Interpretacja ZUS Oddział w Lublinie z 1-02-2016 r. – WPI/200000/43/10/2016

Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników delegowanych

UZASADNIENIE

W dniu 7 stycznia 2016 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy (…) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca poinformował, że deleguje pracowników do pracy w Belgii i dla każdego delegowanego uzyskuje poświadczenie A1. Przedsiębiorca zatrudnia pracowników na podstawie umów o pracę, w których to umowach zapisane jest jedynie wynagrodzenie brutto, bez premii i innych dodatków. Wnioskodawca wskazał ponadto, że jako podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników zatrudnionych u niego (pracodawcy polskiego) ale oddelegowanych czasowo do pracy za granicę (w Belgii) do tej pory ustalał nie według rzeczywistego wynagrodzenia brutto zapisanego w umowie o pracę, ale z uwzględnieniem jej minimalnej podstawy określonej w przepisach (§ 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe) czyli w 2015 r. w wysokości nie mniejszej niż 3959 zł.

Przedstawiając własne stanowisko wnioskodawca wskazał, że Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 28 października 2015 r. (sygn. akt SK 9/14) zakwestionował przepis ustalający minimalną podstawę składek pracowników zatrudnionych przez polskich pracodawców za granicą w sposób zawarty w § 2 ust. 1 pkt 16 wskazanego rozporządzenia, uznając go za niekonstytucyjny. Przepis uznany za niekonstytucyjny, nawet jeżeli jeszcze funkcjonuje przez jakiś czas w systemie prawnym nie powinien już wywoływać negatywnych skutków dla podmiotów, które go stosują. Wobec tego wnioskodawca uważa, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe pracowników zatrudnionych przez niego (pracodawcę polskiego) ale oddelegowanych czasowo za granicę (w Belgii) powinien ustalać według rzeczywistego wynagrodzenia brutto zapisanego w umowie o pracę, ale bez uwzględniania jej minimalnej podstawy określonej w zakwestionowanych przez TK przepisach. Czyli przykładowo, pracownik zatrudniony na cały etat z wynagrodzeniem brutto wynikającym z umowy o pracę w wysokości w 2015 r. – 1750 zł, podczas oddelegowania do pracy w Belgii powinien mieć ustaloną jako podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe kwotę 1750 zł a nie 3959 zł.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek śwdadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. W myśl ustępu 5 powołanego powyżej artykułu udzielenie interpretacji następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Ponadto stosownie do art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne, wyłącznie w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Stosownie do treści art. 18 ust. 1 i ust. 2, art. 20 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 2236), podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Jednocześnie stosownie do § 2 ust. 1 pkt 16 wskazanego powyżej rozporządzenia, podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie stanowi część wynagrodzenia pracowników zatrudnionych za granicą u polskich pracodawców, z wyłączeniem osób wymienionych w art. 18 ust. 12 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych – w wysokości równowartości diety przysługującej z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju, za każdy dzień pobytu, określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju, z tym zastrzeżeniem, że tak ustalony miesięczny przychód tych osób stanowiący podstawę wymiaru składek nie może być niższy od kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy, określonego w ustawie budżetowej, ustawie o prowizorium budżetowym lub ich projektach, jeżeli odpowiednie ustawy nie zostały uchwalone.

Jak zauważył wnioskodawca, w dniu 28 października 2015 r. Trybunał Konstytucyjny ogłosił publicznie wyrok (sygn. SK 9/14, opubl. Dz.U. z 2015 r. poz. 1808) uznał, że § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w zakresie, w jakim dotyczy pracowników zatrudnionych za granicą u polskich pracodawców, uzyskujących przychody w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych niższe niż przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, jest niezgodny z art. 92 ust. 1 oraz art. 64 ust. 1 i 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz nie jest niezgodny z art. 45 ust. 1 Konstytucji. Z treści uzasadnienia do powyższego wyroku wynika jednakże wprost, iż Trybunał Konstytucyjny postanowił na podstawie art. 190 ust. 3 Konstytucji odroczyć termin utraty mocy obowiązującej § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w zaskarżonym zakresie o dwanaście miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku. Trybunał Konstytucyjny stwierdził istnienie niekonstytucyjności, dając zarazem prawodawcy czas na dostosowanie systemu prawnego do wymagań konstytucyjnych. Dostosowanie to wymaga takiej zmiany przepisów rozporządzenia, która zapewni, że zastrzeżenie zawarte w końcowej części § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia nie będzie się odnosić do pracowników zatrudnionych za granicą u polskich pracodawców, uzyskujących przychody w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych niższe niż przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Trybunał Konstytucyjny zauważył jednocześnie, że zakwestionowany akt pozostaje na czas odroczenia w systemie prawnym.

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku z dnia 28 grudnia 2015 r. wynika, iż wnioskodawca ustalał podstawę wymiaru składek dla pracowników delegowanych do pracy na terytorium Belgii z zastosowaniem § 2 uSt. 1 pkt 16 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Wnioskodawca uważa jednakże, iż obecnie podstawa wymiaru składek dla oddelegowanych pracowników powinna być ustalona wg rzeczywistego wynagrodzenia brutto, a nie na zasadach regulowanych treścią ww. przepisu.

Należy zauważyć, iż w świetle treści powyżej wskazanego orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, utrata mocy przepisu § 2 ust. 1 pkt 16 została odroczona o 12 miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku. W związku z faktem, że zakwestionowany przepis pozostaje na czas odroczenia w systemie prawnym, zasady w nim wskazane nadal obowiązują płatników przy ustalaniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oddelegowanych pracowników.

W konsekwencji, należy uznać, że wnioskodawca jest zobowiązany do ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników oddelegowanych do pracy poza terytorium Polski (w Belgii) z zastosowaniem wskazanego § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Uwzględniając powyższe. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznał za nieprawidłowe stanowisko wnioskodawcy w sprawie ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników oddelegowanych do pracy poza granicami kraju.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawne przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego w (…).

źródło: https://bip.zus.pl