Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 22-01-2018 r. – 0111-KDIB2-3.4011.253.2017.2.PB

Dotyczy: opodatkowania świadczenia pieniężnego otrzymanego w związku z rozwiązaniem umowy o pracę

UZASADNIENIE

W dniu 13 listopada 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania świadczenia pieniężnego otrzymanego w związku z rozwiązaniem umowy o pracę. Wniosek powyższy nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z 29 listopada 2017 r. Znak: 0111-KDIB2-3.4011.253.2017.1.PB, wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku. Uzupełnienia dokonano pismem z 10 grudnia 2017 r. (data wpływu 12 grudnia 2017 r.).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Sprawa dotyczy podatku od osób fizycznych pobranego z tyt. wypłaconego Wnioskodawcy odszkodowania, w związku ze zwolnieniem z pracy po przejęciu Banku „X” S.A. przez Bank „Y” S.A..

Swoją pracę w Banku „X” S.A. Wnioskodawca rozpoczął 1 stycznia 2005 r. W tym okresie pracując w banku uczestniczył w dwóch fuzjach. Przy trzeciej fuzji, w wyniku której Bank „X” S.A. został przejęty przez Bank „Y” S.A. w dniu 4 listopada 2016 r., podjęto decyzję o likwidacji całej jednostki, w której Wnioskodawca pracował. Działające w banku związki zawodowe, których był członkiem, wynegocjowały z nowym właścicielem porozumienie, które zostało zawarte w dniu 15 grudnia 2016 r. Porozumienie to nie przewidywało dobrowolnych odejść z pracy. Z pracy Wnioskodawca został zwolniony w dniu 27 lutego 2017 r., natomiast w dniu 31 maja 2017 r. zostało mu wypłacone odszkodowanie, które zostało pomniejszone o podatek dochodowy od osób fizycznych. Odszkodowanie, które Wnioskodawca otrzymał miało charakter zadośćuczynienia i rekompensaty za utraconą pracę jako dotychczasowego źródła utrzymania.

Wnioskodawca dodał także, iż zgodnie z art. 9 § 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1666 ze zm.), porozumienie z 15 grudnia 2016 r. oparte na ustawie (art. 3 ust. 1 ustawy z 13 marca 2003 r.) o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników stanowi źródło zakładowego prawa pracy, co w świetle art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi (zdaniem Wnioskodawcy) wystarczającą podstawę prawną do zwolnienia pracownika (podatnika) od podatku dochodowego z tytułu otrzymanych od pracodawcy na podstawie opartego na ustawie w/w porozumienia zbiorowego – dodatkowych odszkodowań pieniężnych z powodu rozwiązania umowy o pracę z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, które to dodatkowe odszkodowania pieniężne nie są „odprawami pieniężnymi” przyznawanymi na podstawie powołanej ustawy z 13 marca 2003 r. o tzw. zwolnieniach grupowych.

W uzupełnieniu wniosku z 10 grudnia 2017 r. (data wpływu 12 grudnia 2017 r.) Wnioskodawca wyjaśnił że:

• porozumienie z dnia 15 grudnia 2016 r. zostało oparte na ustawie z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn nie dotyczących pracowników i zostało zawarte pomiędzy:Bankiem „X” S.A. (…) (zwanym pracodawca, bank lub spółka) a organizacjami związkowymi działającymi w spółce tj.: Organizacja Międzyzakładowa (…) w Banku „Y” S.A., Organizacja Międzyzakładowa Pracowników Bankowości i Usług (…), Niezależny Związek Zawodowy Pracowników Bankowości i Usług (…), NSZZ Pracowników Bankowości (…), Związek Zawodowy Pracowników Bankowości i Usług.
• w porozumieniu z dnia 15 grudnia 2016r. została określona wysokość i zasady ustalania odszkodowania
• odprawa pieniężna stanowiła odrębne świadczenie (niezależne od odszkodowania) i wynikała bezpośrednio z przepisów ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników zgodnie z art. 8 tej ustawy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w świetle przedstawionych w opisie zaistniałego stanu faktycznego informacji, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wszelkie dodatkowe odszkodowania i zadośćuczynienia pieniężne z tyt. rekompensaty lub wyrównania krzywdy za utraconą pracę jako dotychczasowe źródło dochodu, są zwolnione z opodatkowania podatkiem od osób fizycznych, a pracodawca nie miał obowiązku pobierać zaliczki na ten podatek?

Zdaniem Wnioskodawcy, na podstawie przedstawionych informacji, przytoczonych zapisów i porozumień, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, otrzymane odszkodowanie nie powinno podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych z uwagi na fakt, iż miało ono charakter rekompensaty i wyrównania krzywdy za utraconą pracę tj. dotychczasowego źródła dochodu. Wnioskodawca podkreślił, iż porozumienie nie przewidywało dobrowolnych odejść, a sam został zwolniony w wyniku likwidacji jednostki w której pracował.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z generalną zasadą powszechności opodatkowania, wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 2032 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Stosownie do art. 11 ust. 1 przywołanej ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot „w szczególności” oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.

Stosownie do treści art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz.U. z 2016 r. poz. 1666), z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Należy zaznaczyć, że powyższym zwolnieniem, objęte są tylko odszkodowania i zadośćuczynienia i to tylko te, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, bądź z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy Kodeks pracy, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w lit. a)-g) zacytowanego przepisu.

Zgodnie natomiast z art. 9 § 1 ustawy Kodeks pracy – ilekroć w Kodeksie pracy jest mowa o prawie pracy, rozumie się przez to przepisy Kodeksu pracy oraz przepisy innych ustaw i aktów wykonawczych, określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, a także postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy.

Ponadto należy podkreślić, że wyżej przytoczone zwolnienie jest wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania, co oznacza, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. W związku z tym tylko otrzymanie odszkodowania lub zadośćuczynienia opisanego w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pozwala na zastosowanie przedmiotowego zwolnienia.

Zatem, korzystanie ze zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Z przedstawionych we wniosku i jego uzupełnieniu informacji wynika, że nastąpiło przejęcie Banku, w którym Wnioskodawca był zatrudniony, przez inny Bank. Podjęto decyzję o likwidacji całej jednostki w której Wnioskodawca pracował i w rezultacie został on zwolniony z pracy. Działające w Banku związki zawodowe, których był członkiem, wynegocjowały z nowym właścicielem porozumienie. Porozumienie to nie przewidywało dobrowolnych odejść z pracy. Wnioskodawca wskazał, że porozumienie zgodnie z art. 9 § 1 Kodeksu pracy oparte na ustawie o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników stanowi źródło zakładowego prawa pracy.

W dniu 31 maja 2017 r. zostało Wnioskodawcy wypłacone odszkodowanie, pomniejszone o podatek dochodowy od osób fizycznych.

W związku z powyższym po stronie Wnioskodawcy powstała wątpliwość czy wypłacone świadczenie pieniężne podlega opodatkowaniu?

Mając na uwadze przedstawione powyżej okoliczności stwierdzić należy, że zastosowanie zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymaga łącznego spełnienia następujących warunków:

1. otrzymane świadczenie musi być odszkodowaniem lub zadośćuczynieniem,
2. odszkodowanie lub zadośćuczynienie musi być przyznane na podstawie:
   InterpretacjeInterpretacje podatkowe