Interpretacja ZUS Oddział w Gdańsku z 20-07-2016 r. – DI/100000/43/622/2016

Nagrody (premie) wypłacane zawodnikom i członkom sztabu szkoleniowego w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne

UZASADNIENIE

W dniu 3 czerwca 2016 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek z dnia 23 maja 2016 r. o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 4 lipca 2016 r. doręczonym dnia 8 lipca 2016 r.

Wnioskodawca wskazuje, iż jest klubem sportowym prowadzącym działalność w formie sportowej spółki akcyjnej, działającej w oparciu o ustawę z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie (t.j. Dz.U. z 2016, poz.176 ze zm.).

W związku z prowadzoną działalnością, wnioskodawca podejmuje współpracę z zawodnikami oraz sztabem szkoleniowym, w skład którego wchodzą: trenerzy, asystenci trenera, fizjoterapeuci, masażyści, lekarz oraz kierownik, na podstawie:

• umów zlecenia z zawodnikami,
• umów zlecenia z członkami sztabu szkoleniowego,
• umów o pracę z członkami sztabu szkoleniowego.

W związku z zatrudnianiem ww. osób na podstawie ww. umów, wnioskodawca pełni role płatnika składek na ubezpieczenia społeczne.

Zawarte umowy przewidują wynagrodzenie w ustalonej przez strony wysokości (wynagrodzenie ryczałtowe). Dodatkowo regulaminy wewnętrzne obowiązujące u wnioskodawcy (np. wewnętrzny regulamin nagród i kar zawodników I zespołu) mogą przewidywać dodatkowe wynagrodzenie pieniężne, jeżeli zostaną spełnione określone w regulaminie warunki. Wspomniany regulamin nagród może normować system premiowania drużyny (zawodników i sztabu szkoleniowego) uczestniczącej w rozgrywkach o Mistrzostwo Polski, Puchar Polski i kwalifikacjach Ligi Europejskiej. Regulamin może być przyjęty na określony sezon rozgrywkowy, niemniej jednak rodzaje oraz zasady wypłacania nagród mogą być tożsame w każdym roku. W niektórych przypadkach zapisy dotyczące premii (np. za rozegranie określonej liczby meczów (minut) w sezonie) mogą być zawarte w samych umowach cywilnoprawnych.

Regulamin może odrębnie regulować kwestię nagród dla zawodników oraz sztabu szkoleniowego. W przypadku zawodników można rozróżnić 3 rodzaje nagród, tj.:

1) za udział w meczach wygranych i zremisowanych – regulamin określa wyjściowe premie za każdy punkt zdobyty przez drużynę w meczach od 1 do 37 kolejki rozgrywek Ekstraklasy, tj. określoną kwotę pieniędzy (np. (…) zł), np. dla:

• zawodnika grającego w wygranym lub zremisowanym meczu np. co najmniej 45 min,
• zawodnika wychodzącego z ławki w wygranym lub zremisowanym meczu,
• zawodnika przebywającego na ławce rezerwowych w meczu wygranym lub zremisowanym,
• bramkarza rezerwowego.

Dodatkowo w przypadku kontuzji zawodnika, który grał w ostatnich np. 3 meczach Ekstraklasy przed kontuzją jako zawodnik podstawowy (np. w 3 meczach wychodził w podstawowym składzie), w przypadku wykluczenia zawodnika z powodu kontuzji z kolejnych np. 3 meczów, w których drużyna zdobędzie punkty, przysługuje mu premia w wysokości określonej regulaminem.

Jednocześnie regulamin przewiduje sposób wypłaty omawianej premii następująco: np. 50 % premii wyjściowej, o której mowa powyżej (czyli np. (…) zł), wypłacane jest zawodnikom po każdym rozegranym (tylko zremisowanym lub wygranym) meczu, niezależnie od zajętego przez drużynę miejsca w tabeli po zakończeniu np. 30 czy 37 kolejki rozgrywek. Pozostała część premii, czyli np. kolejne 50 % wypłacane jest pod warunkiem osiągnięcia określonego miejsca w tabeli, czyli wtedy gdy po zakończeniu np. 30 kolejki rozgrywek drużyna zajmie co najmniej 8 miejsce w tabeli. Jeśli po zakończeniu rozgrywek zajmie miejsce np. poniżej 14 dodatkowa premia w wysokości 50 % nie przysługuje.

Nagrody wypłacane są na podstawie uchwały Zarządu po rozpatrzeniu propozycji podziału nagród przedstawionej przez I Trenera oraz zaakceptowanej przez Radę Drużyny; (…)

2. premie za miejsce osiągnięte przez drużynę po zakończeniu konkretnych rozgrywek -regulamin przewiduje wypłatę premii za miejsce osiągnięte przez drużynę po zakończeniu rozgrywek Ekstraklasy (premie dotyczą wyłącznie zajęcia np. od I do IV miejsca w tabeli), premie za występy w Pucharze Polski (premiowany np. jest wyłącznie udział w półfinale i zdobycie Pucharu) oraz premie za awans np. do II rundy kwalifikacyjnej Ligi Europejskiej; wskazane premie wypłacane są na podstawie uchwały Zarządu po rozpatrzeniu propozycji podziału nagród przedstawioną przez I Trenera oraz zaakceptowaną przez Radę Drużyny;

3. premie za rozegranie określonej liczby meczów (minut) w sezonie – regulamin (umowa) może przewidywać wypłatę premii dla zawodników za rozegranie określonej liczby meczów (minut) w sezonie piłkarskim w wysokości wskazanej w regulaminie (umowie).

Na kwoty nagród (premii) określonych powyżej składają się nagrody wypłacone przez wnioskodawcę ze środków własnych, Prezydenta Miasta, Marszałka Województwa oraz inne instytucje, pod warunkiem ich otrzymania od wskazanych podmiotów.

Jeśli chodzi natomiast o sztab szkoleniowy Regulamin przewiduje wypłatę 2 rodzajów nagród (premii), tj.:

1) za udział w meczach wygranych w Białymstoku i na wyjeździe oraz meczach zremisowanych na wyjeździe (za remis w Białymstoku premia nie przysługuje) w ramach rozgrywek Ekstraklasy – regulamin określa wyjściowe premie dla sztabu szkoleniowego za zwycięstwa i remisy na wyjeździe w meczach od 1 do 37, np. za wygrane dla II trenera może być przewidziana premia w wysokości (…)zł, natomiast za remis na wyjeździe – (…) zł.

Jednocześnie regulamin przewiduje sposób wypłaty omawianej premii następująco: np. 50 % premii wyjściowej (czyli np. (…) zł), o której mowa powyżej, wypłacane jest zawodnikom w terminach wskazanych w regulaminie za każde zwycięstwo i remis na wyjeździe. Pozostała część premii, czyli np. kolejne 50 % wypłacane jest pod warunkiem, że po 30 kolejce rozgrywek Ekstraklasy drużyna zajmie miejsca np. 1-8 w tabeli, które gwarantują jej udział w rozgrywkach grupy mistrzowskiej w meczach 31-37 kolejki. Pozostała część premii np. w wysokości 50 % przysługuje również wtedy, gdy po zakończeniu rozgrywek Ekstraklasy drużyna zajmie miejsce np. od 1 do 14 miejsca.

Nagrody wypłacane są na podstawie uchwały Zarządu po rozpatrzeniu propozycji podziału nagród przedstawionej przez I Trenera.;

2) premia za udział w rozgrywkach Ligii Europejskiej w określonej kwocie do ¹ podziału przez I Trenera.

Na kwoty nagród (premii) określonych powyżej składają się nagrody wypłacone przez Wnioskodawcę ze środków własnych, Prezydenta Miasta, Marszałka Województwa oraz inne instytucje, pod warunkiem ich otrzymania od wskazanych podmiotów.

Ustalenie dodatkowego wynagrodzenia, o którym mowa powyżej ma na celu motywowanie zawodników oraz sztab szkoleniowy do efektywnej pracy i stanowi swoistą nagrodę za osiągnięcie określonych wyników. Nagrody (premie) nie mają charakteru stałego ale uzależnione są od osiągnięcia konkretnych wyników, szczegółowo określonych w^; Regulaminie. Jednocześnie sposób określenia premii uwzględnia fakt, że do osiągnięcia wyników niezbędna jest praca całej drużyny, czyli także zawodników, nawet jeśli nie mogą grać przez 90 min w każdym meczu oraz szkoleniowego, jak również zawodników, którzy do 18-osobowej kadry meczowej się nie zakwalifikowali, ale na co dzień podnoszą rywalizację sportową w trakcie treningów i zajęć z drużyną, czy też odnieśli kontuzję i są w trakcie leczenia. -W opinii wnioskodawcy wszystkie nagrody, o których mowa w e wniosku mają charakter nagród za wyniki sportowe. Te dodatkowe środki pieniężne stanowią dodatkowe wynagrodzenie zawodników i sztabu szkoleniowego pod warunkiem osiągnięcia pewnych wyników, określonych w regulaminie. Nagrody te jednocześnie stanowią przychód w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskodawca posiada wątpliwości czy:

1. w postawie wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne zawodników świadczących usługi na podstawie umów zlecenia wnioskodawca powinien uwzględniać nagrody (premie) wypłacane zgodnie z Regulaminem, określone w pkt 1) – 3) powyżej, tj.:

• nagrody za udział w meczach wygranych i zremisowanych,,
• premie za miejsce osiągnięte przez drużynę po zakończeniu konkretnych rozgrywek,
• premie za rozegranie określonej liczby meczów (minut) w sezonie?

2. w postawie wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne sztabu szkoleniowego zatrudnionych na umowę o pracę lub umowę zlecenia wnioskodawca powinien uwzględniać nagrody (premie) wypłacane zgodnie z Regulaminem, określone w pkt 1) -2) powyżej, tj.:

• za udział w meczach wygranych w (…) i na wyjeździe oraz meczach zremisowanych na wyjeździe,
• za udział w rozgrywkach Ligii Europejskiej.

We własnym stanowisku w sprawie wnioskodawca wskazuje, iż zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 28) rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. z 2015, poz.2236) podstawy wymiaru składek nie stanowią przychody z tytułu nagród za wyniki sportowe, wypłacanych przez kluby sportowe i polskie związki sportowe, oraz za wybitne osiągnięcia sportowe lub wybitne osiągnięcia w pracy zawodowej w dziedzinie kultury fizycznej, wypłacane ze środków budżetowych. Wskazane rozporządzenie znajduje zastosowanie zarówno do umów o pracę (§ 1) jak również do umów zlecenia lub innych o świadczenie usług, do których zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia (§ 5 ust. 2 pkt 2).

Mając na uwadze brzmienie przytoczonego § 2 ust. 1 pkt 28) rozporządzenia wnioskodawca wskazuje, iż przychód osiągany przez pracownika czy zleceniobiorcę, będzie wyłączony z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (a co za tym idzie również składek chorobowych, wypadkowych i zdrowotnych) jeśli przychód ten osiągany jest w wyniku otrzymania nagrody za wynik sportowy oraz przychód ten (nagroda) wypłacany jest przez klub sportowy. Wyłączony z podstawy wymiaru składek będzie też przychód wypłacany ze środków budżetowych za wybitne osiągnięcia sportowe lub wybitne osiągnięcia w pracy zawodowej w dziedzinie kultury fizycznej.

Przepisy rozporządzenia składkowego oraz ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych nie definiują pojęcia „nagrody”, dlatego też, zdaniem wnioskodawcy, należy odwołać się do literalnej wykładni tego pojęcia, a także dostępnego orzecznictwa. Według Słownika Języka Polskiego PWN pod red. prof. dr Mieczysława Szymczak (wydanie VII, tom II) nagroda oznacza wyróżnienie moralne lub materialne za położone zasługi, osiągnięte wyniki itp., suma pieniężna, dyplom, odznaczenie, wartościowy przedmiot itp., będące formą uznania lub wyróżnienia za dobre wyniki, osiągnięcia, zwycięstwo w konkursie, w zawodach itp. Nagroda zatem ma na celu wyróżnienie danej osoby czy wydarzenia. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 6 listopada 1998 r., (III ZP 33/98) wskazał, że nagrody powinny mieć wyraźnie motywacyjny cel i nie mogą być traktowane jako stały składnik wynagrodzenia za pracę.

Przekładając powyższe rozważania na omawiany stan faktyczny wnioskodawca stwierdza, że nagrody (premie) wypłacane zawodnikom oraz sztabowi szkoleniowemu za osiągnięcie wyników określonych w regulaminie nie powinny być uwzględniane przez wnioskodawcę w podstawie wymiaru składek, gdyż zostały spełnione wszystkie przesłanki określone w § 2 ust. 1 pkt 28) rozporządzenia składkowego. Po pierwsze – nagrody (premie) nie mają charakteru stałego i regularnego – wypłacane są zawodnikom i sztabowi szkoleniowemu pod warunkiem osiągnięcia wyników określonych w regulaminie. Po drugie – nagrody wypłacane są zawodnikom i sztabowi szkoleniowemu ze środków własnych wnioskodawcy lub środków publicznych otrzymanych przez wnioskodawcę za osiągnięcie pewnych wyników. Nie ma przy tym znaczenia sposób wypłaty nagrody dla zawodnika lub członka sztabu szkoleniowego (w niektórych przypadkach o wysokości nagrody decyduje uchwała Zarządu uwzględniająca sugestie I Trenera co do podziału nagród, zatwierdzone przez Radę Drużyny). Niemniej jednak taki sposób ustalania i wypłaty nagród wskazuje, że nagrody mają charakter uznaniowy, tj. żaden pracownik (zleceniobiorca) nie ma roszczenia o ich zapłatę, dopóki uchwałą Zarządu nie zostaną mu przyznane.

Charakter motywacyjny bez wątpienia mają też premie wypłacane zawodnikom za rozegranie w sezonie piłkarskim konkretnej ilości meczów (minut). Tego typu premia mobilizuje i motywuje zawodników do efektywnej pracy nad sobą, gdyż od ich wysokiej formy i skuteczności na boisku uzależniona jest ilość powołań przez trenera do udziału w meczach rozgrywanych w sezonie przez drużynę. Ten typ premii również nie ma charakteru stałego i regularnego – premia bowiem uzależniona jest od ilości meczów (minut) w których udział wziął dany zawodnik i wypłacana jest przez określony czas. Jeżeli zawodnik w kolejnym sezonie nie rozegra określonej liczby minut/meczów – premia nie będzie mu się należała.

W tym miejscu wnioskodawca zaznacza, że piłka nożna jest sportem drużynowym. Na drużynę osiągającą sukcesy składa się nie tylko 11 piłkarzy grających na boisku, ale również m.in. piłkarze rezerwowi, trenerzy, asystenci trenerów, lekarz, fizjoterapeuta, kierownik. Zdobywanie konkretnych sukcesów uzależnione jest od pracy i postawy całej drużyny. Mając na uwadze również fakt, że rozgrywki trwają niemal cały rok i na konkretny sukces drużyny składają się zwycięstwa (remisy) w wielu meczach rozgrywanych w całym sezonie, nagrody wypłacane zawodnikom (nawet tym rezerwowym lub kontuzjowanym w danym meczu) nie powinny być wliczane do podstawy wymiaru składek. Nie ma bowiem wątpliwości, że każdy zawodnik i członek sztabu szkoleniowego swoją całoroczną pracą przyczynia się do osiągnięcia założonych wyników drużyny i za co może być nagrodzony premiami pieniężnymi. Piłka nożna jest grą zespołową i jeśli nagrody są przewidziane za określony wynik w tabeli, to trudno dyskryminować tych, którzy do sukcesu drużyny się przyczynili. O tym, który zawodnik znajdzie się w składzie meczowym – czy wystąpi w meczu czy znajdzie się w rezerwie na ławce – decyduje jego postawa w trakcie treningów, podejście do wykonywanych zadań, postawa w trakcie całego procesu szkoleniowego. Desygnowanie zawodnika do gry to decyzja szkoleniowca, ale wpływ na nią ma wiele czynników. Sam fakt udziału w meczu zawodnika tj. zakwalifikowanie się do 18 osobowej kadry meczowej – wymaga najlepszej dyspozycji sportowej. Kadra drużyny składa się z około 30 zawodników – 2-3 na każdą pozycję – do kadry meczowej kwalifikuje się tylko 18, należy przekonać szkoleniowca do wyboru odpowiednim podejściem i najwyższa formą sportową.

Wnioskodawca podkreśla, że w regulaminie każda z nagród przyznawana jest decyzją zarządu klubu po zapoznaniu się z propozycją I Trenera zatwierdzoną przez Radę Drużyny. Propozycja przyznania nagrody zatwierdzana jest przez Zarząd, więc ostatecznie żaden zawodnik nie ma pewności czy i w jakiej wysokości nagroda zostanie mu przyznana, zatem do chwili podjęcia decyzji przez Trenera i zaakceptowaniu przez Radę, a następnie Zarząd, pracownik nie ma roszczenia o zapłatę tej nagrody. Zatem nagroda ma charakter uznaniowy, mimo że nie jest to wymagane przez przepis rozporządzenia. Ponadto w Regulaminie znajduje się zapis, iż może być on zmieniony na podstawie uchwały Zarządu. W związku z czym w trakcie sezonu rozgrywkowego, to Zarząd Klubu może podjąć decyzję o zmianie wysokości, sposobu wypłaty, terminów wypłat lub nawet odstąpić od przyznania premii, jeżeli np. postawa drużyny czy poszczególnych zawodników będzie niezadawalająca. Takie sytuacje miały już miejsce w innych klubach i są powszechnie stosowane, np.Zarząd klubu podejmuje decyzję o „zamrożeniu” wypłat premii do czasu, aż drużyna poprawi wyniki czy osiągnie wyznaczony na bieżąco cel.

Reasumując – zdaniem wnioskodawcy przychody z nagród opisywanych powyżej wypłacanych zawodnikom i sztabowi szkoleniowemu na podstawie Regulaminu, nie stanowią podstawy wymiaru składek emerytalnych i rentowych na podstawie § 2 ust. 1 pkt 28) rozporządzenia składkowego.

Uzupełniając wniosek pismem z dnia 4 lipca 2016 r. doręczonym dnia 8 lipca 2016 r. wnioskodawca wskazał, że:

1. wszystkie nagrody/premie, o których mowa we wniosku osiągane przez osoby zatrudnione na umowę o pracę stanowią przychody w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U.2012.361 ze zm.) osiągane przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy;
2. wszystkie nagrody/premie, o których mowa we wniosku osiągane przez zleceniobiorców wnioskodawcy stanowią przychody w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U.2012.361 ze zm.) osiągane przez osoby zatrudnione w oparciu o umowy cywilnoprawne z tytułu działalności wykonywanej osobiście.

Jednocześnie wnioskodawca wskazuje, iż, jeśli nagroda finansowana przez inny podmiot (np. Prezydenta Miasta) jest bezpośrednio przyznana pracownikowi (zleceniobiorcy), to otrzymuje on PIT 8C i samodzielnie rozlicza się z nagrody w rozliczeniu rocznym i odprowadza podatek od nagrody. Jednakże złożony wniosek nie dotyczy takich przypadków.

We wniosku bowiem wskazano, że na kwoty nagród (premii) składają się nagrody (premie) wypłacone przez wnioskodawcę ze środków własnych, Prezydenta Miasta, Marszałka Województwa oraz inne instytucje, pod warunkiem ich otrzymania przez wnioskodawcę od tych podmiotów. Oznacza to, że ewentualne środki wpływają na rachunek wnioskodawcy i to on staje się ich dysponentem – wnioskodawca na zasadach określonych we wniosku decyduje komu i w jakiej wysokości nagroda (premia) ostatecznie zostanie przyznana (wówczas wnioskodawca pełni rolę płatnika).

Mając na uwadze treść wniosku, jak również obowiązujące w tym przedmiocie przepisy prawa Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

W myśl art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Wprowadzony artykułem 7 ustawy z dnia 16 listopada 2012 r. o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w gospodarce (Dz.U. z 2012, poz.1342) art.83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych stanowi, iż Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Stanowisko wyrażone przez wnioskodawcę we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej uznać należy:

• za nieprawidłowe w części dotyczącej nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne nagród (premii) wypłacanych zawodnikom spółki zatrudnionym na podstawie umowy zlecenia,
• za nieprawidłowe w części dotyczącej nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne nagród (premii) wypłacanych członkom sztabu szkoleniowego zatrudnionym na podstawie umowy o pracę,
• za nieprawidłowe w części dotyczącej nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne nagród (premii) wypłacanych członkom sztabu szkoleniowego zatrudnionym na podstawie umowy zlecenia.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i 2 oraz art. 20 ust. 1 w związku z art.4 pkt 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 2016 r., poz.2236), jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Z kolei podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, zgodnie z art. 18 ust. 3 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych ustala się zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy, jeżeli w umowie agencyjnej lub umowie zlecenia albo w innej umowie o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, określono odpłatność za jej wykonywanie kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnie.

Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 28 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne nie stanowią nagrody za wyniki sportowe, wypłacane przez kluby sportowe i polskie związki sportowe, oraz za wybitne osiągnięcia sportowe lub wybitne osiągnięcia w pracy zawodowej w dziedzinie kultury fizycznej, wypłacane ze środków budżetowych.

Jednocześnie zgodnie z §5 ust 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w brzmieniu obowiązującym od 1 sierpnia 2010 r., przepisy w zakresie ustalania podstaw wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe dla pracowników zawarte w § 2 – 4 stosuje się odpowiednio przy ustalaniu podstawy wymiaru składek osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia.

Zgodnie z informacjami zawartymi przez przedsiębiorcę we wniosku, w spółce obowiązują dodatkowe regulaminy wewnętrzne, które mogą przewidywać dodatkowe wynagrodzenie pieniężne, jeżeli zostaną spełnione określone w regulaminie warunki. Regulamin nagród może normować system premiowania drużyny uczestniczącej w rozgrywkach o Mistrzostwo Polski, Puchar Polski i kwalifikacjach Ligi Europejskiej. Jednocześnie spółka informuje, iż, w niektórych przypadkach, zapisy dotyczące premii (np. za rozegranie określonej liczby meczów – minut w sezonie) mogą być zawarte w samych umowach cywilnoprawnych.

Co istotne, z zapisów regulaminu, które przedstawił wnioskodawca wynika, iż ww. premie mogą zostać wypłacone nie tylko zawodnikom grającym, ale również przebywającym na ławce rezerwowych, nie biorącym udziału w meczu i nie mającym realnego wpływu na osiągnięty rezultat sportowy. Wystarczającym jest niejednokrotnie, by zawodnicy uczestniczyli w treningach czy też byli w trakcie leczenia z powodu odniesionej kontuzji.

Należy zwrócić uwagę, iż, wprawdzie wypłata nagród (premii) uzależniona jest od osiągnięcia określonego rezultatu sportowego przez drużynę, ale, w sytuacji opisanej przez wnioskodawcę, nie musi być podyktowana aktywnym uczestnictwem piłkarza w meczu, jego osobistym wkładem w grę i wpływem na wynik rozgrywki (zawodnik otrzyma nagrodę nawet zasiadając cały czas na ławce rezerwowych), co kłóci się z istotą nagrody za wynik sportowy i istotą nagrody w ogóle rozumianej jako wyróżnienie związane z konkretnymi dokonaniami.

Sam wnioskodawca za osiągnięcie sportowe uznaje już uzyskanie odpowiedniego poziomu sprawności fizycznej i wyszkolenia. We własnym stanowisku w sprawie wskazuje choćby, iż charakter motywacyjny mają bez wątpienia premie wypłacane zawodnikom za rozegranie w sezonie piłkarskim konkretnej ilości meczów (minut). Tego typu premia, w opinii wnioskodawcy, mobilizuje i motywuje zawodników do efektywnej pracy nad sobą, gdyż od ich wysokiej formy i skuteczności na boisku uzależniona jest ilość powołań przez trenera do udziału w meczach rozgrywanych w sezonie przez drużynę. Jak można zauważyć, tego rodzaju premia nie ma żadnego związku z osiągnięciem konkretnego wyniku sportowego, lecz przysługuje wyłącznie za rozegranie pewnej ilości meczów (minut). Z jednej strony wnioskodawca wskazuje, iż w opisanym przypadku mamy do czynienia z nagrodami za wyniki sportowe oraz za wybitne osiągnięcia sportowe o których mowa w §2 ust.l pkt 28 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z drugiej podkreśla, iż wypłaty premii mogą być „zamrożone” do czasu, aż drużyna poprawi wyniki czy osiągnie wyznaczony na bieżąco cel. Taki zapis sugeruje, że aby otrzymać nagrodę za wynik sportowy w klubie, nie jest koniecznym osiągnięcie wyniku sportowego, jest to jedynie pożądane, a wypłata nagrody (premii) wobec zadawalającej postawy drużyny i tak może nastąpić.

Należy zaznaczyć, iż ustawodawca nie posługuje się definicją wyniku sportowego czy osiągnięcia sportowego, jednak w literaturze przyjmuje się, iż za wynik uznaje się efekt – to, co zostało osiągnięte. Osiągnąć coś to uzyskać coś, zdobyć, otrzymać — dojść do zamierzonego celu. Wynik sportowy to nic innego, jak czasoprzestrzenny wymierny rezultat, wartość liczbowa, zwycięstwo, rekord itp., który jest efektem działalności sportowej. Siłą napędową zaś osiągnięcia konkretnego rezultatu – wyniku sportowego jest rywalizacja. Cała działalność sportowa zasadza się na dążeniu do mobilizacji sił zawodnika w celu uzyskania najlepszego wyniku. Sprawność psychofizyczna i poziom wyszkolenia zawodnika mają więc ogromny wpływ na jego wyniki i osiągnięcia sportowe, jednak nie są to pojęcia równoznaczne. Poprzez uzyskanie najlepszego wyniku – wymiernego, mierzalnego rezultatu osiąga się zwycięstwo, uzyskanie zaś wysokiej sprawności fizycznej nie może być celem działalności sportowej traktowanym jako jej ostateczny wynik, zwłaszcza w sytuacji, gdy np. dany zawodnik, choć przedstawiający świetną formę, nie bierze udziału w grze i nie ma wpływu na jej przebieg i rezultat.

W tym miejscu koniecznym jest zwrócenie uwagi na sposób uregulowania kwestii premiowania zawodników, jaki przyjmuje wnioskodawca. Każdorazowo warunki nabyeia premii będą wynikały ze stosownego regulaminu. Wnioskodawca zaznacza, iż w niektórych przypadkach zapisy dotyczące premii mogą być zawarte w samej umowie zlecenia. Z zapisów regulaminu wynika, iż wypłata premii jest oparta na obiektywnych i sprawdzalnych kryteriach, po spełnieniu których zawodnik nabywa prawo do świadczenia. Spełnienie wymogów zawartych w regulaminie powoduje, iż zawodnik de facto nabywa prawo do premii bez względu na wolę pracodawcy – zleceniodawcy, co oznacza, iż przysługuje mu roszczenie o jej wypłatę, a to kłóci się z istotą nagrody. Analogicznie przedstawia się sytuacja sztabu szkoleniowego. Warunki nabycia nagród (premii), sposób ich wypłaty, a nawet wysokość są precyzyjnie określone.

Wnioskodawca prezentując rzekomo uznaniowy charakter wypłacanych premii, wskazuje we wniosku jedynie na pewien mechanizm ich przyznawania. Nie zmienia to faktu, iż wypłacanie nagród (premii) jest zawarte w regulaminie czy umowie zlecenia. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 21 września 2006 r. w sprawie o sygn.akt II PK 13/06 pracodawca ustalając spełnienie przez pracownika ocennych warunków przyznania świadczenia dysponuje pewnym zakresem swobody, lecz jeśli są to warunki konkretne i sprawdzalne, to nie jest to swobodne uznanie pracodawcy, a więc świadczenie jest premią, a nie nagrodą. Jeżeli nabycie prawa do świadczenia ma określone przesłanki (a w takim przypadku mamy do czynienia z premią), to zawsze pracodawca dokonuje oceny czy przesłanki te zostały spełnione i podejmuje decyzje o wypłacie lub odmowie wypłaty premii. Jest to więc merytoryczna ocena spełnienia warunków nabycia prawa do świadczenia. Sąd zauważa w ww. wyroku, iż istotne jest czy świadczenie ma określone warunki jego nabycia i wtedy jest premią czy też jego nabycie zależy od swobodnego uznania pracodawcy. Ocena, że warunkiem nabycia prawa do premii jest podjęcie decyzji pracodawcy o jej przyznaniu, prowadzi do logicznej sprzeczności. Z jednej strony, świadczenie jest bowiem premią, gdyż ma określone warunki jego nabycia, a z drugiej strony, konieczna jest decyzja pracodawcy o przyznaniu świadczenia.

Co istotne z treści wniosku i jego uzupełnienia można wywieźć, iż wnioskodawca traktuje premie jako rodzaj gwarantowanego regulaminem dodatkowego wynagrodzenia, a regulamin, z którego wynikają warunki nabycia świadczenia ma wszelkie cechy regulaminu wynagradzania.

Z opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, wbrew temu, co wskazuje w końcowej części wniosku wnioskodawca wynika, iż premie, które zamierza wypłacać zawodnikom wnioskodawca nie mają charakteru uznaniowego, a to znaczy, iż jako świadczenia, co do których zawodnik może mieć roszczenie, nie mogą być traktowane jako nagroda. Jak wskazał Sąd Najwyższy w ww. wyroku świadczenie ma charakter uznaniowy tylko wtedy, gdy regulamin wynagradzania nie określa warunków przyznania świadczenia albo gdy warunki przyznania świadczenia są określone w sposób na tyle ogólny, że uniemożliwiają kontrolę ich spełnienia. Aby gratyfikacja była więc nagrodą, pracodawca nie może zdefiniować kryteriów jej przyznania. W innym razie świadczenie straci swój uznaniowy charakter. Tymczasem z wniosku wynika, iż regulamin szczegółowo określa warunki nabycia nagrody – premii, sposób jej wypłaty oraz co do zasady również jej wysokość.

Co istotne, świadczenie przyznawane powszechnie nie jest nagrodą, gdyż nie stanowi wyróżnienia, nawet jeśli nadzwyczajne okoliczności mogą w krótkim czasie uzasadnić nagrodzenie wszystkich lub znacznej liczby pracowników (vide K.Walczak Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 21 stycznia 2011 r., II PK 169/10).

Należy zwrócić jeszcze raz uwagę, iż kwestia nagród (premii) wypłacanych sztabowi szkoleniowemu tak zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę, jak i zatrudnionemu na podstawie umowy zlecenia jest również szczegółowo uregulowania w regulaminie, a wnioskodawca wprost traktuje tego rodzaju świadczenia jako dodatkowe wynagrodzenie należne za sam udział w meczach czy rozgrywkach.

Jak wskazywano już wyżej, wnioskodawca odnosząc się do wszystkich nagród (premii) omawianych we wniosku stwierdza jednoznacznie, iż te dodatkowe środki pieniężne stanowią dodatkowe wynagrodzenie zawodników i sztabu szkoleniowego, pod warunkiem osiągnięcia pewnych wyników, określonych w Regulaminie (wnioskodawca mówi o pewnych wynikach określonych w Regulaminie, nie zaś o wynikach sportowych).

Na marginesie można jeszcze zwrócić uwagę, odwołując się do przepisów Kodeksu pracy traktujących o nagrodach, iż w doktrynie dominuje pogląd, iż na gruncie wykładni gramatycznej art.105 kp należy dojść do wniosku, że nagroda jest świadczeniem, które pracodawca może przyznać pracownikowi po dokonaniu ex post oceny postawy pracownika (osiągniętych przez niego wyników). Do momentu dokonania takiej oceny i przyznania nagrody między pracownikiem a pracodawcą nie istnieje żadna szczególna więź prawna odnosząca się do nagrody. Więź ta powstaje dopiero z momentem podjęcia przez pracodawcę decyzji o przyznaniu nagrody. Więź ta powstaje dopiero z momentem podjęcia przez pracodawcę decyzji o przyznaniu nagrody (vide artykuł PiZS 2011/4/17-22 H.Szurgacz Niektóre prawne zagadnienia premiowania. Teza I.).

W opisanym przez wnioskodawcę przypadku nie można mówić o podejmowaniu decyzji o przyznaniu nagrody ex post, skoro jej wypłatę przewiduje np. regulamin.

Treść wniosku z dnia 23 maja 2016 r. doręczonego dnia 3 czerwca 2016 r. nie pozwala na przyjęcie, iż w rzeczonym przypadku istnieją przesłanki do zastosowania wyłączenia przewidzianego w §2 ust.1 pkt 28 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Dotyczy to zarówno podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, jak i ubezpieczenie zdrowotne, zgodnie bowiem z art.81 ust.1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2015 r., poz.581 ze zm.) do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników i zleceniobiorców stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób.

Mając powyższe na względzie orzeczono jak w sentencji.

źródło: https://bip.zus.pl