Interpretacja ZUS Oddział w Gdańsku z 9-01-2017 r. – DI/100000/43/1213/2016

Dotyczy wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe przyznanej pracownikowi dodatkowej odprawy emerytalnej

UZASADNIENIE

Dnia 9 listopada 2016 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek złożony przez (…) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 1 grudnia 2016r. doręczonym dnia 5 grudnia 2016r. oraz pismem z dnia 19 grudnia 2016r. doręczonym dnia 22 grudnia 2016r.

Wnioskodawca wskazał, iż w dniu (…) roku zawarł ze swoją pracownicą porozumienie dotyczące rozwiązania umowy o pracę z dniem (…) roku.

Pracownica urodziła się w dniu (…), a zatem przed dniem rozwiązania umowy o pracę osiągnęła już powszechny wiek emerytalny dla kobiet, posiada również wymagany do uzyskania prawa do emerytury staż pracy.

Kwestie związane z przyznaniem odprawy emerytalnej zostały uregulowane w postanowieniach § (…) ust. (…) zawartego porozumienia w sposób następujący:

„2) Mając na uwadze, iż stosunek pracy ustaje w związku z przejściem Pracownika na emeryturę, Pracownikowi przysługuje odprawa pieniężna, o której mowa w art. 92¹ § 1 Kodeksu pracy – w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia.

3) Pracodawca wypłaci Pracownikowi – tytułem dodatkowej odprawy emerytalnej – niezależnie od odprawy wskazanej w ust. 2, kwotę xxx, 00 zł brutto, płatną do dnia (…) roku, na konto na które wypłacane jest wynagrodzenie za pracę Pracownika.”

Wnioskodawca nadmienił, iż przywoływane porozumienie stanowi jedyne źródło przyznania dodatkowej odprawy emerytalnej, a wspomniana odprawa nie jest uregulowana w innych przepisach prawa pracy obowiązujących u Wnioskodawcy, w tym w Regulaminie Wynagradzania.

Wnioskodawca zadał pytanie czy w przedstawionych okolicznościach w/w dodatkowa odprawa emerytalna korzysta z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w oparciu o przepis § 2 ust. 1 pkt. 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 2015 r. poz. 2236, ze zm.) -zwanego dalej: „rozporządzeniem” – pomimo, iż zostanie ona wypłacona na (…) przed rozwiązaniem stosunku pracy, a obowiązek jej wypłaty nie wynika z obowiązujących u Wnioskodawcy przepisów prawa pracy.

W ocenie Wnioskodawcy na powyższe pytanie należy udzielić odpowiedzi twierdzącej, tj. w oparciu o przepis § 2 ust. 1 pkt. 2 rozporządzenia dodatkowa odprawa emerytalna przyznawana w uwarunkowaniach wskazanych powyżej nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe.

Wnioskodawca wskazał, iż zgodnie z treścią § 2 ust. 1 pkt. 2 rozporządzenia podstawy wymiaru składek nie stanowią odprawy pieniężne przysługujące w związku z przejściem na emeryturę lub rentę.

Zdaniem Wnioskodawcy analiza przedmiotowej regulacji prowadzi do wniosku, że jako kryterium przedmiotowe wyłączenia z podstawy wymiaru składek prawodawca uznał jedynie istnienie prawa do odprawy pieniężnej, pozostającego w związku z przejściem na emeryturę czy rentę.

Wnioskodawcy uważa, iż dotyczy to każdego świadczenia pieniężnego pozostającego w tym związku niezależnie od podstawy prawnej odnoszącej się do nabycia prawa do tej odprawy, czy ustalonego terminu jej zapłaty.

Wnioskodawca podkreśla, iż zestawiając przesłanki nabycia odpraw wskazanych w cytowanych powyżej, przepisach § (…) ust. (…) Porozumienia tj. odprawy emerytalnej przyznawanej na podstawie art. 92¹ § 1 Kodeksu Pracy oraz dodatkowej odprawy emerytalnej uznać należy, że przysługują one w oparciu o tą samą podstawę faktyczną, czyli przejście pracownicy na emeryturę. Obydwa świadczenia pozostają przy tym w związku z rozwiązaniem stosunku pracy.

Wnioskodawca wskazał, iż dodatkowa odprawa emerytalna jest niezależna od odprawy „kodeksowej” w takim znaczeniu, że:

1. dodatkowa odprawa emerytalna przysługuje w wielkości ustalonej z góry kwotowo -nie na podstawie przepisów prawa pracy, a na mocy zawartego z pracownicą porozumienia;
2. wypłata dodatkowej odprawy emerytalnej nastąpi na dni przed rozwiązaniem stosunku pracy.

W ocenie Wnioskodawcy w sytuacji, gdy prawodawca chce wyłączyć z podstawy wymiaru składek tylko świadczenia przysługujące w oparciu o przepisy prawa pracy, to wyraźnie to określa – jak np. w § 2 ust. 1 pkt. 4 czy pkt. 7 rozporządzenia. W kontekście § 2 ust. 1 pkt. 2 rozporządzenia Wnioskodawca uważa, iż takiego określenia nie zawarto, a zatem wyłączenie z podstawy wymiaru składek następuje w każdym przypadku nabycia prawa do odprawy przysługującej w związku z przejściem na emeryturę lub rentę, a w rezultacie również i w odniesieniu do opisywanej dodatkowej odprawy emerytalnej.

Ponadto Wnioskodawca podkreśla, że ustalony termin wypłaty dodatkowej odprawy pieniężnej nie stanowi przesłanki nabycia prawa do niej, a ustalenie tej odprawy w stałej kwocie uniezależnia jej wysokość od tego, kiedy będzie ona wypłacana. W konsekwencji, ustalony termin wypłaty dodatkowej odprawy emerytalnej ma na celu jedynie wcześniejsze przedstawienie do wypłaty kwot należnych pracownicy.

W piśmie z dnia 1 grudnia 2016r. stanowiącym uzupełnienie wniosku Wnioskodawca wskazał, iż intencją pracodawcy i pracownika ujętą w zacytowanym uprzednio w opisie stanu faktycznego wniosku fragmencie porozumienia jest wypłacenie dodatkowej odprawy emerytalnej na tej samej podstawie faktycznej co tzw. odprawę ustawową, a zatem tak samo w nierozerwalnym związku z rozwiązaniem umowy o pracę z uwagi na przejście na emeryturę.

W piśmie z dnia 19 grudnia 2016r. stanowiącym ponowne uzupełnienie do wniosku przedsiębiorca wskazał, iż dodatkowa odprawa emerytalna o której mowa we wniosku stanowić będzie przychód pracownika ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ust, 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz.U. z 2012r, poz 307 z późn. zm.).

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko wyrażone przez wnioskodawcę we wniosku o wydanie pisemnej interpretację w trybie art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej uznać należy za nieprawidłowe.

Na wstępie podkreślenia wymaga fakt, iż zgodnie ze wskazaniami judykatury wydając interpretację organ nie ustanawia żadnej normy indywidualnej, lecz jedynie przedstawia swój pogląd dotyczący rozumienia treści przepisów prawa, z których wynika obowiązek świadczenia składek na ubezpieczenia społeczne i sposobu ich zastosowania w odniesieniu do określonej sprawy indywidualnej, której zakres przedmiotowy jest zakreślony stanem faktycznym lub zdarzeniem przyszłym przedstawionym przez pytającego we wniosku. Pełną wiedzę o stanie faktycznym lub zdarzeniu przyszłym organ czerpie wyłącznie z wniosku uprawnionego podmiotu me posiadając kompetencji do jego weryfikowania w oparciu o posiadane informacje czy gromadzony materiał dowodowy. W toku tego postępowania organ nie pełni roli kontrolnej, nie dokonuje oceny zachowania lub zaniechania przedsiębiorcy pod kątem jego prawidłowości. Celem interpretacji jest umożliwienie przedsiębiorcy uzyskania informacji w przedmiocie obowiązków wiążących się z opłacaniem składek na ubezpieczenia społeczne i uchronienie w ten sposob takiego przedsiębiorcy przed ryzykiem błędnego zastosowania przez niego danego przepisu.

Jednoznacznie ujęty zakres przedmiotowy wniosków o wydanie pisemnej interpretacji uniemożliwia Zakładowi dokonanie kwalifikacji prawnej określonego świadczenia jako przychodu ze stosunku pracy. Dlatego też, Zakład poprzestaje na oświadczeniu przedsiębiorcy odnośnie tego, iż świadczenie, o którym stanowi wniosek stanowi przychód pracownika ze stosunku pracy traktując takie oświadczenie jako element opisu stanu faktycznego wniosku.

W myśl art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Doprecyzowanie zakresu przedmiotowego spraw, w których przedsiębiorca może żądać od Zakładu wydania pisemnej interpretacji nastąpiło w art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r. Zgodnie z tym przepisem Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Za przychody ze stosunku pracy uważa się: wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników nie stanowią natomiast przychody wymienione w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. z 2015r., poz. 2236 ze zm.), gdzie w § 2 ust. 1 pkt 2 z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wyłączone są te przychody stanowiące odprawy pieniężne przysługujące w związku z przejściem na emeryturę lub rentę.

Przywołany przepis § 2 ust. 1 pkt 2 ww. rozporządzenia znajduje zastosowanie w przypadku, gdy wypłata kwoty odprawy emerytalnej jest związana w bezpośrednim oraz nierozerwalnym związku z faktem ustania stosunku pracy, a jedyną przyczyną wypłaty przez pracodawcę takiego świadczenia winno być ustanie zatrudnienia w skutek przejścia na emeryturę lub rentę. Oznacza to, iż tego typu świadczenia nie mogą być wypłacane przez pracodawcę w innych okolicznościach niż pozostających w ścisłym związku z ustaniem stosunku pracy z uwagi na faktyczne przejście na emeryturę lub rentę.

Przy czym podkreślenia wymaga fakt, iż dyspozycja treści § 2 ust. 1 pkt 2 ww. rozporządzenia dotyczy odpraw emerytalnych wypłacanych pracownikom spełniającym warunki uprawniające do emerytury i których stosunek pracy ustał w związku z przejściem na emeryturę, o których mowa w art. 92¹ §1 Kodeksu pracy.

Z opisanego we wniosku stanu faktycznego oraz z pisma z dnia 1 grudnia 2016r. stanowiącego uzupełnienie do wniosku wynika, że przedsiębiorca wypłaci pracownikowi na mocy stosownego porozumienia świadczenie nazwane dodatkowym świadczeniem emerytalnym, przy czym prawo do tego świadczenia pozostaje w związku z rozwiązaniem umowy o pracę z uwagi na przejście na emeryturę. Świadczenie to jednak jest świadczeniem niezależnym od odprawy emerytalnej, o której mowa w art. 92¹§1 Kodeksu pracy.

W konsekwencjiświadczenie to należy traktować jako świadczenie, które nie będzie wypłacone na warunkach odprawy emerytalnej, o której mowa w ww. przepisie.

W związku z tym, iż dodatkowa odprawa emerytalna, o której mowa we wniosku nie stanowi świadczenia wypłacanego na warunkach odprawy emerytalnej, o której mowa w art. 92¹ §1 Kodeksu pracy, świadczenia tego nie możną wyłączyć z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w myśl § 2 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r . w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

W istocie rzeczy dodatkowa odprawa emerytalna (wypłacona pracownikowi na mocy stosownego porozumienia niezależnie od odprawy emerytalnej), która pozostaje w związku z rozwiązaniem umowy o pracę z uwagi na przejście na emeryturę, będzie korzystała z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ale w oparciu o § 2 ust. 1 pkt 3 ww. rozporządzenia, z którego wynika, iż podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie stanowią przychody uzyskane przez pracownika w zw. z wypłatą odpraw, odszkodowań, rekompensat wypłacanych z tytułu wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy, w tym z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę lub rozwiązania jej bez wypowiedzenia, skrócenia okresu jej wypowiedzenia, niewydania w terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy.

Wyłączenie to obejmuje zarówno obligatoryjne odprawy należne zwalnianemu pracownikowi na podstawie przepisów prawa pracy jak i odprawy przysługujące na podstawie porozumienia zawartego w danym zakładzie pracy.

Powyższe wyłączenie określonych należności, jako niestanowiących podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zostało skonstruowane w sposób ogólny, bez wskazywania konkretnych przepisów prawa pracy, przyznających określone prawo do takich świadczeń.

Z uwagi na powyższe stanowisko przedsiębiorcy wskazujące, iż dodatkowe świadczenie emerytalne korzysta z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w oparciu o § 2 ust. 1 pkt 2 ww. rozporządzenia należy uznać za nieprawidłowe.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

źródło: https://bip.zus.pl