Interpretacja ZUS Oddział w Lublinie z 12-09-2013 r. – WPI/200000/451/1160/2013

Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne

UZASADNIENIE

W dniu 22.08.2013r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek płatnika (…) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca wskazał, iż prowadzi na terenie Rzeczypospolitej Polskiej działalność gospodarczą w formie spółki komandytowej. Wnioskodawca posiada statut agencji pracy tymczasowej. Wnioskodawca zatrudnia pracowników na terytorium RP, po czym oddelegowuje ich do pracy u innego pracodawcy w Niemczech. Zatrudnienie pracowników następuje na podstawie umowy o pracę tymczasową. Wysokość wynagrodzenia pracowników oddelegowanych do pracy w Niemczech przekracza kwotę przeciętnego wynagrodzenia RP.

Wnioskodawca, jak i jego pracownicy spełniają kryteria oddelegowania do pracy w Niemczech. Pracownicy podlegają polskiemu ustawodawstwu przez co najmniej miesiąc przed rozpoczęciem pracy. Pracownicy zostali skierowani przejściowo przez swojego pracodawcę na obszar drugiego państwa w celu wykonywania pracy na rzecz tego pracodawcy oraz zostali wysłani w ramach stosunku pracy zawartym z wysyłającym pracodawcą, a także funkcjonują nadal w ramach struktur wysyłającego pracodawcy, podlegają jego poleceniom odnośnie czasu, miejsca i rodzaju wykonywanych czynności oraz kierują do wnioskodawcy swoje roszczenia o wynagrodzenie.

Wnioskodawca posiada siedzibę i administrację na terenie Polski, prowadzi w Polsce znaczącą działalność gospodarczą, zatrudnia przy prowadzonej działalności na terenie RP inne osoby, poza tymi, które skierował do pracy za granicą.

Wnioskodawca wnosi o wydanie interpretacji w zakresie stosowania § 2 pkt 16 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r . w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106 ze zm.).

Wnioskodawca powziął wątpliwość od jakiej podstawy naliczać składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe dla pracowników zatrudnionych przez wnioskodawcę, a oddelegowanych do pracy w Niemczech?

Wnioskodawca uważa, iż ma prawo obniżenia podstawy składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników zatrudnionych przez wnioskodawcę, a oddelegowanych do pracy w Niemczech, do kwoty nie mniejszej aniżeli kwota przeciętnego wynagrodzenia dla pracowników zatrudnionych w Polsce.

Uzasadniając powyższe stanowisko wnioskodawca wskazuje, że zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe i wypadkowe wynikają z ustawy z dnia 13 października 1998 r . o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 137, poz. 887). Zgodnie z tymi przepisami ogólną zasadą jest to, że podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę. Zgodnie z art. 21 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, określenie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek oraz wyłączeń z tej podstawy niektórych rodzajów przychodów pozostawiono ministrowi właściwemu do spraw zabezpieczenia społecznego do uregulowania w drodze rozporządzenia. Na podstawie tej delegacji Minister Pracy i Polityki Socjalnej wydał w dniu 18 grudnia 1998 r . rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Zgodnie z § 2 pkt 16 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r . w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106 ze zm.) podstawy wymiaru składek nie stanowi część wynagrodzenia pracowników zatrudnionych za granicą u polskich pracodawców, z wyłączeniem osób wymienionych w art. 18 ust. 12 ustawy – w wysokości równowartości diety przysługującej z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju, za każdy dzień pobytu, określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju, z tym zastrzeżeniem, że tak ustalony miesięczny przychód tych osób stanowiący podstawę wymiaru składek nie może być niższy od kwoty przeciętnego wynagrodzenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy.

Przepis ten wyraźnie określa, iż podstawy wymiaru składek nie stanowi część wynagrodzenia w wysokości równej diecie, nie zaś dieta wypłacona faktycznie pracownikowi. Jeżeli przyjąć, że pracownicy wnioskodawcy odbywaliby podróże służbowe poza granicami kraju, wówczas zastosowanie mógłby mieć inny przepis powyższego rozporządzenia, a mianowicie § 2 pkt 15, który stanowi, że podstawy wymiaru składek nie stanowią należności z tytułu podróży służbowych – do wysokości określonej w odrębnych przepisach. W wyniku zmiany dokonanej z dniem 30 stycznia 2004r. przez rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Spraw Socjalnych z dnia 28 stycznia 2004r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 14, poz. 124) przepis ten nabrał bardziej wyrazistej treści i wynika z niego, ze podstawy wymiaru składek nie stanowią diety i inne należności z tytułu podróży służbowej pracownika — do wysokości określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju.

Celem takiej regulacji wydaje się fakt, że pracownik odbywający podróż, tzn. wykonujący powierzone mu obowiązki poza stałym miejscem świadczenia pracy, ma prawo do diety rekompensującej zwiększone w takiej sytuacji wydatki na wyżywienie i nocleg. Tego rodzaju funkcja tej należności powoduje, że wolą ustawodawcy jest ona zwolniona od podatku dochodowego (art. 21 ust. 1 pkt. 16 ustawy podatkowej), a także wyłączona z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (§ 2 pkt 15 rozporządzenia). Stanowi to swoistego rodzaju ulgę dla pracodawcy (zmniejszenie kosztów zatrudnienia), ale też i pracownika, który część składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe współfinansuje razem z pracodawcą (art. 16 ust. 1 pkt 1 i 1b ustawy systemowej) oraz finansuje z własnych środków składki na ubezpieczenia chorobowe (art. 16 ust. 2 ustawy systemowej), natomiast składki na ubezpieczenie wypadkowe finansowane są w całości przez pracodawcę (art. 16 ust. 3 ustawy systemowej).

Pracownik zatrudniony za granicą u polskiego pracodawcy nie odbywa podróży służbowej, wobec czego nie przysługują mu należności z tym związane, ale jego sytuacja faktyczna wykazuje podobieństwo do przebywania w takiej podróży, skoro prace świadczy poza miejscem swego zamieszkania i w oddaleniu od rodziny, co generuje wyższe niż zwykle wydatki na utrzymanie.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

W myśl art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych – w brzmieniu obowiązującym od 01.01.2013r. – Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, wyłącznie e zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne. Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek. Natomiast Zakład nie wydaje decyzji w zakresie objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym.

Zgodnie z art. 18 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r . o systemie ubezpieczeń społecznych oraz § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r . (t.j. Dz. U. z 1998 r . Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.) w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2000 r . Nr 14. poz. 176 z późn. zm.) osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

W myśl § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia z dnia 18 grudnia 1998 r . – podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie stanowi część wynagrodzenia pracowników zatrudnionych za granicą u polskich pracodawców – w wysokości równowartości diety z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju, za każdy dzień pobytu, określonej w przepisach rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (t.j. Dz. U. z 2013r. poz. 167). Tak ustalony miesięczny przychód, stanowiący podstawę wymiaru składek osób zatrudnionych za granicą przez polskich pracodawców nie może być niższy od kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy, z tym zastrzeżeniem, że praca za granicą była wykonywana przez cały miesiąc.

Powyższa zasada dotyczy wszystkich pracowników skierowanych przez polskiego pracodawcę do wykonywania pracy za granicą, w sytuacji gdy pracownik nadal pozostaje w stosunku pracy z kierującym pracodawcą, do którego kieruje roszczenie o wypłatę wynagrodzenia.

Wyżej powołane rozporządzenie z dnia 18 grudnia 1998 r . wyłącza z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne część wynagrodzenia pracowników zatrudnionych za granicą odpowiadająca równowartości diety przysługującej z tytułu podróży poza granicami kraju, w wysokości określonej w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013r.

Ustalona w ten sposób podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników oddelegowanych do pracy za granicą, nie może być – po odjęciu równowartości od przychodu diet pracownika – niższa od kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy. W przypadku choroby lub korzystania z urlopu bezpłatnego czyli w sytuacji, gdy praca nie jest wykonywana przez cały miesiąc, podstawa wymiaru składek ulega pomniejszeniu, zgodnie z art. 18 ust. 9 i 10 ustawy z dnia 13 października l998 r . Wskazać należy także, iż wysokość diety zależy od państwa oddelegowania. Zgodnie z § 4 rozporządzenia z dnia 18 grudnia 1998 r ., stanowiące podstawę wymiaru składek przychody pracownika osiągane w walutach obcych przelicza się na złote w sposób przyjęty w przepisach o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując, w przypadku gdy przychód uzyskany przez pracownika delegowanego do pracy za granicą, po odjęciu równowartości diet, będzie wyższy od proporcjonalnie podzielonej kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia, to do podstawy wymiaru składek należy przyjąć wyliczoną kwotę przychodu. Jednakże, jeżeli po odjęciu równowartości diet przychód stanowiący podstawę wymiaru składek jest wyższy od przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia, to do podstawy należy przyjąć tak ustaloną kwotę.

W konsekwencji, jeżeli uzyskane przez pracownika wynagrodzenie, po odliczeniu równowartości diet jest wyższe od kwoty przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy, to podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi ta kwota, nie zaś kwota prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy.

Uwzględniając powyższe, Oddział uznał stanowisko przedsiębiorcy za nieprawidłowe.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych podkreśla, że udzielając interpretacji ogranicza się jedynie do wykładni przepisów prawa i sposobu ich zastosowania w odniesieniu do indywidualnie określonej sprawy. Natomiast, w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej nie prowadzi postępowania wyjaśniającego mającego na celu ustalenie, jakie przesłanki spełniają pracownicy przebywający w podróży służbowej, a jakie pracownicy oddelegowani, a dokonując powyższego rozstrzygnięcia oparł się o stan faktyczny przedstawiony we wniosku, w którym wnioskodawca poinformował wprost, iż pracownicy spełniają kryteria oddelegowania do pracy w Niemczech.

Mając powyższe na uwadze, orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

źródło: https://bip.zus.pl