Interpretacja ZUS Oddział w Lublinie z 7-02-2017 r. – WPI/200000/43/36/2017

Dopłaty do dojazdów do pracy pracowników w formie ekwiwalentów

UZASADNIENIE

W dniu 11 stycznia 2017 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy: (…) Sp. z o.o. o wydanie pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Powyższy wniosek został przez Wnioskodawcę uzupełniony pismem z dnia 30 stycznia 2017 r., doręczonym w dniu 02 lutego 2017 r.

Wnioskodawca w opisie zdarzenia przyszłego przedstawił, że Spółka rozważa kwestię wprowadzenia dla swoich pracowników zatrudnionych na umowę o pracę ekwiwalentu pieniężnego za dojazd do i z pracy do miejsca zamieszkania. Ekwiwalent ten byłby wypłacany w formie ryczałtu uzależnionego od limitu kilometrów za dojazd do i z pracy ustalonego z każdym pracownikiem indywidualnie w zależności od odległości miejsca zamieszkania do pracy. Limit ten przysługiwać będzie za każdy dzień obecności w pracy. Ryczałt ustalany będzie jako iloczyn limitu kilometrów przyznanego za każdy dzień obecności w pracy i stawki za 1 km przebiegu, wynikającej z Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy (Dz. U. Nr 27, poz. 271 ze zm. zwanego dalej Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2002 r.).

Ekwiwalenty pieniężne wypłacane pracownikom z tytułu kosztów przejazdu do i z pracy wynikałyby z układu zbiorowego pracy, regulaminu wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu.

Pytanie Spółki:

W związku z przedstawionym zdarzeniem przyszłym Spółka prosi o potwierdzenie czy wypłacane ekwiwalenty pieniężne pracownikom z tytułu kosztów przejazdu do i z pracy do miejsca zamieszkania pracownika na podstawie układu zbiorowego pracy, regulaminu wynagradzania bądź przepisów o wynagradzaniu podlegają wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 26 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. 2015 r., Nr 2236 ze zm., dalej Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej).

Wnioskodawca przedstawił własne stanowisko w sprawie.

Zdaniem Spółki wypłacane ekwiwalenty pieniężne pracownikom z tytułu kosztów przejazdu do i z pracy do miejsca zamieszkania pracownika na podstawie układu zbiorowego pracy, regulaminu wynagradzania bądź przepisów o wynagradzaniu podlegają wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 26 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej. W świetle § 2 ust. 1 pkt 26 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej podstawy wymiaru składek nie stanowią m.in. korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

Wykładnia literalna powołanego przepisu prowadzi do wniosku, iż wszelkie korzyści materialne uzyskiwane przez pracowników na zasadach wynikających z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu za korzystanie z odpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji wyłączone są z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne. Co więcej, ustawodawca nie zawęził pojęcia „środków lokomocji”, o których mowa w tym przepisie do środków komunikacji miejskiej, stąd też przepis ten nie może być w ten sposób zawężająco interpretowany. Ma on zastosowanie również w przypadku wypłacanego pracownikom ekwiwalentu pieniężnego, za dojazd do i z pracy prywatnym samochodem pracownika, o ile wypłata tego ekwiwalentu wynika z układu zbiorowego pracy, regulaminu wynagradzania bądź przepisów o wynagradzaniu.

Potwierdzeniem powyższego stanowiska jest wyrok SN z dnia 22 czerwca 2015 r., sygn.. akt I UK 340/14, w którym SN stwierdził, iż wszelkie korzyści uzyskane przez pracowników na zasadach wynikających z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu za korzystanie z odpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji wyłączone są z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne. Podkreślenia wymaga, iż wyrok ten zapadł w zbliżonym stanie faktycznym, bowiem również dotyczył wypłaty ekwiwalentu pieniężnego w formie ryczałtu za przyznany limit kilometrów na dojazd do i z pracy prywatnym samochodem pracownika. Co więcej, analogiczne stanowisko zostało również zaprezentowane w wyroku SN z dnia 3 kwietnia 2008 r., sygn.. akt II UK 172/07, a także w wyroku SN z dnia 2 grudnia 2009 r., sygn.. akt I UK 201/09, a więc jak zwrócił SN w wyroku z dnia 22 czerwca 2015 r., sygn. akt I UK 340/14 jest to już ugruntowana linia orzecznicza SN w tym zakresie. Ponadto SN zwrócił również uwagę, iż analizowany przepis nie określa nawet bliżej „środków lokomocji”, co potwierdza, iż nie mogą one być zawężone jedynie do środków komunikacji miejskiej, a ponadto przepis ten nie wymaga aby pracodawca musiał posiadać dokumenty potwierdzające wydatki poniesione przez pracownika na dojazdy do i z pracy.

Mając na uwadze powyższe, tut. ZUS powinien potwierdzić stanowisko Spółki, które jest zgodne z ugruntowaną linią orzeczniczą SN, co powinno mieć swój wyraz w wydanej interpretacji indywidualnej.

Nie mniej jednak, gdyby tut. ZUS uznał odmiennie, alternatywnie Spółka wnosi o potwierdzenie czy wówczas taki ekwiwalent wyłączony jest z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne w świetle § 2 ust. 1 pkt 13 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej. Dodatkowo w tym przypadku Spółka wskazuje, iż wysokość przyznanego limitu kilometrów nie będzie przekraczał limitów ustalonych w zależności od liczby mieszkańców w gminie/mieście, w którym pracownik jest zatrudniony, o których mowa w § 3 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2002 r.

Pismem z dnia 23 stycznia 2017 r. Oddział wezwał Wnioskodawcę o uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku poprzez:

• wskazanie, czy wypłacane pracownikom ekwiwalenty pieniężne z tytułu kosztów przejazdu do i z miejsca pracy do miejsca zamieszkania pracowników, będzie dla nich przychodem ze stosunku pracy w myśl przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 2032 ze zm.).

W odpowiedzi na powyższe wezwanie, Wnioskodawca w piśmie z dna 30 stycznia 2017 r., doręczonym do Oddziału w dniu 02 lutego 2017 r. wyjaśnił, iż wypłacane pracownikom ekwiwalenty pieniężne z tytułu kosztów przejazdu do i z miejsca pracy do miejsca zamieszkania pracowników, będzie dla nich przychodem ze stosunku pracy w myśl przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2016 r., poz. 2032 ze zm.).

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. W myśl ustępu 5 powołanego powyżej artykułu udzielenie interpretacji następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Ponadto stosownie do art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne, wyłącznie w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Oddział zaznacza jednocześnie, że zgodnie z dyspozycją art. 10 ust. 6 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, warunkiem koniecznym do stwierdzenia kompletności wniosku, jest jego należyte opłacenie, natomiast w myśl art. 10 ust. 7 tej ustawy – w przypadku wystąpienia w jednym wniosku o wydanie interpretacji odrębnych stanów faktycznych lub zdarzeń przyszłych pobiera się opłatę od każdego przedstawionego we wniosku odrębnego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Wobec faktu, iż we wniosku złożonym w dniu 11 stycznia 2017 r., uzupełnionym w dniu 02 lutego 2017 r. Wnioskodawca przedstawił wątpliwości w zakresie dotyczącym co prawda jednego zdarzenia przyszłego, ale z zastosowaniem różnych podstaw prawnych, a do wniosku została dokonana opłata w pojedynczej wysokości, Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydając niniejszą decyzję rozpoznał wniosek wyłącznie w zakresie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne świadczeń w postaci dopłat do dojazdów do pracy pracowników na podstawie § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, natomiast kwestię dotyczącą tego samego świadczenia ale z zastosowaniem innej podstawy prawnej tj. § 2 ust. 1 pkt 13 wyżej cytowanego rozporządzenia pozostawił bez rozpoznania.

Zakład zaznacza również, że w drodze niniejszej decyzji dokonuje jedynie oceny stanowiska Przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów. Ocena stanowiska Przedsiębiorcy, dokonywana pod kątem prawidłowości zaprezentowanej przez przedsiębiorcę wykładni przepisu prawa, czyniona jest w oparciu o opis stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego zawarty w treści wniosku o wydanie pisemnej interpretacji. Podkreślenia przy tym wymaga fakt, iż rozpoznając wniosek o wydanie pisemnej interpretacji Zakład nie prowadzi postępowania wyjaśniającego, w szczególności nie przeprowadza postępowania dowodowego. Granice sprawy rozpatrywanej na podstawie złożonego wniosku o wydanie pisemnej interpretacji zakreślają jedynie ramy zaprezentowanego opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Wydając pisemną interpretację Zakład przyjmuje więc jako prawdziwe złożone przez Wnioskodawcę oświadczenia, zwracając jednocześnie uwagę na fakt, iż wiążący charakter niniejszej decyzji ograniczony został jedynie do stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia lub dacie wydania decyzji. Ryzyko podania nieprawdziwych informacji w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego bądź też poczynienie przez terenowe jednostki organizacyjne Zakładu, np. w toku prowadzonego postępowania lub w toku czynności kontrolnych, ustaleń odmiennych od tych zaprezentowanych przez Wnioskodawcę obciąża jedynie przedsiębiorcę.

Zasady opłacania składek na ubezpieczenia społeczne regulują przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Stosownie do treści art. 18 ust. 1 i ust. 2, art. 20 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe) pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 2032 ze zm.) z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Zakład wskazuje ponadto, iż z brzmienia art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wynika ograniczenie w tematyce, w której jest zobowiązany wypowiedzieć się za pośrednictwem pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, uniemożliwiające potwierdzenie w tym trybie przez organ dokonanej kwalifikacji przychodu w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Uwzględniając powyższe, Zakład dokonał interpretacji przepisów ubezpieczeniowych opierając się na zawartej w treści wniosku informacji w powyższym zakresie.

Katalog przychodów wyłączonych z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe określony we wskazanym rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, zawiera w § 2 ust. 1 pkt 26 zapis, iż podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie stanowią korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

Konstrukcja powyższego przepisu rozporządzenia jednoznacznie wskazuje, iż aby móc zastosować wskazane wyłączenie, dana korzyść musi stanowić przychód pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy oraz dodatkowo prawo do uzyskania korzyści musi wynikać z przepisów układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, przewidujących partycypację pracownika w ponoszeniu kosztów nabycia tych świadczeń. Ponadto dana korzyść musi przybrać formę niepieniężną (formę zakupu po cenach niższych niż detaliczne artykułu lub usługi). Jednocześnie należy zauważyć, że w sytuacji, gdy świadczenie przyznane pracownikowi jest w całości finansowane przez pracodawcę – stanowi ono podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia.

W świetle przytoczonego przepisu, składki na ubezpieczenia społeczne nie powinny być naliczane od przychodu pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy stanowiącego korzyść materialną wynikającą układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegającą na umożliwieniu pracownikowi skorzystania z artykułów, przedmiotów lub usług jedynie za częściową ich odpłatnością. Częściowa ich odpłatność polega w tym przypadku na partycypowaniu pracownika (choćby symbolicznym) w pokryciu kosztów zakupu artykułów, przedmiotów lub usług.

Powyższy przepis nie obejmuje zatem ekwiwalentów pieniężnych z tytułu ponoszonych kosztów przejazdów do pracy pracownikom przez pracodawcę. W myśl § 2 ust. 1 pkt 26 wyżej cytowanego rozporządzenia składki nie powinny być naliczane od przychodu jaki pracownik uzyskuje korzystając z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji przez co należy rozumieć korzystanie z transportu publicznego na podstawie przekazywanych przez pracodawcę biletów lub z transportu organizowanego przez pracodawcę. Na podstawie powołanego przepisu z podstawy wymiaru składek nie można wyłączyć wypłacanych pracownikom ekwiwalentów pieniężnych w formie ryczałtu uzależnionego od limitu kilometrów za dojazd do i z pracy ustalonego z każdym pracownikiem indywidualnie w zależności od odległości miejsca zamieszkania do pracy.

Biorąc pod uwagę opis zdarzenia przyszłego oraz obowiązujące przepisy prawa, Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznał za nieprawidłowe stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku złożonym w dniu 11 stycznia 2017 r., uzupełnionym w dniu 02 lutego 2017 r. w sprawie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne świadczeń w postaci dopłat do dojazdów do pracy pracowników.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego we (…).

źródło: https://bip.zus.pl