: (…) we wniosku o wydanie interpretacji uznać należy za prawidłowe.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. W myśl art. 10 ust. 5 tej ustawy oraz art. 83d ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne w formie decyzji, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zagadnienia dotyczące ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne regulują przepisy ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. Dz.U. z 2017r. poz.1778 ze zm.), oraz rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (tekst jedn. Dz. U. z 2017r. poz. 1949).

Przepis art. 18 ust. 1 i 2, art. 20 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 9 ww. ustawy stanowi, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe) pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2018r. poz. 200) z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Wskazać należy przy tym, że w myśl powołanego powyżej art. 83d ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne, wyłącznie w ściśle określonym katalogu spraw. Kwestia kwalifikacji określonego świadczenia jako przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz wskazania źródła takiego przychodu, nie mieści się w ustawowo wskazanym zakresie, gdyż sprawy te w myśl przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2017r. poz. 201 ze zm.) należą do wyłącznej kompetencji organów podatkowych. W konsekwencji, w niniejszej decyzji Zakład dokonał interpretacji przepisów sfery ubezpieczeń społecznych, opierając się na wskazaniu Wnioskodawcy w opisie stanu faktycznego złożonego wniosku, że opisane świadczenie w postaci posiłków profilaktycznych i napojów bezalkoholowych, będzie stanowiło dla pracownika przychód ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Natomiast, za przychody ze stosunku pracy, stosownie do art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uważa się: wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Powołane powyżej rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998r. zawiera katalog przychodów wyłączonych z objęcia ich składkami na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. W powyższym katalogu zawartym w § 2 ust. 1 rozporządzenia mieszczą się m.in. w ust.l pkt 6 – wartości świadczeń rzeczowych wynikających z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy oraz ekwiwalenty za te świadczenia wypłacane zgodnie z przepisami wydanymi przez Radę Ministrów lub właściwego ministra, a także ekwiwalenty pieniężne za pranie odzieży roboczej, używanie odzieży i obuwia własnego zamiast roboczego oraz wartość otrzymanych przez pracowników bonów, talonów, kuponów lub innych dowodów uprawniających do otrzymania na ich podstawie napojów bezalkoholowych, posiłków oraz artykułów spożywczych, w przypadku gdy pracodawca, mimo ciążącego na nim obowiązku wynikającego z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, nie ma możliwości wydania pracownikom posiłków i napojów bezalkoholowych.

Zgodnie z art. 232 ustawy z dnia 26 czerwca 1974r. Kodeks pracy (tekst jedn. Dz. U. z 2016r. poz. 1666 ze zm.) pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych, nieodpłatnie, odpowiednie posiłki i napoje, jeżeli jest to niezbędne ze względów profilaktycznych. Zakres obowiązków pracodawcy związany z zapewnieniem tego rodzaju świadczeń, który został uzależniony od uciążliwości pracy pracownika (np. wielkości wysiłku fizycznego, temperatury czy miejsca wykonywania pracy), jak również rodzaje tych posiłków i napojów oraz wymagania, jakie powinny spełniać, a także przypadki i warunki ich wydawania , zostały określone w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów (Dz.U. z 160r., poz.279). W §2 ust.2 powołanego rozporządzenia w przypadku, gdy pracodawca nie ma możliwości wydawania posiłków ze względu na rodzaj wykonywanej przez pracownika lub ze względów organizacyjnych, może zapewnić w czasie pracy:

1. korzystanie z takich posiłków w punktach gastronomicznych,
2. przyrządzania posiłków przez pracownika we własnym zakresie z otrzymanych produktów.

Należy również podkreślić, że stosownie do zapisów § 8 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996r., pracownikom nie przysługuje ekwiwalent pieniężny za posiłki i napoje.

W świetle powyższego, jeżeli profilaktyczne posiłki i napoje przyznane są pracownikom na podstawie omawianego rozporządzenia, wartości tych świadczeń nie należy uwzględniać w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Nie stanowią również podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne przyznane pracownikom bony, talony, kupony lub inne dowody uprawniające do otrzymania tych świadczeń, w przypadku gdy pracodawca, mimo ciążącego na nim obowiązku wynikającego z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy , nie ma możliwości wydania pracownikom posiłków i napojów bezalkoholowych. W przypadku jednak, gdy pracodawca wypłaci pracownikom ekwiwalenty pieniężne z tego tytułu, obowiązany jest doliczyć wypłacone pracownikom kwoty do ich podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Z treści wniosku z dnia 31 stycznia 2018r. wynika, że Spółka jako pracodawca z mocy prawa, z uwagi na przepisy o bezpieczeństwie i higienie pracy, zobowiązana jest do zapewnienia pracownikom profilaktycznych posiłków i napojów. Wnioskodawca ze względów organizacyjnych nie dysponuje odpowiednim zapleczem i nie ma możliwości wydania pracownikom posiłków profilaktycznych oraz napojów we własnym zakresie. W konsekwencji, celem wywiązania się z ciążących w tym zakresie na nim obowiązków, obecnie wydaje pracownikom papierowe dowody uprawniające do otrzymania na ich podstawie posiłków profilaktycznych (posiłków lub artykułów spożywczych) oraz napojów bezalkoholowych. Jednakże, mając na uwadze zmniejszenia uciążliwości związanych z dotychczasowym sposobem wywiązywania się z obowiązków wynikających z przepisów BHP, z uwagi na m.in. zmiany organizacyjne związane z przejęciem innych zakładów, które skutkowały znacznym wzrostem liczby osób uprawnionych do posiłków profilaktycznych, a także ciągłym postępem technologicznym, Spółka rozważa wprowadzenie zmiany w dotychczasowych zasadach wywiązywania się z obowiązków zapewnienia uprawnionym pracownikom posiłków profilaktycznych i napojów polegającej na zastąpieniu papierowego dowodu jednorazowa kartą elektroniczną.

Mając na uwadze przedstawiony opis zdarzenia przyszłego oraz obowiązujące przepisy prawa, Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznał stanowisko Przedsiębiorcy przedstawione we wniosku złożonym w dniu 31 stycznia 2018r., w sprawne nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości finansowanych przez Spółkę Kart w sytuacji, gdy pracodawca nie ma możliwości wydania pracownikom posiłków profilaktycznych i napojów bezalkoholowych, pomimo ciążącego na nim obowiązku wynikającego z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy na podstawie §2 ust.l pkt 6 rozporządzenia z dnia 18 grudnia 1998r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe – uznał za prawidłowe.

Ponadto, Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazuje, że wydając decyzję w trybie art.10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej nie posiada kompetencji do dokonywania oceny przyjętych przez Wnioskodawcę definicji poszczególnych pojęć, stad w niniejszej decyzji nie odnosi się do zaprezentowanego we wniosku stanowiska w sprawie wywodu Wnioskodawcy, co do pojęcia bonu, kuponu czy karty. Posłużenie się przez Wnioskodawcę ww. pojęciami we własnym stanowisku w sprawie, wskazuje, iż intencja Wnioskodawcy jest uzyskanie interpretacji również w tym zakresie. Tym bardziej należy zaznaczyć, iż wydając interpretacje organ nie ustanawia żadnej normy indywidualnej, lecz jedynie przedstawia swój pogląd dotyczący rozumienia treści przepisów prawa, z których wynika obowiązek świadczenia i sposobu zastosowania tych przepisów w odniesieniu do określonej sprawy indywidualnej, której zakres przedmiotowy jest zakreślony stanem faktycznym lub zdarzeniem przyszłym przedstawionym przez pytającego we wniosku. Pisemna interpretacja nie ma charakteru opinii prawnej, w której ocenie może podlegać dowolny przepis prawa i dowolna definicja nie znajdująca swego odzwierciedlenia w przepisach prawa.

źródło: https://bip.zus.pl

Wytłuszczenia dokonane przez redakcję