Postanowienie Sądu Najwyższego z 22-11-2016 r. – III SO 7/16

Orzekanie w sprawie własnego pracodawcy jako przesłanka wyłączenia sędziego

UZASADNIENIE

W sprawie III SP …/16 zawisłej przed Sądem Apelacyjnym […] w związku z wniesioną przez powoda T.N. skargą na przewlekłość postępowania przed Sądem Okręgowym […] w sprawie IX P …/16, sędziowie Sądu Apelacyjnego złożyli wnioski o wyłączenie ich od rozpoznawania tej sprawy. Uzasadniając swoje wnioski oświadczyli, że powód T. N., jako sędzia Sądu Apelacyjnego, jest im znany osobiście, na płaszczyźnie zawodowej, jak i towarzyskiej. Ponadto Sąd Apelacyjny, w którym pełnią swoje obowiązki służbowe, jest w tej sprawie pozwanym, co ich zdaniem mogłoby wywołać uzasadnioną wątpliwość, co do ich bezstronności. Wnioski te jako, że dotyczą wszystkich sędziów tego Sądu zostały przekazanie do rozpoznania przez Sąd Najwyższy jako sąd przełożony nad Sądem Apelacyjnym, w myśl art. 52 § 1 k.p.c.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje.

Zgodnie z art. 49 k.p.c., niezależnie od przyczyn wymienionych w art. 48 k.p.c., sąd wyłącza sędziego na jego żądanie lub na wniosek strony, jeżeli istnieje okoliczność tego rodzaju, że mogłaby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do bezstronności sędziego w danej sprawie. W orzecznictwie Sądu Najwyższego wielokrotnie podkreślano, że orzeczenie o wyłączeniu sędziego staje się niezbędne, gdy strona ma chociażby subiektywną, ale uzasadnioną wątpliwość co do bezstronności sędziego (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 29 października 1993 r., I CO 37/93, LEX nr 78451; z dnia 19 listopada 1981 r., IV PZ 63/81, LEX nr 8371 i z dnia 15 stycznia 2008 r., III SO 8/07, niepublikowane). Również w doktrynie uznaje się, że „przyczyną wyłączenia jest sama możliwość powstania wątpliwości, i to zarówno u podmiotów zgłaszających wniosek o wyłączenie, jak i u innych występujących w procesie, jak również u osób spoza procesu. Sąd postanowi o wyłączeniu sędziego, jeżeli stwierdzi możliwość istnienia tych wątpliwości, niezależnie od własnego przekonania o ich zasadności” (M. Jędrzejewska [w:] T. Ereciński, J. Gudowski, M. Jędrzejewska, Komentarz do Kodeksu postępowania cywilnego, cz. 1, t. I, Warszawa 2004, s. 159).

W ocenie Sądu Najwyższego okoliczności przedstawione we wnioskach, kiedy to wnioskujący o wyłączenie sędziowie mieliby rozstrzygać sprawę, w której stroną pozwaną jest ich pracodawca, a powodem jest ich współpracownik, również zatrudniony w Sądzie Apelacyjnym, może wywoływać subiektywne wątpliwości nie tylko uczestników procesu, ale też opinii publicznej, co do bezstronności sędziów tego Sądu przy rozpoznawaniu sprawy (III SP 3/16) ze skargi na przewlekłość postępowania w sprawie IX P …/16, w której powodem jest T. N. a pozwanym Sąd Apelacyjny […].

Z tych względów Sąd Najwyższy uznał, że zachodzą podstawy do uwzględnienia wniosków złożonych przez wszystkich sędziów Sądu Apelacyjnego […] zgodnie z art. 49 k.p.c.

Wskazać również należy, że wyłączenie wszystkich sędziów Sądu Apelacyjnego od rozpoznawania sprawy stanowi w świetle art. 44 k.p.c. przesłankę wydania aktu o charakterze organizacyjno – administracyjnego, jakim jest postanowienie o wyznaczeniu innego sądu.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Najwyższy na podstawie art. 44 k.p.c. w związku z art. 398²¹ k.p.c. orzekł jak w punkcie 2 sentencji.

źródło: http://www.sn.pl/orzecznictwo/