Interpretacja ZUS Oddział w Lublinie z 29-11-2016 r. – WPI/200000/43/1185/2016

Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla pracowników oddelegowanych

UZASADNIENIE

W dniu 02 listopada 2016 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy (…) w przedmiocie ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla pracowników oddelegowanych do pracy za granicą, którzy będą pracowali za granicą przez część miesiąca.

Wnioskodawca przedstawił opis zdarzenia przyszłego.

Wnioskodawca zamierza oddelegować dwóch pracowników do pracy w Belgii uzyskując formularz Al. Pracownicy zostaną oddelegowani jedynie na część miesiąca (12 dni pobytu za granicą). Przychód uzyskany przez pracowników za okres oddelegowania w przeliczeniu na złotówki wyniesie: (…) zł dla pierwszego i (…) zł dla drugiego z nich. Wnioskodawca powziął wątpliwość, czy w obu przypadkach w związku z nowym brzmieniem § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, ustalając podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne należy zmniejszyć proporcjonalnie kwotę przeciętnego wynagrodzenia (odpowiednio do okresu przebywania za granicą)?

Wnioskodawca przedstawił własne stanowisko w sprawie.

Zdaniem wnioskodawcy ustalając podstawę wymiaru składek należy przyjąć zasadę proporcjonalności i zmniejszyć ją do proporcjonalnie zmniejszonej kwoty przeciętnego wynagrodzenia czyli do wysokości (…) zł ((…)31 dni kalendarzowych x 12 dni pobytu).

Przychód uzyskany przez obu pracowników jest wówczas wyższy od przeciętnego wynagrodzenia przeliczonego proporcjonalnie do części miesiąca spędzonego za granicą. Jak twierdzi wnioskodawca, w związku z tym może obniżyć podstawę wymiaru składek o równowartość diet za każdy dzień pobytu za granicą, gdyż zgodnie z nowym brzmieniem przepisu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie stanowi część wynagrodzenia pracowników, których przychód jest wyższy niż przeciętne wynagrodzenie, zatrudnionych za granicą u polskich pracodawców, z wyłączeniem członków służby zagranicznej wykonujących obowiązki służbowe w placówce zagranicznej – w wysokości równowartości diety przysługującej z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju, za każdy dzień pobytu, określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju, z tym zastrzeżeniem, że tak ustalony miesięczny przychód tych osób stanowiący podstawę wymiaru składek nie może być niższy od kwoty przeciętnego wynagrodzenia. Zgodnie z przywołanym przepisem podstawa wymiaru składek dla pracowników będzie wynosiła odpowiednio (kurs euro: (…) zł, dieta (…) euro):

• dla pierwszego pracownika:

W opinii Wnioskodawcy tak ustalona podstawa wymiaru składek jest niższa niż przeciętne wynagrodzenie odpowiadające za część miesiąca spędzonego za granicą. Podstawa wymiaru składek wyniesie więc

• dla drugiego pracownika:

Wnioskodawca podsumował, że tak ustalona podstawa wymiaru składek jest wyższa niż przeciętne wynagrodzenie odpowiadające za cześć miesiąca spędzonego za granicą. Podstawa wymiaru składek wyniesie

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie do ust 5 cytowanego przepisu w związku z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 powołanej powyżej ustawy, wyłącznie w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Oddział zaznacza jednocześnie, że w drodze niniejszej Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego inteipretacji przepisów. Ocena stanowiska przedsiębiorcy dokonywana jest pod kątem prawidłowości zaprezentowanej przez przedsiębiorcę wykładni przepisów prawa, czyniona jest w oparciu o kompletny opis stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego zawarty w treści wniosku o wydanie pisemnej interpretacji. Podkreślenia przy tym wymaga fakt, iż rozpoznając wniosek o wydanie pisemnej interpretacji Zakład nie prowadzi postępowania wyjaśniającego, w szczególności nie przeprowadza postępowania dowodowego. Granice sprawy rozpoznawanej na podstawie złożonego wniosku o wydanie pisemnej interpretacji, jak zauważono wyżej zakreślają jedynie ramy zaprezentowanego opisu zdarzenia przyszłego. Wydając pisemną interpretację Zakład przyjmuje więc jako prawdziwe złożone przez wnioskodawcę oświadczenia, zwracając jednocześnie uwagę na fakt. iż wiążący charakter niniejszej decyzji ograniczony został jedynie do stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia. Ryzyko podania nieprawdziwych informacji w opisie stanu faktycznego bądź też poczynienie przez terenowe jednostki organizacyjne Zakładu, np. w toku prowadzonego postępowania lub w toku czynności kontrolnych ustaleń odmiennych od tych zaprezentowanych przez wnioskodawcę obciąża jedynie przedsiębiorcę.

Jednocześnie należy wskazać, że wątpliwości wnioskodawcy dotyczą możliwości zastosowania zasady proporcjonalności zmniejszania podstawy wymiaru składek w przypadku, gdy pracownik pracuje za granica tylko przez część miesiąca.

Zagadnienia dotyczące ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne regulowane są za pośrednictwem przepisów ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2016 r. poz. 963 ze zm.) oraz rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 2236).

Stosownie do treści art. 18 ust. 1 i ust. 2 oraz art. 20 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wypadkowe i chorobowe pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Katalog przychodów niestanowiących podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zawarty we wskazanym rozporządzeniu z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

W myśl § 2 ust. 1 pkt 16 ww. rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, w brzmieniu obowiązującym od 1 października 2016 r., podstawy wymiaru składek nie stanowi część wynagrodzenia pracowników, których przychód jest wyższy niż przeciętne wynagrodzenie, zatrudnionych za granicą u polskich pracodawców, z wyłączeniem osób wymienionych w art. 18 ust. 12 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych – w wysokości równowartości diety przysługującej z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju, za każdy dzień pobytu, określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju, z tym zastrzeżeniem, że tak ustalony miesięczny przychód tych osób stanowiący podstawę wymiaru składek nie może być niższy od kwoty przeciętnego wynagrodzenia.

Cytowany przepis w znowelizowanym brzmieniu ma zastosowanie wyłącznie w sytuacji, gdy przychód pracownika za dany miesiąc jest wyższy niż przeciętne wynagrodzenie za pracę. W sytuacji, gdy przychód nie przekracza przeciętnego wynagrodzenia § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia nie stosuje się, a podstawę wymiaru składek ustala się na zasadach ogólnych wynikających z art. 18 ust. 1 i 2 ustawy o sus z zastosowaniem pozostałych wyłączeń określonych w § 2 ust. 1 rozporządzenia. Bez znaczenia jest, czy praca za granicą była wykonywana przez cały czy też przez część miesiąca. Zmiana treści § 2 ust. 1 pkt. 16 ww. rozporządzenia polega na pozostawieniu możliwości wyłączenia części wynagrodzenia w odniesieniu do osób, których przychód jest wyższy niż prognozowane przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy. Możliwość obniżania podstawy wymiaru składek o równowartość diet dotyczy zatem tylko tych osób, które uzyskują przychód wyższy niż przeciętne wynagrodzenie. Należy w tym miejscu zaznaczyć, że w sytuacji gdy odliczenie od zarobków równowartości diet spowoduje obniżenie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracownika poniżej tego poziomu, przychód do oskładkowania będzie można obniżyć jedynie do wysokości przeciętnej płacy tj. kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy.

Natomiast w przypadku uzyskania przez pracownika przychodu, który nie przekracza przeciętnego wynagrodzenia, niezależnie od powodu tego stanu rzeczy (czy praca za granicą była wykonywana przez cały czy też przez część miesiąca), przepisu § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia nie stosuje się. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne ustala się na zasadach ogólnych wynikających z art. 18 ust. 1 i 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych powołanego powyżej, z zastosowaniem pozostałych włączeń określonych w § 2 ust. 1 rozporządzenia z dnia 18 grudnia 1998 r . w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Nie stosowanie § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia oznacza, że nie ma podstaw do odejmowania równowartości diet ani porównywania przychodu do kwoty przeciętnego wynagrodzenia. Oznacza to, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowić będzie faktycznie uzyskany przychód, w konsekwencji począwszy od 1 października 2016r. podstawa wymiaru jego składek na ubezpieczenia społeczne nie będzie podwyższana, zaś pracodawca będzie zobowiązany do naliczania i opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od faktycznie uzyskanego przez pracownika przychodu .

Odnosząc się do wątpliwości Wnioskodawcy dotyczących sposobu ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracownika w sytuacji, gdy przychód pracownika za okres oddelegowania jest niższy niż przeciętne wynagrodzenie za pracę wskazać należy, iż zwolnienie z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, o którym mowa § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w brzmieniu obowiązującym od 1 października 2016r. nie znajduje zastosowania do ww. pracownika. W konsekwencji ponieważ pracownik, jak wskazał Wnioskodawca, uzyskuje przychód ((…)zł) niższy niż kwota przeciętnego wynagrodzenia podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi faktycznie uzyskany przychód, co oznacza, iż pracodawca nie jest zobowiązany do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne w kwocie wyższej niż wynikająca z rzeczywistej podstawy. Ponadto, z uwagi na nie stosowanie § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia także nie ma podstaw do odejmowania równowartości diet.

Z kolei, odnosząc się do wątpliwości Wnioskodawcy w zakresie sposobu ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracownika w sytuacji, gdy pracownik uzyskuje przychód za okres oddelegowania wyższy niż kwota przeciętnego wynagrodzenia wskazać należy iż, z treści § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r . w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w brzmieniu obowiązującym od 1 października 2016r. jednoznacznie wynika, iż przepis ma zastosowanie wyłącznie do tych pracowników delegowanych, którzy z tytułu świadczonej pracy uzyskują przychód wyższy niż przeciętne wynagrodzenie, bez względu na okres przebywania w danym miesiącu za granicą np. w przypadku gdy z powodu daty rozpoczęcia lub zakończenia pracy za granicą wykonują ja przez część miesiąca, z tym zastrzeżeniem, że ustalony w trybie tegoż zapisu miesięczny przychód pracownika stanowiący podstawę wymiaru składek nie może być niższy od kwoty przeciętnego wynagrodzenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Oznacza to, że po odjęciu od przychodu pracownika za dany miesiąc ((…) zł) równowartości diet za dni pobytu za granicą, należy dokonać porównania do kwoty przeciętnego wynagrodzenia. Należy przy tym zaznaczyć, że przy dokonywaniu tego porównania brak jest podstaw prawnych do proporcjonalnego zmniejszania kwoty przeciętnego wynagrodzenia, odpowiednio do okresu przebywania za granica, w przypadku pracownika, który pracował za granicą przez część miesiąca (w opisanym stanie faktycznym 12 dni pobytu). Nie ma przy tym znaczenia okres przebywania w danym miesiącu za granicą. Porównania należy dokonać zawsze do pełnej kwoty przeciętnego wynagrodzenia. Z uwagi na fakt, że kwota przychodu ((…) zł) pomniejszona o równowartość diet jest niższa od kwoty przeciętnego wynagrodzenia, podstawę wymiaru składek należy ustalić z zastosowaniem §2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia, a zatem podstawa wymiaru składek stanowi kwota przeciętnego wynagrodzenia, która w 2016r. wynosi (…) zł.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy w przedmiocie sposobu ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników oddelegowanych do pracy za granicą w sytuacji przedstawionej w stanie faktycznym złożonego wniosku Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznał za nieprawidłowe.

POUCZENIE

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

źródło: https://bip.zus.pl