Interpretacja ZUS Oddział w Gdańsku z 19-03-2015 r. – DI/100000/43/42/2015

Wartość korzyści w postaci bezpłatnego dowozu pracownika do pracy autobusem zorganizowanym przez pracodawcę oraz karty paliwowej w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne

UZASADNIENIE

Dnia 14 stycznia 2015 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek z dnia 3 grudnia 2014 r. (…) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 2 lutego 2015 r. doręczonym dnia 11 lutego 2015 r. oraz pismem z dnia 2 marca 2015 r. doręczonym dnia 10 marca 2015 r.

Wnioskodawca wskazał, iż dla większości pracowników skupionych w okolicy miasta (…) – byłej siedziby firmy, zwanymi dalej Grupa 1, chce zapewnić bezpłatny dowóz pracowników autobusem. Pracownicy Grupy 1, którzy na podstawie wewnętrznych regulaminów spełnią wymóg lokalizacyjny otrzymają możliwość skorzystania z bezpłatnego dowozu autobusem do miejsca pracy i z powrotem. Usługa dowozu pracowników będzie zorganizowana przez pracodawcę a transport pracowników będzie wykonywała Firma zewnętrzna uprawniona do przewozu osób.

Natomiast dla pracowników zwanych dalej Grupą 2, dla których ze względu na rozproszenie lokalizacyjne miejsc zamieszkania nie jest możliwe zapewnienie bezpłatnego dowozu autobusem i nie spełnią warunków zaliczenia ich do grupy 1, pracodawca mając na uwadze równe traktowanie wszystkich pracowników chciałby zapewnić na podstawie wewnętrznych regulaminów kartę paliwową. Karta paliwowa częściowo lub w całości kompensowałaby poniesione koszty samodzielnego dojazdu zorganizowanego we własnym zakresie różnymi środkami lokomocji. Karta paliwowa uprawniałaby pracownika do bezpłatnego pobrania paliwa na stacji paliw o ograniczonej wartości wynikającej z wew. regulaminu. Wartość paliwa nie mogłaby być większa niż maksymalna stawka za 1 kilometr określona w Dz.U. z dnia 26 marca 2002r. w sprawie warunków ustalania oraz dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy, wyliczanej poprzez mnożenie ustalonego wskaźnika przez sumę kilometrów przejazdu z miejsca zamieszkania do pracy i z powrotem, najkrótszą drogą publiczną utrzymaną w dobrej kulturze użytkowania, z wyłączeniem dróg gruntowych. Karta byłaby świadczeniem częściowo odpłatnym przez pracowników, gdzie pracownik partycypowałby w kosztach zakupu kart w wysokości (…) różnicę pomiędzy ostateczną ceną a partycypacją pracownika pokrywałby zakład pracy.

Na podstawie:

1. wewnętrznych regulaminów (regulamin wynagradzania, pracy,) „Pracodawca może finansować również inne dodatkowe świadczenia dla pracowników na zasadach określonych w porozumieniu z przedstawicielami załogi”,
2. §2 ust. 1 pkt 26) – Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r . w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U z 1998 r Nr.161 poz. 1106 ze zm.) – podstawy wymiaru składek nie stanowią następujące przychody – korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagrodzeniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

Zakłada pracy uważa, że zarówno świadczenie udzielone pracownikowi w postaci zapewnienia bezpłatnego dowozu pracowników do pracy autobusem zorganizowanym przez pracodawcę jak i karta paliwowa uprawniająca pracownika do bezpłatnego pobrania paliwa o określonej wartości wynikającej z wew. regulaminu, w części opłaconej przez pracodawcę, jest przychodem wolnym od składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Wartość udzielonych świadczeń oraz karty paliwowej nie stanowi podstawy do naliczenia składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.

Uzupełniając wniosek pismem z dnia 2 lutego 2015 r. doręczonym dnia 11 lutego 2015 r. (…) wyjaśniła, iż:

• świadczenia będące tematem skierowania wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji stanowią przychód ze stosunku pracy w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. W tym miejscu zakład pracy podkreśla również, że na podstawie tej samej ustawy świadczenie w postaci zapewnienia pracownikom bezpłatnego dowozu zorganizowanego przez pracodawcę środkami transportu w rozumieniu art.2 pkt 41 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2012 r. poz. 1137, z późn. zm.), korzysta ze zwolnienia podatkowego na podstawie art. 21 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Natomiast karty paliwowe byłyby realizowane w postaci kart przedpłaconych i będą one przychodem ze z stosunku pracy nie korzystającym ze zwolnienia podatkowego;
• na podstawie wewnętrznych regulaminów wynagradzania pracodawca może finansować równie inne dodatkowe świadczenia dla pracowników na zasadach określonych w porozumieniu z przedstawicielami załogi – przy czym zakłada się również, iż w przypadku dodatkowych świadczeń partycypacja pracownika w kosztach może wystąpić lub też nie. Podstawą regulacji w zakresie partycypacji pracownika, bądź całościowego finansowania dodatkowych świadczeń przez pracodawcę, będzie wewnętrzny regulamin/ porozumienie z przedstawicielami załogi w zakresie zasad i warunków korzystania, otrzymania do dyspozycji konkretnego świadczenia, np. karty paliwowej. W przypadku świadczenia – kart paliwowych, które będą udzielone pracownikowi w formie kart przedpłaconych uprawniających pracownika do bezpłatnego pobrania paliwa na stacji paliw do określonej wartości wynikającej z wewnętrznych regulaminów i porozumień, pracownik każdorazowo przy doładowaniu karty przez pracodawcę będzie partycypował w kosztach zakupu/doładowania kart w wysokości (…). Partycypacja pracownika będzie zawsze w wysokości (…) od udzielonego świadczenia, pozostała część świadczenia będzie finansowana w całości ze środków pracodawcy;
• karty paliwowe będą miały charakter kart przedpłaconych doładowanych przez pracodawcę za pośrednictwem emitenta kart gdzie na podstawie wewnętrznych porozumień/regulaminów pracownikowi z wynagrodzenia będzie potrącana kwot w wysokości (…), jako część partycypacji a pozostała część udzielonego świadczenia zgodnie z regulaminem/porozumieniem będzie finansowana przez pracodawcę. Pracownicy na podstawie kart będą mieć możliwość zakupu przy użyciu karty i w ramach limitu otrzymanego świadczenia (w tym partycypacji własnej), paliw silnikowych. W efekcie pracownik ponosząc miesięczny koszt (…) ze środków własnych (potrącanych z wynagrodzenia na poczet przedpłaty karty) będzie mógł miesięcznie pobrać na stacji paliwo o wartości znacznie przekraczającej poniesione koszty (…).

W dalszym uzupełnieniu wniosku z dnia 2 marca 2015 r. doręczonym dnia 10 marca 2015 r. przedsiębiorca wyjaśnił, że wszystkie regulacje dotyczące dodatkowych świadczeń o których mowa we wniosku i uzupełnieniach (karty paliwowe) zostaną uregulowane (spisane) we wspomnianym regulaminie wewnętrznym świadczenia lub porozumieniu z załogą (w zależności od uzgodnionej formy przyjęcia przez pracowników), a które to dokumenty będą integralną częścią regulaminu wynagrodzeń u pracodawcy.

W przypadku świadczenia dowozu pracowników do zakładu pracy i z powrotem, (…) o. informuje, iż z tytułu dowozu zorganizowanego przez pracodawcę autobusem pracownik otrzymałby świadczenie nieodpłatne, niepieniężne, materialne bez prawa do ekwiwalentu pieniężnego. Zakład pracy zapewniałby pracownikom bezpłatny przejazd do zakładu pracy i z powrotem gdzie koszty wynajmu i przewozu pracowników autobusem byłyby rozliczane bezpośrednio pomiędzy przewoźnikiem a zakładem pracy. Wszelkie regulacje dotyczące tego świadczenia podobnie jak w przypadku pierwszego zostałyby uregulowane w wewnętrznym regulaminie lub porozumieniu z załogą, które to dokumenty będą integralną częścią regulaminu wynagradzania.

(…) wskazuje również, że wszelkie zasady dotyczące funkcjonowania świadczeń o których mowa we wniosku i uzupełnieniach będą spisane w dodatkowych wewnętrznych regulaminach lub porozumieniach, a które to dokumenty będą integralną częścią regulaminu wynagradzania.

Reasumując, wszystkie opisane regulacje i zasady opisane we wniosku i uzupełnieniach dotyczące świadczeń o których mowa, będą wynikały z regulaminu wynagradzania.

Mając na uwadze treść wniosku z dnia 3 grudnia 2014 r. doręczonego dnia 14 stycznia 2015 r. oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Zgodnie natomiast z art.83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2013 r., Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art.10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Stanowisko wyrażone przez (…) we wniosku o wydanie interpretacji uznać należy za:

• za prawidłowe w części dotyczącej nieuwzględniania w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne pracownika wartości korzyści w postaci bezpłatnego dowozu pracownika do pracy autobusem zorganizowanym przez pracodawcę.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i 2 oraz art. 20 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. nr 161, poz.1106 ze zm.), jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Za przychody ze stosunku pracy uważa się: wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Zgodnie z §2 ust.1 pkt 26 ww. rozporządzenia podstawy wymiaru składek nie stanowią korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji. Wyłączenie z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, określonych kategorii przychodów zawarte w ww. rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi wyjątek od ogólnej zasady, iż podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi przychód, dlatego przepisy te muszą być interpretowane ściśle.

Z powyższego przepisu wynika, iż z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne korzystają jedynie te przychody, które:

• wynikają z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu,
• przybierają postać niepieniężną,
• mają charakter materialny, a więc nie stanowią ekwiwalentu w formie pieniężnej, umożliwiają korzystanie z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji (transportu publicznego lub transportu organizowanego przez pracodawcę).

W sytuacji, gdy pracodawca zorganizuje pracownikom dojazd do pracy pokrywając w całości lub częściowo jego koszty, co będzie znajdowało odzwierciedlenie w przepisach płacowych obowiązujących w spółce, to wartość tego świadczenia podlegać będzie wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników. Pracodawca deklaruje, iż pracownik otrzymałby świadczenie nieodpłatne, niepieniężne, materialne bez prawa do ekwiwalentu pieniężnego. Koszty wynajmu i przewozu pracowników autobusem byłyby rozliczane bezpośrednio pomiędzy przewoźnikiem a zakładem pracy. Wszelkie regulacje dotyczące świadczenia zastałyby uregulowane w wewnętrznym regulaminie lub porozumieniu z załogą, które to dokumenty będą integralną częścią regulaminu wynagradzania. W sytuacji wypełnienia powyższych warunków, będzie możliwe zastosowanie wyłączenia, o którym mowa w §2 ust. 1 pkt 26 ww. rozporządzenia.

Jednocześnie z art.81 ust.1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. Nr 164, poz. 1027 ze zm.) wynika, iż do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób. Tym samym powyższe wyłączenie, przewidziane w § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, będzie miało zastosowanie również do ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Stanowisko wyrażone przez (…) we wniosku o wydanie interpretacji uznać należy za:

• za nieprawidłowe w części dotyczącej nieuwzględniania w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne pracownika wartości karty paliwowej uprawniającej pracownika do bezpłatnego pobrania paliwa o określonej wartości wynikającej z wewnętrznego regulaminu, w części opłaconej przez pracodawcę

Jak wskazano powyżej, zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i 2 oraz art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników nie stanowią przychody, których katalog został zawarty w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. W powyższym katalogu zawartym w §2 rozporządzenia mieszczą się m.in. w pkt 26 – korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

W świetle powołanej regulacji prawnej, korzyści materialne nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, jeżeli wynikają z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu oraz mają formę niepieniężną zakupu po cenach niższych niż detaliczne lub formę usług, a pracownik poniósł za nie częściową, choćby symboliczną, odpłatność.

Częściowa odpłatność polega w tym przypadku na partycypowaniu pracownika (choćby symbolicznym) w pokryciu kosztów zakupu niektórych artykułów, przedmiotów lub usług. Pracownik uzyska efekt, o którym mowa w przepisie rozporządzenia wówczas, gdy pracodawca dokona zakupu towarów lub udostępni korzystanie z usług po cenie niższej od tej, do której uiszczenia pracownik zobowiązany byłby w przypadku osobistego (uzyskanego w oderwaniu od zatrudnienia) nabycia tychże dóbr.

Przedsiębiorca wskazał, iż karty paliwowe, które zapewni pracownikom będą miały charakter kart przedpłaconych doładowanych przez pracodawcę za pośrednictwem emitenta kart, gdzie na podstawie wewnętrznych porozumień/regulaminów pracownikowi z wynagrodzenia będzie potrącana kwota w wysokości (…) jako część partycypacji a pozostała część udzielonego świadczenia zgodnie z regulaminem/porozumieniem (stanowiącym integralną część regulaminu wynagradzania) będzie finansowana przez pracodawcę. Pracownicy na podstawie kart będą mieć możliwość zakupu przy użyciu karty i w ramach limitu otrzymanego świadczenia (w tym partycypacji własnej), paliw silnikowych. W efekcie pracownik ponosząc miesięczny koszt (…) ze środków własnych (potrącanych z wynagrodzenia na poczet przedpłaty karty) będzie mógł miesięcznie pobrać na stacji paliwo o wartości znacznie przekraczającej poniesione koszty

Pomimo, że w polskim systemie prawnym nie została określona definicja karty przedpłaconej, należy uznać ją za rodzaj karty płatniczej zasilanej do określonej wartości.

Kartą płatniczą, zgodnie z art.4 ust.1 pkt 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 128) oraz zgodnie z art.2 pkt 15 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz.873 ze zm.), jest karta uprawniająca do wypłaty gotówki lub umożliwiająca złożenie zlecenia płatniczego za pośrednictwem akceptanta lub agenta rozliczeniowego, akceptowana przez akceptanta w celu otrzymania przez niego należnych mu środków.

Sama karta przedpłacona wydawana jest bez konieczności posiadania rachunku osobistego w banku, nie jest też przyznawany jej użytkownikowi kredyt. Rolą tych kart jest zapewnienie pracownikom środków pieniężnych, bez konieczności wydawania (posiadających formę materialną) znaków pieniężnych (np.banknotów) lub znaków legitymacyjnych. Transakcje dokonywane przy jej użyciu są autoryzowane do wysokości salda na specjalnym technicznym rachunku, który należy zasilić przed użyciem karty. Właścicielem środków zgromadzonych na rachunku jest pracodawca, użytkownikiem karty jest pracownik. Taka karta nie musi być personalizowana, tj. nie zawsze umieszczane jest na niej imię i nazwisko użytkownika. Karta przedpłacona umożliwia przekazywanie zasilonej karty innym osobom, jako na przykład karty podarunkowej czy karty podróżnej.

Z powyższego wynika, iż takiej karty nie można utożsamiać z bonem czy talonem lub też innym znakiem uprawniającym do wymiany na usługę czy towar tj. formą niepieniężnego zakupu po cenach niższych niż detaliczne lub formą usług, przysparzającą pracownikowi korzyści materialnych.

Przedmiotową kartę do służbowego konta bankowego należy uznać za świadczenie pieniężne z uwagi na to, że stanowi ona instrument dostępu do określonych. wartości pieniężnych, co finalnie umożliwia regulowanie zobowiązań pieniężnych takich, jak płatność za towary lub usługi. Skoro zaś karta taka jest środkiem płatniczym, za pomocą której pracodawca zapewnia pracownikom dostęp do środków pieniężnych, to brak jest podstaw, aby nie uznać że pracownik otrzymuje w rzeczywistości świadczenie pieniężne.

W konsekwencji powyższego, na mocy §2 ust.1 pkt 26 ww. rozporządzenia, należy stwierdzić, iż otrzymywane przez pracowników karty przedpłacone stanowią świadczenia pieniężne i będą stanowiły podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Powyższe będzie miało zastosowanie również do składek na ubezpieczenie zdrowotne, bowiem z art.81 ust.1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. Nr 164, poz.1027 ze zm.) wynika, iż do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

źródło: https://bip.zus.pl