Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 04-08-2017 r. – 0113-KDIPT2-3.4011.59.2017.3.MK

Obowiązki płatnika w związku z przyznaniem pracownikom bonów żywnościowych

UZASADNIENIE

W dniu 6 kwietnia 2017 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika w związku z przyznaniem uprawnionym pracownikom bonów żywieniowych.

Wniosek ten nie spełniał wymogów, o których mowa w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.), w związku z czym pismem z dnia 24 maja 2017 r., nr 0113-KDIPT2-3.4011.59.2017.1.MK na podstawie art. 13 § 2a art. 169 § 1 w związku z art. 14h ww. ustawy, wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie do uzupełnienia ww. wniosku wysłano w dniu 24 maja 2017 r. (data doręczenia 1 czerwca 2017 r.). Wnioskodawca uzupełnił ww. wniosek pismem z dnia 7 czerwca 2017 r. (data wpływu 13 czerwca 2017 r.), nadanym za pośrednictwem placówki pocztowej w dniu 7 czerwca 2017 r.

W związku z tym, że uzupełnienie wniosku z dnia 7 czerwca 2017 r. nie zostało podpisane przez osobę reprezentującą Wnioskodawcę lub osobę upoważnioną, pismem z dnia 14 lipca 2017 r., nr 0113-KDIPT2-3.4011.59.2017.2.MK, Organ ponownie wezwał Wnioskodawcę do ponownego uzupełnienia wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej.

Wezwanie do uzupełnienia ww. wniosku wysłano w dniu 14 lipca 2017 r. (data doręczenia 19 lipca 2017 r.). Wnioskodawca przesłał podpisane uzupełnienie ww. wniosku przy piśmie z dnia 7 czerwca 2017 r. (data wpływu 26 lipca 2017 r.), nadanym za pośrednictwem placówki pocztowej w dniu 21 lipca 2017 r.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe (po uzupełnieniu):

Wnioskodawca zamierza przyznawać nieodpłatnie napoje oraz posiłki profilaktyczne pracownikom uprawnionym do ich otrzymania w świetle przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów. Posiłki profilaktyczne będą przysługiwały jedynie pracownikom uprawnionym na podstawie treści § 13 Ponadzakładowego Układu Zbiorowego Pracy dla Pracowników Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe (dalej: „Układ”) w zw. z art. 9 § 1 Kodeksem Pracy (dalej: KP), a także brzmienia art. 232 KP. Zgodnie z przywołanym postanowieniem Układu „w okresie od 1 listopada do 31 marca – posiłki profilaktyczne przysługują wszystkim pracownikom wykonującym pracę na wolnym powietrzu przez okres minimum 4 godzin dziennie”, a dodatkowo „wykaz prac, których wykonywanie upoważnia do otrzymywania posiłków profilaktycznych przez okres całego roku zawiera załącznik nr 2 do Układu”. Posiłki te będą przyznawane pracownikom w formie bonów żywieniowych, za które pracownicy będą mogli samodzielnie zakupić produkty żywieniowe do przygotowania tegoż posiłku profilaktycznego.

W związku ze specyfiką obowiązków wykonywanych przez pracowników terenowych Wnioskodawcy, nie ma On możliwości wypełnienia ustawowych obowiązków w jakikolwiek inny sposób. Miejsce świadczenia pracy, jakim jest w przeważającej ilości przypadków teren leśny, uniemożliwia samodzielne przygotowanie posiłków przez pracowników, niemożliwe jest również skorzystanie z usług punktów gastronomicznych, czy przedsiębiorstw cateringowych. Przygotowanie jednolitych posiłków dla wszystkich pracowników jest również niemożliwe z uwagi na stan zdrowia pracowników, tj. choroby pojawiające się wśród pracowników, takie jak: choroba wieńcowa, cukrzyca, alergie oraz borelioza, wymagające często od pracowników stosowania zróżnicowanych diet. W związku z powyższymi wskazaniami, wyłącznie forma bonów żywieniowych umożliwi pracodawcy maksymalne wywiązanie się z obowiązków wynikających z przepisów prawa pracy oraz BHP. Na tej podstawie określono jednolitą kwotę na zakup posiłku profilaktycznego. Stanowisko to zostało zaaprobowane przez przedstawicieli Związku Leśników Polskich w Rzeczypospolitej Polskiej oraz NSZZ Solidarność przy ……

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie (ostatecznie sformułowane po uzupełnieniu wniosku):

Czy Wnioskodawca, jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych, jest obowiązany do obliczania i pobierania w ciągu roku zaliczek na podatek dochodowy również od wartości bonów żywieniowych przyznawanych uprawnionym pracownikom, które to bony stanowią formę zapewnienia pracownikom posiłków profilaktycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy, bony żywieniowe przyznawane pracownikom uprawnionym do otrzymywania posiłków profilaktycznych jako forma zapewnienia im tychże posiłków, będą stanowiły przychód pracowników, który jest zwolniony z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na mocy art. 21 ust. 1 pkt 11b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, więc Wnioskodawca nie jest obowiązany do obliczania i pobierania zaliczek od ich wartości.

Napoje i posiłki profilaktyczne będą nieodpłatnie przyznawane przez Wnioskodawcę pracownikom uprawnionym do ich otrzymywania na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów, art. 232 KP oraz treści § 13 Ponadzakładowego Układu Zbiorowego Pracy dla Pracowników Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe w zw. z art. 9 § 1 KP. Specyfika warunków pracy pracowników terenowych Wnioskodawcy, specyfika miejsca świadczenia tejże pracy oraz choroby dotykające pracowników w związku z wykonywaną pracą i związana z nimi konieczność przestrzegania przez pracowników różnorakich diet uniemożliwiają Wnioskodawcy faktyczne wywiązanie się z obowiązków w jakikolwiek inny sposób. Bony będą mogły być wykorzystywane wyłącznie do nabycia produktów spożywczych oraz napojów bezalkoholowych.

Obowiązkiem Wnioskodawcy jest umożliwienie pracownikom zaspokojenia ich potrzeb żywieniowych w związku z utratą energii związaną ze wykonywaniem pracy w trudnych warunkach. W ocenie zarówno pracodawcy, jak i przedstawicieli pracowników, bony żywieniowe najlepiej zagwarantują realizację tegoż celu. W przedmiotowej sytuacji niewłaściwym wydaje się ograniczenie regulacji wyłącznie do jej dosłownego brzmienia, zwłaszcza z uwagi na okoliczność, że w wielu przypadkach zapewnienie ciepłego posiłku lub miejsca do przyrządzenia takowego będzie niezwykle kosztowne, zapewnienie pełnej higieny i sterylności miejsca przygotowania posiłku będzie utrudnione, a sam posiłek może w ostatecznym rozrachunku nie być odpowiednio zdrowy.

W związku z powyższymi wskazaniami, wyłącznie forma bonów żywieniowych umożliwi Wnioskodawcy maksymalne wywiązanie się z obowiązków wynikających z przepisów prawa pracy oraz BHP i jako takie zasługuje na zwolnienie w trybie art. 21 ust. 1 pkt 11b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Bony te będą uprawniały pracowników do uzyskania na ich podstawie posiłków, artykułów spożywczych lub napojów bezalkoholowych wobec okoliczności, że pracodawca, mimo ciążącego na nim obowiązku, nie ma możliwości wydania pracownikom posiłków, artykułów spożywczych lub napojów bezalkoholowych. Wymaga podkreślenia, że bony nie będą przysługiwały pracownikom, którzy nie są uprawnieni do otrzymania posiłku profilaktycznego na gruncie obowiązujących przepisów. Przepis art. 21 ust. 1 pkt 11b ww. ustawy wskazuje wprost jakie kupony (ich wartość) podlegają zwolnieniu. Muszą to być kupony, które uprawniają do nabycia wyłącznie posiłków, artykułów spożywczych lub napojów bezalkoholowych. Tylko bowiem takie kupony spełniają warunki do zwolnienia określonego w art. 21 ust 1 pkt 11b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Bony przekazywane przez Wnioskodawcę nie będą umożliwiały zakupu produktów innych niż artykuły spożywcze i napoje bezalkoholowe. Oznacza to, że stanowisko Wnioskodawcy jest zgodne z interpretacją indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach o sygn. IBPBII/1/415-43/08/HK.

W świetle przywołanych wyżej okoliczności Wnioskodawca uważa, że bony będą stanowić przychód, który jest zwolniony z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Wobec okoliczności, że przychód pracowników będzie objęty zwolnieniem przedmiotowym, na Wnioskodawcy nie będzie spoczywać obowiązek obliczania i pobierania zaliczek od wartości tychże bonów.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032, z poźn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ww. ustawy, źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura, lub renta.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną, jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenie, przy czym – co istotne – musi być ono przez podatnika otrzymane lub postawione do jego dyspozycji.

W myśl art. 12 ust. 1 ww. ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Tak szerokie zdefiniowanie pojęcia przychodu pracownika wskazuje, że w każdym przypadku, w którym uzyska on realną korzyść, będzie to rodzić obowiązek zwiększenia jego przychodu, z wyjątkiem świadczeń określonych w katalogu zwolnień przedmiotowych, zawartych w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Biorąc powyższe pod uwagę, do przychodów ze stosunku pracy zalicza się każde świadczenie, które pracownik otrzymał w związku z faktem pozostawania w stosunku pracy z pracodawcą.

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 11b ww. ustawy, wolna od podatku dochodowego jest wartość otrzymanych przez pracownika od pracodawcy bonów, talonów, kuponów lub innych dowodów uprawniających do uzyskania na ich podstawie posiłków, artykułów spożywczych lub napojów bezalkoholowych, w przypadku gdy pracodawca, mimo ciążącego na nim obowiązku wynikającego z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, nie ma możliwości wydania pracownikom posiłków, artykułów spożywczych lub napojów bezalkoholowych.

Zwolnienie przedmiotowe wynikające z zacytowanego wyżej przepisu można zastosować zatem tylko wówczas, jeżeli do wydawania ww. bonów, talonów, kuponów zobowiązują pracodawcę przepisy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.

Zgodnie z art. 232 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2016 r., poz. 1666, z poźn. zm.), pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych, nieodpłatnie, odpowiednie posiłki i napoje, jeżeli jest to niezbędne ze względów profilaktycznych. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje tych posiłków i napojów oraz wymagania, jakie powinny spełniać, a także przypadki i warunki ich wydawania. Rozporządzeniem tym jest rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów (Dz. U. Nr 60, poz. 279).

Zgodnie z § 1 ww. rozporządzenia, pracodawca zapewnia pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych nieodpłatnie:

1. posiłki wydawane ze względów profilaktycznych, zwane dalej „posiłkami”, w formie jednego dania gorącego, z zastrzeżeniem § 2 ust. 2,
2. napoje, których rodzaj i temperatura powinny być dostosowane do warunków wykonywania pracy.

Stosownie do § 2 ust. 2 ww. rozporządzenia, jeżeli pracodawca nie ma możliwości wydawania posiłków ze względu na rodzaj wykonywanej przez pracownika pracy lub ze względów organizacyjnych, może zapewnić w czasie pracy:

1. korzystanie z takich posiłków w punktach gastronomicznych,
2. przyrządzanie posiłków przez pracownika we własnym zakresie z otrzymanych produktów.

Na podstawie § 3 ust. 1 ww. rozporządzenia, pracodawca zapewnia posiłki pracownikom wykonującym prace:

1. związane z wysiłkiem fizycznym, powodującym w ciągu zmiany roboczej efektywny wydatek energetyczny organizmu powyżej 2 000 kcal (8 375 kJ) u mężczyzn i powyżej 1 100 kcal (4 605 kJ) u kobiet,
2. związane z wysiłkiem fizycznym, powodującym w ciągu zmiany roboczej efektywny wydatek energetyczny organizmu powyżej 1 500 kcal (6 280 kJ) u mężczyzn i powyżej 1 000 kcal (4 187 kJ) u kobiet, wykonywane w pomieszczeniach zamkniętych, w których ze względów technologicznych utrzymuje się stale temperatura poniżej 10°C lub wskaźnik obciążenia termicznego (WBGT) wynosi powyżej 25°C,
3. związane z wysiłkiem fizycznym, powodującym w ciągu zmiany roboczej efektywny wydatek energetyczny organizmu powyżej 1 500 kcal (6 280 kJ) u mężczyzn i powyżej 1 000 kcal (4 187 kJ) u kobiet, wykonywane na otwartej przestrzeni w okresie zimowym; za okres zimowy uważa się okres od dnia 1 listopada do dnia 31 marca,
4. pod ziemią.

Stanowiska pracy, na których zatrudnieni pracownicy powinni otrzymywać posiłki i napoje, oraz szczegółowe zasady ich wydawania, a także warunki uzasadniające zapewnienie posiłków w sposób, o którym mowa w § 2 ust. 2, ustala pracodawca w porozumieniu z zakładowymi organizacjami związkowymi, a jeżeli u danego pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa – pracodawca po uzyskaniu opinii przedstawicieli pracowników (§ 5 ww. rozporządzenia).

Jak wynika z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego, Wnioskodawca zamierza przyznawać nieodpłatnie napoje oraz posiłki profilaktyczne pracownikom uprawnionym do ich otrzymania w świetle przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów. Posiłki te będą przyznawane pracownikom w formie bonów żywieniowych, za które pracownicy będą mogli samodzielnie zakupić produkty żywieniowe do przygotowania tego posiłku profilaktycznego. W związku ze specyfiką obowiązków wykonywanych przez pracowników terenowych Wnioskodawcy, nie ma On możliwości wypełnienia ustawowych obowiązków w jakikolwiek inny sposób. Miejsce świadczenia pracy, jakim jest w przeważającej ilości przypadków teren leśny, uniemożliwia samodzielne przygotowanie posiłków przez pracowników, niemożliwe jest również skorzystanie z usług punktów gastronomicznych, czy przedsiębiorstw cateringowych. Przygotowanie jednolitych posiłków dla wszystkich pracowników jest również niemożliwe z uwagi na stan zdrowia pracowników, tj. choroby pojawiające się wśród pracowników, takie jak: choroba wieńcowa, cukrzyca, alergie oraz borelioza, wymagające często od pracowników stosowania zróżnicowanych diet. W związku z powyższym, wyłącznie forma bonów żywieniowych umożliwi pracodawcy maksymalne wywiązanie się z obowiązków wynikających z przepisów prawa pracy oraz BHP. Na tej podstawie określono jednolitą kwotę na zakup posiłku profilaktycznego.

Zgodnie z art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej „zakładami pracy”, są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy – wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Mając na uwadze przedstawiony opis zdarzenia przyszłego oraz powołane przepisy prawa podatkowego stwierdzić należy, że w sytuacji gdy wydawane pracownikom bony żywieniowe uprawniać będą do uzyskania na ich podstawie tylko i wyłącznie artykułów spożywczych lub napojów bezalkoholowych, natomiast Wnioskodawca, mimo ciążącego na Nim obowiązku wynikającego z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, nie będzie miał możliwości wydania pracownikom tych posiłków, artykułów spożywczych lub napojów bezalkoholowych, to wartość tych bonów żywieniowych będzie stanowiła dla pracownika przychód ze stosunku pracy, który jest zwolniony od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 11b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W związku z tym na Wnioskodawcy, jako płatniku, nie będzie ciążył obowiązek obliczania, pobierania w ciągu roku zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych z tytułu wydawanych bonów na podstawie art. 31 ww. ustawy.

Jednocześnie wyjaśnić należy, że tutejszy Organ nie analizował kwestii, czy pracownicy Wnioskodawcy rzeczywiście – na mocy stosownych przepisów – są uprawnieni do otrzymywania posiłków profilaktycznych, gdyż zgodnie z art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14na ustawy Ordynacja podatkowa przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego ….., w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

źródło: https://sip.mf.gov.pl/