Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 10-07-2018 r. – 0112-KDIL3-1.4011.273.2018.1.AA

Obowiązki płatnika – skutki podatkowe sfinansowania wycieczek o charakterze integracyjnym dla pracowników oraz byłych pracowników

UZASADNIENIE

W dniu 25 czerwca 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca zarejestrowany jest jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych. Jednocześnie jest jednostką budżetową (nieposiadającą osobowości prawnej). Urząd (Wnioskodawca) jako pracodawca zobowiązany jest do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych.

Urząd będzie organizował wycieczki dla pracowników, ich rodzin oraz dla emerytów i rencistów będących byłymi pracownikami urzędu i ich rodzin. Wycieczki o charakterze turystyczno-krajoznawczym organizowane będą zarówno w kraju jak i za granicą i będą dofinansowane ze środków ZFŚS. Wspólne wyjazdy będą polegać na przebywaniu w innym miejscu w celach integracyjnych i wypoczynkowych. Pracownicy oraz emeryci będą uczestniczyć w wycieczce wraz ze swoimi rodzinami tj. małżonkami, dziećmi czy rodzicami, a co za tym idzie wspólnie z rodzinami będą spędzać czas podczas wycieczki. Wyjazd posłuży również relacjom integracyjnym pomiędzy pracownikami i ich rodzinami. Organizację wycieczki Wnioskodawca zleci wybranemu biuru turystycznemu. Po zgłoszeniu się chętnych osób do wzięcia udziału w wycieczce, organizator przeprowadzi kalkulację na podstawie której znany będzie jednostkowy koszt wycieczki obejmujący transport, nocleg, wyżywienie, ubezpieczenie, bilety wstępu itp. Każdy z uczestników może korzystać bez ograniczeń z dodatkowych atrakcji wycieczki a udział w nich jest dobrowolny. Zapłata za fakturę za wycieczkę nastąpi ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych Urzędu Gminy. Uczestnicy wycieczki wniosą dopłaty do wycieczki uzależnione od kryterium dochodowego określonego w regulaminie Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych Urzędu Gminy.

Wszyscy pracownicy emeryci będą mieli prawo wziąć udział w organizowanej wycieczce. Wycieczka będzie miała charakter dobrowolny i powszechnie dostępny dla wszystkich uprawnionych – chętni będą zgłaszać swój udział dokonując wpisu na liście uczestników. Zatem pracodawcy znana będzie liczba osób biorących udział w wycieczce.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy Wnioskodawca jako płatnik podatku dochodowego ma obowiązek pobrać zaliczkę na podatek dochodowy z tytułu dofinansowania pracownikom kosztów wycieczki oraz zryczałtowany podatek z tytułu dofinansowania kosztów wycieczki byłym pracownikom?

Zdaniem Wnioskodawcy, powołując się na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 8 lipca 2014 r. dofinansowanie wycieczki przez pracodawcę ze środków ZFŚS nie spowoduje powstania po stronie pracowników przychodu podlegającego opodatkowaniu. Bowiem „Przychodem pracownika z tytułu nieodpłatnych świadczeń mogą być uznane świadczenia, które zostały spełnione w jego interesie i przyniosły pracownikowi korzyść uniknięcia wydatku, który musiałby sam ponieść”. Przychód nie powstanie również po stronie byłych pracowników tj. emerytów i rencistów. Zarówno u pracowników jak również byłych pracowników nie wystąpi element przysporzenia majątkowego (korzyści), nie wystąpi korzyść w postaci zaoszczędzenia wydatku. Nie sposób bowiem zakładać, że gdyby nie wycieczka organizowana i dofinansowana przez pracodawcę, pracownik i były pracownik wydałby pieniądze na uczestnictwo w takim przedsięwzięciu.

W konsekwencji, po stronie pracowników nie powstanie przychód ze stosunku pracy na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a po stronie emerytów (rencistów) nie powstanie przychód z innych źródeł na podstawie art. 20 ust. 1 ww. ustawy, dlatego też nie zostaną obciążeni podatkiem dochodowym z tytułu dofinansowania wycieczki z ZFŚS.

Tym samym, Wnioskodawca zgodnie z art. 31 i art. 30 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy nie będzie miał obowiązku, wartości świadczenia związanego z udziałem w wyjeździe integracyjnym doliczać do przychodów pracowników oraz emerytów (rencistów), oraz nie będzie miał obowiązku pobrania zaliczki jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 200, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, źródłami przychodów są stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Na podstawie art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie natomiast do art. 11 ust. 2 ww. ustawy, wartość pieniężną świadczeń w naturze, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 2-2c, określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania.

Z kolei, zgodnie z treścią art. 11 ust. 2a cytowanej ustawy, wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:

1. jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia – według cen stosowanych wobec innych odbiorców;
2. jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione – według cen zakupu;
3. jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku – według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku;
4. w pozostałych przypadkach – na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.

Jeżeli świadczenia są częściowo odpłatne, przychodem podatnika jest różnica pomiędzy wartością tych świadczeń, ustaloną według zasad określonych w ust. 2 lub 2a, a odpłatnością ponoszoną przez podatnika (art. 11 ust. 2b ww. ustawy).

Przepisy ustawy nie definiują pojęcia nieodpłatne świadczenie. W uchwałach z dnia 18 listopada 2002 r., sygn. akt FPS 9/02 oraz z dnia 16 października 2006 r., sygn. akt II FPS 1/06 Naczelny Sąd Administracyjny ustalił znaczenie terminu nieodpłatne świadczenie na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Stwierdził bowiem, że ma ono szerszy zakres niż w prawie cywilnym, ponieważ obejmuje wszelkie zjawiska o charakterze gospodarczym i zdarzenia prawne, których konsekwencją jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne oraz gospodarcze w działalności osób prawnych, których następstwem jest nieodpłatne, czyli niezwiązane z kosztami lub inną formą świadczenia przysporzenie majątku tej osobie, mające wyraźny finansowy wymiar. W uchwale z dnia 24 maja 2010 r., sygn. akt. II FPS 1/10 Naczelny Sąd Administracyjny potwierdził, że powyższe stanowisko ma zastosowanie także odnośnie do podatku dochodowego od osób fizycznych w stosunku do sytuacji wynikających z art. 11 ust. 1 w związku z art. 12 ust. 1 i 3 tej ustawy.

Stosownie do treści art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot „w szczególności” oznacza, że wymienione kategorie przychodów stanowią katalog otwarty. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym. Ponadto treść tego przepisu wskazuje, że do przychodów pracownika zaliczyć należy nie tylko wynagrodzenia, czyli świadczenia wprost wynikające z zawartej umowy o pracę, ale również wszystkie inne przychody (świadczenia), niezależnie od podstaw ich wypłaty, jeżeli w jakikolwiek sposób wiążą się z faktem wykonywania pracy. Oznacza to, że do przychodów pracownika ustawodawca zaliczył nie tylko pieniądze, ale także wartość świadczeń w naturze, czy świadczeń nieodpłatnych otrzymanych od pracodawcy.

W myśl art. 12 ust. 2 ww. ustawy, wartość pieniężną świadczeń w naturze przysługujących pracownikom na podstawie odrębnych przepisów ustala się według przeciętnych cen stosowanych wobec innych odbiorców – jeżeli przedmiotem świadczenia są rzeczy lub usługi wchodzące w zakres działalności pracodawcy.

Wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych ustala się według zasad określonych w art. 11 ust. 2-2b (art. 12 ust. 3 cytowanej ustawy).

Zgodnie z treścią art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej „zakładami pracy”, są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy – wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

W myśl uregulowań zawartych w art. 30 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy, od dochodów (przychodów) pobiera się zryczałtowany podatek dochodowy z tytułu świadczeń otrzymanych przez emerytów lub rencistów, w związku z łączącym ich uprzednio z zakładem pracy stosunkiem służbowym, stosunkiem pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczym stosunkiem pracy, w tym od związków zawodowych, z zastrzeżeniem art. 21 ust. 1 pkt 26 i 38 – w wysokości 10% należności.

Zgodnie z art. 41 ust. 4 ww. ustawy, płatnicy, o których mowa w ust. 1, są obowiązani pobierać zryczałtowany podatek dochodowy od dokonywanych wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych z tytułów określonych w art. 29, art. 30 ust. 1 pkt 2, 4-5a, 13-16 oraz art. 30a ust. 1, z zastrzeżeniem ust. 4d, 5 oraz 10.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca będzie organizował wycieczki dla pracowników, ich rodzin oraz dla emerytów i rencistów będących byłymi pracownikami i ich rodzin. Wycieczki o charakterze turystyczno-krajoznawczym organizowane będą zarówno w kraju jak i za granicą i będą dofinansowane ze środków ZFŚS. Wspólne wyjazdy będą polegać na przebywaniu w innym miejscu w celach integracyjnych i wypoczynkowych. Organizację wycieczki Wnioskodawca zleci wybranemu biuru turystycznemu. Wszyscy pracownicy i emeryci będą mieli prawo wziąć udział w orgaznizowanej wycieczce. Wycieczka będzie miała charakter dobrowolny i powszechnie dostępny dla wszystkich uprawnionych – chętni będą zgłaszać swój udział dokonując wpisu na liście uczestników.

Mając na uwadze powyższe należy wyjaśnić, że dokonując oceny, czy udział w wycieczce prowadzi do powstania przychodu z tytułu nieodpłatnych świadczeń w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy kierować się wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 lipca 2014 r., sygn. akt K 7/13 (Dz. U. z 2014 r., poz. 947), w którym stwierdzono, że za przychód pracownika mogą być uznane świadczenia, które:

• po pierwsze – zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie),
• po drugie – zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść,
• po trzecie – korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów).

W ocenie Trybunału Konstytucyjnego, obiektywne kryterium – wystąpienia po stronie pracownika przysporzenia majątkowego (korzyści) – nie jest natomiast spełnione, gdy pracodawca proponuje swoim pracownikom udział w spotkaniach integracyjnych, choćby organizowanych poza miejscem pracy (imprezy wyjazdowe). W tym przypadku, nawet jeśli pracownik uczestniczy w spotkaniu dobrowolnie to po jego stronie nie pojawia się żadna korzyść, choćby w postaci zaoszczędzenia wydatku.

Natomiast, bez elementu realnego w postaci otrzymania korzyści przez pracownika nie uzyskuje on przychodu. Nie występuje zdarzenie, z którym ustawa wiąże powstanie obowiązku podatkowego. Tym bardziej, bez skonkretyzowanego i indywidualnie przypisanego świadczenia, brak jest podstaw do określenia jego wysokości. Tak więc, udział w spotkaniu integracyjnym zaoferowanym przez pracodawcę pracownikom, nie oznacza uzyskania przychodu przez pracownika, gdyż brak jest podstaw, by świadczenie adresowane do wszystkich przypisać indywidualnym uczestnikom, jako ich wymierną korzyść.

Odnosząc powyższe do przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego uznać zatem należy, że udział w wycieczce organizowanej przez Wnioskodawcę, mającej na celu wypoczynek oraz integrację pracowników, nie będzie stanowić dla pracowników (ich rodzin) i emerytów-rencistów przysporzenia majątkowego, a tym samym nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie można bowiem zakładać, że gdyby nie wycieczka organizowana przez pracodawcę/byłego pracodawcę, pracownik/emeryt/rencista wydałby pieniądze na uczestnictwo w takim przedsięwzięciu.

W przypadku dofinansowania imprezy integracyjnej w postaci wycieczki w której uczestniczyć będą pracownicy oraz członkowie ich rodzin na zasadzie powszechnej dostępności, nie można mówić o przychodzie uzyskanym z tytułu nieodpłatnego świadczenia. W przypadku wycieczki turystyczno-krajoznawczej trudno różnicować sytuację pracowników i emerytów. Dlatego też zasadne jest przenieść powyższe wskazania również na relacje byłego pracodawcy z emerytem/rencistą. W konsekwencji po stronie pracowników (ich rodzin) nie powstaje przychód ze stosunku pracy na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a po stronie emerytów/rencistów nie powstaje przychód z innych źródeł na podstawie art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

Oznacza to, że na Wnioskodawcy nie będą ciążyły obowiązki płatnika zgodnie z ww. art. 31 i art. 30 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

źródło: https://sip.mf.gov.pl/