Interpretacja ZUS Oddział w Gdańsku z 5-11-2019 r. – DI/100000/43/955/2019

Kiedy nie naliczać składek ZUS od odprawy pieniężnej wypłacanej z tytułu rozwiązania umowy o pracę?

UZASADNIENIE

W dniu 10 października 2019 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek przedsiębiorcy (…) o wydanie interpretacji

indywidualnej w trybie art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 22 października 2019 r. doręczonym dna 29 października 2019 r.

Wnioskodawca wskazał, że jest pracodawcą w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 roku Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1040).

Pracodawca wprowadza program wspierający pracowników, którzy nabyli uprawnienia emerytalne w związku z uzyskaniem wieku emerytalnego (dalej zwany: Programem). Działanie Programu określał będzie regulamin. Zgodnie z jego treścią, do Programu mogą przystąpić pracownicy, którzy spełniają łącznie poniższe warunki:

1. do określonej daty nabędą uprawnienia emerytalne 2 tytułu osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego, tzn. 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn.

2. do dnia wejścia w życie regulaminu nie zawarli z Pracodawcą porozumienia stron rozwiązującego umowę o pracę.

Przystąpienie do Programu jest dobrowolne. Pracownik przystępujący do Programu złoży pracodawcy deklarację przystąpienia.

Po przystąpieniu przez Pracownika do Programu, Pracodawca zawrze z Pracownikiem porozumienie stron o rozwiązaniu umowy o pracę w trybie określonym w art. 30 § 1 pkt 1 kodeksu pracy.

Pracownikom objętym Programem wypłacona zostanie odprawa pieniężna w wysokości 4 – krotności wynagrodzenia miesięcznego brutto Pracownika. Wysokość odprawy, będzie obliczona wg zasad obowiązujących przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy. Niezależnie od ww. odprawy. Pracownikom objętym programem będzie przysługiwała odprawa emerytalna, na podstawie art. 92¹ kodeksu pracy.

W zaistniałym stanie faktycznym, wnioskodawca wnosi o wydanie interpretacji indywidualnej poprzez wskazanie, czy świadczenie pieniężne w postaci odprawy pieniężnej w wysokości 4 -krotności wynagrodzenia miesięcznego brutto Pracownika wypłacane mu w związku z przystąpieniem do Programu i zawarciem porozumienia o rozwiązaniu umowy o pracę w związku ze skorzystaniem z Programu i przejściem na emeryturę stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

W ocenie wnioskodawcy wskazane wyżej świadczenie pieniężne nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Wnioskodawca zauważa, że zasady wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe zostały wskazane w treści Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 roku w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz.1949, dalej zwane „Rozporządzeniem”).

Jak stanowi § 2 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. Rozporządzenia, podstawy wymiaru składek nie stanowią następujące przychody:

• odprawy pieniężne przysługujące w związku z przejściem na emeryturę lub rentę,
• odprawy, odszkodowania i rekompensaty wypłacane pracownikom z tytułu wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy, w tym z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę lub rozwiązania jej bez wypowiedzenia, skrócenia okresu jej wypowiedzenia, niewydania w terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy.

W ocenie wnioskodawcy nie ma znaczenia wysokość odprawy ani sposób rozwiązania umowy o pracę, a jedynie bezpośredni związek tej odprawy z przejściem na emeryturę. Przywołany przepis § 2 ust. 1 pkt 3 ww. rozporządzenia znajduje więc zastosowanie jedynie w przypadku, gdy wypłata np.: odprawy, odszkodowania, rekompensaty lub dodatkowej rekompensaty -mającej charakter odprawy pieniężnej – pozostaje w bezpośrednim oraz nierozerwalnym związku z faktem wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy.

W piśmie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) z dnia 9 stycznia 2017 r. (sygn. DI/100000/43/1213/2016) wyjaśniono, że „W istocie rzeczy dodatkowa odprawa emerytalna (wypłacona pracownikowi na mocy stosownego porozumienia niezależnie od odprawy emerytalnej), która pozostaje w związku z rozwiązaniem umowy o pracę z uwagi na przejście na emeryturę, będzie korzystała z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ale w oparciu o § 2 ust. 1 pkt 3 ww. rozporządzenia, z którego wynika, iż podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie stanowią przychody uzyskane przez pracownika w zw. z wypłatą odpraw, odszkodowań, rekompensat wypłacanych z tytułu wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy, w tym z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę lub rozwiązania jej bez wypowiedzenia, skrócenia okresu jej wypowiedzenia, niewydania w terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy”.

W ocenie wnioskodawcy zatem dodatkowe świadczenie- odprawa, które ma być wypłacone pracownikowi, jest świadczeniem wypłacanym w związku z przejściem pracownika na emeryturę, w związku z czym na podstawie wyłączenia wskazanego w § 2 ust. 1 pkt 2 i 3 Rozporządzenia, świadczenie to nie stanowi podstawy wymiaru składek.

Uzupełniając wniosek pismem z dnia 22 października 2019 r. wnioskodawca oświadczył, że odprawa pieniężna, o której mowa we wniosku, będzie stanowić przychód w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. Dz.U. 2019 poz. 1387 ze zm.) osiągany przez pracowników z tytułu zatrudnienia u pracodawcy, odprawa pieniężna, jaką płatnik wypłaci na podstawie zawartego porozumienia, kwalifikuje się do zaliczenia do odpraw wypłacanych z tytułu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy.

Mając na uwadze treść wniosku, jak również obowiązujące w tym przedmiocie przepisy prawa Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje.

Zgodnie z przepisem art. 34 ust. 1 ustawy Prawo przedsiębiorców przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja Indywidualna). Natomiast w myśl art. 83d ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 34 ustawy z dnia 6 marca 2018r. Prawo przedsiębiorców w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Solidarnościowy Fundusz Wsparcia Osób Niepełnosprawnych, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Stanowisko wyrażone przez wnioskodawcę we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ust. 1 ustawy Prawo przedsiębiorców uznać należy za prawidłowe. Zakład Ubezpieczeń Społecznych zaznacza jednak, że nie dokonuje kwalifikacji odprawy pieniężnej, o której mowa we wniosku, jako świadczenia wypłacanego z tytułu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy, uznając, oświadczenie wnioskodawcy w tym zakresie za element opisu zdarzenia przyszłego.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i 2 art.20 ust.l ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników’ stanowi przychód w’ rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (t.j.Dz.u. z 2017 r.,poz.1949), jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Za przychody ze stosunku pracy uważa się: wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników nie stanowią zgodnie z §2 ust.l pkt 3 ww. rozporządzenia odprawy, odszkodowania i rekompensaty wypłacane pracownikom z tytułu wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy, w tym z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę lub rozwiązania jej bez wypowiedzenia, skrócenia okresu jej wypowiedzenia, niewydania w terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy.

Powyższe wyłączenie określonych należności, jako niestanowiących podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne zostało skonstruowane w sposób ogólny, bez wskazywania konkretnych przepisów prawa pracy, przyznających określone prawo do takich świadczeń. Jedynie przykładowo wymieniono, że chodzi o odszkodowania z tytułu nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę, rozwiązania jej bez wypowiedzenia, skrócenia okresu wypowiedzenia, czy wreszcie niewydania w terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy. W związku z powyższym przyjmuje się, że katalog świadczeń wyłączonych z podstawy wymiaru składek zawartych w komentowanym przepisie ma charakter otwarty, a powyższe wyłączenie nie dotyczy tylko odpraw czy odszkodowań przysługujących na podstawie przepisów powszechnie obowiązujących, ale również wynikających z porozumień negocjowanych ze związkami zawodowymi na poziomie zakładu pracy lub indywidualnych porozumień zawieranych ze zwalnianymi pracownikami w ramach obowiązującej zasady swobody umów, która to zasada w prawie pracy oznacza dopuszczalność regulowania w umowie wszystkich innych spraw, jeśli nie pogarsza to sytuacji pracownika w porównaniu z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa.

Przywołany przepis § 2 ust. 1 pkt 3 ww. rozporządzenia znajduje zastosowanie jedynie w przypadku, gdy wypłata odprawy/odszkodowania pozostaje w bezpośrednim oraz nierozerwalnym związku z faktem wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy.

Jedyną przyczyną wypłaty przez pracodawcę świadczenia, winno być octanie zatrudnienia. Oznacza to, iż tego typu świadczenie nie może być wypłacane przez pracodawcę w innych okolicznościach, niż pozostających w ścisłym związku z rozwiązaniem stosunku pracy. Fakt, iż wypłata świadczenia następuje na podstawie np. porozumienia między pracodawcą a pracownikiem nie wyklucza zastosowania wyłączenia przewidzianego w § 2 ust. 1 pkt 3 cytowanego rozporządzenia.

W niniejszej sprawie zasadnicze znaczenie należy przypisać oświadczeniu wnioskodawcy, że odprawa, o której mowa we wniosku stanowi przychód pracownika ze stosunku pracy oraz że kwalifikuje się ona do zaliczenia do odpraw wypłacanych z tytułu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy. Odprawa zostanie wypłacona wyłącznie z tego powodu, iż strony uzgodniły rozwiązanie stosunku pracy z pracownikiem w trybie porozumienia stron.

Podsumowując, odprawa wypłacana z tytułu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy, zgodnie z § 2 ust, 1 pkt 3 ww. rozporządzenia, będzie korzystać z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, istotnym jest bowiem, że pozostaje w bezpośrednim związku z rozwiązaniem stosunku pracy i ma charakter kompensacyjny.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych podkreśla, że wydając niniejszą interpretację nie posiada uprawnienia do weryfikowania opisanego przez wnioskodawcę zdarzenia przyszłego i oceniania działań, które zamierza podjąć wnioskodawca pod kątem ich zgodności z prawem, lecz dokonuje oceny jedynie stanowiska wnioskodawcy – przyjętego przez wnioskodawcę rozumienia treści § 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne I rentowe.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

źródło: https://bip.zus.pl

Wytłuszczenia dokonane przez redakcję