Interpretacja ZUS Oddział w Lublinie z 12-04-2019 r. – WPI/200000/43/319/2019

Wartość kart elektronicznych na posiłki profilaktyczne i napoje a składki ZUS w świetle § 2 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia składkowego

UZASADNIENIE

W dniu 21 marca 2019 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ustawy Prawo przedsiębiorców złożony przez przedsiębiorcę: (…) Powyższy wniosek został uzupełniony przez Wnioskodawcę pismem z 2 kwietnia 2019 r. (doręczonym do Oddziału w dniu 4 kwietnia 2019 r.).

Wnioskodawca poinformował, że na podstawie art. 232 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2018 r. poz. 917 ze zm.) jest zobowiązany do dostarczania pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych, nieodpłatnie, odpowiednie posiłki i napoje, zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z 28 maja 1996 r. w sprawie posiłków profilaktycznych oraz napojów. Zgodnie z § 5 tego rozporządzenia, stanowiska pracy, na których zatrudnieni pracownicy powinni otrzymywać posiłki i napoje oraz szczegółowe zasady ich wydawania, ustala pracodawca w porozumieniu z zakładowymi organizacjami związkowymi. Uzgodnienia mają dotyczyć również sytuacji szczególnych, tj. przypadku, gdy pracodawca nie ma możliwości wydawania posiłków ze względu na rodzaj wykonywanej przez pracownika pracy lub ze względów organizacyjnych. Wnioskodawca ze względów organizacyjnych nie dysponuje odpowiednim zapleczem i nie ma możliwości wydania pracownikom posiłków profilaktycznych oraz napojów we własnym zakresie. Obecnie Pracodawca co miesiąc wydaje uprawnionym pracownikom papierowe bony uprawniające pracownika do otrzymania na ich podstawie posiłków profilaktycznych (posiłków lub artykułów spożywczych) oraz napojów (bezalkoholowych) u Wnioskodawcy.

W celu zmniejszenia uciążliwości związanych z dotychczasowym sposobem wywiązywania się z ww. obowiązków, a także ciągłym postępem technologicznym i powszechną digitalizacją procesów, Wnioskodawca rozważa wprowadzenie zmiany w dotychczasowych zasadach wywiązywania się z obowiązków zapewnienia uprawnionym pracownikom posiłków profilaktycznych i napojów, poprzez wprowadzenie w miejsce bonów karty elektronicznej na posiłki profilaktyczne (posiłki, artykuły spożywcze) oraz napoje. Karta byłaby wydana pracownikowi raz na okres 48 miesięcy. Jeżeli karta ulegnie uszkodzeniu lub zostanie zgubiona, zostanie ponownie wydana. Karty zasilane byłyby co miesiąc przez Wnioskodawcę środkami finansowymi, za które pracownicy nabywaliby posiłki profilaktyczne lub artykuły spożywcze, a na karcie byłoby oznaczenie, że uprawnia ona do nabycia posiłków profilaktycznych (posiłków lub artykułów spożywczych) oraz napojów (bezalkoholowych). Karty nie będą dawały pracownikom prawa własności do środków finansowych, którymi są zasilane, środki te pozostają własnością Spółki. Karta umożliwiałaby dokonywanie płatności wyłącznie w punktach gastronomicznych i sklepach z artykułami spożywczymi.

Wnioskodawca zamierza ponadto wprowadzić dodatkowe zasady dotyczące korzystania z kart na posiłki profilaktyczne i napoje, które pracownicy byliby zobowiązani zaakceptować i przestrzegać. Wprowadzenie kart przyczyniłoby się do oszczędności po stronie Wnioskodawcy oraz przyczyniłoby się do usprawnienia procesu wykonywania obowiązku Spółki dotyczącego zapewnienia posiłków profilaktycznych dla uprawnionych pracowników.

Dodatkowo w piśmie z 2 kwietnia 2019 r. Spółka wskazała, że w opinii Wnioskodawcy wartość finansowanych przez Pracodawcę kart elektronicznych nie będzie stanowić przychodu ze stosunku pracy. Jest to jednak wyłącznie opinia Wnioskodawcy co do zakresu obowiązywania przepisów prawa podatkowego. Wnioskodawca poinformował również, że zwrócił się do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej o wydanie interpretacji indywidualnej z pytaniem czy wartość finansowanych przez Wnioskodawcę kart przekazywanych pracownikom celem wywiązania się z przez Wnioskodawcę z obowiązku zapewnienia posiłków profilaktycznych oraz napojów, będzie stanowić przychód pracownika zwolniony z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a tym samym Wnioskodawca nie będzie zobowiązany, działając jako płatnik, do obliczania i pobierania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz wpłacania ich we właściwym terminie na rachunek właściwego urzędu skarbowego.

W związku z przedstawionym zdarzeniem przyszłym Wnioskodawca zwrócił się z zapytaniem czy wartość finansowanych przez Spółkę kart, przekazywanych pracownikom celem wywiązania się przez Wnioskodawcę z obowiązku zapewnienia posiłków profilaktycznych oraz napojów, będzie stanowić podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne dla tych pracowników.

Zdaniem Spółki, wartość finansowanych kart, przekazywanych pracownikom celem wywiązania się z obowiązku zapewnienia posiłków profilaktycznych oraz napojów, nie będzie stanowić podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla tych pracowników.

Uzasadniając własne stanowisko Wnioskodawca wskazał, że zgodnie z przepisem art. 232 Kodeksu pracy jest obowiązany zapewnić pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych, nieodpłatnie, odpowiednie posiłki i napoje, jeżeli jest to niezbędne ze względów profilaktycznych. Jednocześnie, w myśl § 2 ust 2 rozporządzenia w sprawie posiłków profilaktycznych i napojów, jeżeli pracodawca nie ma możliwości wydawania posiłków ze względu na rodzaj wykonywanej przez pracownika pracy lub ze względów organizacyjnych, może zapewnić w czasie pracy: (1) korzystanie z takich posiłków w punktach gastronomicznych, (2) przyrządzanie posiłków przez pracownika we własnym zakresie z otrzymywanych produktów. Wnioskodawca, ze względu na rodzaj wykonywanej przez pracownika pracy jak i ze względów organizacyjnych z uwagi na brak odpowiedniego zaplecza, nie ma możliwości wydawania posiłków uprawnionym pracownikom we własnym zakresie. Obecnie Spółka co miesiąc wydaje uprawnionym pracownikom papierowe bony uprawniające pracownika do otrzymania na ich podstawie posiłków profilaktycznych oraz napojów bezalkoholowych. W miejsce bonów Wnioskodawca rozważa wprowadzenie kart, których mechanizm działania został opisany powyżej.

Dalej Spółka wskazała, że zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracownika, stanowi jego przychód ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jak jednak wynika z § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, podstawy wymiaru składek nie stanowi wartość świadczeń rzeczowych wynikających z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy oraz ekwiwalenty za te świadczenia wypłacane zgodnie z przepisami wydanymi przez Radę Ministrów lub właściwego ministra, a także ekwiwalenty pieniężne za pranie odzieży roboczej, używanie odzieży i obuwia własnego zamiast roboczego oraz wartość otrzymanych przez pracowników bonów, talonów, kuponów lub innych dowodów uprawniających do otrzymania na ich podstawie napojów bezalkoholowych, posiłków oraz artykułów spożywczych, w przypadku gdy pracodawca, mimo ciążącego na nim obowiązku wynikającego z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, nie ma możliwości wydania pracownikom posiłków i napojów bezalkoholowych.

Z powyższego wynika, że warunkiem skorzystania ze zwolnienia, o którym mowa w § 2 pkt 6 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe w analizowanych okolicznościach, tj. mając na uwadze niemożność zapewnienia przez Wnioskodawcę uprawnionym pracownikom posiłków profilaktycznych i napojów we własnym zakresie, jest otrzymywanie przez pracowników bonów, talonów, kuponów lub innych dowodów uprawniających do otrzymania na ich podstawie napojów bezalkoholowych, posiłków oraz artykułów spożywczych. W niniejszej sprawie karty, które mają być przekazywane jednorazowo na okres 48 miesięcy uprawnionym pracownikom, będą mogły zostać uznane w szczególności za inny dowód uprawniający do otrzymania na ich podstawie posiłków, artykułów spożywczych oraz napojów bezalkoholowych, gdyż w istocie karty te uprawniałyby właśnie do zakupu przy ich użyciu posiłków, artykułów spożywczych oraz napojów bezalkoholowych. Karty te będą dowodami (bonami, talonami, kuponami lub innymi dowodami) uprawniającymi do uzyskania na ich podstawie posiłków, artykułów spożywczych oraz napojów bezalkoholowych.

W związku z powyższym, w ocenie Spółki, uprawnione będzie zastosowanie zwolnienia określonego w treści § 2 pkt 6 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe w odniesieniu do wartości otrzymanych kart przekazywanych pracownikom celem wywiązania się przez Wnioskodawcę z obowiązku zapewnienia posiłków profilaktycznych oraz napojów. Spółka jest bowiem obowiązana z mocy prawa do zapewnienia pracownikom profilaktycznych posiłków I napojów, a jednocześnie nie ma możliwości wydania pracownikom posiłków i napojów bezalkoholowych.

Wnioskodawca zauważył, że powyższe stanowisko jest zgodne z poglądem przedstawionym przez Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie w decyzji z 15 lutego 2018 r. (nr 100/2018).

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy Prawo przedsiębiorców, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia, co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna). W myśl art. 34 ust. 5 tej ustawy udzielenie interpretacji indywidualnej następuje w drodze decyzji. Jednocześnie stosownie do art. 83d ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Solidarnościowy Fundusz Wsparcia Osób Niepełnosprawnych, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Nadmienić w tym miejscu należy, iż w drodze niniejszej decyzji Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów, z których wynika obowiązek opłacania składek. Mocą niniejszej decyzji Zakład nie przyznaje natomiast jakiegokolwiek prawa ani nie stwierdza jakiegokolwiek obowiązku ubezpieczeniowego. Ocena stanowiska przedsiębiorcy pod kątem prawidłowości zaprezentowanej wykładni przepisu prawa, czyniona jest w oparciu o kompletny opis stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego zawarty w treści wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji. Podkreślenia przy tym wymaga, iż granice sprawy wszczętej wniesieniem wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji, jak zauważono wyżej, zakreślają jedynie ramy opisu stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Wydając indywidualną interpretację Zakład przyjmuje więc jako prawdziwe przekazane przez Wnioskodawcę informacje, zwracając jednocześnie uwagę na fakt, iż wiążący charakter niniejszej decyzji ograniczony został jedynie do zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej wydania.

Zagadnienia dotyczące obowiązku opłacania i ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne regulowane są za pośrednictwem przepisów ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1949). Stosownie do treści art. 18 ust. 1 i ust. 2, art. 20 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 9 ww. ustawy oraz § 1 wskazanego rozporządzenia, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe) pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1509 ze zm.) z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Z treści powyższego wynika, że przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (a także rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe) nie kształtują samodzielnie pojęcia przychodu, lecz odsyłają do ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych i uzależniają włączenie danego świadczenia do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników w pierwszej kolejności od zakwalifikowania go jako przychód ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów podatkowych. Jednocześnie Zakład Ubezpieczeń Społecznych, wydając decyzję na podstawie art. 34 ustawy Prawo przedsiębiorców w związku z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, nie ma możliwości wypowiedzenia się w kwestii kwalifikacji określonego świadczenia jako przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz wskazania źródła takiego przychodu, gdyż zgodnie z art. 34 ust. 17 ustawy Prawo przedsiębiorców zasady i tryb udzielania interpretacji przepisów prawa podatkowego reguluje ustawa z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 800 ze zm.).

W świetle powyższego, Oddział, nie posiadając kompetencji by w ramach decyzji interpretacyjnej wypowiadać się czy dane świadczenie stanowi przychód ze stosunku pracy w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, oparł swoje stanowisko w zakresie ustalania w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników na informacji zawartej przez Spółkę w piśmie z 2 kwietnia 2019 r.

We wskazanym piśmie z 2 kwietnia 2019 r. Wnioskodawca poinformował, że wartość finansowanych przez Pracodawcę kart elektronicznych nie będzie stanowić dla pracowników przychodu z tytułu stosunku pracy. Należy zauważyć, że wskazanie przez Wnioskodawcę, iż dane świadczenie w ogóle nie stanowi przychodu z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy skutkuje bezpośrednio nieuwzględnieniem go w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracownika, ale jednocześnie uniemożliwia przejście na grunt rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe i wskazanych tam wyłączeń. W § 1 ww. rozporządzenia wskazano – podobnie jak w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych – iż podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. W konsekwencji, Zakład mógłby wypowiadać się w zakresie zasadności zastosowania wyłączenia zawartego w § 2 ust. 1 rozporządzenia (w tym m.in. § 2 ust. 1 pkt 6 – dotyczącego świadczeń wynikających z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy) wyłącznie w sytuacji gdyby świadczenie to stanowiło przychód ze stosunku pracy. Wobec powyższego, nie można przyjąć, że to treść wskazanego przez Wnioskodawcę przepisu rozporządzenia jest podstawą zwolnienia Pracodawcy z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od wartości finansowanych przez Spółkę kart elektronicznych na posiłki profilaktyczne i napoje.

Zauważyć należy przy tym, że przytoczona przez Wnioskodawcę decyzja interpretacyjna Zakładu Ubezpieczeń Społecznych została wydane w sprawie innego przedsiębiorcy, a także dotyczą innego niż opisany we wniosku zdarzenia przyszłego. Interpretacje wydawane są w oparciu o zawarty we wniosku opis stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i nawet najmniejsza różnica w przedstawionym przez przedsiębiorcę opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego może mieć istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia zawartego w indywidualnej decyzji.

Mając powyższe na uwadze, stanowisko Wnioskodawcy w sprawie wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu stosunku pracy wartości finansowanych przez Pracodawcę kart elektronicznych na posiłki profilaktyczne i napoje uznać należy za nieprawidłowe.

źródło: https://bip.zus.pl

Wytłuszczenia dokonane przez redakcję