Interpretacja ZUS Oddział w Gdańsku z 20-05-2013 r. – DI/100000/451/455/2013

Podleganie ubezpieczeniom społecznym – kontrakt menedżerski i działalność gospodarcza

UZASADNIENIE

W dniu 2 kwietnia 2013 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek z dnia 28 marca 2013 r. złożony przez przedsiębiorcę (…) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Przedsiębiorca wskazał, że w dniu 28 października 2012 r. zawarł z (…) , jako osoba prowadząca działalność gospodarczą pod firmą: (…) , umowę o świadczenie usług w zakresie zarządzania – kontrakt menedżerski, która jest wykonywana od dnia 1 listopada 2012 r., a której przedmiotem jest kierowanie spółką, zarządzanie jej majątkiem oraz reprezentacja spółki wobec organów państwowych, organów samorządu terytorialnego i innych podmiotów oraz osób trzecich. Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, tj. na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej prowadzonej przez Ministra Gospodarki, a przedmiotem prowadzonej działalności gospodarczej jest w szczególności wykonywanie usług zarządzania przedsiębiorstwem. Umowa zobowiązuje wnioskodawcę do: kierowania przedsiębiorstwem spółki oraz zarządzania jej majątkiem, a w szczególności do świadczenia usług zarządczych zgodnie z umową, obowiązującym prawem, statutem spółki oraz uchwałami podjętymi przez organy spółki, jak również innymi wewnętrznymi regulacjami spółki i jej organów; racjonalnego gospodarowania mieniem spółki i zapewnienia mu ochrony, współdziałania z pozostałymi organami spółki, dbania o terminowość regulowania publiczno – prawnych zobowiązań spółki.

Zgodnie z umową wnioskodawca ponosi odpowiedzialność wobec spółki i osób trzecich za szkodę wyrządzoną przez niego w związku z wykonywaniem Umowy, będącą następstwem niewykonania lub nienależytego wykonania usług zarządczych. Umowa zobowiązuje wnioskodawcę do wykonywania postanowień umownych z zachowaniem najwyższej staranności i z należytym uwzględnieniem charakteru i zakresu działalności spółki, z zachowaniem troski o interesy majątkowe i niemajątkowe spółki, wykorzystując przy tym swoją wiedzę, doświadczenie i umiejętności, jednocześnie w umowie wnioskodawca wskazał siebie jako podmiot, który będzie samodzielnie obliczał i odprowadzał składki na ubezpieczenia społeczne oraz, składkę na ubezpieczenie zdrowotne, jako osoba prowadzącą działalność gospodarczą,

Na tle powyższego stanu faktycznego przedsiębiorca powziął wątpliwość, którą wyraził w postaci pytania, czy wnioskodawca prowadzący działalność gospodarczą w zakresie usług zarządzania, który zawarł ze spółką umowę o świadczenie usług w zakresie zarządzania (tzw. kontrakt menedżerski) podlega ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu wyłącznie z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej, a tym samym czy jest zobowiązany do samodzielnego zgłoszenia do ZUS faktu rozpoczęcia działalności gospodarczej oraz obliczania i przekazywania składek ubezpieczeniowych z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności?

Wnioskodawca wyraża stanowisko, że wykonywana przez niego pozarolniczą działalność polegająca w szczególności na świadczeniu usług zarządzania na rzecz spółki, wykonywana na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych, zgodnie z zasadą automatyzmu stanowi bezwzględny tytuł do objęcia obowiązkowym ubezpieczeniem emerytalnym i rentowym z tytułu pozarolniczej działalności. Zatem przedsiębiorca ma obowiązek do samodzielnego zgłoszenia do ZUS faktu rozpoczęcia działalności gospodarczej oraz obliczania i przekazywania składek ubezpieczeniowych z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności. Wnioskodawca wskazuje, iż zgłosił do ZUS fakt rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej oraz rozpoczął opłacanie składek na ubezpieczenie społeczne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.

Swojego stanowiska w sprawie przedsiębiorca upatruje w art. 6 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, wymieniający osoby podlegające odrębnie ubezpieczeniom społecznym i art. 8 ust. 6 definiujący pozarolniczą działalność, zgodnie z którą za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych. Przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych zawierają wyczerpujący katalog źródeł powstania obowiązku składkowego (tytułów do ubezpieczenia). Wymienione w art. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych tytuły do ubezpieczenia społecznego wskazują osoby odrębnie podlegające ubezpieczeniom społecznym. Tytuł do ubezpieczenia dla osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, wskazuje art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Natomiast tytuł do ubezpieczenia społecznego osób prowadzących pozarolniczą działalność, a taką działalność prowadzi wnioskodawca, wskazany został w art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Interpretując przepisy o charakterze publicznoprawnym, a takimi są przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, należy kierować się wykładnią językową, zakładającą racjonalność ustawodawcy. Przepis art. 8 ust. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w sposób wiążący ustala na potrzeby tej ustawy co należy rozumieć przez pojęcie pozarolniczej działalności i kogo uznawać za wykonującego pozarolniczą działalność, Zgodnie z tym przepisem za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się m.in. osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych. Oznacza to zdaniem przedsiębiorcy, że dla zakwalifikowania danej osoby jako prowadzącej pozarolniczą działalność w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wystarczy sam fakt, że dana osoba prowadzi działalność gospodarczą na podstawie przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wynika z tego również, że dla uznania danej osoby za prowadzącą pozarolniczą działalność nieistotny jest materialnoprawny charakter wykonywanych przez nią czynności lecz sam fakt prowadzenia działalności Z kolei zgodnie z poradnikiem ZUS, warunkiem aby umowa zlecenia (lub o świadczenie usług) mogła być traktowana jako wykonywana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej jest opodatkowanie przychodu z tej umowy jak przychodu z działalności gospodarczej, w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zdaniem wnioskodawcy powyższe stanowisko ZUS należy uznać za błędne, bowiem przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych są przepisami autonomicznymi w stosunku do przepisów podatkowych, zaś przypadki przenikania norm wynikających z ustaw podatkowych do sytuacji opisanych przepisami ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych muszą znajdować wyraźną podstawę w normach prawnych (np. zgodnie z art. 4 pkt 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych za przychód na potrzeby ustawy uznaje się przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Zaprezentowane powyżej przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych mają charakter norm publicznoprawnych, w przypadku których zasadą jest bezwzględne związanie adresatów norm ich treścią. Zatem wnioskodawca posiadający wpis do CEIDG w zakresie zarządzania i wykonujący w ramach pozarolniczej działalności umowę, w ramach której świadczy usługi zarządzania podlega bezwzględnie obowiązkowi składkowemu z tytułu pozarolniczej działalności. Wynika to bezpośrednio z faktu, że obowiązków publicznoprawnych nakładanych na jednostki nie można domniemywać, ani wyprowadzać w drodze analogii z innych norm prawnych. Za niedozwolone należy uznać stosowanie podatkowej kwalifikacji źródeł przychodu na potrzeby ustalania tytułu do objęcia obowiązkowym ubezpieczeniem emerytalnym i rentowym, bowiem ilekroć ustawodawca zamierza posłużyć się rozwiązaniami właściwymi prawu podatkowemu na potrzeby ubezpieczeń społecznych, wyraźnie wskazuje na to w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych, co z kolei oznacza, iż nieprawidłowe i bezpodstawne jest przyjmowanie kryteriów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dla oceny, czy dana umowa jest wykonywana w ramach działalności gospodarczej przedsiębiorcy, czy też nie.

Powyższe stanowisko wnioskodawcy w całości potwierdza jednolita linia orzecznictwa Sądu Najwyższego oraz sądów administracyjnych. W pierwszej kolejności wnioskodawca zwraca uwagę na stanowisko Sądu przedstawione w wyroku z dnia 9 grudnia 2008 sygn. akt SN I UK 138/08 (opubl.: Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych rok 2010, Nr 11-12, poz. 144, str. 493). Zgodnie z tezą tego wyroku: „Umowa o zarządzanie przedsiębiorstwem (spółką) lub kontrakt menedżerski wskazane w art. 13 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako źródła przychodzi z działalności wykonywanej osobiście, nie stanowią samodzielnej podstawy podlegania ubezpieczeniom społecznym z art. 6 ust 1 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, jeżeli są realizowane w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej. W uzasadnieniu do tego wyroku Sąd Najwyższy stwierdza, że: „obydwie ustawy: o podatku dochodowym od osób fizycznych i o systemie ubezpieczeń społecznych, zajmują się odrębnymi przedmiotami regulacji. Wspólną podstawą do zastosowania ich w tej sprawie jest prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej. Działalność ta stanowi podstawę podlegania ubezpieczeniom społecznym, a dochód osoby fizycznej podlega ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawie podatkowej), „Nie określa ona jednak co stanowi podstawę podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, gdyż samodzielnie reguluje to ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych. Za przychody z działalności wykonywanej osobiście, uważa się przychody uzyskane na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze, w tym przychody z tego rodzaju umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej – uprawnia do przyjęcia podstawy ubezpieczenia społecznego z art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy systemowej, czyli dotyczącej osób wykonujących pracę na podstawie umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia. Przepis art. 13 pkt 9 ustawy podatkowej nie ingeruje w ustrojowe podstawy działalności gospodarczej, a dotyczy wyłącznie opodatkowania i taka tylko jest przedmiotowa granica jego regulacji”. Przyjętą w powyższym wyroku linię orzeczniczą Sąd Najwyższy utrzymał również w wyroku z dnia 23 czerwca 2009 r., sygn. akt III UK 24/09 (opubl. w: Legalis), w uzasadnieniu którego podkreślił, że nie jest wykluczone, w zakresie podległości podatkowej, uzyskiwanie przez podatnika prowadzącego działalność gospodarczą jednocześnie dochodów z działalności wykonywanej osobiście, co jest jednakże kwestią prawa podatkowego a nie ubezpieczeń społecznych. W konsekwencji powyższego Sąd Najwyższy zadał pytanie czy podział przychodów określony w ustawie podatkowej, tj. podział na przychody z działalności gospodarczej oraz wykonywanej osobiście, także wykonywanej w ramach prowadzonej działalności gospodarczej kreuje podstawę podlegania ubezpieczeniom społecznym. W odpowiedzi na tak postawiony problem Sąd w uzasadnieniu wyroku stwierdził, że: „Odpowiedź jest negatywna (..) nie można nie zauważyć, że w podobnej sprawie, w której pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych uważał, iż kontrakt menedżerski – ujęty również w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych jako źródło przychodu z działalności wykonywanej osobiście (art. 13 pkt 9) – nie mógł być wykonywany w ramach działalności gospodarczej ubezpieczonego Sąd Najwyższy w wyroku z 9 grudnia 2008 r., I UK 138/08 stwierdził przeciwnie, że kontrakt menedżerski ujęty w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych jako źródło przychodu z działalności wykonywanej osobiście nie stanowi samodzielnej podstawy podlegania ubezpieczeniom społecznym z art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, jeżeli był realizowany w ramach prowadzonej przez przedsiębiorcę (podatnika) pozarolniczej działalności gospodarczej”

Stanowisko takie zostało odzwierciedlone w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 29 lipca 2009 r., sygn. akt VI SA/Wa 612/09 (opubl. Legalis), w uzasadnieniu którego Sąd stwierdził, że: „Przepis art. 13 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych reguluje jednak wyłącznie kwestie zasad opodatkowania przychodów z umów o zarządzanie przedsiębiorstwem (umów menedżerskich) i taki jest tylko zakres przedmiotowy tej regulacji. Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych, samodzielnie natomiast określa, co stanowi podstawę podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym. Nie jest w związku z tym uprawnione wnioskowanie, że wprowadzenie w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych od 1 stycznia 2004 r. przepisu stanowiącego, iż za przychody z działalności wykonywanej osobiście, uważa się przychody uzyskane m. in. na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, w tym przychody z tego rodzaju umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej – uprawnia do przyjęcia podstawy ubezpieczenia społecznego z art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych „. Tak również stwierdził Sąd Najwyższy w uzasadnieniu przytoczonego już wyroku, sygn. akt I UK 138/08, gdzie ponadto stwierdził, że: „Prowadzi to do rozważenia podstawy ubezpieczeń społecznych wskazywanej przez skarżącą, gdyż zainteresowanemu nie ogranicza się prowadzenia działalności gospodarczej, jednak ujmuje się z niej umowy menedżerskie i traktuje je odrębnie od tej działalności, jako samodzielną podstawę ubezpieczenia. Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy systemowej obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlega osoba fizyczna prowadząca pozarolniczą działalność, którą – zgodnie z art. 8 ust. 6 pkt 1 tej ustawy – jest osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych, (…) działalność gospodarcza stanowi podstawę do stosowania ustawy systemowej i podatkowej, lecz nie odwrotnie. Wyniku to z przyjęcia w Konstytucji wolności działalności gospodarczej (art. 20), podlegającej ograniczeniom ustanowionym tylko w ustawie i tylko gdy są konieczne z określonych w niej przyczyn, które jednak nie mogą naruszać istoty tej wolności (art. 31). Ustawy o działalności gospodarczej właściwe dla spornego okresu (z 19.11.1999 r. – Prawo działalności gospodarczej i kolejna z 2.7.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej) nie wskazują, iżby umowy menedżerskie były wyłączone z działalności gospodarczej. Przeciwnie działalność gospodarcza dozwolona jest każdemu i na równych prawach. Nie jest więc już oparta na reglamentacji, lecz tylko na jej ewidencji (art. 7 i art. 14 wskazanych ustaw a działalności gospodarczej). W szczególności więc przy braku definicji na czym ma polegać usługowa działalność gospodarcza nie można wprowadzać ograniczenia, które nie wynika z ustawy. Pojęcie gospodarczej działalności usługowej nie pozwala też przyjąć, że stałe wykonywanie rodzajowo jednej umowy (usługi) i dla jednego podmiotu nie może być działalnością gospodarczą. Brak jest też podstaw do ingerowania w sposób prowadzenia i wykonywania tej działalności, w szczególności do stwierdzenia, że umowy menedżerskie mają być wykonywane tylko osobiście i wówczas wobec tego nie stanowią prowadzenia działalności gospodarczej”. Identyczne również stanowisko zajął Sąd Najwyższy w uzasadnieniu przytoczonego wcześniej wyroku, o sygnaturze akt III UK 24/09, w którym potwierdza, iż po pierwsze wydzielenie z prowadzonej działalności gospodarczej Umowy – Kontraktu menedżerskiego, wykonywanej w ramach tej działalności i kreowanie z jej tytułu samodzielnej podstawy do podlegania ubezpieczeniom społecznym, na podstawie art. 13 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jest nieuprawnione, gdyż w przepisie tym chodzi jedynie o kwalifikację przychodu z tej działalności, jako przychodu z działalności wykonywanej osobiście dla celów podatkowych. Sąd ten w uzasadnieniu wyroku podzielił też pogląd zgodnie z którym o stosowaniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych decyduje działalność gospodarcza, a nie na odwrót. Dalej w uzasadnieniu wyroku stwierdził również, że powyższe wynika z przyjęcia w Konstytucji wolności działalności gospodarczej (art. 20), podlegającej ograniczeniu ustanowionemu tylko w ustawie i tylko gdy jest konieczne z określonych w niej przyczyn, które jednak nie może naruszać istoty tej wolności (art. 31).

Z kolei ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych nie wymienia kontraktu menedżerskiego (umowy o zarządzanie), jako samodzielnej podstawy ubezpieczenia, Sąd Najwyższy w cytowanym powyżej uzasadnieniu wyroku, sygn. akt I UK 138/06, stwierdził, że: „umowa o zarządzanie przedsiębiorstwem (spółką) lub kontrakt menedżerski ujęte w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych jako źródła przychodu z działalności wykonywanej osobiście nie stanowi samodzielnej podstawy podlegania ubezpieczeniom społecznym z art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy systemowej, jeżeli są realizowane w ramach prowadzonej przez przedsiębiorcę (podatnika) pozarolniczej działalności gospodarczej. Dla Sądu Najwyższego nie do zaakceptowania było również stanowisko, wg którego: „zainteresowany miałby tytuły ubezpieczenia z obu podstaw, czyli że zachodziłby zbieg tytułów ubezpieczenia z działalności pozarolniczej i na podstawie kontraktu menedżerskiego. Taki zbieg byłby wbrew logice ustawy systemowej, która odrębnie (wyłącznie) stawia obie podstawy ubezpieczenia. Wcale przy tym nie zakazuje, bo nie jest to jej rola, lecz ustaw ustrojowych o działalności gospodarczej, aby przedsiębiorca (podmiot prowadzący działalność gospodarczą) mógł w ramach pozarolniczej działalności usługowej świadczyć, nawet osobiście, usługi na podstawie umów menedżerskich.”

Konkludując przedsiębiorca stwierdził, że prowadząc w zakresie usług zarządzania, działalność gospodarczą na podstawie wpisu do CEIDG, który zawarł ze spółką umowę o świadczenie usług w zakresie zarządzania (tzw. kontrakt menedżerski) podlega ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu wyłącznie z tytułu prowadzenia działalności pozarolniczej, a tym samym jest zobowiązany do samodzielnego zgłoszenia do ZUS faktu rozpoczęcia działalności gospodarczej oraz obliczania i przekazywania składek ubezpieczeniowych, a w przedstawionym stanie faktycznym nie dochodzi do zbiegu tytułów ubezpieczenia społecznego, bowiem świadczenie usług na podstawie kontraktu menedżerskiego odbywa się bowiem w ramach prowadzonej przez Wnioskodawcę pozarolniczej działalności gospodarczej. Podstawę do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych stanowi jedynie prowadzenie działalności gospodarczej.

W uzupełnieniu wniosku z dnia 24 kwietnia 2013 r. (wpływ do Oddziału ZUS w Gdańsku dnia 29 kwietnia 2013 r.) przedsiębiorca wskazał, że w ramach posiadanego wpisu do CEIDG oprócz prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w zakresie doradztwa i zarządzania posiada możliwość wykonywania działalności z zakresu wykonywania usług Szkoleniowych (PKD 85,59B oraz 85.60.Z), jednakże obecnie z uwagi na pełne zaangażowanie w czynności zarządcze uzyskuje przychody wyłącznie z umowy o zarządzanie. Umowa ta jest wykonywana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, a uzyskiwane wynagrodzenie nie jest niższe od obowiązującej tę osobę najniższej podstawy wymiaru składek dla osób prowadzących pozarolniczą działalność.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Zgodnie natomiast z art.83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2013 r., Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art.10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010 r., nr 220, poz.1447 z późn. zm.), w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek. Przez pojęcie „indywidualnej sprawy” należy rozumieć wykładnię przepisów dokonywaną w oparciu wyłącznie o zawarty we wniosku przedsiębiorcy opis istniejącego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego.

Stanowisko przedsiębiorcy we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji należy uznać za nieprawidłowe.

Ubezpieczeniom społecznym w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych podlega obowiązkowo osoba, która posiada określony tytuł do ubezpieczeń wskazany przez ustawodawcę. Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym uregulowane zostały w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t. j.: Dz. U. 2009, nr 205, poz. 1585 z późn. zm.). W art. 6 ust.1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t j.: Dz. U. 2009, nr 205, poz. 1585 z późn. zm.) ustawodawca wskazał wszystkie podmioty objęte obowiązkiem ubezpieczenia emerytalnego i ubezpieczeń rentowych. Oznacza to, że osoba, której cechy jako podmiotu ubezpieczenia społecznego zostały określone w tym przepisie, zostaje objęta tymi ubezpieczeniami i staje się stroną stosunku ubezpieczenia społecznego. Wyliczenie to jest wyczerpujące i ma charakter zamknięty. Z kolei zgodnie z art. 13 pkt 9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j.: Dz. U. z 2010 r., nr 51, poz. 307 z późn. zm.) za przychody z działalności wykonywanej osobiście uważa się, na równi z przychodami z tytułu wykonywanych umów zlecenia, umów o dzieło, przychody uzyskiwane z umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menadżerskich lub umów o podobnym charakterze. Z uwagi na powyższe dla menadżera posiadającego wpis do ewidencji działalności gospodarczej w zakresie zarządzania i jednocześnie mającego zawartą umowę kontraktu menadżerskiego – przychód uzyskiwany z tej umowy dla potrzeb opłacania podatku dochodowego jest traktowany jako przychód z działalności wykonywanej osobiście. Zatem jeżeli z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychody z działalności wykonywanej osobiście nie stanowią przychodów z działalności gospodarczej, to wykonywanie umowy o zarządzanie powoduje powstanie przychodu z działalności wykonywanej osobiście i nie jest wykonywaniem działalności gospodarczej.

W przedstawionym stanie faktycznym osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą świadczy usługi zarządcze na podstawie zawartej umowy o świadczenie usług menedżerskich uzyskując przychody wyłącznie z tej umowy, to osoba taka nie podlega ubezpieczeniom społecznym na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych jako osoba wykonująca działalność gospodarczą. Należy również wyjaśnić, iż co do zasady umową o zarządzanie spółką jest w istocie umową nienazwaną o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące zlecenia, Z kolei w myśl postanowień art. 6 ust. 1 pkt 4 powyższej ustawy, osoby fizyczne, które na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej świadczą pracę na postawie umowy agencyjnej, lub umowy zlecenia podlegają z tego tytułu obowiązkowemu ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, o ile nie są uczniami gimnazjów, szkół ponadpodstawowych oraz studentami do ukończenia 26 roku życia. Zatem osoba zarządzająca z tytułu wykonywania kontraktu menedżerskiego stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 4 oraz art. 12 ust. 1 w związku z art. 13 pkt 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. (Dz. U. z 2007 r. nr 11, poz. 74 późn. zm.) o systemie ubezpieczeń społecznych – w okresie od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia wykonywania zarządu do dnia jej rozwiązania lub wygaśnięcia, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz ubezpieczeniu wypadkowemu, Ubezpieczenie chorobowe jest dla tej osoby dobrowolne, o czym stanowi art. 11 ust. 2 wskazanej ustawy.

Z kolei zgodnie z art. 36 ust 1 do 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, każda osoba objęta obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi podlega zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych, a w przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą obowiązek zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych tych osób, z zastrzeżeniem ust. 2, należy do tych osób. Zgłoszeń, o których mowa powyżej, zgodnie z art. 36 ust 4 cytowanej ustawy, dokonuje się w terminie 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczenia. Zgodnie zaś z art. 17 ust. 1 i 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wypadkowe oraz chorobowe za ubezpieczonych, w tym za osoby świadczące pracę na podstawie umowy o zarządzanie, obliczają, rozliczają i przekazują co miesiąc do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w całości płatnicy składek a ponadto ww. płatnicy składek, obliczają części składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz chorobowe finansowane przez ubezpieczonych i po potrąceniu ich ze środków ubezpieczonych przekazują do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, natomiast art. 46 ust.1 powyższej ustawy stanowi, że płatnik składek jest obowiązany według zasad wynikających z przepisów ustawy obliczać, potrącać z dochodów ubezpieczonych, rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy.

Zatem jeżeli wnioskodawca podlega ubezpieczeniom społecznym z tytułu zawartej umowy kontraktu menedżerskiego, a nie podlega ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej, to tym samym nie jest zobowiązany z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarcze do zgłoszenia do ZUS podlegania ubezpieczeniom społecznym faktu rozpoczęcia wykonywania tej działalności oraz obliczania i przekazywania składek ubezpieczeniowych z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności.

Ponadto Zakład Ubezpieczeń Społecznych zawiadamia, iż zgodnie z art. 66 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r., poz. 267) nie jest właściwy rzeczowo do rozstrzygania co do podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu – w tym zakresie wnioskodawca winien zwrócić się do właściwego miejscowo Dyrektora Oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia. Zgodnie bowiem z art. 109 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t. j.: Dz. U. z 2008 r., nr 164, poz.1027 z późn. zm.), Dyrektor Oddziału Wojewódzkiego Funduszu rozpatruje indywidualne sprawy z zakresu ubezpieczenia zdrowotnego, zaś do indywidualnych spraw z zakresu ubezpieczenia zdrowotnego zalicza się między innymi sprawy dotyczące podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu.

Jednocześnie zgodnie z art. 66 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego odrębne podanie złożone zgodnie z zawiadomieniem, o którym mowa w art. 66 § 1, w terminie czternastu dni od daty doręczenia zawiadomienia uważa się za złożone w dniu wniesienia pierwszego podania.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

źródło: https://bip.zus.pl