Interpretacja ZUS Oddział w Gdańsku z 10-10-2016 r. – DI/100000/43/1012/2016

Decyzja nr 394 – stanowisko nieprawidłowe- podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne – wartość abonamentów medycznych finansowanych pracownikom przez pracodawcę w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego

UZASADNIENIE

Dnia 16 września 2016 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku, wpłynął wniosek z dnia 9 września 2016 r. złożony przez przedsiębiorcę (…) z siedzibą w (…) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca w treści wniosku wskazał, że pracownicy spółki objęci są opieką medyczną. Spółka wykupiła pakiet usług medycznych, za który uiszcza opłatę w formie abonamentu. Pracownicy są obejmowani abonamentem dobrowolnie, jednocześnie nie ponoszą nawet częściowej odpłatności z tego tytułu, bowiem opieka medyczna jest w pełni finansowana przez pracodawcę. Wartość abonamentu medycznego przypadająca na pracownika jest doliczana do przychodu pracownika podlegającego opodatkowaniu i stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Przedsiębiorca zaznacza, że objęcie pracowników opieką medyczną nie zostało w żaden sposób uregulowane: brak jest jakichkolwiek postanowień dotyczących abonamentów medycznych w umowach o pracę, czy odrębnych zarządzeniach, w spółce nie ma też regulaminu wynagradzania ani zawartych układów zbiorowych pracy. Pakiet usług medycznych, za który spółka opłaca abonament medyczny przysługuje również pracownikom przebywającym na urlopie macierzyńskim i ojcowskim, którzy pobierają z tego tytułu zasiłek macierzyński.

Wnioskodawca podkreśla, że wartość abonamentu medycznego przysługującego za okres, w którym pracownik przebywa na urlopie macierzyńskim lub ojcowskim i pobiera z tego tytułu zasiłek macierzyński stanowi przychód ze stosunku pracy w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.).

Przedsiębiorca dodaje, że na podstawie przedstawionego powyżej stanu faktycznego wartość abonamentu medycznego nie została wyłączona z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w miesiącach, w których pracownik przebywa na urlopie macierzyńskim.

Wątpliwości wnioskodawcy dotyczą możliwości zastosowania w przedstawionej sytuacji zwolnienia z §2 ust. 1 pkt 24 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U z 2015 r., poz. 2236) i obowiązku uwzględnienia wartości tego świadczenia przy określeniu podstawy wymiaru wysokości składek na ubezpieczenia społeczne pracowników na podstawie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października 1998 r. (Dz. U. z 2015 r. poz. 121, z późn. zm.).

Wobec powyższego przedsiębiorca kieruje pytanie czy wartość abonamentu medycznego powinna zostać wyłączona z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w miesiącach, w których pracownik przebywa na urlopie macierzyńskim.

Zdaniem wnioskodawcy, na podstawie przedstawionego powyżej stanu faktycznego, wartość abonamentu medycznego nie powinna zostać wyłączona z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w miesiącach, w których pracownik przebywa na urlopie macierzyńskim.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 ustawy, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych wymienionych w art. 6 ust. 1 pkt 1-3 i pkt 18a ustawy stanowi przychód, o którym mowa w art. 4 pkt 9 i 10, z zastrzeżeniem ust. 1a i 2, ust. 4 pkt 5 i ust. 12 ustawy.

Dalej wnioskodawca dodaje, że na podstawie art. 4 pkt 9 ustawy, przychód stanowią przychody w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu: zatrudnienia w ramach stosunku pracy, pracy nakładczej, służby, wykonywania mandatu posła lub senatora, wykonywania pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania, pobierania zasiłku dla bezrobotnych, świadczenia integracyjnego i stypendium wypłacanych bezrobotnym oraz stypendium sportowego, a także z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności oraz umowy agencyjnej lub umowy zlecenia, jak również z tytułu współpracy przy tej działalności lub współpracy przy wykonywaniu umowy oraz przychody z działalności wykonywanej osobiście przez osoby należące do składu rad nadzorczych, niezależnie od sposobu ich powoływania.

Zgodnie natomiast z treścią art. 9 ust. 1d ustawy, osoby, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 (pracownicy), 3 i 18a, spełniające jednocześnie warunki do objęcia ich obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego lub zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego, podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z obu tytułów.

Z kolei na podstawie art. 21 ustawy, ministrowi właściwemu do spraw zabezpieczenia społecznego przyznano przy tym uprawnienie do wyłączenia z podstawy wymiaru niektórych kategorii przychodów.

Wnioskodawca zaznacza, że zwolnienia w tym zakresie określone są w rozporządzeniu. Zgodnie z §2 pkt 24 rozporządzenia, podstawy wymiaru składek nie stanowią przychody w postaci składników wynagrodzenia, do których pracownik ma prawo w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego, w myśl postanowień układów zbiorowych pracy lub przepisów o wynagradzaniu, jeżeli są one wypłacane za okres pobierania tego wynagrodzenia lub zasiłku.

Przepis ten wprowadza zwolnienie obejmujące składniki wynagrodzenia otrzymywane w czasie niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego.

Przedsiębiorca wskazuje, że zgodnie z powyższym przepisem, warunkiem możliwości zastosowania zwolnienia określonego w §2 ust. 1 pkt 24 rozporządzenia jest łączne spełnienie następujących przesłanek:

• dane świadczenie musi stanowić składnik wynagrodzenia pracownika,
• pracownikowi musi przysługiwać prawo do składników wynagrodzenia za okres niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego,
• prawo pracownika do składnika wynagrodzenia musi wynikać z postanowień układów zbiorowych pracy lub przepisów o wynagradzaniu.

Powyższe zwolnienie zależne jest od dopełnienia przez pracodawcę warunku formalnego polegającego na zamieszczeniu stosownego zapisu w układzie zbiorowym lub spełnieniu ich na podstawie przepisów o wynagradzaniu.

Spółka uznaje, że przychody pracownika ze stosunku pracy, które pracownik uzyskuje w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego, są wyłączone z podstawy wymiaru składek jedynie wówczas, gdy z przepisów wewnętrznych pracodawcy regulujących kwestie wynagradzania pracowników jednoznacznie wynika prawo pracownika do tych świadczeń za okres przebywania na urlopie macierzyńskim i ojcowskim. Zatem jeżeli w Spółce nie ma tego typu regulacji, to przychody z tytułu abonamentu medycznego, jakie pracownik otrzymuje w okresie przebywania na urlopie macierzyńskim i pobieraniu z tego tytułu zasiłku macierzyńskiego, stanowią podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne.

Wnioskodawca podkreśla, że możliwość zastosowania zwolnienia z §2 ust. 1 pkt 24 rozporządzenia uzależnione jest od łącznego spełnienia wszystkich wskazanych w tym przepisie przesłanek. W omawianej sytuacji nie została spełniona zaś przesłanka wymagająca określenia prawa do danych składników wynagrodzenia (w tym przypadku abonamentu medycznego) w układzie zbiorowym pracy lub w przepisach o wynagradzaniu. Zastosowanie zwolnienia jest w tym przypadku wykluczone.

Dalej przedsiębiorca przytacza fragment publikacji obejmującej zagadnienie będące przedmiotem niniejszego wniosku:

„W celu zastosowania zwolnienia ze składek konieczne jest, aby pracodawca uregulował w układzie zbiorowym pracy lub w przepisach o wynagradzaniu przysługujące pracownikowi prawo do tych składników za okres niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego. Dotyczy to również innych składników wynagrodzenia wypłacanych w okresie pobierania zasiłków, np. dodatku funkcyjnego (…) Wyłączenie to ma zastosowanie tylko wówczas, gdy prawo pracownika do składnika wynagrodzenia wynika z postanowień układów zbiorowych pracy lub przepisów o wynagradzaniu. Dotyczy więc takich składników, które przysługują w okresie choroby czy pobierania zasiłków, a niewypłacenie ich przez pracodawcę spowoduje, że pracownik będzie mógł wystąpić z roszczeniem o ich wypłatę” – str. 12 Serwis Prawno-Pracowniczy nr 6 (998), wyd. INFOR 2015.

Wnioskodawca dodaje, że zasadność stanowiska przedstawionego przez Spółkę została potwierdzona w szeregu interpretacji wydanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (m.in. w interpretacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 19 marca 2013 r., znak Dl/100000/451/271/2013, interpretacja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z 23 października 2013 r, znak Dl/100000/451/1385/2013).

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Zgodnie natomiast z art.83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2013 r. Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Nadmienić w tym miejscu należy, iż w drodze niniejszej decyzji Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów, z których wynika obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Mocą niniejszej decyzji Zakład nie przyznaje natomiast jakiegokolwiek prawa ani nie stwierdza jakiegokolwiek obowiązku ubezpieczeniowego.

Stanowisko przedsiębiorcy w przedmiocie uwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości pakietów medycznych finansowanych pracownikom przez pracodawcę w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego uznać należy za nieprawidłowe, ze względu na wskazanie przez przedsiębiorcę, iż podstawą dla uwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w okresie ww. usprawiedliwionych nieobecności w pracy zastosowanie znajdzie dyspozycja treści § 2 ust. 1 pkt 24 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 19 tej ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na terenie Rzeczpospolitej Polskiej są osobami przebywającymi na urlopach wychowawczych lub pobierającymi zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego.

Pobieranie zasiłku macierzyńskiego albo zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego w okresie przebywania na urlopie macierzyńskim stanowi odrębny tytuł (niż stosunek pracy) do ubezpieczeń społecznych.

Zgodnie z art. 18 ust. 6 ww. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób pobierających zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego stanowi kwota tego zasiłku. Powyższe oznacza, że za okres przebywania pracownika na urlopie macierzyńskim, nie uwzględnia się w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne świadczeń związanych z zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy. Ustawodawca na czas opieki nad dzieckiem, w miejsce stosunku pracy (mimo jego formalnego trwania), wprowadził odrębny tytuł obowiązkowych ubezpieczeń społecznych w postaci pobierania zasiłku macierzyńskiego.

W konsekwencji wartość wypłaconych pracownikom pobierającym zasiłek macierzyński świadczeń (tj. abonamentów medycznych) nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Nie można zatem uznać za prawidłowe stanowisko przedsiębiorcy, wskazujące iż wartość pakietów medycznych uzyskanych przez pracowników w okresie przebywania na urlopie macierzyńskim nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ze względu na błędną argumentację wnioskodawcy, iż w przedmiotowym zakresie zastosowanie znajdzie § 2 ust. 1 pkt 24 rozporządzeniana Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Jak wskazano wyżej rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, które wymienia enumeratywnie świadczenia, jako niepodlegające wliczeniu do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne odnosi się do przychodów ze stosunku pracy. Natomiast osoby przebywające na urlopie macierzyńskim, nie podlegają ubezpieczeniom społecznym jako pracownicy, a biorąc pod uwagę zasady ustalania podstawy wymiaru składek z art. 18 ust. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych i okoliczność, że prawo do ww. świadczeń nie przysługuje za okres świadczenia pracy dyspozycja treści ww. § 2 ust. 1 pkt 24 rozporządzenia nie znajdzie zastosowania w odniesieniu do stanu faktycznego przedstawionego w niniejszym wniosku.

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Wydziału Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (…).

źródło: https://bip.zus.pl