Interpretacja ZUS Oddział w Lublinie z 7-08-2015 r. – WPI/200000/43/886/2015

Podleganie ubezpieczeniom społecznym

UZASADNIENIE

W dniu 03 sierpnia 2015 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek płatnika (…) o wydanie w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej interpretacji indywidualnej w zakresie obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne z pozarolniczej działalności gospodarczej o której mowa w art.8 ust.6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w sytuacji zbiegu tego tytułu ubezpieczenia z powołaniem do pełnienia funkcji członka rady nadzorczej w spółce kapitałowej.

Wnioskodawca wskazał, że prowadzi pozarolnicza działalność gospodarczą z której odprowadza składki społeczne i zdrowotne. Wnioskodawca został powołany do pełnienia funkcji w radzie nadzorczej spółki kapitałowej z siedzibą na terenie Polski. Z tytułu pełnienia tej funkcji będzie uzyskiwał wynagrodzenie. Z powołaniem do rady nadzorczej spółki nie będzie związane zawarcie odrębnej umowy o pracę lub innej umowy cywilnoprawnej na pełnienie w/w funkcji.

Wnioskodawca zwrócił się z zapytaniem; czy w takiej sytuacji, w związku z przyszłym odprowadzaniem składek na ubezpieczenia społeczne z wynagrodzenia członka rady nadzorczej od kwoty (…) zł brutto (a więc wyższej niż. minimalna podstawa wymiaru składek dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą na rok 2015) winien równocześnie odprowadzać składki / tytułu prowadzonej działalności gospodarczej jak dotychczas?, czy też zbieg w/w tytułów eliminuje w tym przypadku obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej od chwili powołania na członka rady nadzorczej do czasu ustania tej funkcji?

Wnioskodawca przedstawił własne stanowisko w sprawie.

Wnioskodawca wskazał, że zgodnie z obowiązującym od 1 stycznia 2015r. art.6 ust. 1 pkt 22 ustawy z 13 października 1998 r . o systemie ubezpieczeń społecznych (dalej: s.u.s.u) obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są członkami rad nadzorczych wynagradzanymi z tytułu pełnienia tej funkcji. Obowiązkowe ubezpieczenie nie obejmuje natomiast ubezpieczenia chorobowego i wypadkowego (odpowiednio art.11 ust.1 i art.12 ust.2 s.u.s.u). Zgodnie zaś z art.66 ust.1 pkt 35 ustawy z 27 sierpnia 2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają członkowie rad nadzorczych posiadający miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z kolei, jak podnosi Wnioskodawca – osoba prowadząca działalność gospodarczą podlega obowiązkowym ubezpieczeniom: emerytalnym, rentowymi i wypadkowym od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania jej wykonywania, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (art.6 ust.1 pkt 5 w zw z art. 13 pkt. 4 i art.12 ust. 1 s.u.s.u.). Dobrowolne dla takiej osoby pozostaje ubezpieczenie chorobowe (art.11 ust.2 s.u.s.u.). Prowadzenie działalności gospodarczej jest także tytułem do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego (art.66 ust.1 pkt 1 lit.c ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych).

Wnioskodawca wskazuje, że członkostwo w radzie nadzorczej spółki z siedzibą na terytorium RP oraz prowadzenie działalności gospodarczej powoduje więc zbieg tytułów do ubezpieczenia emerytalnego i rentowego. Zbieg tytułów do tych ubezpieczeń reguluje art.9 s.u.s.u. Zgodnie z ust.2a w zw. z ust.2 tego przepisu w przypadku zbiegu obowiązku ubezpieczenia społecznego z m.in. umowy zlecenia i prowadzenia działalności pozarolniczej ubezpieczony jest uprawniony do wyboru jako podstawy obowiązkowego ubezpieczenia społecznego zawartej umowy zlecenia, jeżeli uzgodnione wynagrodzenie z tego tytułu stanowiące podstawę wymiaru składek, nie jest niższe od obowiązującej tę osobę najniższej podstawy wymiaru składek dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że powyższą zasadę powinno się stosować także do powołania na członka rady nadzorczej spółki. Powołanie to czynność prawna organu spółki oświadczenie woli osoby prawnej, w swojej konstrukcji odpowiada umowie zlecenia, gdy członek rady nadzorczej jest powołany do wykonywania określonych czynności prawnych i faktycznych na rzecz spółki. Zgodnie z art.2 kodeksu spółek handlowych z dnia 15 września 2000 r . w sprawach nie uregulowanych w KSH stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego, w tym dotyczące oświadczeni woli. Zgodnie zaś z art.734 kodeksu cywilnego zawarcie umowy zlecenia nie wymaga zachowania szczególnej formy.

Podsumowując, Wnioskodawca stoi na stanowisku, ze w przypadku powołania go na członka rady nadzorczej w spółce kapitałowej z siedzibą w RP, nawet bez zawierania pisemnej umowy zlecenia, w związku z tą funkcją, nie będzie on obowiązany do równoczesnego odprowadzania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z działalności pozarolniczej jak i z tytułu pełnienia funkcji członka rady nadzorczej, jeśli składki na te ubezpieczenia będą pobierane i odprowadzane od tego ostatniego wynagrodzenia, biorąc pod uwagę jego wysokość, przewyższającą minimalną podstawę wymiaru składek dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą na rok 2015. Brak obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z działalności pozarolniczej trwać będzie tak długo jak trwa powołanie do pełnienia funkcji członka rady nadzorczej spółki.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie do ust. 5 cytowanego powyżej przepisu udzielenie interpretacji następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Z kolei w myśl art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r . o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej- powyżej powołanym, wyłącznie w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Jednocześnie, Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazuje, iż rozpatrując wniosek złożony w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej nie prowadzi postępowania wyjaśniającego lub dowodowego, a jedynie dokonuje analizy opisanego przez Wnioskodawcę stanu faktycznego zdarzenia przyszłego i wskazuje czy w świetle obowiązujących przepisów prawa stanowisko wnioskodawcy, w zakresie wskazanym w art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, należy uznać za prawidłowe czy niewłaściwe. W rezultacie, dla wydania niniejszej decyzji istotne jest stanowisko przedstawione przez Wnioskodawcę w świetle opisanego stanu faktycznego.

Ubezpieczeniom społecznym w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych podlega obowiązkowo osoba, która posiada określony tytuł do ubezpieczeń wskazany przez ustawodawcę. Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym uregulowane zostały w ustawie z 13 października 1998 r . o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2015r., poz. 121). W art. 6 ust.1 ww. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych ustawodawca wskazał wszystkie podmioty objęte obowiązkiem ubezpieczenia emerytalnego i ubezpieczeń rentowych. Oznacza to, że osoba, której cechy jako podmiotu ubezpieczenia społecznego zostały określone w tym przepisie, zostaje objęta tymi ubezpieczeniami i staje się automatycznie stroną stosunku ubezpieczenia społecznego. Wyliczenie to jest wyczerpujące i ma charakter zamknięty. Dla rozstrzygnięcia obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym konieczne jest ustalenie czy dana osoba posiada jeden z tytułów ubezpieczenia określonych tym przepisem

Jak słusznie zauważył Wnioskodawca, w myśl art. 6 ust. 1 pkt 5 oraz art. 12 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polski są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi, w tym osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą, podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu. Z kolei, z art. 11 ust 2 tejże ustawy wynika, że mogą również przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Natomiast zgodnie z brzmieniem art. 13 pkt. 4 tejże ustawy – osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.

Jednocześnie od 1 stycznia 2015r. zgodnie z dodanym pkt 22 do art.6 ust.1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są członkami rad nadzorczych wynagradzanymi z tytułu pełnienia tej funkcji. Członkowie rad nadzorczych nie są objęci obowiązkiem ubezpieczenia chorobowego i wypadkowego. Zgodnie z brzmieniem art. 13 pkt 17 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Członkowie rad nadzorczych podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym od dnia powołania na członka rady nadzorczej do dnia zaprzestania pełnienia tej funkcji, nie wcześniej jednak niż, od dnia w którym zaczął tę funkcję wykonywać odpłatnie.

W sytuacji, kiedy osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą zostanie powołana do pełnienia funkcji członka rady nadzorczej i pobiera wynagrodzenie z tego tytułu ma miejsce zbieg tytułów do objęcia obowiązkiem ubezpieczeń społecznych. Należy w tym miejscu zaznaczyć, iż Wnioskodawca błędnie wskazał, jako sposób rozstrzygnięcia powyższego zbiegu treść art. 9 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

W powyższej sytuacji ma bowiem zastosowanie art. 9 ust.9 wskazanej ustawy mówiący, że członkowie rad nadzorczych spełniający warunki do objęcia ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z innych tytułów podlegają ubezpieczeniom również z tytułu pełnienia funkcji członka rady nadzorczej. Oznacza to, że osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych, powołana jednocześnie do pełnienia funkcji członka rady nadzorczej i pobierająca wynagrodzenie z tego tytułu – podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym zarówno z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności jak również z tytułu bycia członkiem rady nadzorczej wynagradzanym z tytułu pełnienia tej funkcji. Zatem począwszy od dnia 1 stycznia 2015r. przy ustaleniu podlegania ubezpieczeniom społecznym z tytułu pełnienia funkcji członka rady nadzorczej zgodnie z powołanym powyżej brzmieniem art.6 ust.1 pkt.22 w zw. z art.9 ust.9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązek ten dotyczył więc będzie wszystkich członków rad nadzorczych, którzy pobierają wynagrodzenie z tego tytułu, bez względu na posiadanie innego tytułu m.in. jak w przypadku Wnioskodawcy prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.

W konsekwencji, osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą i jednocześnie pełniąca funkcję członka rady nadzorczej na podstawie powołania i wynagradzana z tytułu pełnienia tej funkcji podlega obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowym równocześnie z obu ww. tytułów, wskazanych w art.6 ust.1 pkt 5 oraz pkt 22 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Biorąc powyższe pod uwagę, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznał za nieprawidłowe stanowisko Wnioskodawcy w przedmiocie braku obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej w sytuacji jednoczesnego pełnienia funkcji członka rady nadzorczej na podstawie powołania i pobierania wynagrodzenia z tytułu pełnienia tej funkcji.

Równocześnie należy wskazać, że biorąc pod uwagę treść przywołanego wyżej art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie wydaje interpretacji indywidualnych w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu, gdyż ustawodawca nie przyznał mu kompetencji w tym zakresie, w związku z czym w oparciu o art. 66 § 1 i 2 Kodeksu postępowania administracyjnego zawiadamia, iż w przedmiotowej sprawie Wnioskodawca jest uprawniony do wniesienia podania do dyrektora właściwego terytorialnie oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia. Takie podanie złożone zgodnie z niniejszym zawiadomieniem, w terminie 14 dni od daty doręczenia zawiadomienia uważa się za złożone w dniu wniesienia pierwszego podania.

POUCZENIE

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obow iązującego w dacie jego zaistnienia. Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy , natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

źródło: https://bip.zus.pl