Interpretacja ZUS Oddział w Lublinie z 15-12-2014 r. – WPI/200000/43/1459/2014

Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne

UZASADNIENIE

W dniu 10 grudnia 2014 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek płatnika (…) reprezentowanego przez (…) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca poinformował, iż w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej zamierza zawierać z podmiotami trzecimi (zleceniobiorcami) umowy o świadczenie usług, w ramach których wymienione podmioty będą świadczyć na rzecz klientów Wnioskodawcy usługi prowadzenie zajęć z języków obcych W ramach zawartych umów o świadczenie usług, zleceniobiorcy będą zobowiązani nakładem własnych sił i środków do przygotowania materiałów związanych z wykonaniem przedmiotu zlecenia (np. sporządzenia kserokopii potrzebnych do lekcji materiałów, dostępu do zasobów językowych online czy tez korzystania z nośników elektronicznych do prezentowania podczas zajęć materiałów multimedialnych). Wnioskodawca poinformował, że rozważa wprowadzenie do umów zlecenia postanowień dotyczących zapłaty ekwiwalentu za używane przez zleceniobiorców materiały i sprzęt.

Dalej Wnioskodawca wskazał, że z uwagi na konieczność realizowania przedmiotu zlecenia (prowadzenie zajęć językowych) przez zleceniobiorców, w oparciu o samodzielne sporządzanie nakładem własnych sil i środków materiałów i narzędzi niezbędnych do realizowania przedmiotu zlecenia tj. w szczególności: kserokopii potrzebnych do przeprowadzenia zajęć lekcyjnych, korzystania z własnych nośników do prezentowania podczas zajęć materiałów, w szczególności zdjęć i materiałów multimedialnych, czy też dodatkowych pomocy naukowych ułatwiających prowadzenie zajęć, planuje zapłatę na rzecz, zleceniobiorców, tytułem ekwiwalentu za użyte materiały, określonej kwoty (ryczałtu), która to kwota będzie odpowiadać kosztom przygotowania materiałów do zajęć lekcyjnych za dany miesiąc, kwota ekwiwalentu będzie płatna z dołu, w terminie wypłaty wynagrodzenia z tytułu umowy o świadczenie usług.

Prowadzenie zajęć bez zapewnienia przez zleceniobiorców materiałów i narzędzi jest niemożliwe, gdyż zajęcia odbywają się poza siedzibą Wnioskodawcy, w domu ucznia lub w domu nauczyciela Każdy zleceniobiorca będzie stosował wybrane przez siebie materiały i narzędzie potrzebne do prowadzenia lekcji, w zależności od przyjętego sposobu uczenia. Ekwiwalent dla jednej godziny lekcyjnej (60 minut) będzie wyliczany w oparciu o oświadczenie zleceniobiorcy złożone przed rozpoczęciem realizacji zlecenia, dotyczące wykorzystywanych przez niego materiałów i narzędzi w bieżącym roku szkolnym podczas jednej jednostki lekcyjnej. Oświadczenie zleceniobiorcy dotyczyć będzie wszystkich uczniów, z którymi nauczyciel będzie prowadził zajęcia w danym roku szkolnym, z uwagi na fakt, że każdy zleceniobiorca ma swoje metody pracy i stosuje podobne materiały i narzędzie wobec wszystkich swoich uczniów. Zleceniobiorca będzie zobowiązany do wskazania w oświadczeniu rzeczywistej wysokości ponoszonych przez siebie kosztów w związku z wykorzystaniem materiałów i narzędzi. Zleceniobiorca będzie także zobowiązany do złożenia zaktualizowanego oświadczenia, gdyby okazało się, że koszty związane z wykorzystaniem własnych materiałów i narzędzi w danym miesiącu znacząco różniły się od wysokości kwoty wskazanej w złożonym wcześniej oświadczeniu zleceniobiorcy.

Ekwiwalent wypłacany będzie na podstawie oświadczenia. Strony określą w umowie górną granicę kwoty ekwiwalentu. Górna granica określona będzie osobno dla każdego zleceniobiorcy, biorąc pod uwagę stosowane przez niego metody i rodzaj uczniów, z którymi będzie prowadził zajęcia. Zleceniodawca zamierza wypłacać ekwiwalent za każdą godzinę zajęć lekcyjnych zgodnie z oświadczeniem zleceniobiorcy. Jeżeli ekwiwalent wskazany w oświadczeniu będzie przekraczał górną granicę przewidzianą w umowie, zostanie on wypłacony w mniejszej kwocie zgodnej z górną granica wskazaną w umowie. Zleceniobiorca utraci prawo do ekwiwalentu w przypadku korzystania z materiałów i narzędzi (np. kserokopiarki) Wnioskodawcy. Zleceniobiorca utraci także prawo do ekwiwalentu jeżeli okaże się że rzeczywiste koszty użycia materiałów i narzędzi odbiegają od tych wskazanych w oświadczeniu.

W przedstawionej sytuacji Wnioskodawca powziął wątpliwość w kwestii ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne zleceniobiorców.

Wnioskodawca wskazuje, że zgodnie z art. 21 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określa, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady ustalania podstaw wymiaru składek, z uwzględnieniem ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 wymienionej ustawy oraz wy łączenia z podstawy wymiaru składek niektórych rodzajów przychodów.

Zgodnie z § 2 ust 1 pkt 9 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U nr 161 poz. 1106 z pożn zm ), podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie stanowią ekwiwalenty pieniężne za użyte przy wykonywaniu pracy narzędzia, materiały lub sprzęt będący własnością pracownika. Zgndmc natomiast z § 5 ust 2 wymienionego rozporządzenia wskazane przepisy (§ 2 – 4) stosuje się odpowiednio przy ustalaniu podstawy wymiaru składek osób wykonujących prace na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia.

Wnioskodawca zauważa, że przesłanką, dla której ustawodawca zadecydował o odpowiednim stosowaniu wskazanych wyłączeń do zleceniobiorców było podobieństwo sytuacji prawnej. Zarówno pracownik, jak i zleceniobiorca nie ponoszą bowiem kosztów związanych z wykonywaną praca (usługami). Podobieństwo sytuacji tych podmiotów zostało przy tym podkreślone w orzecznictwie – Sąd Najwyższy przyjął, że z uwagi na brak szczegółowych regulacji prawa pracy do zwrotu kosztów pracownikom należy odpowiednio stosować art. 742 k.c. Zgodnie z tym przepisem dający zlecenie powinien zwrócić przyjmującemu zlecenie wydatki, które ten poczynił w celu należytego wykonania zlecenia, wraz z odsetkami ustawowymi Zdaniem Sądu Najwyższego wymienione unormowanie stanowi normatywne dopełnienie zasady prawa pracy nieponoszenia przez pracowników kosztów działalności gospodarczej zakładu pracy (zob. uzasadnienie wyroku SN z dnu 12 marca 2009 r. II PK 198/08). Innymi słowy, z uwagi na fakt, że zleceniobiorcy i pracownicy znajdują się w porównywalnej sytuacji (w odniesieniu do braku obowiązku ponoszenia kosztów pracy usługi) powinni być traktowani jednakowo (por. uzasadnienie wyroku TK z dnia 16 lutego 2010 r. P 16/09).

Wyjaśnienia wymaga, zdaniem Wnioskodawcy, zakres wyłączenia, o którym mowa w § 2 ust. 1 pkt 9 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Zgodnie z tym przepisem, podstawy wymiaru składek nie stanowią ekwiwalenty pieniężne za użyte przy wykonywaniu pracy narzędzia, materiały lub sprzęt, będące własnością pracownika. Sformułowanie wskazane w rozporządzeniu (narzędzia, materiały i sprzęt) powinno być definiowane w odniesieniu do przedmiotu zlecenia. Konstatacja ta jawi się przy tym jako oczywista – inne „narzędzia” będą używane przez hydraulików, a inne przez wykładowców. W przypadku nauczycieli języka angielskiego takimi materiałami i narzędziami niezbędnymi do wykonania zlecenia są kserokopie, nośniki do prezentowania podczas zajęć materiałów, w szczególności zdjęć i materiałów multimedialnych, czy tez dodatkowe pomoce naukowe.

Wnioskodawca wskazuje ponadto w nawiązaniu do uzasadnienia decyzji z dnia 21 listopada 2014 r. (WPI/200000/43/1336/2014) że:

• ekwiwalent będzie wypłacany zleceniobiorcom w formie pieniężnej.
• narzędzia, materiały lub sprzęt będą rzeczywiście wykorzystywane przy wykonywaniu pracy na rzecz Wnioskodawcy, na potwierdzenie czego zleceniobiorcy będa składać stosowne oświadczenie,
• kwota wypłaconego ekwiwalentu będzie odpowiadała poniesionym przez zleceniobiorców wydatkom, w szczególności będzie zachodził racjonalny związek pomiędzy kwotą wypłaconą zleceniobiorcy a wartością używanych dla celów zlecenia rzeczy oraz stopnia ich zużycia dokonanego w trakcie użyczenia.

Wysokość wypłacanego ekwiwalentu będzie wypłacana w wysokości odzwierciedlającej koszty faktycznie poniesione przez zleceniobiorców. Wnioskodawca wypłaci każdemu zleceniobiorcy ekwiwalent w oparciu o złożone przez zleceniobiorców oświadczenia o wysokości poniesionych kosztów użycia narzędzi, materiałów lub sprzętu. Świadczenie wypłacone przez Wnioskodawcę będzie wobec tego spełniało ekwiwalentność w stosunku do faktycznych i rzeczywistych wydatków poniesionych przez różnych zleceniobiorców.

Powyższy przepis § 2 ust. 1 pkt 9 rozporządzenia pozwala na wyłączenie z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne zleceniobiorcy kwoty rzeczonego ekwiwalentu w sytuacji, gdy ekwiwalent jest wypłacony zleceniobiorcy w formie pieniężnej, narzędzia, materiały lub sprzęt stanowią własność zleceniobiorcy i są rzeczywiście wykorzystywane przy wykonywaniu pracy na rzecz zleceniodawcy, a także kwota wypłaconego ekwiwalentu odpowiada poniesionym przez zleceniobiorcę wydatkom – to znaczy, że musi zachodzić racjonalny związek pomiędzy kwotą wypłaconą zleceniobiorcy a wartością używanych dla celów zleceniodawcy rzeczy oraz stopniem ich zużycia dokonanego w trakcie tego użyczenia. Należy zauważyć przy tym. iż wprawdzie pojęcie ekwiwalentu nie zostało zdefiniowane w obowiązujących przepisach, jednakże przyjmuje się w oparciu o definicję słownikową, ze ekwiwalentem jest świadczenie stanowiące odpowiednik świadczenia drugiej stronie (rzecz zastępująca inną rzecz o równej wartości, odpowiednik, równoważnik).

Z treści wniosku z dnia 5 grudnia 2014 r. wynika, że Wnioskodawca będzie wypłacał zleceniobiorcom ekwiwalent pieniężny za korzystanie z niezbędnych w celu wykonania zlecenia materiałów i narzędzi na podstawie oświadczenia złożonego przez danego zlecniobiorcę co do rzeczywistej wartości poniesionych przez niego kosztów W konsekwencji, do wypłacanego zleceniobiorcom świadczenia pieniężnego będzie miał zastosowanie przepis § 2 ust. I pkt 9 wskazanego rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstaw wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe umożliwiający wyłączenie wypłaconej kwoty z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu umowy zlecenia.

Biorąc powyższe pod uwagę. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznał za prawidłowe stanowisko Wnioskodawcy w sprawie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu umowy zlecenia kwoty ekwiwalentu za korzystanie z materiałów i sprzętu należących do zleceniobiorców.

Ponadto Zakład zauważa, że Wnioskodawca zwrócił się również o potwierdzenie prawidłowości dokonanych obliczeń wysokości ekwiwalentu, jednakże nie przedstawił we wniosku żadnych informacji w powyższym zakresie. W konsekwencji, Zakład w niniejszej decyzji nie odnosi się do powyższego zagadnienia, jednocześnie zaznaczając, iż w trybie wydawania pisemnej interpretacji przepisów brak jest możliwości oceny prawidłowości dokonania przez płatnika określonych czynności o charakterze technicznym, w tym matematycznych wyliczeń dotyczących określonego składnika wynagrodzenia.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej wy dania.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

źródło: https://bip.zus.pl