Interpretacja ZUS Oddział w Gdańsku z 20-10-2014 r. – DI/100000/43/1041/2014

UZASADNIENIE

W dniu 29 sierpnia 2014 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek z dnia 26 sierpnia 2014 r. złożony przez przedsiębiorcę (…) Spółka z o.o. Sp. j. z siedzibą w (…) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej. Wniosek ten został uzupełniony pismem z dnia 29 września 2014 r. (data wpływu do Oddziału ZUS w Gdańsku dnia 2 października 2014r.).

Wnioskodawca wskazał, iż rozpoczyna działalność gospodarczą o szerokim zakresie, mającą obejmować także świadczenie usług opieki nad osobami starszymi lub niepełnosprawnymi. Spółka prowadzić będzie swoją działalność w Polsce, jak również będzie świadczyć usługi opiekuńcze na terenie Unii Europejskiej (głównie w Niemczech). W tym celu Spółka będzie zawierała z opiekunami umowy zlecenia, w ramach których zleceniobiorca zobowiąże się do wykonywania usług opieki. Podczas świadczenia usług zleceniobiorca przebywać będzie i w praktyce zamieszkiwać w domu osoby, którą się opiekuje. Wykonywanych usług nie da się zamknąć w ramach godzinowych z uwagi na charakter wykonywanej pracy. Dyżur pełnionej opieki często będzie bowiem całodobowy, chociażby wynikający z faktu zamieszkania z podopiecznym. Nawet w nocy, poza godzinami aktywności może zajść potrzeba udzielenia pierwszej pomocy seniorowi, czy też zwykłej pomocy przy czynnościach życia codziennego. Część świadczonych usług polega zatem nie na bezpośrednich czynnościach, ale na pozostawaniu w pobliżu, w gotowości. W związku z powyższym wynagrodzenie zleceniobiorcy określane będzie poprzez przyjęcie stawki dziennej. Uzasadnione będzie to również od strony zleceniodawcy trudnością w jakimkolwiek rzetelnym ewidencjonowaniu godzin pracy zleceniobiorcy.

Właściwym ustawodawstwem będzie ustawodawstwo polskie, nie jest to przedmiotem zapytania podnoszonych wątpliwości.

W świetle przedstawionego zdarzenia przyszłego wnioskodawca powziął wątpliwość, czy przyjmować będzie podstawę obliczania składek na ubezpieczenie społeczne zleceniobiorcy w Polsce, w wysokości zadeklarowanej przez zleceniobiorcę, nie niższej jednak od kwoty najniższego wynagrodzenia

We własnym stanowisku w sprawie przedsiębiorca wskazuje, że zgodnie z art. 4 pkt 9 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1442 ze zm.) przychodem są – przychody w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, pracy nakładczej, służby, wykonywania mandatu posła lub senatora, wykonywania pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania, pobierania zasiłku dla bezrobotnych, świadczenia integracyjnego i stypendium wypłacanych bezrobotnym oraz stypendium sportowego, a także z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności oraz umowy agencyjnej lub umowy zlecenia, jak również z tytułu współpracy przy tej działalności lub współpracy przy wykonywaniu umowy.

Zgodnie natomiast z art. 11 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) przychodami są z zastrzeżeniami otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Zgodnie z art. 6 ust. 1 tej ustawy obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są, zgodnie z punktem 4) osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, zwanymi dalej „zleceniobiorcami”, oraz osobami z nimi współpracującymi, z zastrzeżeniem ust. 4;

Zgodnie z art. 18 ust. 1 s.u.s. podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych wymienionych w art. 6 ust. 1 pkt 1-3 i pkt 18a stanowi przychód, o którym mowa w art. 4 pkt 9 i 10, z zastrzeżeniem ust. 1a i 2, ust. 4 pkt 5 i ust. 12.

Zgodnie z art. 18 ust. 3 s.u.s podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zleceniobiorców ustala się zgodnie z ust. 1, jeżeli w umowie agencyjnej lub umowie zlecenia albo w innej umowie o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, określono odpłatność za jej wykonywanie kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnie.

Jednakże zgodnie z art. 18 ust. 7 s.u.s. podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4, oraz ubezpieczonych podlegających dobrowolnie tym ubezpieczeniom, o których mowa w art. 7, stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż kwota minimalnego wynagrodzenia.

W przedmiotowym stanie faktycznym wynagrodzenie zleceniobiorcy określone zostało w inny sposób od wymienionych enumeratywnie w art. 18 ust. 3 s.u.s. – czyli odpłatność za jej wykonywanie kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnie. Wynagrodzenie zleceniobiorcy zostało bowiem określone kwotowo w stawce dziennej.

Bez wątpienia zleceniobiorca z tytułu umowy zlecenia podlegać będzie obowiązkowemu ubezpieczeniu. Podstawę do obliczenia należnych składek będzie jednak stanowić kwota zadeklarowana, nie niższa jednak niż wynagrodzenie minimalne, zgodnie z regulacją art. 18 ust. 7 s.u.s.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku stwierdza, co następuje:

Stanowisko wyrażone przez przedsiębiorcę we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji, uznać należy za nieprawidłowe.

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Zgodnie natomiast z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zgodnie z art. 18 ust. 1 w zw. z art. 18 ust. 3 oraz art. 20 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia osób wykonujących swą pracę w oparciu o umowę zlecenia stanowi przychód z tytułu tej umowy, jeżeli w umowie zlecenia określono odpłatność za jej wykonywanie kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnie.

W sytuacji natomiast gdy odpłatność za wykonanie zlecenie zostanie ustalona w formie odmiennej od wskazanych wyżej, to wówczas w myśl art. 18 ust. 7 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na te ubezpieczenia stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż kwota minimalnego wynagrodzenia.

Przychodami na gruncie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych są w myśl jej art. 4 pkt 9 przychody w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu: zatrudnienia w ramach stosunku pracy, pracy nakładczej, służby, wykonywania mandatu posła lub senatora, wykonywania pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania, pobierania zasiłku dla bezrobotnych, świadczenia integracyjnego i stypendium wypłacanych bezrobotnym oraz stypendium sportowego, a także z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności oraz umowy agencyjnej lub umowy zlecenia, jak również z tytułu współpracy przy tej działalności lub współpracy przy wykonywaniu umowy.

W sytuacji gdy wynagrodzenie zleceniobiorcy za wykonane zlecenie ustalono w stawce dziennej, to przy ustalaniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne znajdzie ogólna zasada wyrażona w art. 18 ust. 1 w zw. z art. 18 ust. 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Podstawę wymiaru składek na te ubezpieczenia stanowić będzie przychód uzyskany z tytułu umowy zlecenia. Stawka dzienna wynagrodzenia stanowi bowiem jedną z form kwotowego wynagradzania zleceniobiorców za wykonane zlecenia, tyle że wyrażoną w oparciu o inną niż godzina jednostkę czasu. Innymi słowy, stawka dzienna stanowi iloczyn stawki kwotowej godzinowej oraz liczby godzin świadczenia pracy przez zleceniobiorcę w danym dniu. Wraz z wykonaniem zadań przewidzianych konkretnego dnia, zleceniobiorca wie, jaką kwotę wynagrodzenia uzyska z tego tytułu.

Sposób ujęcia różnych form ustalenia wynagrodzenia dla zleceniobiorcy w art. 18 ust. 1 i ust. 3 oraz art. 20 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych przez ustawodawcę wskazuje na chęć uzależnienia przez normodawcę przyjęcia kryterium przychodowego, jako adekwatnego dla określenia wysokości podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społecznych, od uzyskania wynagrodzenia przez zleceniobiorcę w formie pieniężnej. Dopiero wówczas, gdy płatność z tytułu zlecenia zostanie ustalona w innej formie (świadczenie w naturze), skutkującej niemożnością precyzyjnego wyrażenia wartości tak uzyskanego wynagrodzenia w pieniądzu, ustawodawca dopuszcza możliwość ustalenia miesięcznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne poprzez przyjęcie zadeklarowanej kwoty, nie niższej jednak niż kwota odpowiadająca wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę pracownika.

Regulacja przewidziana art. 18 ust. 7 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych ma charakter wyjątkowy i znajduje zastosowanie wówczas gdy brak będzie możliwości (bądź możliwości te będą znacznie utrudnione) dokonania ustalenia przychodu osiąganego przez zleceniobiorcę w danym miesiącu. Przyjęcie odmiennego poglądu prowadziłoby do obejścia przepisów prawa poprzez ukształtowanie wynagrodzenia w taki sposób, aby obniżyć podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne mimo, iż możliwe jest ustalenie wysokości przychodu uzyskanego z tytułu umowy zlecenia.

Reasumując wskazać należy, iż w przypadku, gdy zleceniobiorca uzyskuje wynagrodzenie ustalone w kwocie dziennej, to podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla takiej osoby stanowić będzie miesięczny przychód uzyskany z tytułu umowy zlecenia.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

źródło: https://bip.zus.pl