Interpretacja ZUS Oddział w Gdańsku z 20-11-2017 r. – DI/100000/43/1030/2017

Decyzja nr 421 – stanowisko nieprawidłowe- wyłączenie z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wartości oferowanych pracownikom towarów dofinansowanych przez pracodawcę

UZASADNIENIE

W dniu 29 sierpnia 2017 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek przedsiębiorcy (…) z siedzibą w (…) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 27 września 20l7r., doręczonym w dniu 2 października 2017 r. oraz pismem z dnia 20 października 2017 r., doręczonym w dniu 24 października 2017 r.

Na wstępie wniosku wnioskodawca wskazał, że wnosi o wydanie pisemnej interpretacji – co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez Wnioskodawcę będącego przedsiębiorcą daniny publicznej lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne w jego indywidualnej sprawie odpowiadającej na pytanie czy przychody pracowników Wnioskodawcy tj. korzyści materialne wynikające z regulaminu wynagrodzeń obowiązującego u Wnioskodawcy, a polegające na zakupie w sklepie firmowym Wnioskodawcy (oferującym towary produkowane lub zakupione przez Wnioskodawcę) i kantynie Wnioskodawcy (oferującym przygotowywane przez Wnioskodawcę gotowe posiłki lub towary zakupione przez Wnioskodawcę) towarów po cenach niższych niż detaliczne (tj. z rabatem lub bez marży) przy jednoczesnym zastrzeżeniu limitu kwotowego współfinansowania – na podstawie § 2 ust. 1 pkt 11 lub 26 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106 ze zm.) – nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Dalej Wnioskodawca w treści złożonego wniosku wskazał, że specjalizuje się w uboju trzody chlewnej oraz produkcji wyrobów mięsnych i sprzedaje produkowane przez siebie towary lub towary zakupione od innych podmiotów w sklepach firmowych Wnioskodawcy. Wnioskodawca z produkowanych przez siebie wyrobów mięsnych oraz zakupionych produktów spożywczych przegotowuje ciepłe i zimne posiłki, które można nabyć w kantynie (punkcie gastronomicznym) Wnioskodawcy. W kantynie obok gotowych posiłków sprzedawane są również towary zakupione od innych podmiotów takie jak słodycze i napoje, zarówno sklep firmowy jak i kantyna prowadzą sprzedaż detaliczną i są dostępne dla nieograniczonej liczby osób.

Zgodnie z § (…) regulaminu wynagrodzeń obowiązującego u Wnioskodawcy:

1. Pracownikom przysługuje ekwiwalent pieniężny w celu sfinansowania zakupów w sklepie firmowym i kantynie. Kwota ekwiwalentu jest jednakowa, niezależnie od okresu zatrudnienia i wymiaru czasu pracy i wynosi (…) zł miesięcznie brutto, z wyłączeniem pracowników, którzy korzystają z:

• zasiłku chorobowego w ciągłości powyżej 30 dni w danym roku,
• zasiłku macierzyńskiego,
• dodatkowego zasiłku macierzyńskiego,
• urlopu rodzicielskiego,
• urlopu wychowawczego,
• urlopu bezpłatnego powyżej 1 miesiąca.

Pracownikom młodocianym zatrudnionym w celu przygotowania zawodowego (uczniom) przysługuje ekwiwalent w wysokości (…) zł miesięcznie.

2. Kwoty ekwiwalentu nie wlicza się do podstawy zasiłku chorobowego.

Wnioskodawca zaznacza, że oferuje obecnie swoim Pracownikom ekwiwalent pieniężny na zakupy w sklepie firmowym i zakup posiłków w kantynie. Zapis w regulaminie wynagradzania przyznaje jednakową kwotę wszystkim Pracownikom, niezależnie od wymiaru etatu i stażu pracy.

Wnioskodawca wskazuje, że planuje zmianę dotychczasowego regulaminu wynagradzania poprzez zastąpienie dotychczasowego brzmienia §(…) regulaminu wynagrodzeń następującymi postanowieniami:

1. Pracodawca umożliwia pracownikom współfinansowanie:

a) zakupu wybranych towarów dostępnych w sklepie firmowym pracodawcy po cenie niższej niż detaliczna poprzez współfinansowanie kosztów zakupu tych towarów (udzielenie rabatu w wysokości indywidualnie określonej dla poszczególnych towarów i nie przekraczającej (…)% ceny detalicznie) lub według wyboru pracownika,

b) zakupu wybranych posiłków przygotowanych z wyrobów pracodawcy oferowanych w kantynie pracodawcy po cenie niższej niż detaliczna (tj. po cenie obniżonej o marżę) przy czym kwota współfinansowania (rabatu) nie może przekroczyć (…) zł brutto miesięcznie. Kwota ta jest jednakowa, niezależnie od okresu zatrudnienia i wymiaru czasu pracy z wyłączeniem pracowników, którzy korzystają z:

• • zasiłku chorobowego w ciągłości powyżej 30 dni w danym roku,
  • zasiłku macierzyńskiego,
  • dodatkowego zasiłku macierzyńskiego,
  • urlopu rodzicielskiego,
  • urlopu wychowawczego,
  • urlopu bezpłatnego powyżej 1 miesiąca.

W przypadku pracowników młodocianych zatrudnionych w celu przygotowania zawodowego współfinansowanie (rabat) nie może przekroczyć kwoty (…) zł brutto miesięcznie.

2. Kwota współfinansowania nie wlicza się do podstawy zasiłku chorobowego.

Wnioskodawca podkreśla, że tym samym planuje zmianę dotychczasowych zasad korzystania z zakupów w sklepie firmowym Wnioskodawcy i zamierza wprowadzić w regulaminie wynagradzania obowiązującym u Wnioskodawcy zapisu zgodnie, z którym Pracownicy Wnioskodawcy będą mogli dokonywać zakupów w sklepie firmowym Wnioskodawcy po cenach niższych niż detaliczne (z rabatem) w zakresie określonego w regulaminie wynagrodzeń limitu kwotowego rabatu, przy czym współfinansowanie będzie dotyczyło wybranych towarów.

Wnioskodawca planuje również zmianę dotyczącą zasad korzystania z zakupu posiłków w kantynie (punkcie gastronomicznym) prowadzonej przez Wnioskodawcę. Pracownicy Wnioskodawcy będą uprawnieni do zakupu po cenie niższej niż detaliczna (bez marży) gotowych posiłków (głownie ciepłych posiłków na bazie produktów mięsnych produkowanych przez Wnioskodawcę), przy czym współfinansowanie będzie dotyczyło jedynie posiłków i nie będzie obejmowało innych towarów oferowanych do sprzedaży w kantynie Wnioskodawcy.

Należy przy tym wskazać, ze zarówno w sklepie firmowym jak i w kantynie Wnioskodawcy zakupów mogą dokonywać nie tylko pracownicy ale i osoby trzecie, są to obiekty ogólnodostępne oferujące swoje towary nieograniczonemu kręgowi odbiorców.

W związku z powyższym Wnioskodawca planuje wprowadzić zapis w regulaminie wynagradzania, iż warunkiem korzystania z ww. uprawnienia jest ponoszenie przez Pracownika Wnioskodawcy części kosztów zakupów w sklepie firmowym lub wg wyboru pracowników kantynie Wnioskodawcy.

We własnym stanowisku w sprawie wnioskodawca wskazał, że jego zdaniem przychody pracowników Wnioskodawcy tj. korzyści materialne wynikające z regulaminu wynagrodzeń obowiązującego u Wnioskodawcy, a polegające na zakupie w sklepie firmowym Wnioskodawcy oraz kantynie Wnioskodawcy (oferującym towary produkowane lub zakupione przez Wnioskodawcę) towarów po cenach niższych niż detaliczne (tj. z rabatem) przy jednoczesnym zastrzeżeniu limitu kwotowego takich zakupów (rabatu) -na podstawie § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106 ze zm.) – nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Przedsiębiorca zaznacza, że zakup produktów w sklepach firmowych Wnioskodawcy przez Pracowników Wnioskodawcy niewątpliwie stanowi przychód w rozumieniu art. 12 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2016 r. poz. 2032).

Dalej wnioskodawca dodaje, że katalog przychodów nie stanowiących podstawy wymiaru składek został zawarty w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106 ze zm.), zwanego dalej „rozporządzeniem”.

Zgodnie z § 1 rozporządzenia „Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, zwanych dalej „składkami”, stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z zastrzeżeniem art. 18 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, zwanej dalej „ustawą”, oraz § 2.

Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia podstawy wymiaru składek nie stanowią korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług.

Tym samym w § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia określono przesłanki powodujące uznanie, ze ww. przychód – opodatkowany podatkiem dochodowym od osób fizycznych -nie stanowi podstawy wymiaru składek jeżeli:

• określony został w układzie zbiorowym pracy, regulaminie wynagradzania lub przepisach o wynagrodzeniu jak dodatkowa korzyść dla pracownika,
• w części (stanowiącej różnicę pomiędzy ceną detaliczną a ceną oferowaną pracownikowi) przybiera postać niepieniężną,
• odnosi się do skonkretyzowanych artykułów, przedmiotów lub usług.

Wnioskodawca zaznacza, że w niniejszej sprawie uprawnienie do zakupu towarów po cenach niższych niż detaliczne wynikać będzie z regulaminu wynagrodzeń.

Ponadto, uprawnienie przybierze formą niepieniężną, jego wartość odpowiadać ma wartości udzielonego przez Wnioskodawcę rabatu (różnicy pomiędzy ceną detaliczną na oferowane produkty a ceną po rabacie), a pracownik ma partycypować w poniesieniu kosztów nabycia towarów. Wnioskodawca dodaje, że fakt ustalenia miesięcznego limitu kwotowego rabatu (do kwoty zł brutto i dla pracowników młodocianych (…) zł brutto) nie powoduje, że świadczenie traci swój niepieniężny charakter.

Zdaniem Wnioskodawcy skonkretyzowanie towarów objętych rabatem poprzez wskazanie, że uprawnienie dotyczy wybranych artykułów oferowanych przez Wnioskodawcę w sklepie firmowym oraz kantynie Wnioskodawcy pozwala na identyfikację jakich towarów dotyczy rabat. Nie ma przy tym znaczenia czy Wnioskodawca sam produkuje towary czy zakupuje je od innego podmiotu. Świadczy o tym chociażby treść § 3 ww. rozporządzenia. W przepisie tym ustawodawca określa bowiem, że wartość pieniężną świadczeń w naturze ustala się w wysokości ekwiwalentu pieniężnego określonego w przepisach o wynagradzaniu, a w razie ich braku:

• jeżeli przedmiotem świadczeń są rzeczy lub usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej pracodawcy – według cen stosowanych wobec innych odbiorców niż pracownicy;
• jeżeli przedmiotem świadczeń są rzeczy lub usługi zakupione przez pracodawcę – według cen ich zakupu;

Tym samym ustawodawca dopuszcza wprost, że § 2 odnosił się będzie do produktów wchodzących w zakres działalności pracodawcy.

Zdaniem Wnioskodawcy opisana we wniosku sytuacja koresponduje z § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia i z uwagi na ten fakt przychód Pracowników Wnioskodawcy opisany we wniosku nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Wnioskodawca dodaje, że w jego opinii z uwagi na współfinansowanie, a nie finansowanie w całości posiłku – w niniejszej sprawie nie znajduje zastosowania § 2 ust 1 pkt 11 rozporządzenia.

Uzupełniając wniosek pismem z dnia 27 września 2017 r., doręczonym w dniu 2 października 2017 r. wnioskodawca wskazał, że jego zdaniem wartość świadczeń (gotowych posiłków), towarów zakupionych przez Wnioskodawcę), o których mowa we wniosku, a do których prawo ma przysługiwać pracownikom stanowić będzie przychód pracowników w rozumieniu art. 12 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. W związku z tym Wnioskodawca zamierza odprowadzać stosowne zaliczki na podatek dochodowy.

Uzupełniając wniosek pismem z dnia 20 października 2017r., doręczonym w dnu 24 października 2017r. Wnioskodawca wskazał jednoznacznie, że wartość świadczeń (gotowych posiłków), towarów zakupionych przez Wnioskodawcę), o których mowa we wniosku, a do których prawo ma przysługiwać pracownikom stanowić będzie przychód pracowników w rozumieniu art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. W związku z tym Wnioskodawca będzie odprowadzać stosowne zaliczki na podatek dochodowy.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko przedsiębiorcy zawarte we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji uznać należy za nieprawidłowe.

W myśl art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Zgodnie natomiast z art. 83d ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Na wstępie należy zaznaczyć, iż we wskazanym powyżej trybie Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie dokonuje interpretacji przepisów wewnętrznych obowiązujących u przedsiębiorcy (nie wynika z nich bowiem obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne), jak również nie ocenia przyjętych rozwiązań oraz zachowań płatnika składek pod kątem ich poprawności. Wynika to z braku możliwości prowadzenia postępowania dowodowego czy wyjaśniającego. W trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej Zakład nie kształtuje prawa, nie ustanawia żadnej normy indywidualnej, lecz przedstawia swój pogląd dotyczący rozumienia treści przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia składek na ubezpieczenia społeczne i jest związany okolicznościami przedstawionymi przez wnioskodawcę we wniosku.

Jednoznaczny sposób ujęcia w art. 83d ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych przez ustawodawcę zakresu przedmiotowego wniosków o wydanie pisemnej interpretacji, uniemożliwia Zakładowi wydanie interpretacji w sprawach dotyczących m. in. rozstrzygnięcia czy dany składnik wynagrodzenia stanowi przychód ze stosunku pracy. Jak stanowi art. 10a ust. 4 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, zasady i tryb udzielania interpretacji przepisów prawa podatkowego reguluje ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201 ). Dlatego też, Zakład wydając interpretację w danej sprawie poprzestaje na oświadczeniu wnioskodawcy, iż świadczenia, o których stanowi wniosek stanowią bądź nie stanowią przychodu pracownika ze stosunku pracy, traktując takie oświadczenie jako element opisu zdarzenia przyszłego.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 2017 r, poz. 1949), jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Z treści § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia wynika natomiast, iż podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

W myśl zaś § 2 ust. 1 pkt 26 ww. rozporządzenia podstawy wymiaru składek nie stanowią korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

Z literalnego brzmienia § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia wynika, iż z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe korzystają jedynie te przychody, które:

• wynikają z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu,
• przybierają postać niepieniężną (formę zakupu po cenach niższych, niż detaliczne lub formę usługi).

W świetle powyższego składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie powinny być naliczane od przychodu pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy stanowiącego korzyść materialną wynikającą z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegającą na umożliwieniu pracownikowi skorzystania z artykułów, przedmiotów lub usług jedynie za częściową odpłatnością. Częściowa odpłatność polega w tym przypadku na partycypowaniu pracownika (choćby symbolicznym) w pokryciu kosztów zakupu niektórych artykułów, przedmiotów lub usług. Pracownik uzyska efekt, o którym mowa w przepisie rozporządzenia wówczas, gdy pracodawca dokona zakupu towarów lub udostępni korzystanie z usług po cenie niższej od tej, do której uiszczenia pracownik zobowiązany byłby w przypadku osobistego (uzyskanego w oderwaniu od zatrudnienia) nabycia tychże dóbr.

W praktyce oznacza to, że wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe będzie podlegała wartość różnicy pomiędzy ceną nabycia usługi, a ponoszoną przez pracownika odpłatnością. Jest to równoznaczne z brakiem obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od ww. wartości.

Jednakże trzeba zauważyć, iż ww. przepis § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia posługuje się sformułowaniem niektórych artykułów, przedmiotów lub usług, dlatego każdorazowo istotnym jest więc jednoznaczne ustalenie, o jaki artykuł, przedmiot lub usługę chodzi.

W praktyce okazuje się, iż niejednokrotnie pracodawcy uznają za zasadne wyłączenie z podstawy wymiaru składek na poszczególne ubezpieczenia takich świadczeń, które, ze względu na swój charakter, nie spełniają warunku korzyści, o którym mowa w przepisie.

Wnioskodawca w przedmiotowym wniosku wskazał, że zamierza współfinansować pracownikom zakup wybranych towarów dostępnych w sklepie firmowym (oferującym towary produkowane lub zakupione przez Wnioskodawcę).

Wobec powyższego należy wskazać, że w sytuacji współfinansowania pracownikom przez pracodawcę zakupu w sklepie firmowym wnioskodawcy towarów produkowanych przez wnioskodawcę, nie można mówić o korzyściach, o których mowa w ww. przepisie. W tym miejscu należy zaznaczyć, iż czym innym jest udostępnienie przez pracodawcę pracownikom po cenach niższych niż detaliczne określonych usług i towarów, które pracodawca nabywa z wyraźnym przeznaczeniem na ten cel, a czym innym jest przekazanie towarów handlowych produkowanych przez wnioskodawcę na potrzeby własne jednostki.

Ponadto dyspozycja § 2 ust. 1 pkt 26 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, jak sam wskazał wnioskodawca w przedmiotowym wniosku, odnosi się do skonkretyzowanych artykułów, przedmiotów lub usług. Natomiast wnioskodawca w przedmiotowym wniosku nie wskazał, jakie konkretnie towary zamierza współfinansować pracownikom.

Przepisy wyżej cytowanego rozporządzenia nie podlegają wykładni rozszerzającej i należy je interpretować ściśle.

Dlatego też, stanowisko wnioskodawcy wskazujące, iż wartość świadczeń tj. wybranych towarów dostępnych w sklepie firmowym (oferującym towary produkowane lub zakupione przez Wnioskodawcę) nie będzie korzystać z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe na podstawie § 2 ust.-1 pkt 26 wyżej cytowanego rozporządzenia uznać należy za nieprawidłowe.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

źródło: https://bip.zus.pl