Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 03-10-2017 r. – 0114-KDIP3-1.4011.279.2017.1.AM

Dotyczy: skutków podatkowych zawarcia nieodpłatnej umowy zlecenia

UZASADNIENIE

W dniu 30 sierpnia 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zawarcia nieodpłatnej umowy zlecenia.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni, doktorantka prawa, pracuje w Kancelarii Adwokackiej w ramach umowy zlecenia. W zakresie jej obowiązków mieści się wykonywanie na rzecz Zleceniodawcy wzajemnie uzgodnionych, wymagających wiedzy prawniczej czynności bezpośrednio związanych ze świadczeniem pomocy prawnej przez adwokata – w tym przygotowywanie opinii prawnych, umów, regulaminów, pism sądowych oraz pozasądowych, pomoc w bieżącej obsłudze kancelarii oraz kontakcie z klientami, sądami, a także innymi instytucjami. Czynności dokonuje w lokalu kancelarii, w miesięcznej liczbie godzin 160. Dni oraz godziny pracy ustalane są przez Wnioskodawczynię. W zamian za wykonywane czynności Zleceniodawca czuwa nad prawidłowością ich dokonywania, pomaga Wnioskodawczyni w ich dokonywaniu, dzieli się z Wnioskodawczynią zdobytą wiedzą i doświadczeniem zawodowym, umożliwia Wnioskodawczyni uczestniczenie w postępowaniach sądowych, w których Zleceniobiorca występuje w charakterze pełnomocnika oraz spotkaniach z klientami.

Dzięki pracy u Zleceniodawcy Wnioskodawczyni poszerza oraz uzupełnia swoją wiedzę, a także zdobywa doświadczenie, które jest jej niezbędne do poniesienia swoich kwalifikacji zawodowych.

Umowa zawarta jest na czas określony. Za dokonywane czynności Wnioskodawczyni nie otrzymuje wynagrodzenia, gdyż w świetle postanowień umowy świadczenia stron są ekwiwalentne.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy w opisanym stanie faktycznym Zleceniodawca lub Wnioskodawczyni zobowiązani byli zgłosić umowę zlecenia do Urzędu Skarbowego?
2. Czy po stronie Zleceniodawcy bądź Wnioskodawczyni powstał obowiązek podatkowy w podatku dochodowym od osób fizycznych?

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź w zakresie skutków podatkowych powstałych po stronie Wnioskodawczyni w związku z zawarciem umowy zlecenia bez wynagrodzenia oraz obowiązku zgłoszenia tej umowy do Urzędu Skarbowego.

Natomiast w zakresie skutków podatkowych powstałych po stronie Zleceniodawcy w związku z zawarciem umowy zlecenia bez wynagrodzenia oraz obowiązku zgłoszenia tej umowy do Urzędu Skarbowego zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. 1

W opisanym stanie faktycznym ani po stronie Zleceniodawcy ani Wnioskodawczyni nie powstał obowiązek zgłoszenia umowy zlecenia do Urzędu Skarbowego. Świadczenia stron mają charakter ekwiwalentny, a zatem nie powstaje przychód, który podlegałby opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zleceniobiorca w zamian za pracę Wnioskodawczyni, dzieli się z nią zdobytą wiedzą i doświadczeniem, które pozwala jej uzupełnić, poszerzyć i podnieść własną wiedzę oraz zdobyć doświadczenie niezbędne do podniesienia kwalifikacji zawodowych.

Stanowisko powyższe znajduje potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych wydanych w takich sprawach jak np. interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 15 marca 2010 r., IBPBII/1/415-960/09/BJ czy interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 12 lutego 2016 r., ILPB1/4511-1-1540/15-10/AN.

Ad. 2

W opisanym stanie faktycznym ani po stronie Zleceniodawcy ani po stronie Wnioskodawczyni nie powstał obowiązek podatkowy w podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż nie powstał przychód, który podlegałby opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Istotę i właściwości umowy zlecenia określają przepisy art. 734-751 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r., poz. 459 z późn. zm.). Przy umowie zlecenia przyjmujący zlecenie (zleceniobiorca) zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie (zleceniodawcy).

W świetle art. 735 § 1 Kodeksu cywilnego, jeżeli ani z umowy, ani z okoliczności nie wynika, że przyjmujący zlecenie zobowiązał się wykonać je bez wynagrodzenia, za wykonanie zlecenia należy się wynagrodzenie.

Przechodząc na grunt ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032, z późn. zm.) należy wskazać, że zgodnie z art. 9 ust. 1, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Natomiast w myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do treści art. 11 ust. 2a, wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:

1. jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia – według cen stosowanych wobec innych odbiorców;
2. jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione – według cen zakupu;
3. jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku – według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku;
4. w pozostałych przypadkach – na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawierają definicji pojęcia „nieodpłatnego świadczenia”. Termin „świadczenie” pojawia się na gruncie Kodeksu cywilnego i zgodnie z art. 353 oznacza przedmiot stosunku zobowiązaniowego, który wyraża się obowiązkiem określonego zachowania się przez podmiot zobowiązany.

Dla celów podatkowych przyjmuje się, iż pojęcie „nieodpłatnego świadczenia” ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono nie tylko działanie lub zaniechanie na rzecz innej strony, ale w jego zakres wchodzą także wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest nieodpłatne przysporzenie majątku innej osobie kosztem majątku innego podmiotu, mające konkretny wymiar finansowy. Powstanie przychodu ze świadczeń nieodpłatnych należy zatem rozważyć zawsze wtedy, gdy podatnik podatku dochodowego od osób fizycznych otrzymuje bez obowiązku świadczenia wzajemnego rzeczy lub prawa, bądź inne świadczenia lub też możliwość korzystania z rzeczy lub praw.

W wyroku z 12 grudnia 2008 r. (II FSK 1361/07) NSA uznał, iż „nieodpłatnym świadczeniem są wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub też te wszystkie zdarzenia prawne i gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie mające konkretny wymiar majątkowy czy finansowy”.

Warunkiem uznania nieodpłatnych świadczeń za przychód jest jego otrzymanie lub postawienie do dyspozycji podatnika.

Ponadto aby uznać dane świadczenie za nieodpłatne, działanie świadczeniobiorcy wiązać się musi z jego pozytywną wolą, tzn. że chce on przekazać świadczeniobiorcy świadczenie i czyni to nieodpłatnie.

Przychód z nieodpłatnych świadczeń nie powstanie wtedy, gdy świadczenia są ekwiwalentne. Z taką sytuacją mamy do czynienia gdy przyjmując jakąś korzyść, przekazujemy coś od siebie.

Przykładem takiego świadczenia jest przyjęcie na praktykę aplikanta. Nie dostaje on pensji, ale zdobywa doświadczenie i podnosi kwalifikacje. Korzysta więc z fachowej wiedzy i doświadczeń adwokatów. Możemy wobec tego uznać, że świadczenia te są ekwiwalentne, a nie nieodpłatne.

Z przedstawionego wniosku wynika, że Wnioskodawczyni jako doktorantka prawa zawarła nieodpłatną umowę. W zamian za wykonywane czynności Zleceniodawca czuwa nad prawidłowością ich dokonywania, pomaga Wnioskodawczyni w ich dokonywaniu, dzieli się z Wnioskodawczynią zdobytą wiedzą i doświadczeniem zawodowym, umożliwia Wnioskodawczyni uczestniczenie w postępowaniach sądowych, w których Zleceniobiorca występuje w charakterze pełnomocnika oraz spotkaniach z klientami. Dzięki pracy u Zleceniodawcy Wnioskodawczyni poszerza oraz uzupełnia swoją wiedzę, a także zdobywa doświadczenie, które jest jej niezbędne do poniesienia swoich kwalifikacji zawodowych. Za dokonywane czynności Wnioskodawczyni nie otrzymuje wynagrodzenia gdyż w świetle postanowień umowy świadczenia stron są ekwiwalentne.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa należy zatem stwierdzić, iż wykonywanie czynności bezpośrednio związanych ze świadczeniem pomocy prawnej na podstawie umowy zlecenia bez wynagrodzenia nie jest nieodpłatnym świadczeniem.

W związku z powyższym świadczenia te nie będą w ogóle podlegały opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych co oznacza, że na Wnioskodawczyni jako stronie umowy zlecenia nie ciąży obowiązek związany ze zgłoszeniem tejże umowy do Urzędu Skarbowego.

A zatem stanowisko Wnioskodawczyni jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoja aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi –Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

źródło: https://sip.mf.gov.pl/