Interpretacja ZUS Oddział w Gdańsku z 5-02-2015 r. – DI/100000/43/76/2015

Decyzja nr 5 – stanowisko nieprawidłowe – podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne – udostępnienie samochodów służbowych pracodawcy swoim pracownikokm do wykorzystania w celach prywatnych

UZASADNIENIE

Dnia 21 stycznia 2015 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek złożony przez przedsiębiorcę(…) Sp. z o.o. z siedzibą w (…) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca wskazał, iż prowadzi działalność w Polsce. Zatrudnia w związku z tym w Polsce pracowników, którym planuje udostępnić możliwość korzystania z częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji, w ten sposób, że będą oni uprawnieni do wykorzystywania samochodów służbowych do celów prywatnych. Przy czym, możliwość korzystania z częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji, polegająca na uprawnieniu do wykorzystywania samochodów służbowych do celów prywatnych uwarunkowana będzie ponoszeniem przez pracowników częściowej opłaty za usługę, której wysokość będzie ustalana przez Wnioskodawcę. Jednocześnie, spółka podkreśla, że kwota odpłatności ponoszona przez pracowników będzie w każdym przypadku niższa od ceny rynkowej za usługi najmu samochodów osobowych świadczonych przez podmioty prowadzące tego rodzaju działalność gospodarczą. Dodatkowo, wnioskodawca wskazuje, że kwota odpłatności pracowników będzie każdorazowo niższa od kwoty wartości nieodpłatnego świadczenia przysługującego pracownikowi z tytułu wykorzystywania do celów prywatnych tj. (i) 250 zł miesięcznie – dla samochodów o pojemności silnika do 1600 cm³, (ii) 400 zł miesięcznie – dla samochodów o pojemności silnika powyżej 1600 cm³. Szczegółową kwotę odpłatności oraz warunki wykorzystywania samochodów służbowych do celów prywatnych jako środka lokomocji regulować będzie obowiązujący w spółce regulamin wynagradzania. Nabywane świadczenia będą miały wyłącznie postać niepieniężną. Nie będzie możliwości uzyskania przez pracownika ekwiwalentu pieniężnego świadczeń. Jednocześnie wnioskodawca zaznacza, iż w przypadku udostępnienia pracownikowi świadczeń po cenie niższej od detalicznej, co do zasady wartość świadczeń, opłacanych przez pracodawcę stanowi dla pracowników przychód ze stosunku pracy, zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W przypadku zaś ponoszenia przez pracownika częściowej odpłatności za uzyskane świadczenie, wartość świadczenia ustalana jest zgodnie z art. 12 ust. 3 i art. 11 ust. 2a i ust. 2b ustawy podatkowej i stanowi różnicę pomiędzy ceną nabycia tego świadczenia uiszczoną przez pracodawcę a odpłatnością poniesioną przez pracownika. Wnioskodawca podkreśla także, że zgodnie z wchodzącą w życie 1 stycznia 2015 r. ustawą z dnia 7 listopada 2014 r. o ułatwieniu wykonywania działalności gospodarczej (Dz.U. z 2014 r., poz. 1662) wprowadzającą art. 12 ust 2c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w przypadku wykorzystywania samochodu służbowego do celów prywatnych, w sytuacji, w której wykorzystywanie to jest częściowo odpłatne przychodem pracownika jest różnica pomiędzy: kwotą 250 zł miesięcznie -dla samochodów o pojemności silnika do 1600 cm3 lub kwotą 400 zł miesięcznie – dla samochodów o pojemności silnika powyżej 1600 cm3, a kwotą odpłatności ponoszona przez pracownika. Tym samym, od 1 stycznia 2015 r. w przypadku częściowo odpłatnego wykorzystywania przez pracowników samochodów służbowego do celów prywatnych po stronie pracownika powstanie przychód w wysokości odpowiadającej wartości nieodpłatnego świadczenia wskazanej w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych pomniejszonej o kwotę odpłatności ponoszoną przez pracownika.

Wnioskodawca powziął wątpliwość, czy od 1 stycznia 2015 r. będąc płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne (tj. ubezpieczenie emerytalne, rentowe, wypadkowe i chorobowe), na ubezpieczenie zdrowotne oraz składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, będzie zobowiązany do potrącania składek na wyżej wymienione ubezpieczenia i fundusze od przychodu pracownika w wysokości odpowiadającej wartości nieodpłatnego świadczenia wskazanej w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych pomniejszonej o kwotę odpłatności ponoszoną przez pracownika.

W ocenie wnioskodawcy nie będzie on zobowiązany do potrącania składek na ubezpieczenia społeczne (tj. ubezpieczenie emerytalne, rentowe, wypadkowe i chorobowe) oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne, jak również składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, od przychodu pracownika w wysokości odpowiadającej wartości nieodpłatnego świadczenia wskazanej w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych pomniejszonej o kwotę odpłatności ponoszoną przez pracownika. Zgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, pracodawca jest płatnikiem, czyli podmiotem zobowiązanym do obliczenia, pobrania i odprowadzenia na rachunek Zakładu Ubezpieczeń Społecznych składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe), których podstawą obliczenia jest wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę wypłacane przez pracodawcę. Z kolei, zgodnie z art. 85 ust. 1 ustawy o finansowaniu opieki zdrowotnej, pracodawca jest również płatnikiem składek na ubezpieczenie zdrowotne, należnych od wynagrodzenia pracowników. Oznacza to, że wnioskodawca, jako pracodawca, jest co do zasady zobowiązany do dopełnienia obowiązków związanych z uregulowaniem składek na ubezpieczenia społeczne i składek na ubezpieczenie zdrowotne należnych od wynagrodzeń pracowników. Zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych będących pracownikami stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Art. 20 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wskazuje natomiast, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe i wypadkowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe. W konsekwencji, podstawą wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe i wypadkowe jest także przychód w rozumieniu przepisów podatkowych, uzyskany ze stosunku pracy. Jednocześnie art. 104 ustawy o promocji zatrudnienia stanowi, że składki na Fundusz Pracy ustalone są od kwot stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Analogiczny zapis w zakresie składek na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych zawiera art. 29 ust. 1 ustawy o ochronie roszczeń. Zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne reguluje z kolei art. 81 ust. 1 i ust. 6 ustawy o finansowaniu opieki zdrowotnej. Zgodnie z tymi przepisami, do ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, przy czym tak obliczoną podstawę obniża się o kwoty składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe finansowanych przez ubezpieczonych niebędących płatnikami składek, potrąconych przez płatników ze środków ubezpieczonego. Szczegółowy sposób ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne regulują przepisy Rozporządzenia ws. podstawy wymiaru. Zdaniem przedsiębiorcy, w analizowanym przypadku znajdzie zastosowanie § 2 ust. 1 pkt 26 wspomnianego rozporządzenia, zgodnie z którym z podstawy wymiaru składek wyłączone są korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji. Zgodnie z brzmieniem tego przepisu, jeżeli pracodawca umożliwia pracownikowi korzystanie z częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji, (przykładowo poprzez umożliwienie korzystania z samochodów służbowych do celów prywatnych za częściową odpłatnością) to różnica pomiędzy ceną rynkową za usługi najmu samochodów osobowych świadczonych przez podmioty prowadzące tego rodzaju działalność gospodarczą a częściową odpłatnością poniesioną przez pracownika nie jest wliczana do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Zdaniem wnioskodawcy, zgodnie z treścią cytowanego przepisu, z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia korzystają przychody:

Zakres 1

• których uzyskanie wynika z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu;
• które przybierają postać niepieniężną;
• mające formę uprawnienia do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych towarów lub usług
• które osiągane są przez pracowników pod warunkiem ponoszenia przez nich częściowej odpłatności za nabywane świadczenia;

lub przychody:

Zakres 2

• których uzyskanie wynika z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu;
• które przybierają postać niepieniężną;
• polegające na korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

W ocenie przedsiębiorcy wszystkie przesłanki, o których mowa w cytowanym wyżej przepisie zarówno obejmujące Zakres 1 jak i Zakres 2 (które mają charakter rozłączny) zostały spełnione.

W odniesieniu do Zakresu 1 spółka wskazuje, że przewidziana możliwość korzystania z częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji, w ten sposób, że będą oni uprawnieni do wykorzystywania samochodów służbowych do celów prywatnych regulowana będzie przez obowiązujący w spółce regulamin wynagradzania. Jednocześnie warunkiem uzyskania świadczenia przez pracownika będzie poniesienie przez niego częściowej odpłatności. Z kolei świadczenia uzyskiwane przez pracowników, stanowiące dla nich przychód ze stosunku pracy w wysokości wskazanej w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, będą miały wyłącznie postać niepieniężną (w szczególności możliwość korzystania z częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji, w ten sposób, że będą oni uprawnieni do wykorzystywania samochodów służbowych do celów prywatnych) i będą świadczone przez pracodawcę po cenie niższej od ceny rynkowej za usługi najmu samochodów osobowych świadczonych przez podmioty prowadzące tego rodzaju działalność gospodarczą.

Jeśli chodzi natomiast o wskazany wyżej Zakres 2, wnioskodawca wskazuje, że przepis § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia przewiduje możliwość korzystania z częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji, w ten sposób, że będą oni uprawnieni do wykorzystywania samochodów służbowych do celów prywatnych: regulowana będzie przez obowiązujący w spółce regulamin wynagradzania i będzie mieć postać wyłącznie niepieniężną. Jednocześnie wnioskodawca podkreśla, że świadczenie przekazywane przez spółkę będzie polegać na korzystaniu z częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji. Zgodnie bowiem z definicją środków lokomocji zawartą w Słowniku Języka Polskiego SPJ (www.sjp.pl/lokomocja), zgodnie z którą „środki lokomocji to – pojazdy lub zwierzęta służące przemieszaniu się”. Tym samym, zdaniem wnioskodawcy, nie ma wątpliwości, że samochód służbowy spełnia definicję środka lokomocji. Zdaniem przedsiębiorcy nie będzie on więc zobowiązany do potrącania składek na ubezpieczenia społeczne (tj. ubezpieczenie emerytalne, rentowe, wypadkowe i chorobowe), składki na ubezpieczenie zdrowotne, jak również składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, od przychodu pracownika w wysokości odpowiadającej wartości nieodpłatnego świadczenia wskazanej w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych pomniejszonej o kwotę odpłatności ponoszoną przez pracownika.

Ponadto przedsiębiorca wskazuje, że zaprezentowane powyżej stanowisko znajduje, w jego ocenie, potwierdzenie m.in. w wyroku Sądu Okręgowego w Elblągu z dnia 14 marca 2013r., sygn. IV U 2744/12, zgodnie z którym „W ocenie Sądu wszelkie korzyści materialne uzyskiwane przez pracowników na zasadach wynikających z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu z tytułu korzystania z odpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji nie wchodzą do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe. Oznacza to, że każde przysporzenie majątkowe, w tym także przychód uzyskiwany z tytułu udostępniania samochodu służbowego do celów służbowych pracownikom przez pracodawcę na podstawie aktów lub przepisów prawa pracy, podlegają wyłączeniu z podstawy wymiaru składek (§ 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia z 18 grudnia 1998 r.) jeśli wynikają z układów zbiorowych lub regulaminów wynagradzania”.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko wyrażone przez wnioskodawcę we wniosku o wydanie pisemnej interpretację w trybie art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej uznać należy za nieprawidłowe.

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Zgodnie natomiast z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2013 r., Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i 2 oraz art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. nr 161, poz.1106 ze zm.), jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych. Zgodnie zaś z §1 ww. rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

Jednocześnie zgodnie z przywołanym przez wnioskodawcę §2 uąt.l pkt 26 ww. rozporządzenia podstawy wymiaru składek nie stanowią korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji. Wyłączenie z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, określonych kategorii przychodów zawarte w ww. rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi wyjątek od ogólnej zasady, iż podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi przychód, dlatego przepisy te muszą być interpretowane ściśle.

Z literalnego brzmienia § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia wynika, iż z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne korzystają jedynie te przychody, które:

• wynikają z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu,
• przybierają postać niepieniężną (formę zakupu po cenach niższych, niż detaliczne lub formę usługi).

W świetle powyższego składki na ubezpieczenia społeczne nie powinny być naliczane od przychodu pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy stanowiącego korzyść materialną wynikającą z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegającą na umożliwieniu pracownikowi skorzystania z artykułów, przedmiotów lub usług jedynie za częściową odpłatnością. Częściowa odpłatność polega w tym przypadku na partycypowaniu pracownika (choćby symbolicznym) w pokryciu kosztów zakupu niektórych artykułów, przedmiotów lub usług.

Pracownik uzyska efekt, o którym mowa w przepisie rozporządzenia wówczas, gdy pracodawca dokona zakupu towarów, przedmiotów lub udostępni korzystanie z usług po cenie niższej od tej, do której uiszczenia pracownik zobowiązany byłby w przypadku osobistego (uzyskanego w oderwaniu od zatrudnienia) nabycia tychże dóbr. Jednakże trzeba zauważyć, iż ww. przepis § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia posługuje się sformułowaniem niektórych artykułów, przedmiotów lub usług, dlatego każdorazowo istotnym jest więc jednoznaczne ustalenie, o jaki artykuł, przedmiot łub usługę chodzi.

W praktyce okazuje się, iż niejednokrotnie pracodawcy uznają za zasadne wyłączenie z podstawy wymiaru składek na poszczególne ubezpieczenia takich świadczeń, które, ze względu na swój charakter, nie spełniają warunku korzyści, o którym mowa w przepisie i tak, w sytuacji umożliwienia korzystania przez pracowników z samochodów służbowych, które są własnością pracodawcy lub pracodawca na mocy określonego stosunku prawnego jest uprawniony do korzystania z nich (a więc, których wnioskodawca nie nabywa z przeznaczeniem udostępnienia ich swoim pracownikom) nie można mówić o korzyściach, o których mowa w tym przepisie. Należy zaznaczyć, iż czym innym jest udostępnienie przez pracodawcę pracownikom po cenach niższych niż detaliczne określonych usług i towarów, które pracodawca nabywa z wyraźnym przeznaczeniem na ten cel, a czym innym udostępnienie składników własnego majątku (czy też środków trwałych) służących do wykonywania działalności gospodarczej.

Nadto należy zaznaczyć, iż udostępnienie samochodu służbowego nie może być również uznane za „przejazdy środkami lokomocji”, o których mowa w drugiej części przepisu § 2 ust. 1 pkt 26 ww. rozporządzenia. Pod tym pojęciem należy rozumieć zorganizowaną i usystematyzowaną formę przemieszczania się (np. zapewnienie biletu lotniczego, czy też każdorazowe odwożenie prezesa, dyrektora itd. samochodem służbowym po pracy, dowóz pracowników do pracy pojazdem należącym do pracodawcy), a nie udostępnienie pracownikowi do swobodnego używania środka lokomocji (np. samochodu służbowego).

Zgodnie z art. 81 ust. 1. ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t. j. Dz. U. z 2008, nr 164, poz.1027 z późn. zm.), do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Zgodnie zaś z art. 104 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 674 ze zm.) oraz art. 29 ustawy z dnia 13 sierpnia 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz.272 ze zm.) analogicznie ustala się podstawę wymiaru składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Tym samym wartość świadczenia związanego z udostępnieniem pracownikowi samochodu służbowego z przeznaczeniem do celów prywatnych, w części finansowanego przez pracodawcę, należy uwzględnić zarówno w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, jak również w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne, na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Świadczenie takie nie mieści się bowiem w zakresie wyłączenia przewidzianego przepisem § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Wydziału Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w .

źródło: https://bip.zus.pl