Interpretacja ZUS Oddział w Lublinie z 31-12-2014 r. – WPI/200000/43/1436/2014

Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne – art 18a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych

UZASADNIENIE

W dniu 4 grudnia 2014 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek płatnika: (…) o wydanie wnioskodawczyni pismem z dnia 22 grudnia 2014 r. (wpływ do Oddziału w dniu 29 grudnia 2014 r.).

Wnioskodawczyni poinformowała, iż od listopada 2014 r. prowadzi działalność gospodarczą. Po zdanym egzaminie radcowskim w 2013 r. wnioskodawczyni przebywała na zwolnieniu lekarskim a następnie od września 2013 r. do września 2014 r. na urlopie macierzyńskim i do końca września 2013 r. na urlopie wypoczynkowym. Od października 2014 r. do listopada 2014 r. wnioskodawczyni była osobą bezrobotną zarejestrowana w Urzędzie Pracy w (…) Wnioskodawczyni poinformowała ponadto, że od chwili wpisu na listę radców prawnych w czerwcu 2013 r., do chwili rozpoczęcia działalności gospodarczej nie wykonywała zawodu radcy prawnego. W chwili obecnej wnioskodawczyni podjęła współpracę ze swoim byłym pracodawcą, u którego była zatrudniona na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony w okresie od stycznia 2012 r. do końca września 2014 r. jako prawnik w czasie odbywania aplikacji radcowskiej.

Pismem z dnia 22 grudnia 2014 r. wnioskodawczyni uzupełniła opis stanu faktycznego wskazując, iż nie prowadzi i w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej nie prowadziła innej niż opisana we wniosku działalności pozarolniczej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 13 października 2014 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

W związku z powyższym wnioskodawczyni zwróciła się o interpretację indywidualną w trybie art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej co do kwestii czy przysługuje jej prawo do preferencyjnych składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie pierwszych 24 miesięcy od dnia rozpoczęcia wykonywania pierwszej działalności gospodarczej.

Zdaniem wnioskodawczyni, w jej przypadku nie ma podstaw do wyłączenia jej z grupy uprzywilejowanych przedsiębiorców i ma ona prawo skorzystać z preferencyjnej stawki do obniżonego wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie pierwszych 24 miesięcy od dnia rozpoczęcia wykonywania przez nią pierwszej działalności gospodarczej, mimo, że będzie wykonywać zlecenia na rzecz jej byłego pracodawcy.

Wnioskodawczyni uważa, że nie ma podstaw do zastosowania w jej sprawie przepisu art. 18a ust. 2 pkt 2 w związku z art. 18a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Przepis ten co do zasady ma na celu zmniejszyć czasowo obciążenia fiskalne dla szerokiej grupy osób podejmujących po raz pierwszy działalność gospodarczą (art. 18a ust.1 w związku z art. 8 ust. 6 pkt 1 tej ustawy), z grupy tej wyłączono jedynie osoby, które w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej prowadziły działalność gospodarczą i które wykonywały tuką działalność na rzecz byłego pracodawcy, dla którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres (wykonywanej) działalności gospodarczej.

Wnioskodawczyni wyjaśnia, że w czasie trwania umowy o pracę była aplikantem radcowskim po uzyskaniu wpisu na listę radców prawnych nie świadczyła pracy na rzecz jej byłego pracodawcy. Jako aplikant radcowski wnioskodawczyni wykonywała obowiązki pracownicze pod pełnym zwierzchnictwem radcy prawnego, nie mogła samodzielnie prowadzić spraw, w rozprawach sądowych mogła uczestniczyć tylko jako osoba upoważniona radcy prawnego, a przede wszystkim nie mogła ponosić za nie odpowiedzialności wobec klientów. W chwili obecnej wnioskodawczyni rozpoczęła własną działalność gospodarczą i samodzielnie wykonuje ten wolny zawód. Poprzednio jako aplikant radcowski wnioskodawczyni wykonywała wszelkie czynności pod pełnym kierownictwem radcy prawnego, w chwili obecnej już jako radca prawmy jest niezależna, wykonuje usługi prawne kierując się wyłącznie swoją wiedzą i swoim uznaniem, w odpowiadających jej godzinach i ponosząc za efekty pracy pełną odpowiedzialność. Uprzednio jej czynności jako pracownika tworzyły jedynie materiał pomocniczy dla świadczenia pomocy prawnej przez inne osoby (radców prawnych), nie mogły więc stanowić czynności mieszczących się w pojęciu pomocy prawnej świadczonej obecnie przez wnioskodawczynię jako radcę prawnego.

Wnioskodawczyni przywołała następnie wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 lutego 2013 r. (sygn. II UK 184/12), w którym Sąd stwierdził, że „Wykonywanie zawodu radcy prawnego prowadzącego samodzielną kancelarię radcowską w ramach nowo otwartej działalności gospodarczej obsługi prawnej na rzecz tego pracodawcy, u którego pracował jako prawnik (aplikant) bez wpisu na listę radców prawnych, nie jest wykonywaniem czynności wchodzących w zakres działalności gospodarczej w rozumieniu art. 18a ust. 2 w związku z art.8 ust. 6 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych” oraz „W odniesieniu do radców prawnych podejmujących działalność gospodarczą w foimie prowadzenia kancelarii we współpracy z dotychczasowym pracodawcą, nie zachodzi w żaden sposób przesłanka wyłączająca prawo do zastosowania obniżonej składki. Przez „czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej”, o których mowa w art. 18a ust. 2 u.s.u.s., które uniemożliwiają zastosowanie preferencyjnych składek ubezpieczeniowych dla osób podejmujących po raz pierwszy działalność gospodarczą (art 18a ust. 1 w związku z art. ust. 6 pkt. 1 tej ustawy) należy rozumieć czynności odpowiadające tym, które były uprzednio wykonywane w ramach stosunku pracy na rzecz byłego pracodawcy”. Sąd Najwyższy w wyroku tym uznał jednocześnie wprost, że „oczywista jest różnica między czynnościami wykonywanymi przez radcę prawnego w ramach świadczenia przez niego pomocy prawnej a czynnościami wykonywanymi przez aplikanta radcowskiego w trakcie odbywania przez niego aplikacji”. Dodał również, że „Sam fakt zatrudnienia na etacie pracownika w kancelarii adwokacko -radcowskiej, a następnie wykonywanie między innymi na rzecz tej samej kancelarii usług prawniczych, ale juz przez radcę prawnego, w żadnym przypadku nie może zostać uznane za odpowiadające czynnościom wcześniej wykonywanym przez tę osobę w ramach stosunku pracy”. Sąd Najwyższy wziął przy powyższej ocenie pod uwagę m.in. dwie kwestie: po pierwsze, ze do aplikanta radcowskiego nie ma zastosowania przepis art. 6 ust 1 ustawy o radcach prawnych ani też art. 89 § I i art. 126 § 2 KPC, po drugie, ze upoważnienie aplikanta do zastępowania adwokata lub radcy prawnego nazywane potocznie substytucja -w rzeczywistości nią nie jest.

Biorąc pod uwagę powyższe, wnioskodawczyni stwierdza, że praca jako aplikant radcowski nie jest czynnością wchodzącą w zakres wykonywanej działalności gospodarczej radcy prawnego. W kontekście ww. stanowiska Sądu Najwyższego zbędne jest nawet jakiekolwiek porównywanie zakresu świadczonych usług w ramach umowy o pracę i późniejszej współpracy z Kancelarią byłego pracodawcy. Sąd Najwyższy uznał bowiem, ze niezaprzeczalnie reprezentowanie klientów przed sądami i innymi organami, sporządzanie opinii prawnych lub udzielanie porad prawnych, które to czynności zgodnie z obowiązującymi przepisami zastrzeżone są wyłącznie do radców prawnych, adwokatów oraz – na odrębnych zasadach – prawników zagranicznych, a więc wcześniejsza praca jako aplikanta radcowskiego nie może być uznana za tożsamą do świadczenia usług prawnych (PKD 69.10.Z) w ramach kancelarii radcy prawnego.

wnioskodawczyni wskazuje,że analogiczne stanowisko zajął Sąd Najwyższy w sprawie adwokata rozpoczynającego działalność gospodarczą wyrok SN z dnia 10 kwietnia 2014r. (sygn. II UZP 2/13). W ślad za ww. orzeczeniami Sądu Najwyższego, rozstrzygają również oddziały Zakładu Ubezpieczeń Społecznych np lubelski oddział ZUS w decyzji nr 1019 z 28 sierpnia 2014 r. (znak WPI/200000/43/1019/2014), który stwierdził, że radca prawny rozpoczynający działalność gospodarczą może opłacać składki od preferencyjnej podstawy, nawet jeśli świadczy usługi dla byłego pracodawcy, u którego był poprzednio zatrudniony.

Reasumując, w opinii wnioskodawczyni, ma ona prawo do obniżonej stawki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie pierwszych 24 miesięcy od dnia rozpoczęcia wykonywania pierwszej działalności gospodarczej.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, ze przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie do ust. 5 cytowanego przepisu w związku z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r.. udzielenie interpretacji dotyczącej m.in. zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne oraz podstawy wymiaru tych składek następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

W myśl art. 18a ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych cytowanej powyżej podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Stosownie do ustępu 2 pkt 1 i 2 tego artykułu, z powyższej możliwości opłacania składek od obniżonej podstawy wymiaru nie mogą skorzystać osoby, które:

1. prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność.
2. wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyjaśnia, iż z treści art. 18a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wynika, iż aby osoba rozpoczynająca prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej miała prawo do opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od podstawy wymiaru składek nie niższej niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia niezbędne jest aby nie wykonywała tożsamych czynności na rzecz byłego pracodawcy w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym. Powyższe oznacza, iż zakres wykonywanych czynności na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy na rzecz którego wykonywana jest działalność nie może pokrywać się z zakresem czynności wykonywanych w ramach stosunku pracy. Przez zwrot „czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności” należy rozumieć czynności powierzone przez pracodawcę i wykonywane przez pracownika w ramach stosunku pracy.

Z treści wniosku z dnia 30 listopada 2014 r wynika, że wnioskodawczyni w ramach prowadzonej działalności gospodarczej jako radca prawny nie wykonuje na rzecz byłego pracodawcy czynności tożsamych do świadczonych uprzednio w ramach stosunku pracy w czasie odbywania aplikacji radcowskiej. Ponadto wnioskodawczyni nie prowadzi i me prowadziła w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej innej działalności pozarolniczej.

W konsekwencji, biorąc pod uwagę obowiązujące przepisy prawne oraz wskazana we wniosku linię orzeczniczą należy przyjąć, że wnioskodawczyni jako osoba rozpoczynająca prowadzenie pierwszej działalności gospodarczej, a przy tym wykonująca działalność na rzecz byłego pracodawcy, przy czym czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności nie są tożsame z zakresem czynności wykonywanych uprzednio w ramach stosunku pracy, ma prawo do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru składek w wysokości zadeklarowanej kwoty nie niższej jednak niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę.

W świetle powyższego. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznał za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 30 listopada 2014 r. w sprawie możliwości opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej od podstawy wymiaru w wysokości zadeklarowanej kwoty nie niższej niż 30 % minimalnego wynagrodzenia za pracę w okresie świadczenia usług radcy prawnego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej na podstawie umowy zawartej z byłym pracodawcą.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

źródło: https://bip.zus.pl