Interpretacja ZUS Oddział w Lublinie z 23-04-2014 r. – WPI/200000/43/435/2014

Podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne

UZASADNIENIE

W dniu 2 kwietnia 2014 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy: (…) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Powyższy wniosek został uzupełniony przez wnioskodawcę pismem z dnia 11 kwietnia 2014 r. (wpływ do Oddziału w dniu 15 kwietnia 2014 r.).

Wnioskodawca poinformował, iż zajmuje się budową instalacji elektrycznych na terenie całej Polski. Jeden z dotychczasowych zleceniodawców firmy zamierza zlecić wykonanie prac na terenie Niemiec. Kontrakt ma rozpocząć się w kwietniu lub maju 2014 r. i może potrwać około jednego lub dwóch miesięcy. W związku z powyższym pracownik oraz siedmiu zleceniobiorców zostanie wysłanych w podróż służbową w celu realizacji zleconego kontraktu. Pracownik otrzymuje wynagrodzenie w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę. Wynagrodzenie zleceniobiorców jest natomiast uzależnione od faktycznie przepracowanych godzin i nie zawsze osiąga poziom minimalnego wynagrodzenia za pracę w rozumieniu przepisów Kodeksu pracy i przepisów wykonawczych.

Pismem z dnia 11 kwietnia 2014 r. wnioskodawca wskazał również, że pracownicy realizujący kontrakt, o których mowa we wniosku, mają miejsce zamieszkania w Polsce (zarówno osoby zatrudnione na umowę o prace jak i na umowę zlecenia), w Polsce mieści się główny ośrodek ich życia. Firma, która zamierza ich wysłać w podróż służbową również ma siedzibę w Polsce i odprowadza składki społeczne i podatki do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i polskiego urzędu skarbowego. Wynagrodzenia za wykonaną pracę zarówno z umów o pracę, jak i z umowy zlecenia będą wypłacone przez polskiego pracodawcę. W przypadku pracowników zatrudnionych na umowę o pracę nie zmienia się ich główne miejsce wykonywania pracy określone w umowie o pracę, a następuje polecenie wykonania obowiązków (tzw. zadanie służbowe) poza miejscem pracy. Zatem zarówno w przypadku pracowników zatrudnionych na umowę o pracę, jak i zleceniobiorców, którzy wykonywać będą prace przy kontrakcie w Niemczech, właściwym ustawodawstwem w zakresie zabezpieczenia społecznego będzie ustawodawstwo polskie.

Ponadto wnioskodawca wskazał, ze usługi świadczone przez pracownika poza granicami kraju będą wykonywane w ramach podróży służbowej.

W związku z powyższym wnioskodawca powziął wątpliwość, czy podstawą do naliczania składek na ubezpieczenia społeczne pracownika i zleceniobiorców jest faktycznie uzyskany przychód, czy też przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw, czy podstawą do naliczenia składek na ubezpieczenie zdrowotne pracownika i zleceniobiorców będzie osiągnięty przychód pomniejszony o składki na ubezpieczenie społeczne, a także jaka będzie podstawa do naliczania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne w przypadku świadczenia pracy tylko przez część miesiąca.

Zdaniem wnioskodawcy, podstawą do naliczenia składek na ubezpieczenia społeczne dla pracownika jest jego wynagrodzenie brutto, natomiast dla zleceniobiorców – wynagrodzenie wynikające z liczby przepracowanych godzin i stawki godzinowej. Od tak wypłaconego wynagrodzenia będzie potrącana składka na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe oraz składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych na ogólnych zasadach.

Dalej wnioskodawca wskazuje, że zgodnie z art 18 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, dla pracowników podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi przychód w rozumieniu przepisów o PDOF, osiągany z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem: wynagrodzenia chorobowego, zasiłków oraz przychodów zwolnionych z oskładkowania na podstawie rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Analogiczną zasadę będzie się stosowało również dla zleceniobiorców wnioskodawcy.

Następnie wnioskodawca wskazał, że dla ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników (w tym pracowników wysyłanych w podroż służbową za granicę) stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób. Stanowi o tym art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2008 r. nr 164 poz. 1027). Zatem ustalona w powyżej przedstawiony sposób kwota podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi również podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne, oczywiście po uprzednim jej pomniejszemu o kwoty składek społecznych finansowanych ze środków pracowników.

Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia składkowego, podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne nie stanowi część wynagrodzenia pracowników zatrudnionych za granicą u polskich pracodawców (z wyjątkiem członków służby zagranicznej) w wysokości równowartości diety przysługującej z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju, za każdy dzień pobytu, określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju.

Jeżeli jednak pracownik bądź zleceniobiorcy nie wykonywali pracy za granicą przez cały miesiąc (np. pracę za granicą rozpoczęli lub zakończyli w trakcie miesiąca), to podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne będzie określona kwotą przychodu uzyskanego przez pracownika i zleceniobiorców.

W związku z powyższym, zdaniem wnioskodawcy, nie będzie zatem podstawą do naliczenia ubezpieczeń społecznych przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw ogłoszone przez Prezesa GUS. Podobnie będzie w przypadku ubezpieczenia zdrowotnego, kiedy to podstawą obliczenia składki będzie przychód pracowniku i zleceniobiorców pomniejszony o składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów,z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie do ustępu 5 powołanego powyżej artykułu w związku z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r., udzielenie interpretacji dotyczącej ustalania podstawy wymiaru składek następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Ponadto zgodnie z dyspozycją art. 10 ust. 6 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, warunkiem koniecznym do stwierdzenia kompletności wniosku, jest jego należyte opłacenie. Wskazany przepis stanowi, że wniosek o wydanie interpretacji podlega opłacie w wysokości 40 zł, którą należy wpłacić w terminie 7 dni od dnia złożenia wniosku. W razie nieuiszczenia opłaty w terminie, wniosek pozostawia się bez rozpatrzenia. Jednocześnie, w przypadku wystąpienia w jednym wniosku o wydanie interpretacji odrębnych stanów faktycznych lub zdarzeń przyszłych pobiera się opłatę od każdego przedstawionego we wniosku odrębnego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego – w myśl art. 10 ust. 7 powołanej powyżej ustawy.

Wobec faktu, iż we wniosku złożonym w dniu 2 kwietnia 2014 r. przedsiębiorca przedstawił wątpliwości w zakresie dotyczącym podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne dla dwóch grup ubezpieczonych tj. pracowników i zleceniobiorców, a do wniosku została dokonana jedna opłata, Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozpoznał wniosek w zakresie pierwszego zagadnienia dotyczącego ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne dla pracownika wykonującego w ramach podróży służbowej pracę na terytorium Niemiec.

Zgodnie z art. 18 ust. 1 i ust. 2 w związku z art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. nr 161 poz. 1106 z późn. zm.), podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych. Ponadto stosownie do art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2008 r., nr 164, poz. 1027 z późn. zm.) do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób.

Katalog przychodów wyłączonych z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe został zawarty w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. nr 161 poz. 1106 z późn. zm.).

Powyższe rozporządzenie w § 2 ust. 1 pkt 16 wyłącza z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe część wynagrodzenia pracowników zatrudnionych za granicą u polskich pracodawców, w wysokości równowartości diety przysługującej z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju, za każdy dzień pobytu, określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju, z tym zastrzeżeniem, że tak ustalony miesięczny przychód tych osób stanowiący podstawę wymiaru składek nie może być niższy od kwoty przeciętnego wynagrodzenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy, określonego w ustawie budżetowej).

Ponadto w przypadku, gdy praca nie jest wykonywana przez pełny miesiąc (np. w wyniku choroby, korzystania z urlopu bezpłatnego czy też rozpoczęcia lub zakończenia pracy za granicą w trakcie miesiąca) kwota najniższej podstawy wymiaru składek ulega pomniejszeniu proporcjonalnie do okresu wykonywania pracy za granicą, a więc fakt wykonywania pracy przez część miesiąca nie oznacza automatycznego wyłączenia zastosowania ww. punktu rozporządzenia.

Jednocześnie należy podnieść, że wskazana powyżej zasada ustalania podstawy wymiaru składek dotyczy wszystkich pracowników skierowanych przez polskiego pracodawcę do wykonywania pracy za granicą w sytuacji gdy pracownik zostaje oddelegowany do wykonywania pracy poza terytorium Polski, natomiast nie ma ona zastosowania w sytuacji gdy pracownik zostaje wysłany celem realizacji określonego zadaniu w ramach podróży służbowej, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21 poz. 94 z późn. zm.).

W konsekwencji słusznie zauważa wnioskodawca, iż podstawą do naliczenia składek na ubezpieczenia społeczne pracownika nie będzie kwota przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw ogłoszonego przez Prezesa GUS. Należy jednak wskazać, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne będzie stanowił osiągnięty w danym okresie przychód z tytułu umowy o pracę pomniejszony o wynikające z przepisów wykonawczych wyłączenia z podstawy wymiaru składek.

Jednocześnie Zakład nadmienia, że w sytuacji wykonywania przez pracownika pracy w ramach podróży służbowej zastosowanie znajdzie § 2 ust. 1 pkt 15 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, zgodnie z którym podstawy wymiaru składek pracownika nie stanowią diety i inne należności z tytułu podróży służbowej – do wysokości określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju.

Należy również zauważyć, iż wnioskodawca wskazał błędnie, iż podstawą obliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne będzie przychód pracownika pomniejszony o składki na ubezpieczenie zdrowotne. Zgodnie z obowiązującymi przepisami podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pomniejszona o składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe finansowane przez pracownika, przy uwzględnieniu wypłaconego pracownikowi wynagrodzenia z tytułu niezdolności do pracy z powodu choroby.

Biorąc powyższe pod uwagę, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznał za nieprawidłowe stanowisko wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 28 marca 2014 r. w kwestii ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne dla pracownika wykonującego w ramach podróży służbowej pracę na terytorium Niemiec.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

źródło: https://bip.zus.pl