Interpretacja ZUS Oddział w Lublinie z 9-06-2016 r. – WPI/200000/43/594/2016

Podleganie ubezpieczeniom społecznym z tytułu umowy o pracę

UZASADNIENIE

W dniu 1 czerwca 2016 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w (…) Inspektorat (…) wpłynął wniosek przedsiębiorcy: (…) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Przedsiębiorca wskazał, że wniosek dotyczy zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych osoby blisko spokrewnionej z osobą prowadzącą działalność pozarolniczą. Wnioskodawca jako prowadzący jednoosobowo działalność gospodarczą zamierza zgłosić do ubezpieczeń społecznych pracownika, który jest jego wstępnym (matka).

W związku z powyższym Wnioskodawca zwrócił się z zapytaniem czy w myśl ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych musi zgłosić swoją matkę jako osobę współpracującą czy też ponieważ prowadzą odrębne gospodarstwa domowe i podpisał z nią umowę o pracę, powinien zgłosić ją i rozliczać jako pracownika z wszystkimi tego następstwami jakie przewidują uregulowania prawne.

Na podstawie art. 8 ust. 1, 2 i 11 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Wnioskodawca stoi na stanowisku, że w opisanym stanie faktycznym powinien zgłosić i rozliczać swoją matkę z kodem pracowniczym a nie osoby współpracującej. W art. 8 ust. 11 określone są przesłanki konieczne do uznania za osobę współpracującą z osobą prowadzącą działalność gospodarczą i w ocenie przedsiębiorcy musza być one spełnione łącznie. W tym konkretnym przypadku spełniona jest przesłanka bycia rodzicem, ale brak jest spełnionej przesłanki prowadzenia wspólnego gospodarstwa domowego i współpracowania przy prowadzeniu tej działalności. Ponieważ aby uznać kogoś za osobę współpracującą muszą być spełnione wszystkie wymienione powyżej okoliczności, a nie tylko fakt bycia rodzicem, Wnioskodawca zajmuje stanowisko jak powyżej

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie do ust. 5 cytowanego przepisu w związku z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązującym od 1 stycznia 2013 r., Zakład wydaje interpretacje indywidualne w formie decyzji wyłącznie w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Oddział wskazuje przy tym, iż w powyższym trybie nie wypowiada się w zakresie wypełniania dokumentacji ubezpieczeniowej, w tym nie określa wykazywanych w tej dokumentacji kodów tytułów do ubezpieczeń, natomiast wskazuje właściwy w opisanym zdarzeniu przyszłym tytuł do objęcia obowiązkiem ubezpieczeń społecznych.

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym regulują przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 8 ust. 1 tej ustawy obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polski są pracownikami; za pracownika uważa się osobę pozostającą w stosunku pracy. Potwierdzeniem powyższego jest zapis zawarty w art. 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tj. Dz.U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.), który stanowi, iż pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę.

Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych – jeżeli pracownik spełnia kryteria określone dla osób współpracujących, dla celów ubezpieczeń społecznych jest traktowany jako osoba współpracująca. Jednocześnie stosownie do ustępu 11 powyższego artykułu, za osobę współpracującą z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność, uważa się małżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodziców, macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające, jeżeli pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności. Nie dotyczy to osób, z którymi została zawarta umowa o prace w celu przygotowania zawodowego.

W konsekwencji należy przyjąć, że o statusie osoby współpracującej decyduje współpraca przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej, ścisła więź rodzinna z osobą prowadzącą działalność gospodarczą oraz prowadzenie wspólnego gospodarstwa domowego. Można więc stwierdzić, iż osoby współpracujące to członkowie najbliższej rodziny pozostający we wspólnym gospodarstwie domowym z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą przyczyniający się do prowadzenia działalności, działający na rzecz i w imieniu osoby prowadzącej działalność, korzystający zarówno z zysków jakie przynosi ta działalność, jak i ponoszący skutki ewentualnych błędów w jej prowadzeniu.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 6 stycznia 2009 r. (sygn. II UK 134/08) zauważył, że cechami konstytutywnymi pojęcia „współpraca przy prowadzeniu działalności gospodarczej” w rozumieniu art. 8 ust. 11 ustawy systemowej są występujące łącznie: istotny dla działalności gospodarczej ciężar gatunkowy działań współpracownika, które to działania nie mogą mieć charakteru wtórnego i muszą pozostawać w bezpośrednim związku z przedmiotem podjętej działalności oraz muszą charakteryzować się pewną systematycznością, stabilnością i zorganizowaniem oraz znaczący czas i częstotliwość podejmowanych robót. W konsekwencji, należy zauważyć, że zawarcie umowy o pracę będzie wiązało się ze współpracą przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej, jednakże samo zawarcie umowy o pracę w sytuacji opisanej we wniosku nie oznacza jeszcze, że należy uznać matkę Wnioskodawcy za osobę współpracującą z osobą prowadzącą działalność gospodarczą w rozumieniu art. 8 ust. 11 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Rozstrzygniecie tytułu do ubezpieczeń społecznych w przedstawionej sytuacji zależne jest od spełnienia drugiej z przedstawionych przesłanek tj. prowadzenia wspólnego gospodarstwa domowego. Wspólnota gospodarstwa domowego oznacza, że pozostające w niej osoby wspólnie zamieszkują i mają zaspokajane potrzeby ze środków będących w dyspozycji wspólnoty (rodziny). Powyższe oznacza również, iż istotny jest nie tylko adres zamieszkania (zameldowania) lecz także okoliczności takie jak prowadzenie wspólnego budżetu domowego oraz współpraca w załatwianiu codziennych spraw życiowych.

Z treści wniosku z dnia 30 maja 2016 r. wynika, że Wnioskodawca nie prowadzi z matką wspólnego gospodarstwu domowego. Uwzględniając powyższe przyjąć należy, że w sytuacji nieprowadzenia przez Przedsiębiorcę i zatrudnionego członka rodziny (matkę) wspólnego gospodarstwa domowego, osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę podlega ubezpieczeniom społecznym jako pracownik a nie jako osoba współpracująca przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej.

Biorąc powyższe pod uwagę, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznał za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 1 czerwca 2016 r. w sprawie podlegania ubezpieczeniom społecznym jako pracownik, a nie jako osoba współpracująca przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej, przez matkę Wnioskodawcy, zatrudnioną na podstawie umowy o pracę.

Ponadto Zakład podkreśla, iż w trybie wydawania decyzji z wniosku o pisemną interpretację przepisów na podstawie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej nie prowadzi postępowania wyjaśniającego ani dowodowego, opierając się jedynie na treści przedstawionego opisu stanu faktycznego. Wydając pisemną interpretację Zakład przyjmuje więc jako prawdziwe wskazanie Wnioskodawcy co do nieprowadzenia z opisaną osobą wspólnego gospodarstwa domowego, zwracając jednocześnie uwagę, iż wiążący charakter niniejszej decyzji ograniczony został jedynie do stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

źródło: https://bip.zus.pl